صعود به اورست، بام جهان برای بسیاری از کوهنوردان و حتی غیره کوهنوردان یک آرزو محسوب می شود. بالاترین جای کره زمین و قطب سوم می تواند برای هر کسی اغواکننده باشد اما این صعود مانند هر کوهنوردی دیگر به خصوص در ارتفاعات بسیار بالا با خطرات جدی همراه خواهد بود. در این مقاله از سلسله مطالب موج کوه به مهمترین این خطرات خواهیم پرداخت.
مهمترین خطرات صعود به اورست
ارتفاع زیاد
ارتفاع اورست 8849 متر است و در ارتفاع بیش از 8000 متر میزان اکسیژن هوا 30% سطح آب های آزاد می باشد. به بیان ساده یعنی بدن انسان تنها به 30% اکسیژن برای تمامی عملکردهای خود دسترسی دارد.
اختلالات در سیستم تنفسی، قلبی، و عصبی به دلیل کمبود اکسیژن در ارتفاع ممکن است ویژگی‌های متداول در ارتفاع بالا باشند. بعضی تحقیقات بیان کرده اند که به دلیل همین کمبود اکسیژن مغز یک انسان بالغ مانند یک کودک عمل می کند و این می تواند تاثیر ناگواری روی عملکرد داشته باشد.
همین عامل ارتفاع در صورت عدم هم هوایی مناسب می تواند به بیماری های کشنده ای مانند ادم مغزی و ادم ریوی ختم شود که جان بسیاری از کوهنوردان را گرفته است.
برف و یخ
در گزارشی در مجله علمی بین المللی غیرانتفاعی The Cryosphere محققان موسسه تحقیقات فلات تبت آکادمی علوم چین گفتند که میانگین عمق برف در قله اورست حدود ۹.۵ متر (۳۱.۱ فوت) است. برف زیاد یکی از مهمترین عوامل بروز بهمن می باشد که آنرا می توان از مهمترین خطرات صعود به قلل هیمالیا برشمرد. هر ساله به دلیل همین برف و یخ تعداد زیادی از افراد به دلیل همین برف و یخ جان خود را از دست می دهند.
سرما
دمای قله اورست در یک روز گرم فصل صعود! حدود 20 درجه زیر صفر است و البته باید خوش شانس باشید که در این دما به قله برسید. اکثر روزهای سال دمای هوا کمتر از این حرفهاست. همین سرما باعث بروز برخی از غم انگیزترین حوادث هیپوترمی و سرمازدگی در این کوه شده است. بسیاری از کوهنوردان انگشتان دست و پای خود را در این کوه به دلیل همین سرما از دست داده اند.
لغزندگی و سقوط
یکی از عظیم ترین چهره های کوهستانی در مسیر صعود اورست قرار دارد. یک سرسره ی یخی را در نظر بگیرید. فقط با این تفاوت که این سرسره 1200 متر ارتفاع دارد و در ارتفاع 8000 تا 7000 متری واقع شده است. لوتسه فیس یکی از جالب ترین جاهای دنیاست اما سر خوردن در این نقطه می تواند شروع یک سرخوردن به سمت ناکجاآباد باشد. از دیگر قسمت های خطرناک مسیر هم می شود به قدمگاه هیلاری اشاره کرد.
شکاف های یخچالی
احتمالا نام خمبو را شنیده اید. این یخشار عظیم در مسیر صعود اورست از نزدیکی بیس کمپ آغاز شده و تا ارتفاع 6500 متری و حوالی کمپ 2 ادامه دارد. اینجا خانه غول هاست. غول هایی از یخ به نام سراک های یخی که به ارتفاع ده ها متر هر گوشه ای سربرآورده اند و بین آنها شکاف های عظیم خودنمایی می کنند. بارها و بارها کوهنوردان و شرپاها به دلیل سقوط در این شکاف های عظیم جان خود را از دست داده اند.
ترافیک در روز قله
یکی دیگر از خطرات صعود به اورست، ترافیک روز قله می باشد. این مشکلی است که در سالهای اخیر به دلیل محبوبیت بیشتر صعود به اورست خودنمایی می کند. همین ترافیک و ماندن در صف طولانی کوهنوردان باعث مشکلات اجتماعی، ماندن در سرما، از دست دادن زمان و انرژی و البته دیگر مشکلات شده است.
تغییرات آب و هوایی
یکی از شناخته شده ترین فجایع کوه اورست به دلیل تغییر ناگهانی هوا در سال 1996 رخ داد. در آن سال تیم اسکات فیشر و راب هال با طوفانی مهیب مواجه شدند که زودتر از زمان انتظار بروز کرد و چندین نفر را با خود به کام مرگ کشید. امروزه نیز با وجود بهبود زیاد ارتباطات و پیش بینی شرایط جوی همچنان همین تغییرات و البته کوتاه بودن پنجره هوای خوب به عنوان یکی از مهمترین خطرات صعود به اورست شناخته می شود.
کمبود آب و مواد غذایی
شما در ارتفاعات بالا عملا دسترسی به منابع آب ندارید. آب در ارتفاعات از طریق ذوب برف به دست می آید، پس تامین آن نیاز به مصرف انرژی و سوخت دارد. از طرف دیگر دسترسی به غذا نیز از طریق حمل مواد غذایی توسط کوهنوردان و شرپاها میسر می باشد. حتی با وجود مواد غذایی هم به دلیل شرایط سخت و ارتفاع بالا، هضم غذا دشوار است و به سختی می توان به بدن سوخت رسانی نمود. همین کمبود انرژی به خاطر عدم تغذیه هم به کاهش انرژی بدن خواهد انجامید.
عدم دسترسی به امداد
حتی با وجود پروازهای هلی کوپتری در ارتفاع بالا هم امداد به سختی صورت می پذیرد و با به هم ریختن هوا غیرممکن است. به خصوص در بخش های بالای کمپ 4 کوهنوردان در معرض خطر هستند و در همین بخش هم کمترین امکان پشتیبانی امداد از نفرات وجود دارد. کمبود پشتیبانی امدادی به معنای آن است که حتی یک حادثه کوچک هم به راحتی می تواند تبدیل به یک خطر کشنده شود.
تب قله
تب قله به نوعی شباهت به خطای شناختی تشدید تعهد دارد. شما ده ها هزار دلار هزینه کرده اید تا به قله اورست برسید و حالا در ارتفاع 8000 متری قرار دارید اما حالتان مساعد نیست. اگر برگردید این همه پول بدون صعود از دست رفته و اگر ادامه بدهید احتمال زیادی وجود دارد که جان خود را از دست بدهید. این خطر در صعودهای گران قیمت مانند صعود اورست یکی از کشنده ترین عوامل را تشکیل می دهد.
برای غلبه بر خطرات در صعود اورست چه باید کرد؟
به قول قدیمی ها هر که طاووس خواهد، جور هندستان کشد و البته نباید بیگدار به آب زد. با وجود خطرات صعود اورست راههایی هوشمندانه وجود دارد که می تواند تاثیر این خطرات را به حداقل برساند. در ادامه به بررسی راهکارهای مدیریت خطرات صعود به اورست می پردازیم.
صعود به قلل کم ارتفاع تر و آسانتر
در یک گزارش تمرینی یک تیم بریتانیایی ذکر شده بود که از صعود زمستانی دماوند به عنوان یکی از پیش برنامه های خود برای صعود به اورست استفاده کرده بودند. این گزینه به همراه سایر صعودهای زمستانی در کوه های ایران باعث می شود فرد تجربه کافی برای زندگی در سرما و یخبندان کسب کند.
پس از آن نوبت به صعودهای برون مرزی میرسد. صعود چند قله 7000 متری مانند لنین و خانتنگری و یکی دو قله 8000 متری آسانتر مانند چوآیو و گاشربروم 2 را می توان به عنوان پله سازی خوب برای صعود به اورست در نظر گرفت. این برنامه ها هم تجربه فرد و هم توان وی را برای صعود افزایش می دهد.
بهبود آمادگی جسمانی
یک برنامه مناسب آمادگی جسمانی برای صعود به اورست شامل افزایش استقامت و قدرت تخصصی به ماهها زمان نیاز دارد. کسب آمادگی جسمانی خوب باعث می شود فرد عملکرد بهتری در ارتفاعات داشته باشد و بهتر هم هوا شود. یک برنامه آمادگی جسمانی مناسب برای صعود به اورست می تواند شامل تمرینات میان هفته، کوهپیمایی پایان هفته و برنامه های چند روزه در طول ماه های منتهی به سفر شود.
هم هوایی خوب
هم هوایی برای صعود به اورست را می توان از برنامه های داخلی شروع کرد. هم هوایی خوب در قله های بلند ایران باعث می شود فرد راحتتر در ارتفاعات بالا زندگی کند و همین پیش هم هوایی باعث خواهد شد نیاز به گردش های کمتری برای هم هوایی بین کمپ ها باشد.
یکی دیگر از نکات مهم برای هم هوایی خوب در حین برنامه صعود با سرعت آسان در دوره های هم هوایی می باشد. صعود بدون فشار در چرخه های هم هوایی باعث می شود بدن توان کافی برای انطباق با ارتفاع را داشته باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله “چگونه برای صعود به اورست آماده شویم و تمرین کنیم؟” را در موج کوه مطالعه کنید.
زمان بندی مناسب در روز صعود قله
یکی دیگر از مهمترین نکات برای اجتناب از خطرات صعود به اورست زمانبندی صحیح در روز صعود است. طوری برنامه ریزی کنید که با جمعیت صعودکننده کمتری راهی قله شوید همچنین برای هر قسمت از مسافت(مثلا صعود تا بالکونی یا صعود تا قله جنوبی) یک چارت زمانبندی شده ترتیب دهید تا بدانید که طبق برنامه پیش می روید یاخیر؟ در هر صورت در ساعت 14 اقدام به بازگشت کنید.
جمع بندی
همانطور که گفتیم صعود به قله اورست با خطرات زیادی همراه است که از مهمترین آنها می توان به سرمازدگی، سقوط، مشکلات ناشی از ارتفاع بالا و کمبود اکسیژن اشاره کرد. با این وجود راهکارهای هوشمندانه ای وجود دارد که می توان این خطرات را به حداقل رسانید. در هر صورت یادتان باشد که نباید بی گدار به آب زد.
