روپال، بلندترین دیواره جهان؛ روایت صعودهایی میان مرگ و افتخار

نانگاپاربات؛ کوهستانی که نامش لرزه به تن می‌اندازد. با ارتفاع ۸۱۲۵ متر، نهمین کوه بلند جهان است، اما آنچه این کوه را افسانه‌ای می‌کند، نه فقط بلندی‌اش، بلکه دیواره ای است که از دره‌ای سبز و آرام به سوی آسمان خیز برداشته: جبهه روپال.

این جبهه عظیم و ترسناک، با دیواره‌ای به طول ۴۶۰۰ متر، به‌عنوان بلندترین جبهه صخره‌ای پیوسته در جهان شناخته می‌شود. از دشت‌های سرسبز دره روپال در ارتفاع ۳۵۰۰ متری، تا قله پوشیده از برف در ۸۱۲۵ متری، مسیری است پوشیده از یخ، سنگ، طوفان و مرگ.

۱۹۷۰؛ صعودی اسطوره‌ای و تراژدی برادرانه

همه‌چیز از جایی آغاز شد که دو برادر از تیرول جنوبی، با قلب‌هایی جسور و بی‌قرار، در تابستان ۱۹۷۰ وارد جبهه‌ای شدند که پیش از آن تنها در خیال کوهنوردان وجود داشت. رینهولد مسنر و برادرش گونتر، با تیمی به رهبری هرلیخ کوفر، تصمیم گرفتند جبهه روپال را فتح کنند.

صعود آن‌ها از مسیر “تاق جنوبی-جنوب‌شرقی” آغاز شد؛ مسیری که بعدها با نام “مسیر مسنر” شناخته شد. در تاریخ ۲۷ ژوئن، آن‌ها موفق به رسیدن به قله شدند. اما قله، پایان ماجرا نبود.

در مسیر بازگشت، گونتر که دچار بیماری ارتفاع شده بود، قادر به برگشت از همان مسیر نبود. آن‌ها تصمیم گرفتند از جبهه شمال‌غربی (دیامیر) پایین بروند؛ تصمیمی که نخستین عبور کامل از نانگاپاربات را رقم زد، اما به بهایی گران.

گونتر در مسیر بازگشت ناپدید شد. مسنر، تنها، نیمه‌جان و شوکه، خود را به پایین رساند. گونتر، احتمالاً در اثر سقوط یا بهمن جان باخت. اما این حادثه، مسیر کوهنوردی را برای همیشه تغییر داد.

مسیر مسنر؛ ۳۵ سال انتظار

در طول دهه‌ها، مسیر مسنر به نمادی از خطر، زیبایی و رمز و راز تبدیل شد. پس از صعود برادران مسنر، هیچ‌کس نتوانست تا سال ۲۰۰۵ دوباره این مسیر را کامل کند.

نبرد بر سر بلندترین آتشفشان آسیا: دماوند در برابر کونلون

تراژدی در هیمالیا؛ ۹ کشته در دو بهمن مرگبار

در آن سال، تیمی کره‌ای تلاش گسترده‌ای را آغاز کرد. در میان کولاک و بوران، با ساخت کمپ‌های متعدد تا ارتفاع ۷۱۲۵ متر، دو کوهنورد به نام‌های “کیم چانگ-هو” و “لی هیون-جو” در ۱۳ ژوئیه به سمت قله رفتند و پس از ۲۴ ساعت مبارزه با سنگ و یخ، موفق شدند.

در بازگشت، آن‌ها نیز مانند مسنرها از دیامیر فرود آمدند. در قله، جعبه‌ای را یافتند که رینهولد مسنر در ۱۹۷۰ بر جای گذاشته بود و آن را به خودش بازگرداندند؛ حلقه‌ای که پس از دهه‌ها بسته شد.

۱۹۸۸؛ حمله آلپاین و طوفان مرگبار

در همان مسیر پرهیبت، در تابستان ۱۹۸۸، چهار کوهنورد افسانه‌ای شامل مارک توایت، بری بلنچارد، وارد رابینسون و کوین دویل، تصمیم گرفتند به سبک آلپی به قله حمله کنند؛ یعنی سبک سریع و سبک‌بار با حداقل تجهیزات.

آن‌ها بدون طناب‌های ثابت، با تنها ۵ روز غذا و ۸ روز سوخت، مسیر را آغاز کردند. تا ارتفاع ۷۷۰۰ متری بالا رفتند، اما طوفانی ناگهانی با سرعت باد ۱۶۰ کیلومتر در ساعت، بهمن‌هایی پیاپی و برق آسمان، آن‌ها را محاصره کرد.

«باد ۱۶۰ کیلومتری، صاعقه، بهمن و چادری که پر کشید… تنها یک پیچ یخ آن‌ها را از مرگ نجات داد. پنج ساعت در طوفان جنگیدند تا به یخچال مرکل رسیدند. بری بلنچارد بعدها نوشت: “آسمان نیم‌روزی تاریک‌تر از غروب بود… صدای سفیدِ رعد و برق در گوشم می‌پیچید… بهمن ۲۷ دقیقه طول کشید. چهره وارد مثل پیرمردها شده بود. چشم‌هایش انگار دیگر نمی‌فهمیدند کجا هستند.”»

در میان رعد و برق، یک پیچ یخ آخرین طناب آن‌ها را نگه داشت. اگر آن پیچ از جا درمی‌رفت، احتمالاً هیچ‌یک زنده نمی‌ماندند. آن‌ها به سختی، با زخم و سرمازدگی، به پایین بازگشتند. اگرچه قله را لمس نکردند، اما دستاورد آن‌ها، شجاعتی بود که در تاریکی مرگ ثبت شد.

ستون مرکزی؛ مسیر مدرن و باشکوه ۲۰۰۵

در پاییز ۲۰۰۵، دو کوهنورد آمریکایی، استیو هاوس و وینس اندرسون، تصمیم گرفتند مسیر جدیدی را در ستون مرکزی جبهه روپال باز کنند. آن‌ها بدون حمایت، به سبک آلفاین، با صعودی ۴۱۰۰ متری در یخ و سنگ، مسیری را خلق کردند که بعداً به‌عنوان یکی از زیباترین صعودهای تاریخ شناخته شد.

صعود آن‌ها، شامل پاساژهای سختی با درجه M5، سنگ‌های ناپایدار و یخ‌های عمودی بود. در ارتفاع ۷۴۰۰ متری به مسیر مسنر رسیدند و از آنجا به قله ادامه دادند. در مسیر بازگشت نیز از همان مسیر فرود آمدند.

این صعود در سال ۲۰۰۶ جایزه طلایی پیوله دور (Piolet d’Or) را برای آنان به ارمغان آورد؛ جایزه‌ای که نماد اوج افتخار در دنیای کوهنوردی است.

مسیر شل (Schell Route)؛ شاهراه صعود به سبک کلاسیک

در سال ۱۹۷۶، چهار کوهنورد اتریشی به نام‌های هانس شل، زیگفرید گیمل، روبرت شوئر و هیل‌مار استورم مسیر جدیدی را در جبهه روپال گشودند؛ مسیری طولانی و پرچالش که بعدها به «مسیر شل» معروف شد. این مسیر، برخلاف مسیر مسنر، اندکی به سمت شرق گرایش داشت و با شیب تدریجی‌تری به قله می‌رسید.

طی دهه‌های بعد، تنها ۸ تیم موفق به تکرار این مسیر شدند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به صعودهای زیر اشاره کرد:

• ۱۹۸۱: صعود رونالد نار از هلند
• ۱۹۸۴: اسکار کادیخ و جوردی ماگرینا از اسپانیا
• ۱۹۹۰: صعود سه تیم مختلف از اسلوونی، آلمان و ژاپن
• ۲۰۱۳: صعود تیمی از رومانی
• و در نهایت، صعود موفق سال ۲۰۲۵ توسط دیوید گتلر، تیفن دوپریه و بوریس لانگنشتاین

این صعود اخیر، پس از ۱۲ سال وقفه انجام شد و نه‌تنها گامی بزرگ برای مسیر شل بود، بلکه رکوردهایی ماندگار به ثبت رساند: گتلر از ارتفاع ۷۷۰۰ متری پاراگلاید کرد و دوپریه به‌عنوان دومین زن تاریخ، به قله از این مسیر رسید. لانگنشتاین و دوپریه نیز نخستین اسکی کامل از جبهه روپال را انجام دادند؛ شاهکاری که در کتاب صعودهای بزرگ تاریخ جای می‌گیرد.

ستون جنوب شرقی؛ صعود مرگ و افتخار

در سال ۱۹۸۵، تیمی مشترک از لهستان و مکزیک تصمیم گرفتند ستون جنوب شرقی نانگاپاربات را فتح کنند. این ستون صخره‌ای و برفی، یکی از سخت‌ترین موانع در کل رشته‌کوه‌های هیمالیاست. رهبر تیم، پاول مولارز، اعضای افسانه‌ای همچون کارلوس کارسولیو، یرزی کوکوچکا و زگموند آندریج هاینریش را همراه داشت.

با وجود طوفان، بهمن و سقوط مرگبار یکی از اعضا به نام پیوتر کالماس، در ۱۳ ژوئیه چهار کوهنورد موفق شدند به قله برسند. برای کوکوچکا، این نهمین قله ۸۰۰۰ متری بود و بخشی از مسیر افسانه‌ای او برای فتح تمام قله‌های بلند جهان.

تلاش‌های زمستانی؛ دیواری که زمستان را پس زد

نانگاپاربات تنها در زمستان ۲۰۱۶ فتح شد، آن هم از جبهه دیامیر. اما جبهه روپال هنوز در فصل زمستان تسلیم نشده است.

از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۲۲، حداقل ۹ تلاش زمستانی روی جبهه روپال ثبت شده، از جمله سه تلاش توسط ماچی بربکا، تلاش کیریشتوف ویلیچکی در ۲۰۰۶، و حتی تلاش‌ خطرناک جوئل ویش‌نوسکی در زمستان ۲۰۱۳ که جان خود را از دست داد و پیکرش ماه‌ها بعد یافت شد.

«ژوئل ویش‌نوسکی، کوهنوردی گمنام اما بلندپرواز، در زمستان ۲۰۱۳ راهی ستون جنوب‌شرقی نانگاپاربات شد. آخرین یادداشتش از کمپ ۲، زمزمه‌ای بود در سرمای بی‌پایان: “دارم بالا می‌رم…” چند ماه بعد، بوت‌هایش از زیر برف‌های آب‌شده بیرون زدند. پیکرش را در ارتفاع ۶۱۰۰ متری، زیر یخشار، یافتند. او در تنهایی مطلق، در دل روپال، به خواب ابدی رفت.»

سخت‌ترین تلاش اخیر در زمستان ۲۰۱۴-۱۵ توسط چهار کوهنورد روس انجام شد که به ارتفاع ۷۱۵۰ متر رسیدند اما طوفان، دید صفر و سرمای کشنده آن‌ها را مجبور به عقب‌نشینی کرد.

ماجراجویی‌های مدرن؛ هوچک، پتروسک و تلاش‌های نوین

در سال ۲۰۱۸، مارک هولچک و توماش پترچک از جمهوری چک، تصمیم به گشودن مسیری جدید گرفتند. آن‌ها در سبک آلپاین، طی ۶ روز، مسیری ترکیبی از خطوط کلاسیک و انحراف‌های نو را پیمودند و تا ارتفاع ۷۸۰۰ متر رسیدند. اما وزش باد تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت آن‌ها را مجبور به عقب‌نشینی کرد. این تلاش به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین حمله‌های دهه اخیر شناخته می‌شود.

تلاش‌های انفرادی؛ مرز بین شجاعت و جنون

تومژ هومار، کوهنورد بلندپرواز اسلوونیایی، در سال ۲۰۰۵ بار دیگر به مسیر مرکزی هجوم برد. او در ارتفاع حدود ۶۳۰۰ متر گرفتار شد، در برف پناه گرفت و پس از چند روز، با خطرات بسیار توسط بالگرد ارتش پاکستان نجات داده شد. گرچه بسیاری منتقد او بودند، اما مردم اسلوونی از او به‌عنوان قهرمان ملی تجلیل کردند.

نتیجه‌گیری: جبهه‌ای بی‌امان، روایتی بی‌پایان

جبهه روپال، با آن صخره‌های عمودی و یخچال‌های ناپایدار، نه‌تنها یک چالش فنی در دنیای کوهنوردی است، بلکه نمادی از مرزهای انسانی، اراده، ریسک و از خودگذشتگی است.

صعود به این دیواره، بیش از آن‌که یک فتح باشد، سفری است درونی برای رسیدن به لبه‌های توانایی بشر. از مسنر گرفته تا گتلر، از کوکوچکا تا هاوس، همه آن‌هایی که پا به این جبهه گذاشتند، بخشی از خود را در آن‌جا جا گذاشتند.

و هنوز، در سرمای زمستان، در شب‌های بی‌ستاره، جبهه روپال منتظر است؛ منتظر صعودی دیگر، روایت تازه‌ای، و شاید قهرمانی دیگر که جرئت کند در آینه بلندترین دیواره جهان، خود را ببیند.

در ادامه، یک جدول کامل و کاربردی برای انتهای مقاله «تاریخچه صعودهای جبهه روپال نانگاپاربات» طراحی شده است. این جدول به‌صورت فشرده اما جامع، مهم‌ترین صعودها، مسیرها، سال، نام کوهنوردان و ویژگی برجسته هر صعود را نمایش می‌دهد: