مدال المپیک برای کوهنوردی!

این روزها و در سالهای اخیر برای اولین بار ورزش سنگنوردی و صعودهای ورزشی به ورزش های المپیکی پیوسته است اما جالب است بدانید که چیزی حدود 100 سال پیش کوهنوردی نیز در بین ورزش های المپیک قرار داشت.

در کنگره اولیه المپیک در سال ۱۸۹۴، کمیته‌ای که مسئولیت تهیه فهرستی از ورزش‌ها را برعهده داشت، برای اولین بار اعطای مدال برای شاهکارهای کوهنوردی را مطرح کرد. اعطای جایزه‌ای برای کوهنوردی (و همچنین شکار) برای بازی‌های المپیک ۱۹۱۲ در نظر گرفته شد، اما کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) به چندین دلیل از جمله عملی بودن، خطر برای جان انسان‌ها و نبودن هیچ‌گونه صعود برجسته‌ای بین سال‌های ۱۹۰۸ تا ۱۹۱۱، با این پیشنهاد مخالفت کرد.

اولین مدال‌های کوهنوردی در سال ۱۹۲۴ به اعضای گروه ناموفقِ «هیئت اعزامی بریتانیا به اورست ۱۹۲۲» به رهبری چارلز گرانویل بروس اهدا شد. این مدال‌ها در مراسم اختتامیه بازی‌های المپیک زمستانی ۱۹۲۴ در شامونی اهدا شد، اما روی آن‌ها تاریخ بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۲۴ پاریس حک شده بودند. در مجموع به ۲۱ نفر مدال اهدا شد: ۱۳ عضو گروه بریتانیایی، هفت شرپای جان‌باخته در صعود و یک سرباز نپالی (تجبر برا). در مورد اینکه آیا همه افراد واجد شرایط یا خانواده‌های شرپاها مدال‌های خود را دریافت کرده‌اند، تردید وجود دارد.

بعد از اینکه در سال ۱۹۲۸ هیچ مدالی اهدا نشد، جایزه سال ۱۹۳۲ به برادران آلمانی، فرانتس و تونی اشمید، به خاطر اولین صعود موفق به دیواره شمالی ماترهورن در ۱ آگوست ۱۹۳۱ تعلق گرفت. تونی در تاریخ ۱۶ می ۱۹۳۲ در حین تلاش برای صعود به ویسباخورن درگذشت، اما فرانتس و پدرش در مراسمی در تاریخ ۵ سپتامبر ۱۹۳۲ به نمایندگی از هر دو برادر مدال‌ها را دریافت کردند.

در سال ۱۹۳۶، مدال‌ها به کوهنورد سوئیسی-آلمانی، گونتر دیرنفورت و همسرش هتی برای «مجموعه‌ای از صعودهای قابل توجه و اکتشافات علمی در هیمالیا» اهدا شد. طبق قوانین المپیک، تنها عملکردهای انفرادی قابل بررسی بودند، بنابراین این جایزه عملاً برای اکتشاف سال ۱۹۳۴ این زوج بود که در آن هتی با صعود به ارتفاع ۷۳۱۳ متری، رکورد زنان را شکست. با وجود برگزاری بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۳۶ در برلین، یهودی بودن هتی و ترک آلمان توسط این زوج به دلیل به قدرت رسیدن آدولف هیتلر، اعضای آلمانی کمیته بین‌المللی المپیک هیچ اعتراضی نکردند. گونتر که او نیز یک‌چهارم یهودی بود، برای دریافت جایزه در مراسم اختتامیه بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۳۶ به تنهایی به برلین سفر کرد. با این حال، نام دیرنفورت‌ها از گزارش رسمی بازی‌ها حذف شد که باعث شد گونتر نامه اعتراضی به کمیته ارسال کند.

مسنر و کوکوچکا

به دنبال درخواست سوئیسی‌ها، کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) در سال ۱۹۴۶ با پایان دادن به اعطای جایزه کوهنوردی موافقت کرد. با این حال در سال ۱۹۸۸، مدال نقره المپیک به رینهولد مسنر و یرزی کوکوچکا، اولین نفراتی که موفق به صعود به تمام ۱۴ قله هشت هزار متری شدند، اهدا شد. مسنر با اشاره به کوهنوردی به عنوان یک فعالیت خلاقانه و نه یک رقابت، این جایزه را رد کرد، در حالی که کوکوچکا آن را پذیرفت، هر چند در همان زمان هم به تفاوت این مدال با سایر رقابت های المپیک اشاره کرد.