کفش کوهنوردی مهمترین مورد از لوازم کوهنوردی شماست. شما برای انواع برنامه های مختلف به کفش احتیاج دارید. از یک برنامه کوهپیمایی ساده تا صعود به بلندترین قلل جهان یا سنگنوردی و صخره نوردی داشتن یک کفش مناسب می تواند باعث موفقیت و سلامت شما شود. از سوی دیگر کفش نامناسب نیز به معنای شکست یا بدتر از آن خطرات عدیده ای خواهد بود. در این مقاله با تکیه بر منابع مختلف به پاسخ سوال “چگونه کفش کوهنوردی انتخاب کنیم” خواهیم پرداخت.
انواع کفش کوهنوردی
برای انتخاب کفش کوهنوردی مناسب، آشنایی با انواع مختلف آنها و ویژگیهای هر یک از آنها اهمیت دارد. در زیر، انواع مختلف کفشهای کوهنوردی به همراه توضیحات مختصر برای هر کدام به صورت جدول تنظیم شده است:
| نوع کفش | توضیحات |
|---|---|
| کفش اپروچ | کفشهای اپروچ برای مسیرهایی طراحی شدهاند که نیاز به پیادهروی و صعود سبک دارند. این کفشها ترکیبی از ویژگیهای کفشهای کوهنوردی و صخرهنوردی هستند و برای فعالیتهایی مثل صعودهای سبک و پیادهرویهای طولانی در مسیرهای سنگی مناسباند. |
| کفش ترکینگ | کفشهای ترکینگ مناسب برای پیادهروی در مسیرهای غیر فنی و در شرایط جوی مختلف هستند. این کفشها معمولاً دارای زیرههای مقاوم و پشتیبانی مناسب از قوس پا هستند و برای مسیرهای طولانی و شرایط مختلف جوی طراحی شدهاند. |
| کفش هایکینگ | کفشهای هایکینگ برای پیادهرویهای طولانی و مسیرهای کوهستانی طراحی شدهاند. این کفشها ویژگیهایی مانند پشتیبانی قوی از مچ پا، زیرههای ضد لغزش و محافظت در برابر آب و سرما را دارند و برای کوهنوردیهای نیمهفنی مناسباند. |
| کفش تک پوش سنگین | کفشهای تک پوش سنگین به دلیل داشتن لایههای عایقبندی و ضد آب، مناسب برای شرایط سخت و محیطهای سرد و برفی هستند. این کفشها معمولاً دارای ویژگیهای ضد ضربه و مقاوم در برابر شرایط سخت جوی هستند. |
| کفش دوپوش | کفشهای دوپوش شامل دو لایه جداگانه برای حفاظت بیشتر و عایقبندی بهتر در برابر سرما و رطوبت هستند. این کفشها به طور خاص برای صعودهای طولانی در شرایط بسیار سرد طراحی شدهاند و از ویژگیهای عایق حرارتی و ضد آب برخوردارند. |
| کفش سه پوش | کفشهای سه پوش برای شرایط جوی بسیار سخت و سرد طراحی شدهاند و شامل سه لایه عایقبندی هستند. این کفشها به دلیل داشتن لایههای متعدد، عایقبندی بسیار خوبی در برابر سرما و رطوبت ارائه میدهند و برای صعود در شرایط قطبی مناسباند. |
| کفش تریل رانینگ | کفشهای تریل رانینگ برای دویدن در مسیرهای کوهستانی و صعبالعبور طراحی شدهاند. این کفشها ویژگیهایی مانند زیرههای مقاوم در برابر لغزش، پشتیبانی مناسب از پا و راحتی در دویدن در شرایط مختلف جوی را ارائه میدهند. |
| انواع کفش سنگنوردی | کفشهای سنگنوردی شامل مدلهای مبتدی تا حرفهای هستند. مدلهای مبتدی معمولاً راحتتر و انعطافپذیرتر هستند، در حالی که مدلهای حرفهای برای صعودهای پیچیدهتر و تکنیکیتر طراحی شدهاند و دارای چسبندگی بسیار بالا و پشتیبانی ویژهای هستند. |
| کفش یک پوش | کفشهای یک پوش دارای یک لایه عایق هستند و معمولاً برای شرایط جوی معتدل تا سرد طراحی شدهاند. این کفشها به دلیل داشتن لایه عایق مناسب، برای استفاده در شرایط مختلف جوی و مسیرهای متفاوت مناسباند. |
| کفش یک و نیم پوش | کفشهای یک و نیم پوش دارای عایقبندی متوسط هستند و معمولاً برای شرایط جوی سرد و صعودهای نیمهسخت طراحی شدهاند. این کفشها به دلیل طراحی ویژه خود، مناسب برای استفاده در شرایط متنوع جوی هستند. |
| کفش دو و نیم پوش | کفشهای دو و نیم پوش دارای دو لایه عایق هستند و معمولاً برای شرایط جوی بسیار سرد و صعودهای دشوار طراحی شدهاند. این کفشها به دلیل عایقبندی چند لایه خود، مناسب برای محیطهای قطبی و صعودهای طولانی در شرایط سخت جوی هستند. |
با توجه به نوع فعالیت و شرایط جوی که قصد دارید در آنها کوهنوردی کنید، انتخاب کفش مناسب میتواند تأثیر زیادی بر راحتی و ایمنی شما داشته باشد. انتخاب درست کفش به شما کمک میکند تا تجربه کوهنوردی خود را بهبود ببخشید و با اعتماد به نفس بیشتری به قلههای بلند صعود کنید.
چگونه کفش کوهنوردی انتخاب کنیم؟
انتخاب کفش کوهنوردی مناسب برای تجربهای موفق و ایمن در کوهنوردی بسیار حیاتی است. برای انتخاب درست، باید به چندین عامل کلیدی توجه کنید که در زیر به تفصیل توضیح داده شدهاند:
جواب درست بده تخفیف بگیر!
برای صعود زمستانی دماوند کدام مورد لازم است؟
1. نوع فعالیت و مسیر
انتخاب کفش بر اساس نوع فعالیت و مسیری که قصد پیمایش آن را دارید، بسیار مهم است. اگر قصد دارید در مسیرهای سنگی و صعبالعبور کوهنوردی کنید، کفشهایی با زیرههای مقاوم و چسبنده مناسبتر خواهند بود. برای مسیرهای برفی یا یخی، کفشهایی که قابلیت نصب یخشکن دارند و عایقبندی خوبی دارند، انتخاب بهتری هستند. برای کوهنوردیهای سبک و پیادهرویهای طولانی در مسیرهای کمتر دشوار، کفشهای سبکتر و انعطافپذیرتر میتوانند کافی باشند.
2. تناسب و اندازه
تناسب صحیح کفش اهمیت زیادی دارد. کفش باید به خوبی در پا جا شود، نه خیلی تنگ و نه خیلی گشاد. برای بررسی اندازه مناسب، بهتر است در پایان روز و زمانی که پاها کمی متورم هستند، کفش را امتحان کنید. اطمینان حاصل کنید که بین انگشتان پا و نوک کفش فضایی کافی وجود دارد تا از آسیبهای ناشی از ضربههای پیوسته جلوگیری شود. همچنین، پاشنه کفش باید به خوبی در جای خود ثابت باشد تا از لغزشهای داخلی و ایجاد تاول جلوگیری شود.
3. پشتیبانی و عایقبندی
کفشهای کوهنوردی باید از قوس پا و مچ پا به خوبی پشتیبانی کنند. کفشهایی با ساختار حمایتی و پنجههای مقاوم میتوانند به جلوگیری از پیچ خوردگیها و آسیبهای مرتبط با کوهنوردی کمک کنند. عایقبندی مناسب کفش در برابر آب و سرما نیز بسیار مهم است، به ویژه در شرایط جوی نامساعد. به دنبال کفشهایی با ویژگیهای ضدآب و عایق حرارتی باشید که در شرایط مختلف جوی عملکرد خوبی داشته باشند.
4. وزن و انعطافپذیری
وزن کفش یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب آن است. کفشهای بسیار سنگین میتوانند باعث خستگی زودرس شوند، در حالی که کفشهای سبکتر به شما امکان حرکت سریعتر و راحتتر را میدهند. با این حال، باید بین وزن و پشتیبانی تعادل برقرار کنید، زیرا کفشهای خیلی سبک ممکن است پشتیبانی کافی را ارائه ندهند. همچنین، کفش باید به اندازه کافی انعطافپذیر باشد تا امکان حرکت طبیعی پا را فراهم کند، اما نباید انعطافپذیری آن به حدی باشد که از پشتیبانی لازم برای مسیرهای سخت کم کند.
5. تنفسپذیری و راحتی
ویژگی تنفسپذیری کفش به جلوگیری از تعریق و حفظ راحتی پای شما کمک میکند. کفشهای با لایههای تنفسپذیر و مواد ضد رطوبت میتوانند به خشک نگهداشتن پا و جلوگیری از بوی بد کمک کنند. راحتی کلی کفش، از جمله لایههای داخلی نرم و مناسب، تأثیر زیادی بر تجربه کوهنوردی شما خواهد داشت. بهتر است کفش را برای مدت زمان طولانی امتحان کنید تا از راحتی و عدم ایجاد ناراحتی مطمئن شوید.
برای تازه کارها چه چیزی مناسب تر است؟
اگر تازه کار هستید، توصیه ما به شما این است که یک کفش با مشخصات زیر انتخاب کنید:
- مناسب سه فصل دارای روی ضدآب و تنفسی
- دارای ساق متوسط یا ساق بلند برای محافظت از مچ پا
- کفی نرم با فوم ضربه گیر و زیره ای که اصطکاک خوبی با کف زمین ایجاد کند.
چنین کفشی را می توانید در برنامه های مختلف استفاده کنید. از یک پیمایش ساده و کوتاه در زمستان یا صعود به قلل مختلف و ترکینگ های چند روزه، یک کفش با مشخصاتی که در بالا گفتیم برای شما مفید خواهد بود.
مساله ی مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که سایز کفش کوهنوردی باید از کفش شهری شما بزرگتر باشد. به طور معمول برای اکثر برندها این اختلاف سایز بین یک تا دو سایز خواهد بود، البته قالب کفش های مختلف با هم متفاوت هستند.
کفش ساق دار یا بدون ساق
انواع کفش های بدون ساق مانند مدلهای اپروچ یا تریل رانینگ نیز در بازار وجود دارد. کفش ساق دار تریل رانینگ به طور تخصصی برای دویدن در مسیرهای خاکی استفاده می شود. کفش های بدون ساق محافظت کمتری از ساق پا ارایه می دهند پس باید توجه داشته باشید که اگر آمادگی جسمانی یا تجربه کافی کار با این مدلها را ندارید، مچ پای شما در معرض خطر پیچ خوردن قرار خواهد گرفت.
کاپشن حرفهای برای صعودهای حرفهای
کفش های کوهنوردی: تک پوش، دوپوش و سه پوش
کفش تک پوش سنگین برای چه زمانی مناسب است؟
کفش های تک پوش سنگین دارای زیره و بدنه قوی تر نسبت به مدل های سه فصل می باشند. این کفش ها قابلیت استفاده با کرامپون دارند. اگر علاقمند به صعودهای زمستانی یا صعود آبشارهای یخی هستید می توانید این فعالیت را با کفش تک پوش سنگین آغاز کنید. این نوع کفش کوهنوردی اغلب دارای بدنه ضخیم می باشد که پای شما را در برابر سرمای متوسط حفظ می کند. انواع کفش های تک پوش سنگین در بازار وجود دارد.
یک نمونه نسبتا جدید کفش های تک پوش سنگین دارای گتر زیپی می باشد که به آنها عموما کفش یک و نیم پوش گفته میشوند. حسن کفش های یک و نیم پوش این است که نیازی به استفاده از گتر نخواهید داشت و البته مقاومت گرمایی بالاتری نیز دارند.
مورد استفاده کفش های تک پوش یا یک و نیم پوش برای استفاده نهایتا در برنامه دو روزه مناسب می باشد.
کفش دوپوش و برنامه های جدی در فصل زمستان
اگر به دنبال اجرای برنامه های چند روزه در فصل زمستان هستید ناگزیر باید کفش دو پوش استفاده کنید. کفش های دوپوش همانطور که از نام آنها پیداست دارای دو لایه جدا از هم هستند. لایه داخلی به صورت یک کفش (شبیه به کفش کشتی) میباشد که وظیفه حفظ حرارت را به عهده دارد. این لایه داخلی عموما دارای یک بخش الیاف فشرده و پوسته داخلی بازتابی هست تا بیشتر میزان عایق حرارتی را ایجاد کند.
لایه بیرونی کفش دو پوش وظیفه حفظ پای شما در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت، برف و سرما را بر عهده دارد. این پوش بیرونی دارای ساق بلند و بدنه محکم و همچنین زیره سخت می باشد. ترکیب کفش دوپوش باعث می شود بتوان لایه داخلی را در طول برنامه های چند روزه در دماهای زیرصفر از رطوبت و نیز سرما حفظ کرد.
سبک بدو، سریعتر بدو
جدیدترین کفش های دوپوش به عنوان دو و نیم پوش نیز شناخته می شوند. این مدلها علاوه بر دو لایه اصلی دارای یک گتر زیپ دار سرخود هستند که باعث می شود میزان حفظ حرارت افزایش یابد. انواع دو و نیم پوش به طور تقریبی 5 درجه گرمتر از مدلهای دوپوش است. به غیر از این شما در زمان استفاده از مدلهای دو و نیم پوش دیگر نیازی به استفاده از گتر کوهنوردی ندارید.
اشکال کفش های دوپوش نسبت به تک پوش هم این است که حجیم تر و سنگین تر هستند.
کفش مناسب صعود قلل هشت هزار متری چیست؟
اینجاست که پای مدلهای سه پوش به میان می آید. کفش سه پوش کوهنوردی از نظر ساختاری مانند کفش دوپوش است با این تفاوت که ساق کفش بلندتر بوده و گتر آن تا زیر زانو است. این کفش ها به طور تخصصی برای صعود به قلل 8000 متری به کار برده می شوند. برخی از مدلهای کفش سه پوش دارای زیره فومی هستند. زیره فومی باعث می شود کفش سبکتر شود و در نتیجه حرکت با آن آسانتر باشد، اما دوام کفی در صورت استفاده روی سنگ کاهش می یابد. کفشهای سه پوش به طور معمول با کرامپون پوشیده می شوند.
کفش سنگنوردی مناسب تازه کارها
به عنوان یک کوهنورد حتما باید تمرین سنگنوردی داشته باشید و برای این تمرینات نیز به کفش سنگنوردی نیاز دارید. برای شروع از مدلهایی استفاده کنید که دارای کفی تخت هستند. این مدل ها در طول روز راحت بوده و به پای شما فشار نمی آورند. پس از طی یک دوره ابتدایی می توانید نسبت به خرید کفش های حرفه ای تر اقدام کنید. مدلهای حرفه ای تر دارای زیره موزی شکل هستند.
توجه به سایز کفش کوهنوردی
سایز کفش کوهنوردی بدون شک مهمترین ویژگی است که باید به آن توجه داشته باشید. در حالی که کفشهای کوهنوردی و کفشهای پیادهروی باید مانند کفشهای خیابانی شما مناسب باشند، کفشهای کوهنوردی عمومی و سنگین کوهنوردی کمی متفاوت هستند. یک تناسب خوب به درستی به سه بعد پای شما می پردازد:
- طول – انگشتان پا باید به راحتی در داخل کفش تکان بخورند. اگر انگشت چکشی یا نوعی حساسیت انگشت مانند نوروما دارید، به انتخاب کفشی با طول (عمق) مناسب برای پای خود توجه ویژه ای داشته باشید.
- عرض – پاها نباید در داخل کفش بلغزند. همچنین نباید آنها را از یک طرف به طرف دیگر فشرده کرد.
- حجم – “بخش عمده” پای شما باید به طور ایمن در داخل یک کفش کوهنوردی قرار گیرد. تطبیق حجم پوتین با پای شما حیاتی ترین بخش برای داشتن تناسب خوب است. همه چیز به کنترل لغزش پاشنه (تاول) و ضربه انگشت پا در سراشیبی (ناخن های سیاه پا) مربوط می شود. هنگامی که یک پوتین سایز درستی داشته باشد، باید احساس کنید که یک دست بزرگ پای شما را روی پشتی که توریها قرار دارند، گرفته است. هنگام راه رفتن، پای شما باید در کفش بسیار “آرام” باشد.
نکات مهم پیرامون سایز کفش کوهنوردی
همیشه سایز بزرگتر باشد – برای کوهنوردی عمومی و کفش های تک پوش نیم تا یک سایز و برای کفش های دو پوش و سه پوش یک تا یک و نیم سایز بزرگتر در نظر بگیرید. فضای بیشتر گردش خون را افزایش می دهد و ورم پا در ارتفاع را در خود جای می دهد و در نتیجه پاها گرمتر می شوند. یک پوتین بزرگتر همچنین فضایی را برای یک کفی پای ارتوتیک یا سفارشی فراهم می کند که توصیه می شود.
جلوگیری از کوبیده شدن انگشتان پا به جلوی کفش – مطمئن شوید که انگشتان پا به جلوی پوتین برخورد نکنند. نیمی از کوهنوردی پیاده روی در سراشیبی است. ضربه انگشت پا در فرود دردناک خواهد بود. برای تست این موضوع کفش خود را محکم بسته و سپس نوک پا را به زمین بزنید. اگر متوجه شدید که انگشتان شما مچاله می شوند سایز بزرگتری انتخاب کنید.
تناسب نسبی – توقع راحتی زیاد با کفش های کوهنوردی نداشته باشید. کفش های کوهنوردی زمستانی برای شرایط خاص طراحی شده اند. انتخاب یک کفش کوهنوردی که قدری گشاد است می تواند جلوی سرمازدگی و سایر مشکلات را بگیرد.
یک جفت جوراب – در گذشته استفاده از دو جفت جوراب مرسوم بود اما امروزه حتی در ارتفاعات بالا هم از یک جفت جوراب استفاده می شود.
جمع بندی
در پاسخ به “چگونه کفش کوهنوردی انتخاب کنیم؟” موارد زیر را مورد توجه قرار دهید.
- میزان سابقه و تجربه
- هدف از خرید کفش
- ساق دار بودن یا نبودن کفش
- ضدآب بودن
- مقاومت در برابر سرما
- قیمت
اگر تنها هدفتان این است که گه گداری به کوهستان سربزنید یک جفت کفش ترکینگ احتمالا کفاف شما را خواهد داد. اما اگر به دنبال برنامه های جدی هستید، حتما چند جفت کفش نیاز دارید. بنا به شرایط ارتفاع و فصل باید از کفشی استفاده کنید که برای شما مناسب باشد. و یک نکته تکمیلی و مهم: هیچ وقت اهمیت کفش مناسب در کوهنوردی را دست کم نگیرید. برای خودتان و پایتان ارزش قائل شوید.
منابع کمکی: outdoorgearlab / barrabes / whittakermountaineering
