شاخص توده بدنی یا BMI محاسبه‌ای است که وضعیت وزن بزرگسالان را با استفاده از وزن و قد شما تعیین می‌کند. نتیجه این بررسی به شما می گوید که شما لاغر، متناسب، دارای اضافه وزن یا چاق هستید. شاخص توده بدنی بر اساس اعداد زیر سنجیده می شود:
- شاخص بالای 40 به عنوان بیماری چاقی مفرط در نظر گرفته می شود.
- بالای 30 به عنوان فرد چاق به حساب می آید.
- بین 25 تا 29.9 به معنای آن است که فرد اضافه وزن دارد.
- بین 18.5 تا 24.9 مشخص کننده تناسب وزنی است.
- زیر 18.5 به عنوان لاغر در نظر گرفته میشود.
فرمول BMI نیز به شرح زیر است:
معایب شاخص توده بدنی
فرمول BMI بسیار ساده است. تقریباً برای همه استفاده از آن آسان می باشد. با این حال، همین سادگی بیش از حد باعث میشود فقط شامل قد و وزن باشد. اینکه آیا شما اضافه وزن دارید یا نه نیاز به اطلاعات بسیار بیشتری از قد و وزن شما دارد.
- چقدر عضله دارید: عضله بیشتر باعث می شود شاخص توده بدنی شما بالاتر باشد، حتی اگر سالم باشید.
- اندازه چارچوب بدنی: فرد با چارچوب بدنی بزرگتر BMI بالاتری خواهد داشت، اگر چه ممکن است سلامت کافی داشته باشد.
- جنیست: با همان شاخص توده بدنی، زنان معمولا چربی بیشتر نسبت به مردان دارند.
- سن: افراد مسن چربی بیشتری نسبت به افراد جوان با وجود BMI برابر دارند.
- ورزشکاران با شاخص توده بدنی برابر نسبت به افراد غیر ورزشکار معمولا چربی بدنی کمتری خواهند داشت.
نحوه توزیع چربی بدن شما برای پیش بینی خطر بیماری قلبی، بیماری های مرتبط با چاقی و مرگ نیز مهم است. این ایده خوبی است که از ابزارهای مختلف برای تعیین میزان سالم بودن وزن و چربی بدن خود استفاده کنید، از جمله این موارد نیز می توان به نسبت دور کمر به باسن و/یا درصد چربی بدن اشاره نمود.
آیا اندازه گیری شاخص توده بدنی را باید کنار گذاشت؟
به نقل از verywellfit شاخص توده بدنی یک ابزار تحقیقاتی ارزشمند بر روی جمعیت های بزرگ بوده است، زیرا بدست آوردن اندازه گیری های لازم برای محاسبه BMI برای محققان آسان خواهد بود. با این حال، مفید بودن آن زمانی که برای افراد اعمال می شود، زیر سوال رفته است. از سوی دیگر باید اذعان کرد که برخی از خطرات سلامتی در ارتباط با شاخص توده بدنی بالا تایید شده هستند که از بین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بیماری عروق کرونری قلبی
- فشار خون
- آرتروز
- آپنه خواب و مشکلات تنفسی
- برخی سرطانها
- دیابت نوع 2
- سکته
از سوی دیگر برخی از تحقیقات نشان داده است که شاخص توده بدنی بیش از حد پایین یا همان لاغری نیز می تواند منجر به موارد زیر شود:
- بیماری قلبی عروقی
- افسردگی
- مشکل در باردار شدن برای بانوان
- پوست خشک
- ریزش مو
- قاعدگی نامنظم در بانوان
- کمبود مواد مغذی
- پوکی استخوان
- سیستم ایمنی ضعیف
در جمع بندی باید گفت که BMI یک شاخص مفید برای ارزیابی تناسب وزنی می باشد اما کامل نیست. موارد دیگر مانند درصد چربی بدن و ترکیب بدنی، همچنین سوابق افراد به منظور بررسی دقیق در کنار استفاده از این شاخص می توانند ترکیب کامل تری ایجاد کنند.
