از کمبود پتاسیم چه می دانید؟ آیا پایین بودن پتاسیم در بدن خطرناک است؟ گاهی اوقات سبک زندگی و رژیم غذایی افراد ممکن است در وضعیت سلامتی آنها تغییراتی ایجاد کند. کمبود پتاسیم یا هیپوکالمی وضعیتی است که در آن فرد پتاسیم کافی برای بدن خود دریافت نمی کند. می تواند به دلیل رژیم غذایی نامناسب یا از دست دادن بدن به دلیل اسهال یا استفراغ باشد. کمبود پتاسیم می تواند منجر به شرایط پزشکی مانند فشار خون بالا، یبوست، ضعف عضلانی و خستگی شود. در ادامه در مورد علائم و عوارض کمبود پتاسیم و راه های درمان آن، اطلاعاتی را در اختیار شما می گذاریم.
پتاسیم چیست و چرا برای بدن ما مهم است؟
پتاسیم یک ماده معدنی مهم است که نقش های متعددی در بدن ما ایفا می کند. بدن ما آن را در درجه اول از رژیم غذایی ما به دست می آورد. توابع اصلی آن عبارتند از:
- تنظیم انقباضات عضلانی
- ارسال سیگنال های عصبی
- تنظیم کننده مایعات
تغییرات کوچک در سطح پتاسیم می تواند بر عملکرد بدن ما تأثیر بگذارد. پتاسیم فعالیت الکتریکی سلول های بدن ما را حفظ می کند. وقتی این سطح کاهش می‌یابد، روی سلول‌هایی که دارای فعالیت الکتریکی بالا هستند مانند اعصاب، ماهیچه‌ها و قلب تأثیر می‌گذارد. کمبود پتاسیم با سطوح پتاسیم کمتر از ۳.۶ میلی مول در لیتر مشخص می شود.
میزان پتاسیم مورد نیاز بدن
میزان پتاسیم مورد نیاز برای بدن در سنین مختلف، متفاوت است و می تواند بر اساس میزان های زیر باشد:
- ۳،۰۰۰ میلی گرم در روز برای سنین ۱ تا ۳ سال
- ۳۸۰۰ میلی گرم در روز برای سنین ۴ تا ۸ سال
- ۴۵۰۰ میلی گرم در روز برای سنین ۹ تا ۱۳ سالگی
- ۴،۷۰۰ میلی گرم در روز برای سنین ۱۴ سال و بالاتر
- ۵،۱۰۰ برای زنان در دوران شیردهی
علل کمبود پتاسیم
اگرچه ما بیشتر پتاسیم خود را از رژیم غذایی خود تامین می کنیم، رژیم غذایی کم پتاسیم به ندرت دلیلی برای کمبود آن نیست. بیشتر اوقات، کمبود پتاسیم به دلیل از دست دادن دستگاه گوارش (GI) یا کلیه رخ می دهد.
کمبود پتاسیم می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- استفراغ بیش از حد
- اسهال
- بعد از ایلئوستومی (یک سوراخ جراحی در دیواره شکم در حین جراحی روده)
- اختلالات اشتها شامل: بی اشتهایی عصبی، پاکسازی یا سوء مصرف ملین می شود.
- مصرف زیاد شیرین بیان
- تعرق مفرط
- سوء تغذیه
- داروهای ادرارآور
- داروهای خاص مثل بتا آگونیست ها، تئوفیلین، انسولین، دیورتیک ها، کورتیکواستروئیدها و ضد میکروبی ها باشد. سطوح بالای آلدوسترون (هورمونی که در صورت ابتلا به تنگی شریان کلیوی یا تومور آدرنال می تواند افزایش یابد)
- اسیدوز توبولار کلیه
- سطوح پایین منیزیم بدن
اگر داروهای خاصی برای بیماری کلیوی مصرف می‌کنید، مانند دیورتیک‌ها، و گمان می کنید پتاسیم بدنتان کم است، با یک متخصص صحبت کنید. آنها می توانند آزمایشات خون شما را بررسی کنند و داروها یا رژیم غذایی مناسبی برای برطرف کردن این کمبود تنظیم کنند.
اگر از دست دادن مزمن مایعات را تجربه کرده اید یا از هر دارویی استفاده نادرست کرده اید، فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
چگونه کمبود پتاسیم تشخیص داده می شود؟
کمبود پتاسیم با آزمایش خون تشخیص داده می شود. پزشک شما ممکن است آزمایشی را به عنوان بخشی از یک معاینه پزشکی معمول یا به دلیل ابتلا به فشار خون بالا یا بیماری کلیوی تجویز کند.
علائم و نشانه های کمبود پتاسیم
علائم و نشانه های کمبود پتاسیم همیشه قابل توجه نیست. یک آزمایش خون معمولی می تواند میزان پتاسیم را در بدن به شما را مشخص کند. با این حال، در موارد زیر، برخی از علائم وجود دارد که ممکن است نشان دهنده کمبود پتاسیم باشد.
- ضعف، خستگی، گرفتگی عضلات و پاها که ممکن است منجر به ناتوانی کامل در حرکت شود.
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی در بدن
- حالت تهوع، استفراغ
- نفخ، یبوست، گرفتگی شکم
- ادرار زیاد و میل به نوشیدن مکرر آب
- ریتم غیرطبیعی قلب ( آریتمی )، از دست دادن ضربان قلب یا ضربان قلب نامنظم
- فشار خون بسیار پایین که می تواند باعث غش شود
- افسردگی، هذیان یا توهم
- گیجی
چگونه می توان کمبود پتاسیم را درمان کرد؟
اگر پتاسیم پایینی دارید، پزشک ممکن است مصرف مکمل را به شما توصیه کند. توجه داشته باشید شما باید فقط تحت نظارت پزشک از مکمل پتاسیم استفاده کنید. روش درمان کمبود پتاسیم به شدت و سابقه پزشکی شما بستگی دارد. معمولاً ۶۰ تا ۸۰ میلی مول مکمل در روز برای چند روز تا چند هفته برای درمان هیپوکالمی خفیف تا متوسط کافی است. با این حال، همیشه توصیه های پزشک خود را دنبال کنید. برای هیپوکالمی (کمبود پتاسیم) خفیف، پزشک ممکن است پیشنهاد دهد:
- قطع هر دارویی که می تواند منجر به کاهش سطح پتاسیم شود
- مصرف مکمل های پتاسیم
- اضافه کردن غذاهای حاوی پتاسیم به طور طبیعی
- مصرف داروهای مخصوص افزایش سطح پتاسیم در بدن
با این حال، دوزهای بیش از حد پتاسیم ممکن است منجر به وضعیتی به نام هیپرکالمی (پتاسیم بالا) شود که می تواند باعث آسیب جدی به عضلات و قلب شود.
عوارض کمبود پتاسیم
هیپوکالمی شدید می تواند زندگی را تهدید کند. فردی که هیپوکالمی شدید دارد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- کاهش عملکرد مغز
- سطح قند خون بالا
- فلج عضلانی
- مشکل در تنفس
- ضربان قلب نامنظم
منابع پتاسیم
مصرف روزانه توصیه شده پتاسیم برای مردان بالغ ۳۴۰۰ میلی گرم و برای زنان بالغ ۲۶۰۰ میلی گرم است.
اگر هیپوکالمی یا کمبود پتاسیم برای شما تشخیص داده شده است، مطمئن شوید که غذاهایی مانند:
- عدس
- پرتقال ها
- موز
- زردآلو خشک
- شیر کم چرب
- اسفناج و کلم بروکلی
- برنج قهوه ای
- ماست
- لوبیا
- آجیل
یک رژیم غذایی متعادل و سالم می تواند بهترین منبع پتاسیم برای بدن شما باشد. اگر کمبود پتاسیم دارید با پزشک خود مشورت کنید و یک دفترچه یادداشت غذایی تهیه کنید.
آیا می توان از کمبود پتاسیم پیشگیری کرد؟
اکثر مردم می توانند با خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل از کمبود پتاسیم جلوگیری کنند. اگر در معرض افزایش خطر هستید، به عنوان مثال اگر از داروهای ادرارآور استفاده می کنید، در مورد سطح پتاسیم خود با پزشک خود صحبت کنید.
سوالات متداول
چه غذایی بیشترین پتاسیم را دارد؟
شاتوت، ۱ فنجان پخته شده (۹۶۰ میلی گرم)
اسفناج، ۱ فنجان پخته (۸۴۰ میلی گرم)
آووکادو، ۱ فنجان (۷۰۸ میلی گرم)
سیب زمینی شیرین متوسط (۷۰۰ میلی گرم)
سیب زمینی متوسط (۶۱۰ میلی گرم)
چغندر، ۱ فنجان (۵۲۰ میلی گرم)
چه نوشیدنی هایی سرشار از پتاسیم هستند؟
نوشیدن آب میوه و سبزیجات راه آسان دیگری برای افزایش مصرف پتاسیم است.
به نظر می رسد آب مرکبات بیشترین پتاسیم را فراهم می کند. به عنوان مثال، ۱ فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) آب پرتقال ۱۰۰٪ حدود ۱۰٪ از DV را برای پتاسیم فراهم می کند، در حالی که همان وعده آب گریپ فروت ۹٪ از DV را تامین می کند.
آیا نوشیدن آب زیاد می تواند پتاسیم را کاهش دهد؟
بله، مصرف بیش از حد آب ممکن است منجر به کاهش پتاسیم شود.
آیا خوردن یک موز در روز برای تامین پتاسیم کافی است؟
خیر، طبق گفته سرویس بهداشت ملی بریتانیا، بزرگسالان باید روزانه حدود ۳۵۰۰ میلی گرم پتاسیم مصرف کنند. یک موز متوسط با وزن ۱۲۵ گرم حاوی ۴۵۰ میلی گرم پتاسیم است، به این معنی که یک فرد سالم باید حداقل ۷ و نیم موز برای رسیدن به میزان توصیه شده مصرف کند.
نشانه کمبود پتاسیم چیست؟
اگر سطوح پایینی از پتاسیم دارید، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ضعف
احساس خستگی
گرفتگی عضلات
گیجی.
یبوست.
ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی) ، ضربان قلب ناپدید شده یا ضربان قلب نامنظم.
سوزن سوزن شدن یا بی حسی
افزایش ادرار
منابع: healthdirect , healthline
