بعضی از نام ها در هر رشته ای مترادف سبک هستند. در دنیای کوهنوردی نیز هرمان بول اسطوره ای از آن نامهاست. هرمان بول الگوی بسیاری از بهترین کوهنوردان تاریخ بوده است که از جمله آنها می توان به مسنر، کوچکا، کارسولیو و دیگران اشاره کرد. در واقع هرمان بول معلم و اسطوره بهترین هاست. اما چه چیزی باعث شد که این کوهنورد در این سطح مورد توجه واقع شود. او دیدگاه و فلسفه خود به صعود را داشت و همواره سعی کرد بهترین نسخه ممکن را ارایه دهد. هرمان به همراه کورت دیمبرگر تنها کوهنوردانی در تاریخ هستند که دو قله هشت هزار متری را برای اولین بار صعود کردند. گذشته از این هرمان بول یکی از سردمداران سبک آلپی و سبکبار در کوههای بلند محسوب می شود.

وی در 21 سپتامبر 1924 در شهر اینسبروک اتریش متولد شد و کوچکترین فرزند از چهار فرزند به شمار می رفت. در همان دوران کودکی مادر هرمان درگذشت و او مجبور شد سالهای بعد را در پرورشگاه بگذراند. گروه پیشاهنگی به عنوان درب ورود او به دنیای کوهستان به شمار می رفت و قبل از اینکه اینگونه گروه ها در اتریش ممنوع شود عضو گروه پیشاهنگی توله بود. هرمان در ابتدا چندان قوی نبود با این حال میلش به کوه ها باعث شد راهی شود و در دهمین سالگرد تولد خود به اولین قله زندگیش یعنی گلوگنز به ارتفاع 2600 متر صعود کرد. این آغاز ماجرایی بود که هیچ وقت حتی پس از مرگ بول نیز به پایان نرسید. دنیای عمودی برای هرمان جوان شروع شده بود و حتی در نسل های پس از او هم از آتش درون وی گرم شد.

البته در همان سالها هم فهمیده بود که کوهنوردی با کسی شوخی ندارد. زمانی که بول و همنوردش در تابستان سال 1940 در حال صعود بودند یک کوهنورد انفرادی را دیدند که از کنار آنها گذشت اما پس از مدتی سقوط کرد. شاید هر کسی دیگر به جای بول بود در همین گامهای اولیه متوقف می شد اما او به سراغ مسیرهایی رفت که تا پیش از او رویا به شمار می رفتند.

کوه ها معلمان خاموشی هستند و ویژگی های والایی را به ما می آموزند: فروتنی در برابر طبیعت، تواضع، شجاعت، محرومیت، و قدرت اراده.

هرمان بول

درباره اولین صعود نانگاپاربات

داستان اولین صعود نانگاپاربات یکی از جذاب ترین حماسه های دنیای کوهنوردی است که با عنوان زیارت یا حماسه نانگاپاربات شناخته می شود. همین صعود هم ارتباط تنگاتنگی با شیفتگی بیش از پیش هرمان بول دارد.

بول در سال 1952 برای شرکت در این صعود دعوت شد و تمرینات زیادی برای آماده سازی به انجام رساند. آخرین آزمون او صعود انفرادی و زمستانی از واتزمن شمالی بود. تا آن تاریخ 31 نفر در نانگاپاربات جان باخته بودند و همه تیم ها هم دست از پا درازتر به خانه بازگشتند. این برای سرپرست اکسپدیشن یعنی دکتر کارل هرلیخ کوفر اصلا خبر خوبی نبود.

این تیم با چالش های زیادی همراه شد و نهایتا با وجود هوای خراب و مشکلات سازمان دهی توانست کمپ های مسیر را برپا کند. سپس بول و یکی دیگر از نفرات به نام کمپتر راهی کمپ پنج شدند تا در روز بعد شانس خود برای صعود قله را آزمایش کنند. فردای آنروز در ساعت یک صبح، بول کمپتر را بیدار کرد اما وی احساس خوبی نداشت و پاسخ داد: من تا چند ساعت دیگر به دنبالت می آیم. بعد از آن بول تصمیم گرفت به تنهایی راهی قله کوه عریان شود.

کمپتر هم بعد از مدتی به راه افتاد اما در ناحیه موسوم به سیلبرساتل عقب نشینی کرد.

چشم‌های هرمان بول که با خطوط فرسوده و ابروهای ضخیم پرپشت که درپشت یک عینک‌ یخ‌ زده قاب شده بود. در شیشه عینک او، دامنه های قله 8126 متری نانگاپاربات منعکس بودند، قله ای که انسان هرگز به قله آن نرسیده بود و دامنه های آن قبلاً جان 31 نفر را گرفته بود. او آنقدر بالا رفته بود که دیگر فکر نمی کرد. هرمان بول در The Lonely Challenge نوشت: «من ساعت‌ها و ساعت‌ها راه می‌رفتم و راه می‌رفتم، بالا می‌رفتم و بالا می‌رفتم. صعودهای قبلی ام به من آموخته بود که قبل از رسیدن به قله تسلیم نشوم؛ و من هرگز تسلیم نشده بودم…اما این کاملاً متفاوت بود؛ حالا این یک میل غیرقابل مقاومت باورنکردنی بود که بدن خسته ام را به جلو سوق می داد.

اواخر آن شب بود که بول پس از 17 ساعت کوهنوردی به قله رسید. او چند عکس گرفت و کلنگ خود را در قله جا گذاشت. (این کلنگ در سال 1999 توسط تاکهیدو ایکدا به پایین آورده شد.) با تاریکی شب، بول مجبور به بیواک بدون چادر و تجهیزات شد و نهایتا پس از 41 ساعت کوهنوردی انفرادی به کمپ پنج بازگشت.

انگشتان پای بول یخ زد و او را باید از بیس کمپ حمل می کردند چرا که قادر به راه رفتن نبود. این تنها اولین صعود یک هشت هزار متری است که به صورت انفرادی انجام شد، آنهم در نانگاپاربات…

برودپیک و چوگولیزا

در سال 1957 مارکوس اشماک یک سفر اتریشی به قراقوروم را آغاز کرد. هدف این اکسپیدشن صعود به قله برودپیک بود. بول کوهنورد با تجربه این سفر به شمار می رفت و به همین دلیل مسئولیت تهیه بهترین تجهیزات کوهنوردی را برعهده داشت. پس از پایان دوره هم هوایی، فریتز وینترستلر، کورت دیمبرگر و اشماک به همراه بول راهی قله شدند. بول با دیمبرگر صعود می کرد و در حدود ارتفاع 7900 متری به دلیل سرمازدگی که در نانگاپاربات برایش پیش آمده بود، نتوانست ادامه دهد. به همین دلیل هم دیمبرگر به تنها راهی قله شد. در این مدت اشماک و وینترستلر به قله رسیدند و راهی پایین دست شدند. پس از اینکه دیمبرگر به قله رسید شروع به فرود کرد و با کمال تعجب دید که بول با وجود سرمازدگی در حال صعود است. دیمبرگر مجددا به سمت بالا راهی شد و آنها بار دیگر و اینبار در کنار هم به قله برودپیک صعود کردند. این تیم از باربرهای ارتفاع یا اکسیژن کمکی استفاده نکرد و اولین صعود برودپیک به عنوان تنها اولین صعود آلپی یک هشت هزار متری نیز شناخته می شود.

پس از پایان صعود موفقیت آمیز برودپیک و رسیدن به بیس کمپ، اشماک و وینترستلر تصمیم به صعود اسکیل بروم گرفتند و با موفقیت به قله رسیدند. بول و دیمبرگر نیز راهی قله چوگولیزا به ارتفاع 7668 متر شدند. آنها تصمیم گرفتند که به سبک آلپی خالص و با تنها یک تلاش راهی قله شوند. در حقیقت کلمه سبک آلپی در آن زمان وجود نداشت و بعدا اختراع شد.

دیمبرگر و بول در عرض تنها سه روز به ارتفاع 6700 متری رسیدند و در 28 ژوئن 1957 در 5 صبح کمپ خود را برای صعود به قله ترک کردند. دقیقا چند ساعت قبل از سقوطی که منجر به مرگ بول شد، او به دیمبرگر گفت که این شادترین روز در طول سفرش است و همیشه دوست داشت با یک تلاش از بیس کمپ راهی قله شود.

تنها چند ساعت بعد بود که طوفان کوه را در برگرفت و آنها را وادار کرد از ارتفاع 7300 متری به عقب برگردند. دیمبرگر در شرایط دید بسیار کم در جلو حرکت می کرد اما آنها از طناب استفاده نمی کردند. خط الراس چوگولیزا به شدت پوشیده از نقاب برفی است و ناگهان دیمبرگر لغزشی زیر پای خود حس کرد. او به طور غریزی از لبه یال پرید و سپس منتظر ماند تا صدای بول را بشنود اما او را ندید پس مجددا شروع به صعود کرد و ردپای خود را دنبال نمود. سپس به نقطه ای رسید که رد پای بول در کنار یک نقاب به پرتگاه ختم می شد و دیگر ادامه پیدا نمی کرد. جسد هرمان بول هیچگاه پیدا نشد و در چوگولیزا باقی ماند.

چرا هرمان بول الگوی اسطوره ها بوده و هست؟

برای بسیاری، او نماینده تمام عیار کوهنوردی دهه 1950 بود. اولین کسی که دو بار برای اولین بار در قله های 8000 متری صعود کرد، صعودهایش از جسورانه ترین صعودهای زمان خود به شمار میرفت و تا به امروز شاهکارهای چشمگیر آلپینیسم باقی مانده است. هورست هافلر، یکی از نویسندگان کتاب Hermann Buhl: Climbing Without Compromise، درباره بوهل نوشت: “[او] وسواس زیادی به کوهنوردی داشت. او به سختی علاقه دیگری داشت و چیزی جز بهبود کوهنوردی خود نمی خواست.” با اینکه در کودکی به او گفته شده بود باید در خانه بماند و به کوهستان تعلق ندارد.

در زمانی که تاکتیک‌های محاصره ای رایج بود و صعودهای سریع و سبک تقریباً ناشناخته بودند، بول به تنهایی و بدون اکسیژن در یک حرکت رفت و برگشت 41 ساعته به قله نانگاپاربات رسید و یک شب را در حدود 150 متری زیر قله به حالت ایستاده گذراند. . او در سال 1957 اولین صعود به قله 8051 متری برودپیک را بدون اکسیژن یا باربرهای ارتفاع بالا انجام داد. هافلر می نویسد: «بول، خسته و تهی شده، با پایی که قبلاً یخ زده بود… تنها به دلیل قدرت اراده اش به قله می رسد.»

راینهولد مسنر در کوهنوردی بدون سازش می نویسد: «بول ده ها سال از زمان خود جلوتر بود. “اگر هرمان بول چهل سال بعد به دنیا می آمد، مطمئناً یکی از پیشروترین کوهنوردان جهان می شد.” افسوس، عمر بول کوتاه شد، زمانی که در چوگولیزا،تنها کمی پس از صعود خود در برود پیک سقوط کرد. مسنر نوشت: «زمانی که بول مفقودالاثر اعلام شد، من نیز گریه کردم.»

برترین صعودهای هرمان بول

• اولین صعود نانگاپاربات در سال 1953 ، انفرادی و بدون استفاده از اکسیژن کمکی. در راه بازگشت از قله وی مجبور به بیواک در ارتفاع 8000 متری گردید که البته خود شرح مفصلی است.
• اولین صعود به برودپیک در -8051 متر- در سال 1957.

قبل از این صعود به نانگاپاربات 31 نفر در جریان تلاش برای رسیدن به قله جان خود را از دست داده بودند.

هرمان بول تنها کوهنوردی هست که اولین صعود یک هشت هزار متری را برای اولین بار به صورت انفرادی انجام داد. در این صعود همنورد وی اوتو کمتپر سرعت کافی برای صعود را نداشت بنابراین بول به صعود ادامه داد. پس از 41 ساعت و طی 1200 متر صعود و 6.5 کیلومتر مسافت باز می گردد. با اینکه برخی انتقادها نیز به تکروی وی و ریسک بیش از حدش در این صعود وارد شد، اما این دستآورد هرمان بول را در زمره اسطوره های کوهنوردی قرار داد.

مرتبط : هیمالیا به روش سبکبار

تنها چند هفته پس از اولین صعود موفق در برودپیک ، بول و کورت دیمبرگ یک تلاش آلپی بر قله چوگولیزا – 7665 متر- می کنند که تا به آن روز صعود نشده بود. بول مسیر خود را در یک طوفان برف پیش بینی نشده گم کرده و در لبه یک نقاب بزرگ قرار می گیرد. نزدیک به قله چوگولیزای دو ، یک بهمن او را به رخ شمالی چوگولیزا پرتاب می کند. جسد وی هیچ گاه پیدا نشد.

اسطوره اسطوره ها

هرمان بول به دلیل سبک صعود خود تبدیل به یک نماد برای آنانی گشت که با کمترین امکانات و به تکیه به سبک آلپی به دنبال صعود در کوههای بلند بودند. کوهنوردانی مانند مسنر ، مارکو پرزلیج و غیره همواره از او به عنوان یک الگو یاد نمودند.