بهترین صعودها و برنامه کوهنوردی توسط بهترین کوهنوردان انجام شده است. اما عواملی وجود دارد که باعث می شود این افراد برجسته به توانمندی لازم برای انجام چنین فعالیت های دست یابند. توانمندی این افراد صعود و قله نوردی، توانمندی در کار فنی و تسلط روانی شاید گوشه ای از دلایل این موفقیت ها باشد، اما نشان دهنده بخش مهمی از آنها خواهد بود. در این نوشته تلاش شد تا بر اساس گزارش برنامه ها و نقطه نظرات این ورزشکاران برجسته جمع بندی برای شناخت بهتر این ویژگی ها ارایه شود.
خصوصیات کوهنوردان برجسته چیست:
1. توان قله نوردی
از مهمترین خصوصیات کوهنوردان برجسته در سطح جهانی بایست به توان قله نوردی این ورزشکاران اشاره کرد. در واقع توان قله نوردی به عنوان مهمترین فاکتور برجسته کننده استقامت در راس آمادگی جسمانی این گروه قرار دارد. به عنوان مثال برای سالها دنیس اوربکو رکورددار صعود سرعتی البروس بود. کوهنوردان برجسته دیگر مانند سیمون مورو نیز تمرینات مربوط به این فاکتور را در راس برنامه آمادگی خود قرار داده اند.
سرعت به عنوان عامل متمایز کننده
به قول رینهولد مسنر سرعت در صعود به معنای ایمنی است. این نکته به معنای آن خواهد بود که کوهنورد فرصت بیشتری برای استفاده از پنجره های هوایی خواهد داشت. به عنوان مثال به صعود قله پوبدا اشاره می کنیم. صعود به این قله به دلیل شرایط خاص جغرافیایی با مشکلاتی همراه است که از بزرگترین موارد آن می توان به پنجره های هوایی کوتاه مدت اشاره کرد. به همین دلیل کوهنورد مجبور است در کوتاه ترین دوره ممکن صعود خود را انجام داده و قبل از پایان پنجره هوایی خود را به بیس کمپ برساند. در بسیاری از برجسته ترین صعودهای انجام شده به نیاز به حداکثر سرعت عمل برای بهره گیری از شرایط اشاره شده است.
والری بابانوف به عنوان قسمتی از برنامه تمرینی خود اشاره می کند که در دوره های تمرینی هر هفته 3000 تا 5000 متر ارتفاع گیری دارد. اولی اشتک برای ثبت رکورد صعود سرعتی دیواره آیگر به تمرین هفتگی 10-20 ساعتی هوازی اشاره می کند. تمرینات کیلیان جورنت برای اسکای رانینگ سالانه حدود 1200 ساعت می باشد. استیو هاوس در کتاب تمرین برای آلپینیسم جدید به حد نصاب 1000 متر ارتفاع گیری در یک ساعت اشاره دارد. همه این موارد به نوعی روی حجم تمرین و ایجاد نوعی از حد نصاب اشاره دارند.
قدرت در صعود
توانمندی بهترین کوهنوردان در سطح جهانی تنها به استقامت محدود نمی گردد. اکثر این کوهنوردان در گزارش های خود به درگیری در شیبهای تند، حمل بارهای سنگین و سایر مواردی اشاره می کنند که به طور مستقیم با فاکتور قدرت در ارتباطند. مارک توایت در اکستریم آلپینسیم می گوید”استقامت در کوهنوردی بدون قدرت یعنی هیچ”
برای صعودهای برجسته در سطح جهانی تمامی این کوهنوردان زبده متکی به قدرت خود بوده اند. یرزی کوکوچکا در کتاب دنیای عمودی من بارها به طور غیرمستقیم به این فاکتور اشاره میکند. در منابع تمرینی معتبر کوهنوردی نیز به مراتب درباره این مورد بحث شده است. حتی بعضی از بهترین ها مانند کارلوس کارسولیو به قدرت خود مشهورند به طوری که یرزی کوکوچکا از وی به دلیل قدرت خاصش به عنوان “گاو نر مکزیکی” یاد می کند.
2. توان و مهارت فنی
بهترین کوهنوردان از نظر سطح سنگنوردی در جایگاه خوبی قرار دارند. از مثالهای برجسته این مورد می توان به ویتک کورتیکا اشاره کرد. ویتک کورتیکا به عنوان یک کوهنورد در کارنامه خود صعود به مسیرهای سنگنوردی با درجه سختی 5.13 را دارد که به مراتب نیز تکرار شده است. وی حتی در این سطح مسیرهایی را به صورت فری سولو نیز صعود نمود. همین توانمندی قسمتی از سبد مهارت های وی بود که باعث موفقیتش در دیواره گاشربروم 4 و 10 دیواره در بلندترین کوههای جهان شد.
مارکو پریزل از دیگر کوهنوردان برجسته جهان و برنده 4 کلنگ طلایی فرانسه نیز همین خصوصیت را دارد. توانمندی صعود فنی در سطح خوب به عنوان قسمتی از خصوصیات کوهنوردان برجسته است که دلیل آن هم واضح خواهد بود. در اثر ارتفاع توانمندی انسان کاهش می یابد. هر چقدر پایه این توانمندی هم بیشتر باشد، با میزان کاهش همچنان سطح خوبی از آن باقی خواهد ماند که راه این کوهنوردان را در صعودهای برجسته باز می کند. به طور کلی در مورد بسیاری از این صعودکننده ها به توانمندی در درجه 5.12 اشاره شده است.
مورد دیگری در رابطه با توانمندی در دانش فنی کوهنوردی، مهارت در دیواره نوردی است. اریک هورست در کتاب تمرین برای سنگنوردی به لزوم تمرینات حجمی سنگنوردی برای کوهنوردی اشاره می کند. تمرینات حجمی یا طولانی مدت مانند صعودهای چند طوله باعث میشد سرعت عمل و کارایی کوهنورد برای شرایط متغیر افزایش یابد. همچنین تجربه ایجاد شده در طول زمان به وی کمک می کند تا در مواقع ضروری چند راهکار برای حل مساله یا صعود کراکس یک مسیر داشته باشد.
توانمندی در صعودهای ترکیبی
یکی از خصوصیات کوهنوردان برجسته توانمندی در یخنوردی و صعودهای ترکیبی یا درای تولینگ است. اکثر این دسته از کوهنوردی در استفاده از ابزار یخنوردی مانند تبریخ و کرامپون چه در مسیرهای ترکیبی و چه روی انواع یخ توانمند هستند. در بسیاری از بهترین صعودها بارها به صعود این نوع از مسیرهای اشاره شده است. به طور دقیق تر اکثر مسیرهای صعود شده در ارتفاعات بالا دارای درجه ترکیبی (M) هستند. مسلما صعود در ارتفاعات تنها با اتکا به توانمندی در دست به سنگ مسیر نخواهد شد.
3. عوامل روانی
ذهن بر بدن حکمرانی می کند. اراده ، آگاهی و درک همه در عوامل روانشناختی دخیل هستند. اگرچه کوهنوردی و آلپینیسم بیشتر از آنکه بدنی باشد، روانیست. اما در واقع یک جدایی بین آنها وجود ندارد: در آن واحد ذهن و بدن با هم کار می کنند. جنبه های روانی پایه ای هستند. عواملی مانند توان تحمل روحی و تمدد اعصاب در شرایط سخت، بلوغ در تصمیم گیری ها، تعهد، هوشیاری و هم هوایی روانی از ویژگی های بهترین کوهنوردان است که باعث میشود عملکردی متمایز ارایه دهند.
تعهد
یکی از مهمترین ویژگی های اشاره شده در کتب و گزارشهای مرتبط با صعود تعهد به انجام برنامه است. یکی از بارزترین الگوهای این تعهد مربوط به صعودهای زمستانی در کوههای بلند می باشد. به طور مثال ویلچکی اشاره می کند که در صعودهای زمستانی قلل هشت هزار متری شانس صعود هر نفر چیزی حدود یک درصد است. فرد برای همین یک درصد هم باید هفته ها و ماهها انتظار بکشد تا شاید شرایط هوایی اجازه صعود را به او بدهد. دوره های هم هوایی، سرمای هوا، سایر استرس های روزمره چیزهایی هستند که بهترین کوهنوردان توانمندی خوبی در کنترل آنها یافته اند.
هوشمندی
هوشمندی و بهره گیری از فرصت ها، هدف گذاری های خاص و نوآورانه و تحلیل صحیح مسیرها را نیز می توان به عنوان ویژگی هوشمندی یا هوشمندانه نگاه کردن به فرآیند صعود در نظر گرفت. آلپینیسم مانند نواختن در یک کنسرت است. هر سازی باید در جای خود نواخته شود تا بهترین ترکیب را ایجاد کند. انتخاب نفرات درست، ادوات درست، زمان مناسب، مسیر یا خط صعود مناسب تنها بخشی از هنر و خصوصیات کوهنوردان برجسته است. اکثر آنها سطح توانمندی خود را به خوبی شناخته و پروژه های خود را بر اساس آن تنظیم می کنند. یک نمونه نزدیک و بسیار جالب از این هوشمندی را می توان در اولین صعود زمستانی کی2 دید که توسط کوهنوردان نپالی انجام گرفت. تقسیم نفرات در بین کمپها، استفاده حداکثری از پنجره هوایی پایدار در ابتدای زمستان، تقسیم کار ثابت کشی در بین کمپ ها بر اساس توانمندی و حتی خوابیدن نفرات در صعود نهایی به قله در کمپ 3 و 4 ترکیبی هوشمندانه بود که توانست این شاهکار در کوهنوردی را پدید بیاورد.
عشق به کوهستان
بهترین صعودها در شرایط تمیز و شسته رفته انجام نشده است. همیشه مشکلاتی زیاد در مسیر بهترین کوهنوردان قرار دارد اما احتمالا مهمترین عاملی که به آنان کمک کرده تا در مسیر خود بر این مشکلات فائق شوند، علاقه شان به صعود و کوهستان بوده است. این مورد را می توان در دیدگاه کوهنوردانی مثل نیج زاپلوتنیک، ویتک کورتیکا و آناتولی بوکرایف مشاهده کرد. عاملی که باعث میشود این افراد به راحتی از کوهستان سرسخت خسته نشده و به مسیر خود ادامه دهند.
