محمد اوراز ، اسطوره کوهنوردی (۱۳۴۸-۱۳۸۲)

محمد اوراز کوهنوردی ایرانی کرد تبار و دومین ایرانی که پس از هومن آپرین اورست را صعود کرد.

محمد اوراز در ۲۵ شهریور ۱۳۴۸ در شهرستان نقده متولد شد. هنگام تولد وی پدرش احمد اوراز دوران حبس را در زندان فلک الافلاک سپری می کرد. اولین سالهای تولد وی به دلیل تبعید پدر به کاشمر و عوارض ناشی از آن به سختی گذشت. سال ۱۳۵۵ مصادف با شروع دوران تحصیل وی بود. محمد این دوره ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در شهرستان نقده به پایان رسانید و سپس موفق به اخذ مدرک دیپلم در رشته اقتصاد و علوم اجتماعی شد. پس از پایان دوران سربازی در سال ۱۳۷۳ در رشته کارشناسی تربیت بدنی دانشگاه ارومیه پذیرفته شد و در سال ۱۳۷۹ از این دانشگاه فارغ التحصیل گردید.

محمد اوراز و کوهنوردی

سال ۱۳۶۷ مصادف با اولین تجارب کوهنوردی وی بود. در این سال گروه کوهنوردی قندیل را بنا نهاد. شروع فعالیت های جدی محمد اوراز را اما باید سال ۱۳۷۳ دانست. او در این سال به همراه جمعی از دوستان گروه کانون کوهنوردان نقده را تاسیس کردند. سال ۱۳۷۶ برای اولین بار پس از فراخوان فدراسیون کوهنوردی در اردوهای آماده سازی تیم ملی جهت اعزام به قلل گاشربروم ۲ و راکاپوشی شرکت نمود و نهایتا در تیم صعود قله راکاپوشی با ارتفاع ۷۷۸۸ قرار گرفت.

در همان سال این تیم توانست به قله دشوار راکاپوشی صعود کند. صعودی که قطعا یکی از بهترین صعودهای ایرانیان در برنامه های برون مرزی می باشد. محمد اوراز در سال ۱۳۷۷ توانست به همراه تیم ملی کوهنوردی ایران به قله اورست صعود کند.

صعودهای شاخص محمد اوراز

• ۱۳۷۶: صعود راکاپوشی (۷۷۸۸ متر)، پاکستان
• ۱۳۷۷: صعود اورست
• ۱۳۷۹: صعود قله چوآیو (۸۲۰۱ متر)
• ۱۳۷۹: صعود قله شیشاپانگما (۸۰۳۶ متر)
• ۱۳۸۰: صعود قله ماکالو (۸۴۶۳ متر)
• ۱۳۸۰: صعود آرارات (۵۱۶۵ متر)
• ۱۳۸۱: صعود لوتسه (۸۵۱۱ متر)
• ۱۳۸۲: صعود تا ارتفاع ۷۹۰۰ متری گاشربروم یک

سایر افتخارات کوهنوردی

• ۱۳۷۸: اخذ مدرک مربی گری درجه یک از فدراسیون کوهنوردی
• ۱۳۷۸: شرکت در دوره صعودهای دشوار فرانسه
• ۱۳۷۸: شرکت در دوره بین المللی رهبری گروه، فرانسه
• ۱۳۸۰: مرد سال کوهنوردی ایران
• ۱۳۸۱: مرد سال کوهنوردی ایران

محمد اوراز به غیر از کوهنوردی در رشته های مختلف مانند بسکتبال و تنیس نیز فعالیت کرده بود. وی در مدت زمانی کوتاه شاگردان زیادی در رشته کوهنوردی تربیت کرد.

دست نوشته ای از محمد اوراز پیرامون صعود اورست

کسانی که قصد صعود قله را دارند بايستی مرگ را به تمسخر بگيرند…

کمپ اصلی در يک محوطه بسيار خشن مورنی و يخچالی قرار دارد. و دورتا دور آن با کوه‌های بلند و يخچالهای خشن بر روی آنها احاطه شده. کمپ اصلی در يک هلال بن‌بست قرار دارد، که دقيقا در ابتدای آبشار يخی و زير کوه پوموری مي‌باشد. تمام اطراف کمپ اصلی از مورنهای بی‌ثبات و ريزشی تشکيل شده‌است. و پی‌درپی از تپه‌های اطراف سنگهای ريز و درشت در حال ريزش به دره‌ها مي‌باشند و سر و صدای وحشتناکی را ايجاد مي‌کنند. گهگاهی بهمنی يا بخشی از يخچالی فرو مي‌ريزد و تمام منطقه را مي‌لرزاند. يخچال‌هايی بالای سرمان هستند که اگر فرو بريزند عواقب ناخوشايندی را به‌بار خواهند آورد. زير پايمان دائما سر و صدا می آيد و انسان خيال مي‌کند همين حالا زمين دهان باز مي‌کند و می‌شکافد. در کاسه کمپ اصلی گويی ابرها گير افتاده‌اند و مانند ببری خشمگين خود را به در و ديوار قفس مي‌زنند. انسان با نگاه به اين منطقه تصور مي‌کند که شايد بمب اتم در اينجا منفجر شده‌است و گويی نظم ناظم براينجا حاکم نيست و نبوده‌است.

هيچ‌چيز در سر جای خود نيست و همه چيز به هم خورده. شخص وقتی به اينجا پا مي‌گذارد خيال مي‌کند که از هستی بريده و به نيستی قدم گذاشته‌است. در اينجا مرگ به خوبی احساس مي‌شود. اگر کسی جسارت شوخی با مرگ را نداشته باشد به‌طور حتم اگر شکار طبيعت خشن نشود دق‌مرگ خواهد شد. کسانی که قصد صعود قله را دارند بايستی مرگ را به تمسخر بگيرند در غير اينصورت جريان برعکس خواهد شد…… ( از وبلاگ گروه کوهنوردی پارس خودرو)

پایان

در صعود سال ۱۳۸۲ در قله گاشربروم ۱ پاکستان محمد اوراز و مقبل هنر پژوه بر اثر سقو بهمن سقوط کردند. مقبل هنر پژوه سالم ماند ولی محمد اوراز پس از انتقال به بیمارستان شفا در اسلام آباد پاکستان پس از ۲۰ روز در ۱۶ شهریور درگذشت.

رضا زارعی درباره آن حادثه این چنین می نویسد:

بعد از صعود به اسپانتیک در کمپ اصلی منتظر باربرها بودیم تا به پائین برگردیم ، ” سامی” اومد پیشم وگفت چند شب پیش خواب بدی دیدم ولی بهتون نگفتم تا ناراحتتون نکنم ولی حالا که صعود تمام شده دوست دارم خودم را سبک کنم . میگفت: خواب دیدم همه بچه ها کنار چاهی جمع شدند و تلاش میکنن کسی را از داخل آن در بیاورند . می گفت پس از دقایقی اونها موفق شدند . اون شخص آقای اوراز بود ، زنده بود ولی خیلی خسته کنار چاه نشسته بود بعد از ظهر اون روز یکی از باربرها کپی نامه ای را با خودش آورد که از طرف فدراسیون کوهنوردی ارسال شده بود. تاریخ نامه مربوط به ۳۰ مرداد بود و در آن آقای آقاجانی نوشته بود با توجه به فرا رسیدن زود هنگام بارشهای موسمی در صورت صلاحدید تیم را برگردانید . اون لحظه بیاد خواب سامی افتادم ولی باز توکل کردم به خداوند . توی ده ” آقا عباس” از کارمندان شرکت با فارسی دست و پا شکسته ای خبر از حادثه سقوط بهمن داد، و من باز به یاد خواب سامی افتادم . توی ” اسکاردو ” تلفنی با آقای آقاجانی صحبت میکردم ، وقتی حال محمد را پرسیدم ایشان با بغض گفت : هستش، و من بازبه یادخواب سامی افتادم . توی فرودگاه اسلام آباد بچه های تیم “گاشر بروم” با دسته گل به استقبالمون آمدند، وقتی از آقا اقبال احوال محمد را پرسیدم گریه اجازه پاسخ را بهش نداد و من موندو اون چاه . توی بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان شفای پاکستان حسن من را با خودش به داخل بخش برد و من به کنار اون چاه رسیدم و شدم جزئی از خواب سامی، چاهی که محمد را خسته و کوفته بلعیده بود.

یادش همواره جاودان.