چگونه کفش کوهنوردی انتخاب کنیم؟

کفش کوهنوردی مهمترین مورد از لوازم کوهنوردی شماست. شما برای انواع برنامه های مختلف به کفش احتیاج دارید. از یک برنامه کوهپیمایی ساده تا صعود به بلندترین قلل جهان یا سنگنوردی و صخره نوردی داشتن یک کفش مناسب می تواند باعث موفقیت و سلامت شما شود. از سوی دیگر کفش نامناسب نیز به معنای شکست یا بدتر از آن خطرات عدیده ای خواهد بود. در این مقاله با تکیه بر منابع مختلف به پاسخ سوال “چگونه کفش کوهنوردی انتخاب کنیم” خواهیم پرداخت.

انواع کفش کوهنوردی

برای انتخاب کفش کوهنوردی مناسب، آشنایی با انواع مختلف آن‌ها و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها اهمیت دارد. در زیر، انواع مختلف کفش‌های کوهنوردی به همراه توضیحات مختصر برای هر کدام به صورت جدول تنظیم شده است:

با توجه به نوع فعالیت و شرایط جوی که قصد دارید در آن‌ها کوهنوردی کنید، انتخاب کفش مناسب می‌تواند تأثیر زیادی بر راحتی و ایمنی شما داشته باشد. انتخاب درست کفش به شما کمک می‌کند تا تجربه کوهنوردی خود را بهبود ببخشید و با اعتماد به نفس بیشتری به قله‌های بلند صعود کنید.

چگونه کفش کوهنوردی انتخاب کنیم؟

انتخاب کفش کوهنوردی مناسب برای تجربه‌ای موفق و ایمن در کوهنوردی بسیار حیاتی است. برای انتخاب درست، باید به چندین عامل کلیدی توجه کنید که در زیر به تفصیل توضیح داده شده‌اند:

1. نوع فعالیت و مسیر

انتخاب کفش بر اساس نوع فعالیت و مسیری که قصد پیمایش آن را دارید، بسیار مهم است. اگر قصد دارید در مسیرهای سنگی و صعب‌العبور کوهنوردی کنید، کفش‌هایی با زیره‌های مقاوم و چسبنده مناسب‌تر خواهند بود. برای مسیرهای برفی یا یخی، کفش‌هایی که قابلیت نصب یخ‌شکن دارند و عایق‌بندی خوبی دارند، انتخاب بهتری هستند. برای کوهنوردی‌های سبک و پیاده‌روی‌های طولانی در مسیرهای کمتر دشوار، کفش‌های سبک‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌توانند کافی باشند.

2. تناسب و اندازه

تناسب صحیح کفش اهمیت زیادی دارد. کفش باید به خوبی در پا جا شود، نه خیلی تنگ و نه خیلی گشاد. برای بررسی اندازه مناسب، بهتر است در پایان روز و زمانی که پاها کمی متورم هستند، کفش را امتحان کنید. اطمینان حاصل کنید که بین انگشتان پا و نوک کفش فضایی کافی وجود دارد تا از آسیب‌های ناشی از ضربه‌های پیوسته جلوگیری شود. همچنین، پاشنه کفش باید به خوبی در جای خود ثابت باشد تا از لغزش‌های داخلی و ایجاد تاول جلوگیری شود.

3. پشتیبانی و عایق‌بندی

کفش‌های کوهنوردی باید از قوس پا و مچ پا به خوبی پشتیبانی کنند. کفش‌هایی با ساختار حمایتی و پنجه‌های مقاوم می‌توانند به جلوگیری از پیچ خوردگی‌ها و آسیب‌های مرتبط با کوهنوردی کمک کنند. عایق‌بندی مناسب کفش در برابر آب و سرما نیز بسیار مهم است، به ویژه در شرایط جوی نامساعد. به دنبال کفش‌هایی با ویژگی‌های ضدآب و عایق حرارتی باشید که در شرایط مختلف جوی عملکرد خوبی داشته باشند.

ماساتسوگو کونیشی، کوهنورد آهنین از سرزمین آفتاب

قله نقره سر: معرفی و راهنمای صعود

4. وزن و انعطاف‌پذیری

وزن کفش یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب آن است. کفش‌های بسیار سنگین می‌توانند باعث خستگی زودرس شوند، در حالی که کفش‌های سبک‌تر به شما امکان حرکت سریع‌تر و راحت‌تر را می‌دهند. با این حال، باید بین وزن و پشتیبانی تعادل برقرار کنید، زیرا کفش‌های خیلی سبک ممکن است پشتیبانی کافی را ارائه ندهند. همچنین، کفش باید به اندازه کافی انعطاف‌پذیر باشد تا امکان حرکت طبیعی پا را فراهم کند، اما نباید انعطاف‌پذیری آن به حدی باشد که از پشتیبانی لازم برای مسیرهای سخت کم کند.

5. تنفس‌پذیری و راحتی

ویژگی تنفس‌پذیری کفش به جلوگیری از تعریق و حفظ راحتی پای شما کمک می‌کند. کفش‌های با لایه‌های تنفس‌پذیر و مواد ضد رطوبت می‌توانند به خشک نگه‌داشتن پا و جلوگیری از بوی بد کمک کنند. راحتی کلی کفش، از جمله لایه‌های داخلی نرم و مناسب، تأثیر زیادی بر تجربه کوهنوردی شما خواهد داشت. بهتر است کفش را برای مدت زمان طولانی امتحان کنید تا از راحتی و عدم ایجاد ناراحتی مطمئن شوید.

برای تازه کارها چه چیزی مناسب تر است؟

اگر تازه کار هستید، توصیه ما به شما این است که یک کفش با مشخصات زیر انتخاب کنید:

• مناسب سه فصل دارای روی ضدآب و تنفسی
• دارای ساق متوسط یا ساق بلند برای محافظت از مچ پا
• کفی نرم با فوم ضربه گیر و زیره ای که اصطکاک خوبی با کف زمین ایجاد کند.

چنین کفشی را می توانید در برنامه های مختلف استفاده کنید. از یک پیمایش ساده و کوتاه در زمستان یا صعود به قلل مختلف و ترکینگ های چند روزه، یک کفش با مشخصاتی که در بالا گفتیم برای شما مفید خواهد بود.

مساله ی مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که سایز کفش کوهنوردی باید از کفش شهری شما بزرگتر باشد. به طور معمول برای اکثر برندها این اختلاف سایز بین یک تا دو سایز خواهد بود، البته قالب کفش های مختلف با هم متفاوت هستند.

کفش ساق دار یا بدون ساق

انواع کفش های بدون ساق مانند مدلهای اپروچ یا تریل رانینگ نیز در بازار وجود دارد. کفش ساق دار تریل رانینگ به طور تخصصی برای دویدن در مسیرهای خاکی استفاده می شود. کفش های بدون ساق محافظت کمتری از ساق پا ارایه می دهند پس باید توجه داشته باشید که اگر آمادگی جسمانی یا تجربه کافی کار با این مدلها را ندارید، مچ پای شما در معرض خطر پیچ خوردن قرار خواهد گرفت.

کفش های کوهنوردی: تک پوش، دوپوش و سه پوش

کفش تک پوش سنگین برای چه زمانی مناسب است؟

کفش های تک پوش سنگین دارای زیره و بدنه قوی تر نسبت به مدل های سه فصل می باشند. این کفش ها قابلیت استفاده با کرامپون دارند. اگر علاقمند به صعودهای زمستانی یا صعود آبشارهای یخی هستید می توانید این فعالیت را با کفش تک پوش سنگین آغاز کنید. این نوع کفش کوهنوردی اغلب دارای بدنه ضخیم می باشد که پای شما را در برابر سرمای متوسط حفظ می کند. انواع کفش های تک پوش سنگین در بازار وجود دارد.

یک نمونه نسبتا جدید کفش های تک پوش سنگین دارای گتر زیپی می باشد که به آنها عموما کفش یک و نیم پوش گفته میشوند. حسن کفش های یک و نیم پوش این است که نیازی به استفاده از گتر نخواهید داشت و البته مقاومت گرمایی بالاتری نیز دارند.

مورد استفاده کفش های تک پوش یا یک و نیم پوش برای استفاده نهایتا در برنامه دو روزه مناسب می باشد.

کفش دوپوش و برنامه های جدی در فصل زمستان

اگر به دنبال اجرای برنامه های چند روزه در فصل زمستان هستید ناگزیر باید کفش دو پوش استفاده کنید. کفش های دوپوش همانطور که از نام آنها پیداست دارای دو لایه جدا از هم هستند. لایه داخلی به صورت یک کفش (شبیه به کفش کشتی) میباشد که وظیفه حفظ حرارت را به عهده دارد. این لایه داخلی عموما دارای یک بخش الیاف فشرده و پوسته داخلی بازتابی هست تا بیشتر میزان عایق حرارتی را ایجاد کند.

لایه بیرونی کفش دو پوش وظیفه حفظ پای شما در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت، برف و سرما را بر عهده دارد. این پوش بیرونی دارای ساق بلند و بدنه محکم و همچنین زیره سخت می باشد. ترکیب کفش دوپوش باعث می شود بتوان لایه داخلی را در طول برنامه های چند روزه در دماهای زیرصفر از رطوبت و نیز سرما حفظ کرد.

جدیدترین کفش های دوپوش به عنوان دو و نیم پوش نیز شناخته می شوند. این مدلها علاوه بر دو لایه اصلی دارای یک گتر زیپ دار سرخود هستند که باعث می شود میزان حفظ حرارت افزایش یابد. انواع دو و نیم پوش به طور تقریبی 5 درجه گرمتر از مدلهای دوپوش است. به غیر از این شما در زمان استفاده از مدلهای دو و نیم پوش دیگر نیازی به استفاده از گتر کوهنوردی ندارید.

اشکال کفش های دوپوش نسبت به تک پوش هم این است که حجیم تر و سنگین تر هستند.

کفش مناسب صعود قلل هشت هزار متری چیست؟

اینجاست که پای مدلهای سه پوش به میان می آید. کفش سه پوش کوهنوردی از نظر ساختاری مانند کفش دوپوش است با این تفاوت که ساق کفش بلندتر بوده و گتر آن تا زیر زانو است. این کفش ها به طور تخصصی برای صعود به قلل 8000 متری به کار برده می شوند. برخی از مدلهای کفش سه پوش دارای زیره فومی هستند. زیره فومی باعث می شود کفش سبکتر شود و در نتیجه حرکت با آن آسانتر باشد، اما دوام کفی در صورت استفاده روی سنگ کاهش می یابد. کفشهای سه پوش به طور معمول با کرامپون پوشیده می شوند.

کفش سنگنوردی مناسب تازه کارها

به عنوان یک کوهنورد حتما باید تمرین سنگنوردی داشته باشید و برای این تمرینات نیز به کفش سنگنوردی نیاز دارید. برای شروع از مدلهایی استفاده کنید که دارای کفی تخت هستند. این مدل ها در طول روز راحت بوده و به پای شما فشار نمی آورند. پس از طی یک دوره ابتدایی می توانید نسبت به خرید کفش های حرفه ای تر اقدام کنید. مدلهای حرفه ای تر دارای زیره موزی شکل هستند.

توجه به سایز کفش کوهنوردی

سایز کفش کوهنوردی بدون شک مهمترین ویژگی است که باید به آن توجه داشته باشید. در حالی که کفش‌های کوهنوردی و کفش‌های پیاده‌روی باید مانند کفش‌های خیابانی شما مناسب باشند، کفش‌های کوهنوردی عمومی و سنگین کوهنوردی کمی متفاوت هستند. یک تناسب خوب به درستی به سه بعد پای شما می پردازد:

• طول – انگشتان پا باید به راحتی در داخل کفش تکان بخورند. اگر انگشت چکشی یا نوعی حساسیت انگشت مانند نوروما دارید، به انتخاب کفشی با طول (عمق) مناسب برای پای خود توجه ویژه ای داشته باشید.
• عرض – پاها نباید در داخل کفش بلغزند. همچنین نباید آنها را از یک طرف به طرف دیگر فشرده کرد.
• حجم – “بخش عمده” پای شما باید به طور ایمن در داخل یک کفش کوهنوردی قرار گیرد. تطبیق حجم پوتین با پای شما حیاتی ترین بخش برای داشتن تناسب خوب است. همه چیز به کنترل لغزش پاشنه (تاول) و ضربه انگشت پا در سراشیبی (ناخن های سیاه پا) مربوط می شود. هنگامی که یک پوتین سایز درستی داشته باشد، باید احساس کنید که یک دست بزرگ پای شما را روی پشتی که توری‌ها قرار دارند، گرفته است. هنگام راه رفتن، پای شما باید در کفش بسیار “آرام” باشد.

نکات مهم پیرامون سایز کفش کوهنوردی

همیشه سایز بزرگتر باشد – برای کوهنوردی عمومی و کفش های تک پوش نیم تا یک سایز و برای کفش های دو پوش و سه پوش یک تا یک و نیم سایز بزرگتر در نظر بگیرید. فضای بیشتر گردش خون را افزایش می دهد و ورم پا در ارتفاع را در خود جای می دهد و در نتیجه پاها گرمتر می شوند. یک پوتین بزرگتر همچنین فضایی را برای یک کفی پای ارتوتیک یا سفارشی فراهم می کند که توصیه می شود.

جلوگیری از کوبیده شدن انگشتان پا به جلوی کفش – مطمئن شوید که انگشتان پا به جلوی پوتین برخورد نکنند. نیمی از کوهنوردی پیاده روی در سراشیبی است. ضربه انگشت پا در فرود دردناک خواهد بود. برای تست این موضوع کفش خود را محکم بسته و سپس نوک پا را به زمین بزنید. اگر متوجه شدید که انگشتان شما مچاله می شوند سایز بزرگتری انتخاب کنید.

تناسب نسبی – توقع راحتی زیاد با کفش های کوهنوردی نداشته باشید. کفش های کوهنوردی زمستانی برای شرایط خاص طراحی شده اند. انتخاب یک کفش کوهنوردی که قدری گشاد است می تواند جلوی سرمازدگی و سایر مشکلات را بگیرد.

یک جفت جوراب – در گذشته استفاده از دو جفت جوراب مرسوم بود اما امروزه حتی در ارتفاعات بالا هم از یک جفت جوراب استفاده می شود.

جمع بندی

در پاسخ به “چگونه کفش کوهنوردی انتخاب کنیم؟” موارد زیر را مورد توجه قرار دهید.

• میزان سابقه و تجربه
• هدف از خرید کفش
• ساق دار بودن یا نبودن کفش
• ضدآب بودن
• مقاومت در برابر سرما
• قیمت

اگر تنها هدفتان این است که گه گداری به کوهستان سربزنید یک جفت کفش ترکینگ احتمالا کفاف شما را خواهد داد. اما اگر به دنبال برنامه های جدی هستید، حتما چند جفت کفش نیاز دارید. بنا به شرایط ارتفاع و فصل باید از کفشی استفاده کنید که برای شما مناسب باشد. و یک نکته تکمیلی و مهم: هیچ وقت اهمیت کفش مناسب در کوهنوردی را دست کم نگیرید. برای خودتان و پایتان ارزش قائل شوید.

منابع کمکی: outdoorgearlab / barrabes / whittakermountaineering