رشته کوه شاهو از شرق سلیمانیه تا شمال شهر پاوه در استان کرمانشاه و غرب کشور واقع شده است که به عنوان زیرمجموعه زاگرس شناخته می شود. بلندترین کوه این مجموعه با نام حوی خانی یا شاهو به ارتفاع ۳۳۹۰ متر نیز بلندترین قله استان کرمانشاه بوده و از این روی در بین قلل طرح سیمرغ جای دارد. این کوهستان تقریبا ۲۵ کیلومتر طول دارد. شا در برخی از گویش ها کردی به معنای دیدن و تماشا کردن است و هو نیز برای توصیف صفاتی همچون طولانی، بلند و دور و دراز کاربرد دارد.
این رشته کوه در جهت شمال به ییلاق های پالنگان می رسد در جهت شرق به شهرستان های روانسر و جوانرود که به عنوان دروازه اورامانات شناخته می شوند ، در جهت غرب به پاوه و در جنوب روستاهای شمشیر و شاهو در کوهپایه آن قرار دارند . از رودخانه های مهم منطقه شاهو و اورامان می توان به سیروان رود از شاخه های مهم رود کرخه اشاره کرد که با گذشت از میانه های زاگرس در نهایت به اروند می ریزد .
قلل رشته کوه شاهو
بلندترین قله کوهستان شاهو حوی خانی نام دارد که در شمال شرقی دهستان شمشیر به ارتفاع ۳۳۹۰ متر واقع گردیده است. در برخی منابع به ارتفاع ۳۳۴۵ و ۳۳۷۰ متر برای این قله اشاره شده است اما بیشترین تاکید روی همان ۳۳۹۰ متر است. سایر قلل کوهستان شاهو به شرح زیر هستند:
- زاولی: ۳۳۵۰ متر
- پیرخدر: ۳۲۵۰ متر
- نور: ۳۱۱۰ متر
- تخت سانی ۲۹۵۰ متر
بهترین فصل برای صعود به این قلل عموما بهار است. تقریبا در تمام منطقه آنتن دهی موبایل وجود دارد.
مسیرهای صعود شاهو
- مسیر غربی شروع از روستای شمشیر یا تازه آباد (مسیر رایج)
- مسیر شرقی با شروع از روستای یوزیدر یا روستای دیوزناو (مسافت بیشتر و شیب کمتر)
- مسیر شهر پاوه به سمت قله زاولی
صعود به شاهو از طریق روستای شمشیر
برای صعود از طریق این مسیرباید خودتان به روستای شمشیر در ۱۰ کیلومتری شهرستان پاوه برسانید. مسیر پیمایش از ارتفاع ۱۹۰۰ متری از محل تلاقی دره روستای شمشیر با جاده کوهستانی شاهو آغاز میشود. مسیر صعود از داخل دره ای شروع شده و تا خط الراس اصلی قله ادامه خواهد داشت. شیب مسیر به تدریج افزایش یافته و سپس به بالای این دره به ارتفاع ۳۲۰۰ متری می رسید. در بالای گردنه خط الراس غربی قله حوی خانی را مشاهده می کنید که ادامه مسیر شما به بلندترین قله کوهستان شاهو خواهد بود.
از قله حوی خانی گردنه ای وجود دارد که این قله را به زاولی متصل می کند.
صعود به زاولی از طریق پاوه
برای صعود به این قله از کوه های شاهو باید رهسپار شهر پاوه به ارتفاع ۱۶۰۰ متری شوید. مسیر صعود از ویمیر شروع می شود. قسمت ابتدای جاده ویمیر مناسب و تفرج گاه آخر هفته مردم منطقه است ولی قسمت های انتهایی آن نامناسب می باشد. انتهای جاده چشمه ای (ارتفاع ۲۱۰۰ متری) قرار گرفته که مبدا مسیر است.
از اینجا مسیر به سوی شرق و در امتداد دره نسبتا پهن و سرسبز و درست رو به قله زاولی امتداد می یابد. مسیر صعود در حقیقت قله زاولی را دور زده، ابتدا به سمت شرق، سپس جنوب و مجددا شرق حرکت کرده تا به گردنه ۳۰۰۰ متری بر بالای روستای شمشیر خواهید رسید. از روی گردنه با کمی تراورس از طریق مسیر مالرو و تعدادی مارپیچ به سمت بالا، ابتدا به بالای یال و سپس به قله زاولی دست خواهید یافت.
مسافت کوهپمایی این مسیر حدودا ۱۴ کیلومتر می باشد.
طبیعت منطقه شاهو
خرس، روباه، شغال، گرگ و پلنگ خرگوش و بز کوهی و همچنین سیاه گوش ، گراز که بنا به علت شکار بی‌رویه نزدیک به انقراض بوده، و از پرندگان کفتار ، عقاب طلایی ، عقاب دشتی ، شاهین شور ، شاهین چرخ ، بحری ، سارگپه ، دلیجه کبک و تیهو، از جمله جانوران موجود در شاهو هستند.
در دامنه ارتفاعات شاهو تعداد بسیار زیادی چشمه وجود دارند که تأمین‌کننده آب کشاورزی و همچنین آب آشامیدنی شهرهای پاوه و روانسر و تعدادی روستاهای منطقه هستند. اسامی برخی از این چشمه ها شامل هولی، پوینه، قوری قلعه، کاوات، شمشیر است.
اماکن دیدنی منطقه شاهو
قوري قلعه قلاني، ويله، هنگه كور، شارا، تبركه زين، خرله پيازدول، آتشگاه يراش، سراب ميوان، سراب مير عبدلي، شمشير و غار حسين كه در نزديكي روستاي ميگو ره واقع شده و جزء شگفتيهاي قرن بيستم در طبيعنت محسوب مي شود، مجموعه غارهايي كه توسط پير مردي ۷۰ ساله همچون آثار به جا مانده انسانهاي غار نشين به دست تواناي حسين در دل كوه توسط كلنگي حفاري گرديده كه بيش از ۱۰ اتاق تو در تو مي باشد.
