اورست ، بام جهان ، ساگرامارتا ، چومولونگمو ، ژومولانگما. بلندترین قله کره زمین به ارتفاع ۸۸۴۸ متر است که در شرق کشور نپال و ۱۶۰ کیلومتری کاتماندو پایتخت این کشور قرار دارد. نام این کوه در سال ۱۸۶۵ اورست نهاده شد که به افتخار سر جرج اورست بود. از سال ۱۹۵۳ که انسان برای اولین بار روی قله اورست ایستاد، دنیای کوهنوردی و صعود تغییرات جدی کرده است. امروزه صدها نفر هر سال، به لطف رشد دانش، تکنولوژی و زیرساختهای جذاب که توسط تورهای تجاری که بزرگراههایی برای صعود به کوههای بلند ساخته شده است و با قبول ریسک و پرداخت هزینه های بالا راهی کوه میشوند. در این مقاله به همه نکات جالب پیرامون بام جهان از جمله موقعیت قرارگیری، آب و هوا، شرایط و مدت زمان صعود و غیره خواهیم پرداخت. با موج کوه همراه باشید.
قله اورست کجاست؟
قله اورست که در زبان نپالی ساگارماتا و در تبتی چومولونگما خوانده میشود در بین مرز تبت و نپال و در تاج هیمالیا قرار گرفته است. همانطور که گفتیم این کوه در شرق کشور نپال و ۱۶۰ کیلومتری پایتخت این کشور واقع شده است. از قلل نزدیک به این کوه می توان به لوتسه چهارمین کوه بلند جهان اشاره کرد.
اگرچه رسیدن به بام جهان یک فعالیت سخت و خطرناک به دلیل ارتفاع بسیار بالای آن، ریزش یخ، بهمن و طوفان میباشد، اما این قله در عرض ۲۸ درجه و نزدیک به ناحیه استوایی قرار دارد.
کوه اورست در کدام کشور است؟
قله اورست در واقع مرز طبیعی بین نپال و منطقه خودمختار تبت (کشور چین) می باشد.
ارتفاع قله اورست
بر اساس آخرین اندازه گیری ها و توافقات ارتفاع قله اورست ۸۸۴۸/۸۶ متر، عنوان شده است.
زمین شناسان تخمین زده اند که قله اورست بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون سال عمر دارد که در استانداردهای آنان این به معنای جوانی بسیار زیاد آن میباشد. این کوه به وسیله فشار بین صفحات اوراسیا و هند شکل گرفته و هر چهار سال یک اینچ رشد می کند.
قلههای اورست یک محیط خصمانه
در ارتفاع قله اورست تنها یک سوم فشار هوا در مقایسه با سطح دریا وجود دارد. این کمبود فشار هوا تاثیر جدی روی عملکرد صعودکننده می گذارد. به همین دلیل دانشمندان تعیین کرده اند که بدن انسان توانایی ماندن به طور نامحدود بالای پنج هزار متر را ندارد. با بالا رفتن هر چه بیشتر اکسیژن دریافتی آنها کاهش یافته و بدن آنها در معرض مخاطراتی از جمله بیماری ارتفاع قرار میگیرد. شانس سرمازدگی همچنین در چنین ارتفاعی به شدت افزایش می یابد، چرا که قلب در این شرایط سخت تر کار کرده و خونرسانی به بدن به دشواری انجام میشود. اندامهای حیاتی در اولویت قرار گرفته و انگشتان در اهمیتهای بعدی قرار میگیرند.
اکثریت کوهنوردان برای صعود به قله اورست از اکسیژن کمکی استفاده میکنند تا آثار ارتفاع را کاهش دهند. اگرچه این سیستم هم معایب و خطرات خاص خود را دارد. برای تازه کارها، گران، سنگین هستند. به علاوه ، گاز تنفسی اکسیژن نسبی را نهایتا در سطح بیس کمپ بالا می برد و در صورت پایان یافتن ناگهانی اکسیژن در روز قله، بدن فرد نمیتواند با این کمبود اکسیژن ناگهانی منطبق شود. به طور کلی این سیستم ها دارای خطای بالایی هستند.
هوای قله اورست
دما هوای قله اورست در ماه ژانویه به طور متوسط ۳۶ درجه زیر صفر است و حتی می تواند تا ۶۰- درجه سانتیگراد کاهش یابد. میانگین دمای قله در جولای ۱۹- درجه سانتیگراد می باشد. به طور کلی شبها خنکتر و روزها گرم تر است.
در تابستان (فصل بارشهای موسمی)، بارش برف و باران تقریبا هر روز در این منطقه روی می دهد. اما در قله اورست، به جز این فصل احتمال بارش کمتر است.
یکی از مهمترین نگرانی های کوهنوردان در اینجا، وزش باد است. در فصل زمستان سرعت باد حتی به ۲۸۵ کیلومتر در ساعت نیز میرسد. در حالت عادی هم تغییرات سریع می تواند به بادهایی با سرعت صد کیلومتر در ساعت منجر شود. در جدول زیر یک طبقه بندی از هوای قله اورست را می بینید.
تابستان | خیلی مرطوب | ۷ ژوئن تا ۳۰ سپتامبر |
پنجره پاییز | خشک، گرم و آرام | ۱ اکتبر تا ۲۰ اکتبر |
پاییز | باد زیاد، سرد، خیلی خشک، تاریک | ۲۰ اکتبر تا ۳۰ نوامبر |
زمستان | باد زیاد، خیلی سرد، خشک، تاریک | ۱ دسامبر تا ۲۸ فوریه |
بهار | باد، سرد، خشک | ۱ می تا ۲۰ می |
پنجره بهاری | خشک، گرم، آرام | ۲۰ می تا ۶ ژوئن |
نکته مهم: این طبقه بندی بر اساس الگوهای سالهای گذشته ایجاد شده و در دوره های صعود باید شرایط آب و هوایی حتما چک شوند.
چند مسیر در کوه اورست وجود دارد؟
اگرچه ۱۷ مسیر به سوی قله اورست گشایش شده است، اما تقریبا همه کوهنوردان از دو مسیر جنوب شرقی از نپال و مسیر شمالی از تبت اقدام به صعود میکنند. از سمت نپال مسیر جنوب شرقی که توسط تنزینگ نورگی و ادموند هیلاری در سال ۱۹۵۳ صعود شد. از سمت تبت، مسیر شمالی قرار دارد که مالوری در سال ۱۹۲۴ در آن مفقود گردید و در سال ۱۹۶۰ چینی ها برای اولین بار صعود این مسیر را به پایان رساندند.
اگرچه اکثر کوهنوردان با تجربه اعتقاد دارند که سختی کلی هر دو مسیر تقریبا یکسان است. اما چالشها متفاوت هستند. در مسیر جنوب شرقی، کوهنوردان باید از یخشار خطرناک خمبو گذر کنند، اما یک روز قله به نسبه کوتاهتر دارند. در سمت شمال، این امکان هست که با جیپ کل مسیر را تا بیس کمپ طی کرد، اما کوهنوردان مجبورند چند کیلومتر در ارتفاع بالای ۸۰۰۰ متری به سمت قله تراورس نمایند.
مسیرهای کوه اورست
مسیر جنوب شرقی کوه اورست
- این مسیر با یک پیاده وری به سوی بیس کمپ در ارتفاع ۵۳۸۰ متری آغاز می شود.
- هیات های اعزامی اغلب به سمت لوکلا پرواز کرده. مسیر پیاده وری را آغاز می نمایند.
- به طور معمول کوهنوردان ۲ هفته را در بیس کمپ می گذارنند تا هم هوا شوند.
خمبو
- در این مدت شرپاها و بعضی از کوهنوردان مسیر یخشار خومبو را باز می کنند.
- خمبو یکی از خطرناک ترین قسمت های این مسیر می باشد. برجهای یخی، شکافها از خطرات این قسمت هستند.
- بالاتر از خمبو کمپ یک در ارتفاع ۶۰۶۵ متری قرار دارد.
- از کمپ یک کوهنوردان به سمت کم غربی در پای لوتسه فیس حرکت می کنند. جایی که کمپ دو یا بیس کمپ پیشرفته در آن برقرار می شود. ارتفاع ۶۵۰۰ متر. شرایط مسیر کم غربی به گونه ای است که در معرض باد نیست. در یک روز صاف و بدون باد این قسمت می تواند بی نهایت گرم باشد!
- از کمپ ۲ کوهنوردان در طناب ثابت به سمت کمپ سه در ارتفاع ۷۴۷۰ متری می روند.
- از اینجا ۵۰۰ متر دیگر تا کمپ چهار در گردنه جنوبی به ارتفاع ۷۹۲۰ متری باقیست.
نوار زرد
- از کمپ سه به چهار کوهنوردان با دو چالش جدید روبرو می شوند: تیغه ژنو و نوار زرد. تیغه ژنو در سال ۱۹۵۲ توسط سوییسی ها نام گذاری شد.
- در گردنه جنوبی کوهنوردان وارد منطقه مرگ می شوند. معمولا انسانها بیش از دو تا سه روز نمی توانند این ارتفاع را تحمل کنند.
- از کمپ ۴، کوهنوردان تلاش خود را در نیمه شب آغاز می کنند. آنها امید دارند که در ۱۰ تا ۱۲ ساعت به قله برسند. آنها در ۸۴۰۰ به بالکونی می رسند که معمولا جایی برای استراحت در مسیر است.
- در ادامه مسیر قله جنوبی در ارتفاع ۸۷۵۰ متری قرار دارد.
- بعد از قله جنوبی، کوهنوردان یک لبه چاقویی را دنبال می کنند که به نام تراورس کورنس معروف است.
- این قسمت عریان ترین بخش مسیر می باشد. اشتباه به چپ کوهنورد را درون رخ ۲۴۰۰ متری جنوب غربی می اندازد. اشتباه به راست به رخ سه هزار متری کانگ شونگ ختم خواهد شد.
- در انتهای این گذرگاه، پلکان یا قدم گاه هیلاری به ارتفاع ۱۲ متری قرار دارد.
- بعد از این قسمت مسیر به طور نسبی آسان می شود. هرچند که فشار ارتفاع در دشوار ترین شرایط قرار دارد.
مسیر شمالی کوه اورست
مسیر شمالی در سمت شمال کوه در تبت آغاز می شود.هیات ها به سمت رودخانه رانگبوک می روند و بیس کمپ را در آنجا برقرار می کنند. سپس با عبور از مورن های یخچالی به ارتفاع ۶۱۰۰ متری می رسند. این محل کمپ پیشرفته می باشد. کمپ سه در ارتفاع ۶۵۰۰ متری در زیر گردنه شمالی قرار گرفته است. کمپ بعدی در ارتفاع هفت هزار متری در محل گردنه قرار دارد. بعد از آن کوهنوردان به سراغ کمپ بعدی کوه در ارتفاع ۷۷۵۰ متری می روند. کمپ ۵ یا با حساب بیس کمپ ۶ در ارتفاع ۸۲۳۰ متری قرار دارد. از این نقطه عازم صعود اورست خواهید شد.
- در مسیر کمپ آخر تا قله چند کراکس وجود دارد. پله اول در ارتفاع ۸۵۰۰ متری و پله دوم در ارتفاع ۸۶۷۷ متری.
- در پله دوم نردبان چینی ها برای صعود قرار گرفته است.
- بعد از صعود از این قسمت ها یک شیب ۵۰ درجه به قله کوه ختم می شود.
اطلاعات بیشتر: به رخ شمالی اورست
کفش سبزه
این نام به یک جسد ناشناخته تعلق گرفته است. که علامت مسیر شمالی کوه اورست می باشد. حدس زده می شود که این جنس مربوط به تسوانگ پالجور باشد. وی یک کوهنورد هندی بود که در سال ۱۹۹۶ در اورست درگذشت. لغت پوتین سبزه به خاطر کفشهای کوفلاخ سبز رنگ که او به پادارد می باشد.
در زیر قله ، منطقه ای وجود دارد که به “دره رنگین کمان” معروف است ، پر از اجساد مرده ای است که هنوز هم وسایل زمستانی با رنگ روشن به تن دارد. نزدیک به دویست جسد در اورست آرمیده اند.
میزان شلوغی کوه اورست
جذابیت و عمومیت قله اورست از سالهای ۱۹۹۰ که گایدهای بین المللی شروع به صعودهای تجاری به این کوه نمودند، افزایش زیادی یافته است. با وجود ریسکها، اورست هر ساله صدها نفر از کوهنوردان از جای جای جهان را به سمت شیبهای خود میکشد. در سال ۲۰۱۸، وزارت گردشگری نپال اعلام کرد که ۳۴۷ مجوز صعود انفرادی برای کوهنوردان خارجی صادر شده است و از این میان ۲۶۱ نفر به همراه ۳۰۲ شرپا به قله صعود کرده اند. در سمت شمالی کوه هم در همین سال آلن آرنت حدود ۲۳۹ نفر را تخمین زده است.
یک کسب و کار بزرگ حول یک شغل سخت
برای شرکتهای تدارکی محلی و دولت نپال، اورست یک کسب و کار بزرگ است. هزینه صعود به اورست بین ۴۰۰۰۰ تا یکصد هزار دلار بسته به کیفیت خدمات میباشد. در سال ۲۰۱۸ دولت نپال حدود ۵ میلیون دلار از فروش مجوز صعود درآمد داشته است.
این کسب و کار روی شانه راهنماهای نپالی ساخته شده است که هر سال طناب ثابتهای مسیر، نردبان ها و تجهیزات مورد نیاز در هر کمپ را حمل میکنند و مشتریان را به سمت قله اورست راهنمایی می نمایند. با اینکه این افراد عموما شرپا خوانده میشوند، اما امروز سایر اقوام هم در نپال در حال فعالیت در این زمینه هستند. نیرمال پورجا یکی از کوهنوردان غیرشرپا برای نمونه می باشد. برای یک فعالیت سه ماهه، درآمد این راهنماها نیز بین ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار می باشد. در سالهای اخیر به لطف فرصتهای آموزشی مانند مرکز کوهنوردی خمبو، گایدهای نپالی شروع به دریافت تمرین و مدارک در سطح استانداردهای بین المللی کرده اند.
صعود به اورست چقدر طول می کشد؟
بهترین هوا برای صعود به اورست معمولا در نیمه دوم ماه می وجود دارد. اما آماده شدن برای یک صعود موفق ماهها قبل آغاز میشود. بیشتر تیم ها در اواخر مارس، خودشان را به کاتماندو رسانده تا هم هوایی را آغاز کنند. با شروع پیاده روی به سمت بیس کمپ، کارکنان بیس کمپ و ارتفاع در کوه مستقر میشوند و با حمل بارها و آماده سازی مسیر کار را آغاز میکنند. در آوریل ، کوهنوردان در حال هم هوایی بین کمپها هستند که اولین گروه راهنماهای نپالی به قله میرسند. در نیمه دوم ماه می، تیمها با امید به داشتن کیلومترها طناب ثابت تا قله اقدام به بالا رفتن برای آزمودن شانسشان برای صعود میکنند. بعضی از تیمها قبل از تلاش نهایی تا آخرین روستاها برای ریکاوری بیشتر پایین می آیند.
صعود به اورست چند روز طول می کشد؟
با توجه به آنچه در بالا ذکر کردیم، صعود به اورست تقریبا ۵۰ روز به طول می انجامد.
میزان خطر قله اورست ؟
در پایان فصل صعود ۲۰۱۸، منابع اطلاعاتی هیمالیا اعلام کردن که ۲۹۵ نفر شناخته شده اند که جان خود را در اورست از دست داده اند. در حالیکه ۹۱۵۹ صعود موفق توسط ۵۲۹۴ نفر به کوه انجام شده است. نرخ مرک کلی- تقسیم تعداد کشته شده ها به کل تعداد نفرات در کوه، نه تنها آنان که قله را صعود کرده اند، ما را به عدد ۱.۲ درصد میرساند. یعنی کسی که در حال تلاش برای صعود اورست است، ۱.۲ درصد امکان مرگ دارد.
از نظر آماری میزان امنیت صعود به قله اورست به دلیل تجهیزات بهتر، پیش بینی وضعیت هوا و افراد بیشتر در حال افزاش است. از سال ۱۹۲۳ تا ۱۹۹۹ کلا ۱۱۶۹ نفر به قله صعود کرده و ۱۷۰ نفر جان خود را در کوه از دست داده بودند که به معنای نرخ مرگ ۱۴.۵ درصدی می باشد. اما میزان مرگها در بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ با اعداد ۷۹۹۰ صعود به ازای ۱۲۳ فوت به میزان ۱.۵ درصد می باشد.
شکل قله اورست
قله حقیقی کوه به شکل یک گنبد کوچک برفی به اندازه یک میز ناهارخوری می باشد. در اینجا فضا برای عکس گرفتن و دیدن مناظر اطراف توسط چند کوهنورد وجود دارد، اگرچه در روزهای شلوغ کوهنوردان باید به سرعت قله را تخلیه کنند.
آیا چیزی برای اکتشاف در قله اورست باقی مانده است؟
آخرین مسیر گشوده شده در کوه به عبارتی مربوط به کوهنوردان روسی در سال ۲۰۰۴ و به عبارت دیگر مربوط به کوهنوردان کره ای در سال ۲۰۰۹ میباشد. با اینکه هر سه رخ اصللی کوه دارای مسیرهای صعود شده هستند، همچنان چندین چالش برای کوهنودان آینده باقی مانده است. از جمله بزرگترین این چالشها می توان به تراورس Horseshoe به معنای نعل اسب اشاره کرد که شامل صعود به اورست و لوتسه و نوپتسه می باشد.
کوری ریچاردز، آلپینیست و عکاس نشنال جئوگرافی اعتقاد دارد که اورست همچنان یک بوم خالی نقاشی است. این کوه هنوز سرد، مرتفع و ممنوعه میباشد. همیشه یک راه جدید و دیدگاهی جدید وجود خواهد داشت.
اولین صعود موفق به کوه اورست توسط تنزینگ و هیلاری
در سال ۱۹۵۳، نهمین هیات اعزامی انگلیسی به سرپرستی جان هانت به نپال بازگشت. در نهایت تنزینگ نورگی نپالی و ادموند هیلاری نیوزلندی توانستند از مسیر گردنه جنوبی به قله دست یابند. این صعود در ساعت ۱۱:۳۰ دقیقه وقت محلی ۲۹ می ۱۹۵۳ انجام گردید. در آن روزها آنها اعلام کردند که این موفقیت به کل تیم تعلق دارد. اما سالها بعد نورگی، هیلاری را به عنوان نفر اول روی قله معرفی کرد.
وقایع
- ۱۹۵۶ ارنست اشمید و جورگ مارموت به قله صعود کردند. صعودهای دیگری نیز در این سالها انجام گرفت.
- ۱۹۶۰ چینی ها از مسیر شمالی به قله کوه اورست رسیدند.
- ۱۹۷۵ جانکو تابای. اولین زن بر فراز اورست، ژاپنی.
- ۱۹۷۸ رینهولد مسنر و پیتر هبلر برای اولین بار بدون اکسیژن کمکی به قله صعود کردند.
- ۱۹۸۰ اولین صعود زمستانی به یک هشت هزار متری. به سرپرستی آندره زوادا. در این صعود ۲۰ کوهنورد لهستانی و چهار شرپا حضور داشتند. در نهایت سیچی و کرزیستوف ویلکی به اورست صعود کردند. آنها صعود خود را در ساعت ۲:۴۰ عصر به اورست انجام دادند. این صعود سرآغاز صعودهای زمستانی بر فراز هشت هزار متری ها بود. صعودهای زمستانی در ارتفاعات بسیار بالا برای لهستانی لقب مبارزان یخی را به ارمغان آورد.
- ۱۹۸۹ حادثه لهولا. در این سال تیمی از لهستان برای گشانیش مسیری در غرب کوه تلاش کردند. در ۲۴ می چروباک و مارچینیاک به قله صعود کردند. اما در مسیر برگشت به بهمن برخورد کرده و چهار نفر جان خود را از دست دادند.
- ۱۹۹۶ ۱۵ کوهنورد جان خود را در طوفان کوه از دست دادند. بر اساس این اتفاق کتابی به نام در هوای رقیق توسط جان کراکوئر نگاشته شد. همچنین آناتولی بوکرایف در نقد این کتاب، کتابی دیگر به نام صعود نوشت. از نجات یافتگان آن حادثه بک ودرز، یک مشتری امریکایی بود. او یک شب را بالای کمپ چهار گذراند…در سال ۲۰۱۵ یک فیلم سینمایی بر اساس این وقایع اکران گردید.
- ۲۰۱۵ زلزله و بهمن، در این سال بروز یک زلزله در نپال باعث ایجاد یک بهمن نهیب گردید که به بیس کمپ برخورد کرد. این بهمن از پومری شروع شده بود، به سمت خمبو حرکت کرد و در بیس کمپ تخلیه شد.
راهنمای صعود به کوه اورست از بیس کمپ تا قله
مسیر نپالی اورست از طریق یخچال خمبو در ارتفاع ۵۴۰۰ متری آغاز میشود و دارای ۴ کمپ است. برای آشنایی با این مسیر و کمپهای آن مطلب زیر را بخوانید: