شاید جالب باشد بدانید که بلندترین آتشفشان آسیا دارای بیش از 17 مسیر صعود از یالهای مختلف می باشد. بیشتر مسیرهای صعود دماوند دارای پناهگاه و جانپناه نیستند. برخی از این مسیرها نیز ندرتا صعود می شوند. از بین این مسیرها می توان به یال داغ ، گرده شرقی(نه شمال شرقی)، یال ملاخوران ، جنوب شمال غربی و … اشاره کرد. اما ما در اینجا به توصیف و تشریح چهار مسیر دارای جانپناه و پناهگاه یا به قولی مسیرهای اصلی صعود می پردازیم. در ادامه درباره صعود بهتر و با کیفیت تر هم نکاتی را به شما ارایه می دهیم.
مسیرهای صعود دماوند
مسیر جنوبی
پرترددترین یا آسانترین مسیر صعود به دماوند. دسترسی مسیر از طریق جاده هراز، پلور، جاده پلور به رینه میسر می باشد. در میانه راه پلور به رینه به ابتدای جاده خاکی به سمت بارگاه دوم خواهید رسید. در فصل گرم یعنی تیر تا شهریور این جاده بسته می باشد. خودروهای محلی شما را به بارگاه دوم یا گوسفندسرا منتقل می کنند.
بارگاه دوم
گوسفندسرا در ارتفاع 3000 متری قرار دارد. در اینجا یک مسجد هم ساخته شده است. در فصل گرم یک دکه هم هست که می توانید از آن چیزهایی مانند چای و خوردنی تهیه کنید.
از گوسفندسرا مسیر پیاده روی به سمت بالا آغاز می گردد. مسیر پاکوب و مشخص می باشد. با ادامه دادن مسیر به محلی به نام رودخانه اول خواهید رسید. اینجا در واقع باید از یک رودخانه فصلی عبور کنید. که البته در بیشتر مواقع سال در آن آبی جاری نیست. در صورت جاری بودن آب هم مقدار آن کم است. در ادامه پاکوب به سمت چپ می روید.
رودخانه دوم
در اینجا یک دشت پهن را به سمت بالا صعود می کنید. مسیر پاکوب از سمت چپ دشت می گذرد. پس از حدود 300 متر ارتفاع گرفتن به محل رودخانه دوم می رسید. این محل در واقع عبور از قسمت بالایی همان رودخانه فصلی می باشد. که با تراورس به راست ادامه می دهید.
پس از تراورس به راست و عبور از محل رودخانه دوم ، در کنار یک یال سنگی حرکت خواهید کرد. پس از حدود 200 متر ارتفاع گرفتن روی یال سنگی قرار می گیرید. پس از طی مسافتی سواد پناهگاه مسیر جنوبی موسوم به بارگاه سوم را خواهید دید. از جایی که بارگاه را می بینید تقریبا 200 متر ارتفاعی دیگر تا رسیدن به آن باقی است.
بارگاه سوم
بارگاه سوم در ارتفاع 4300 متری قرار دارد. امکانات این بارگاه شامل بوفه ، خوابگاه ، اتاقهای خصوصی ، پناهگاه قدیمی ، جانپناه ، سرویس بهداشتی هستند. اما عجله نکنید. در فصل گرم و فصل صعود دماوند به احتمال زیاد همه پر می باشند. پس بهتر است برای شب مانی برنامه ریزی داشته باشید.
به سمت قله
از بارگاه صعود دماوند آغاز می شود. پس از بارگاه در یک دشت کم شیب جلو می روید. سپس قبل از رسیدن به برفچال در امتداد پاکوب روی یال سنگی دست راست قرار خواهید گرفت. این یال دارای پاکوب کاملا مشخص می باشد. آرام آرام به شیب مسیر افزوده می شود. البته مسیر درگیری فنی ندارد. تنها تاثیر کوه در اینجا ارتفاع می باشد.
آبشار یخی
پس از عبور از این قسمت نسبتا پرشیب به ناحیه موسوم به آبشار یخی خواهید رسید. در اینجاست که آبشار یخی را در سمت راست خود می بینید. ارتفاع تقریبی این قسمت 5050 متر می باشد. در این محل باید یک تراورس 100 متری به سمت چپ داشته باشید. با تراورس کردن روی یک یال قرار می گیرد.
با ادامه این یال به یک قسمت مسطح می رسید که در بعد آن یک شیب قرار دارد. این شیب شما را به پستونک خواهد رساند. اگر تصمیم به اضافه کردن لباس دارید بهتر است در همین جا انجام دهید. در این قسمت چند سنگ هستند که در پشت آنها می توانید از باد غربی در امان باشید. پس از این قسمت یک شیب یا یالچه در جلوی شماست که شما را به یک صخره کوچک موسوم به پستونک می رساند. در این قسمت باید از سمت چپ پستانک صعود کنید.
تپه گوگردی
پس از پستانک فورا به ناحیه تپه گوگردی می رسید. در این قسمت چند چشمه گاز کوچک گوگرد قرار دارند. نسبت به بوی گوگرد حساسیت به خرج ندهید. اما سعی کنید از آن هر چه سریعتر بگذرید. از سمت راست آن باید عبور کنید. در ادامه یک شیب پهن قرار دارد که به قله ختم می شود. در این قسمت به سمت راست تراورس کرده و بالا می روید تا روی یال سمت راست قرار بگیرید. سپس به یک چشمه بزرگ گوگردی می رسید بهتر است از آن فاصله بگیرید و از سمت چپ بگذرید. 100 متر پس از این چشمه بزرگ روی قله قرار خواهید گرفت.
بازگشت از صعود دماوند
مسیر بازگشت تا تپه گوگردی از همین مسیر است. از تپه گوگردی به پایین اگر برف سمت چپ آب شده بود از سمت چپ پایین بروید. از شن اسکی سمت راست استفاده نکنید. پس از رسیدن به کفی زیر پستونیک به سمت راست بروید و از شن اسکی راست استفاده کنید. با پایین رفتن و رسیدن به ارتفاع 4900 متری به سمت چپ باید بروید و از شن اسکی چپی فرود بروید. در صورت پر بودن از برف مسیرهای فرود تغییر می کنند.
مسیر غربی صعود دماوند
مسیری غربی پشت به آفتاب با یک جاده طولانی. دسترسی مسیر از طریق پلور ، جاده سد و دشت لار می باشد. البته جاده مناسبی هم ندارد. در انتهای جاده به یک قسمت مسطح میرسید که به آن اصطلاحا پارکینگ غربی گفته می شود. البته این پارکینگ واقعی نیست. دارای پارکبان و غیره نمی باشد. ارتفاع پارکینگ در حدود 3400 متری می باشد. از اینجا حرکت به سمت بالا و روبه قله آغاز می گردد. مسیر دسترسی به پناهگاه کوتاه است. و در طی یک پاکوب مارپیچ به بالا میروید.
پناهگاه سیمرغ
به نظر من زیباترین پناهگاه در مسیرهای دماوند می باشد. در ارتفاع 4200 متری صعود دماوند. این پناهگاه دارای یک و نیم طبقه است و برای سی نفر ظرفیت دارد. اینجا هم احتمالا در طول فصل صعود پر میشود پس باید برای شب مانی برنامه داشته باشید. در بالای پناهگاه معمولا آب آشامیدنی موجود است. از قرارگاه پلور می توانید اطلاعات کسب کنید.
صعود دماوند از مسیر غربی
مسیر از بالای پناهگاه شروع می شود. یال به شکل زیکزاکی صعود می گردد. در حدود 500 متر بالا تر مسیر از بین 2 صخره می گذرد و در ادامه قدری به سمت چپ می رود. البته پاکوب معمولا مشخص است. این قسمت از مسیر حالت شن اسکی دارد. پس باید صبورانه صعود شود. پس از عبور از یکی دو قسمت تپه ای از سمت چپ یک قسمت سنگی به یک دهلیز شیب دار خواهید رسید. این دهلیز شیب دار در ادامه به قله ختم می شود. پیشنهاد می کنم قبل از صعود این قسمت شیب دار، استراحت کنید. چون محل مناسبی برای اضافه کردن پوشاک یا غذا خوردن نیست. پس از این قسمت با یک تراورس به سمت راست صعود دماوند صورت می گیرد و به قله میرسید.
فرود از این مسیر نیاز به دقت دارد. بیشتر امکان دارد به سمت برفچالهای سمت چپ کشیده شوید. در هنگام صعود مسیرخوانی کنید تا در فرود به زحمت نیافتید. مراقب آن قسمت صخره ای بالای پناهگاه و یال سنگی هم باشید.
مسیر شمال شرقی
مسیر صعود محبوب موج کوه. با مناظری بسیار زیبا از یخچال یخار. دسترسی مسیر از طریق راه روستای ناندل در بین تونل هفت و هشت جاده هراز می باشد. در اینجا یک جاده آسفالت هست که به سمت چپ بالا میرود. ابتدای جاده قدری گم است و باید دقت کنید که رد نشوید. در ادامه در قسمت میان ده یک جاده خاکی هست که به سمت گردنه سر بالا می رود. اگر خودروی مناسب برای یک جاده خاکی بد را ندارید به ناندل بروید و نیسان بگیرید. پس از طی این جاده به ابتدای مسیر به نام گردنه سر می رسید.
ارتفاع گردنه سر تقریبا 2800 متر می باشد. از اینجا مسیر پیاده روی آغاز می گردد. مسیر در سمت راست با تروارس شروع شده، پس از عبور از یک دره به یک شیب خواهید رسید. با صعود این شیب به یک کفی سرسبز به نام چمنزار یا چمنسر میرسید. از اینجا یک کفی و در ته آن یک شیب را ملاحظه خواهید کرد. پس از صعود آن شیب به تخت فریدون خواهید رسید.
تخت فریدون
پناهگاه تخته فریدون در ارتفاع 4350 متری قرار گرفته است. این پناهگاه تقریبا 20 نفر ظرفیت دارد. احتمال زیاد در فصل صعود دماوند روی آن هم نمی توانید زیاد حساب کنید. از اینجا قله را در مقابل خود می بینید.
پس از تخت فریدون یک پاکوب هست که ابتدا به سمت بالا رفته و سپس روبه دماوند تراورس می کند تا به یک یال نیم سنگی میرسد. مسیر تقریبا از سمت راست این یال سنگی و از میان آن بالا میرود. در 4700 متری به راست تراورس کرده و در 5000 متری مجددا به چپ برمی گردید. در ارتفاع 5250 متری بام برفی را در مقابل خواهید دید.
اینجا یک محل نسبتا کفی وجود دارد که برای استراحت نسبتا مناسب است. برای ادامه دو سه راه وجود دارد. یکی اینکه مستقیم صعود کنید که معمولا مناسب نیست. بهتر است به سمت راست بروید تا از بین سنگ ها صعود نمایید. پس از حدود 200 متر رنگ سیاه سنگها شروع به زرد شدن می کند. در ادامه قدری به جلو میروید و تقریبا در آخرین گام ها از همراه با مسیر شمالی روی قله قرار می گیرید. در مسیر برگشت هم مراقب بام برفی باشید.
مسیر شمالی
سختترین مسیر صعود دماوند در بین مسیرهای جانپناه دار. دسترسی این مسیر نیز از طریق روستای ناندل می باشد. از روستای ناندل می توان با ماشین تا سنگ بزرگ از طریق جاده خاکی رفت. از سنگ بزرگ باید به سمت دماوند حرکت کرد تا به پای کوه رسید. در ادامه یک تراورس پای دماوند به سمت یال جانپناهها ادامه پیدا می کند. پس از طی این قسمت و ادامه آن به سمت بالا به جانپناه 4000 میرسید.
جانپناه 4000
این جانپناه در ارتفاع 3900 متری قرار دارد. ظرفیت آن حدود 10نفر می باشد. از اینجا مسیر به سمت بالا آرام آرام شیب می گیرد و از یک قسمت سنگی هم عبور می کنید تا با جانپناه دوم در ارتفاع 4700 متری می رسید. این جانپناه فلزی موسوم به پناهگاه دوم یا 5000 می باشد.
صعود دماوند از مسیر شمالی
از اینجا از بین سنگها به سمت بالا می روید. بعد به یک تکه صخره ای میرسید. این صخره را باید از سمت راست تراورس کنید. در سمت راست آن یک دهلیز است که مشرف به یخچال دوبی سل می باشد. این قسمت را عبور کنید. بعد به سمت چپ بپیچید تا روی صخره بزرگ قرار گیرید. ادامه مسیر هم یک تکه سنگی دارد که بهتر است از میان سنگها صعود کنید. هر چند مسیر مشخص است در یک قسمت باید به سمت چپ رفته و مجددا به راست بازگردید. مسیر صعود دماوند در سمت شمالی نسبتا پر شیب است از اینجا به بعد قله در روبروی شماست. لبه یک یال سنگی ادامه می دهید. درانتهای با قدری حرکت به سمت چپ به قله خواهید رسید. سعی کنید مسیر را به خوبی بخوانید تا درگیر سنگها نشوید. به خصوص سنگهای بالای پناهگاه دوم.
پیشنهاد می شود قبل از صعود دماوند ، مطالب زیر را برای آگاهی بیشتر بخوانید:
موفق باشید.
