لباس کوهنوردی بایست بر اساس شرایط برنامه به درستی انتخاب شود. سیستم پوشاک در حال حرکت باید کمتر از میزان آسایش باشد. زیرا پوشیدن لباس زیاد باعث کندی حرکت و یا عرق کردن شما می شود. با تنظیم لباس کوهنوردی می توان دمای هوای بدن را متناسب با شرایط تنظیم کرد. عصاره انتخاب درست در صعود، خشک ماندن بدن است. خشک ماندن با تکیه بر دو راه انجام می شود.
- نرسیدن رطوبت خارجی به بدن و خشک ماندن پوشاک
- تنفس لباس کوهنوردی و بیرون رفتن رطوبت ناشی از بدن
لباس کوهنوردی خیس خاصیت خود را برای حفظ حرارت از دست خواهد داد. نکته مهم دیگری این است که پوشاک صعود باید از جنسی باشد که به سرعت خشک شود. در طول کوهنوردی تنها منبع گرمایی ما بدن و سوخت و ساز است. پس باید از این پتانسیل به خوبی بهره برد. در سمت دیگر، در زمان بارش برف و باران، به لایه ضد آب نیاز داریم تا آب به لایه های درونی نفوذ نکند.
سیستم لایه بندی لباس کوهنوردی چیست؟
سیستم لایه بندی پوشاک در کوهنوردی بر اساس نیاز به انطباق پذیری با شرایط کوهستانی ایجاد شده است. در کوهنوردی و اسکی این سیستم پوشش می تواند به عنوان یک حالت پویا بدن ورزشکار از در برابر شرایط سخت محیط کوهستان حفظ کند.
لایه یک – لباس زیر حرارتی
این لایه رطوبت را دور از بدن نگاه خواهد داشت. عدم یخ زدن این لایه در شرایط سرد زمستان اهمیت زیادی دارد. این لایه بایست سبک و کشی باشد. همچنین بایستی به سرعت و به راحتی خشک شود. از نکات مهم دیگر در این لایه پوشاک شسته شدن راحت آن می باشد. برخی از این انواع لباس نیز آنتی باکتری هستند.
لایه دوم – لایه حرارتی میانی – نوع الف
این لایه بیشتر از پشم و پلی استر ساخته می شود. پشم به طور کلاسیک یک لایه عایق حرارتی بوده است. از سوی دیگر پشم یک خاصیت عالی دارد. اینکه حتی با خیس شدن هم می تواند تا حدودی عایق گرما باشد. این لایه بندی بر اساس ضخامت آن صورت می شود. واحد سنجش در اینجا گرم در متر مربع است.(100،200،300،400) ضعف پشم این است که در برابر باد عایق نیست. همچنین خیس می شود.
لایه دوم – ضد آب – نوع ب
این نوع از لایه بندی ها دارای یک لایه نازک ضدآب هستند که در روی آنها کشیده شده است. از آنها گاها به عنوان ویند استاپر یاد می شود.
لایه سوم – ضد آب و تنفسی – نوع الف
این نوع لایه بندی مناسب هوای سرد و مرطوب می باشد. هر جایی که بارش و سرما توام باشد. لباس کوهنوردی با لایه تنفسی در این قسمت اجازه می دهد که بخار آب از لباس خارج شود. اما مولکولهای آب که بزرگتر هستند به درون لباس وارد نخواهند شد. این نکته اهیمت بسیاری دارد. کوهنوردی فعالیتی گرما زا می باشد. عدم تنفس لباس یعنی غرق شدن در حجم زیادی از عرق. تنفس در لباس کوهنوردی و اسکی اهمیت زیادی دارد.
لایه سوم – ضد آب – نوع دوم
از مثالهای این نوع لباس کوهنوردی باید به پانچو اشاره کرد. این نوع از البسه خیس نمی شوند. اما تنفس هم ندارند. پس باید شرایط را در نظر داشت و از آنها با احتیاط استفاده کرد.
لایه سوم – پوشاک پر – نوع سوم
این نوع از پوشاک برای شرایط بسیار سرد ساخته می شوند. هوای سرد، بدون بارش. لباس کوهنوردی پر زمانی مورد نیاز است که سایر لباس ها کفاف سرمای هوا را ندهند. اما تحرک در لباس پر خیلی راحت نیست. به طور کلی بیشتر از این نوع لباس در هنگام استراحت ، یا در کارگاهها در هنگام حمایت استفاده می شود. کت پر لایه ای مناسب برای بیواک های از پیش برنامه ریزی شده است.
نکات مهم در سیستم لایه بندی لباس کوهنوردی
هوشمندانه انتخاب کنید.
هوشمندانه انتخاب کردن با خریدن گرانترین ها تفاوت دارد. به نیازهای خود توجه کنید. برای انتخاب نوع پارچه ، زیپ ها دسترسی ، قواره ، اندازه آستین ها ، پوشش خوب در ناحیه گردن. کلاه دار بودن کت پر و کاپشن ضدباد… مواردی از این دست را مدنظر داشته باشید. وزن در انتخاب شما تاثیر زیادی دارد.
وزن کوله شما پنج کیلو پنج کیلو زیاد نمیشود، این صد گرم و پنجاه گرمهاست که گرفتارتان خواهد کرد. به اندازه حمل کردن یک هنر است. کم کاری نکنید. بار اضافه هم حمل نکنید. هنرمند باشید.
پایین تنه
زمانی که در قسمت بالاتنه احساس گرما کنید به راحتی لباستان را می توانید کم کنید. همچنین با سرما هم به راحتی اضافه می کنید. اما در مورد پایین تنه اینطور نیست. درباره لباس کوهنوردی در قسمت پایین تنه باید دقیق باشید. در مورد برنامه های چند روزه زمستانی حتما از شلوار پیش بند دار استفاده کنید. این نوع شلوار ها پس از چند روز از پایتان نمی افتند. توجه داشته باشید که قد شلوار مناسب شما باشد و روی کفشتان را بگیرد . زیپ باید مناسب دستشویی کردن باشد. یعنی بدون در آوردن پیش بند بتوان زیپ را برای دستشویی کردن باز کرد. در برنامه های زمستانی حتما زا بیس استفاده کنید. پیشنهاد می کنیم در کوهستان هیچ وقت از شلوارک استفاده نکنید.
سوراخ های حرارتی در لباس کوهنوردی
جالب است بدانید که حدود 40 درصد گرما از طریق سر و گردن خارج می شود. این یعنی یک راه ساده برای کنترل دمای بدن. وقتی که گرمتان شد، کلاهتان را بردارید. اجازه بدهید سرتان قدری خنک شود. البته حواستان باشد که سرما نخورید. می توانید به جای کلاه گرم از یک هدویر استفاده کنید. مچ دستها نیز یکی دیگر از این سوراخ های حرارتی است. گرما از این قسمت به راحتی بیرون می رود. پس حواستان به مچ دستکشتان باشد.
زیپها در پوشاک کوهنوردی
زیپها ابزار شما برای مدیریت دمای بدن هستند. حتما از لایه های دارای زیپ استفاده کنید. در صورت گرم شدن بدن زیپها را تا نیمه باز کنید و اجازه بدهید که بدنتان در معرض هوای تازه قرار گیرد. اینکار باعث می شود تا دمای خون پایین آمده و در نتیجه بدن خنک شود.
لباس مناسب کوهنوردی در فصل های مختلف
در ادامه لباس کوهنوردی به ارایه توصیه هایی پیرامون لباس کوهنوردی مناسب برای فصول سال خواهیم پرداخت. البته باید توجه داشت که فصل تنها یکی از عوامل تعیین کننده است. به طور مثال هوای فروردین ماه در قله دماوند می تواند از هوای توچال در دی ماه چند درجه سردتر باشد.
ویژگی های لباس مناسب کوهنوردی در فصل بهار
فصل بهار را به بارش های ناگهانی و تغییرات سریع آب و هوا میشناسیم. به طور کلی دمای این فصل نسبت به پاییز و زمستان گرم تر است، اما ناپایداری جوی به خصوص در اوایل بهار می تواند غافلگیر کننده باشد. در این فصل حتما برای صعود به ارتفاعات خود را برای تغییرات جوی آمادگی کنید و لباس کافی همراه داشته باشید. پیشنهاد ما این است که شرایط جوی را 10-20 درصد بدتر از آنچه که پیش بینی میشود در نظر بگیرید. در این صورت احتمال غافلگیرتان کاهش خواهد یافت. لایه های پیشنهادی در این فصل شامل موارد زیر هستند:
- بیس لایر نازک
- لایه میانی گرمایی
- لایه ضدآب، ضدباد تنفسی
در صورت پیاده روی در مناطق بارانی پیشنهاد می کنیم پانچو نیز به همراه داشته باشید.
چه لباس کوهنوردی در فصل تابستان خوب است؟
فصل تابستان را با گرما می شناسیم. کوهپیمایی به خصوص در ارتفاعات پایینتر و در نزدیکی ظهر می تواند با گرمای زیاد و خطرگرما زدگی همراه باشد. پیشنهاد ما این است که در این فصل از پوشاک با رنگ روشن استفاده کنید. همچنین استفاده از کلاه آفتابی می تواند پوست صورت و سر را در مقابل گرمای آزاردهنده حفظ کند.
در این فصل از جورابهایی استفاده کنید که به سرعت خشک می شوند. الیاف پنبه ای در جوراب دیرتر خشک شده و باعث تاول زدن پا در پیمایش ها خواهد شد.
ویژگی های لباس مناسب کوهنوردی در فصل پاییز
از مشخصه های پاییز می توان به کوتاه شدن روز و سردی هوا اشاره کرد. بدن در این فصل به طور طبیعی عادت به سرما ندارد و به همین دلیل حس سرمایی بیشتری در کوهنوردی خواهیم داشت. همراه داشتن لایه های اضافه به خصوص در برنامه های شبمانی و کمپینگ می تواند به عادت کردن به این شرایط و تحمل سرما کمک کند.
در پاییز نیز باید آماده تغییرات جوی بود. پس به همراه داشتن لایه اضافی ضروری است.
چه لباس کوهنوردی برای فصل زمستان خوب است
نوبت به پادشاه فصل ها یعنی زمستان رسید. سرمای 10-20 درجه زیر صفر در این فصل برای ارتفاع 4000 متری کاملا عادیست. پس باید آماده باشیم. روکش دستکش، لایه پر اضافی، کلاه کولاک از جمله لباس کوهنوردی هستند که در این فصل بسیار کارآمد خواهند بود. برای برنامه های بیش از یک روز هیچ چیزی مناسب تر از کت پر سنگین نیست.
نکاتی که هنگام خرید لباس کوهنوردی باید رعایت کنیم
لباس کوهنوردی ارزان نیست. پس خرید اشتباه می تواند برایمان گران تمام شود. در ادامه به چند نکته فهرست وار اشاره می کنیم که در هنگام خرید به آنها توجه داشته باشید:
- خرید کفش کوهنوردی و سنگنوردی در بعد از ظهر: سایز پا در عصر بزرگتر از صبح است. پس کفش را در بعد از ظهر خرید کنید.
- خرید تدریجی لوازم کوهنوردی: برای خرید یکجای لوازم کوهنوردی عجله نکنید. به خصوص اگر تازه کار هستید. در این صورت احتمال اشتباه در سایز و نوع زیاد خواهد بود.
- مشاوره در خرید: قبل از خرید از سایر استفاده کنندگان با تجربه مشورت بگیرید. نظر دیگران درباره محصول را بخوانید و آنرا به نیازهای خود انطباق دهید. سپس اقدام به خرید کنید.
- توجه به سایز: بسیاری از اقلام مانند کفش، کوله، کیسه خواب، هارنس و لباس با سایز مشخص به بازار ارایه میشوند. هنگام خرید به این سایزبندیها دقت کنید.
- کفش سنگ یک سایز کوچک و کفش کوه یک سایز بزرگ باید باشد.
- در زمین خرید لایه ضدآب ضدباد، لایه گرمایی میانی را در نظر بگیرید. لباس رویی باید به اندازه کافی گشاد باشد.
- کم بخرید اما بی کیفیت نخرید. چند قلم لباس کوهنوردی با کیفیت بهتر از دهها قلم بی کیفیت آن است. با دقت خرید کنید.
- اجازه دهید پایتان لوس شود. بهترین گزینه های ممکن را برای پا انتخاب کنید. کفش مناسب در صعود یعنی همه چیز.
- تاریخ تولید را چک کنید. عمر محصولات و لباس کوهنوردی به نهایت نیست. قبل از خرید تاریخ تولید محصول را به دقت چک کنید.
