نوپتسه، آرمیده در سایه غولها!

نوپتسه (یا نوبچه) نام قله‌ای در منطقه(خمبو) از رشته‌کوه ماهالنگور هیمالیا (Mahalangur Himal) در نپال است. این قله در حدود ۲ کیلومتری غرب-جنوب غربی کوه اورست قرار دارد. قله اصلی آن، نوپتسه یک، با ارتفاع ۷۸۶۱ متر (۲۵۷۹۱ فوت)، برای اولین بار در ۱۶ می ۱۹۶۱ توسط دنیس دیویس و شرپا تاشی صعود شد. پس از وقفه‌ای تقریباً ۲۰ ساله، نوپتسه دوباره مورد توجه کوهنوردان قرار گرفت و مسیرهای مهمی بر روی دیواره‌های غربی، جنوبی و شمالی آن کشف شدند.

نام نوپتسه برگرفته از زبان تبتی به معنای “قله غربی” است، زیرا این قله بخش غربی رشته‌کوه لوتسه-نوپتسه محسوب می‌شود.

موقعیت جغرافیایی

نوپتسه در حدود ۲ کیلومتری غرب-جنوب غربی کوه اورست قرار دارد. این قله از نمای جنوب یا غرب بسیار باشکوه به نظر می‌رسد و بر روی کمپ اصلی مسیر استاندارد یال جنوبی اورست سایه افکنده است. با این حال، نوپتسه یک قله کاملا مستقل نیست، زیرا برجستگی آن تنها ۳۱۹ متر است. به همین دلیل معمولا، در فهرست بلندترین کوه‌های جهان رتبه‌بندی نمی‌شود.

رشته اصلی نوپتسه شامل ۷ قله است:

تاریخچه صعودهای نوپتسه

نوپتسه اولین بار در سال 1961 و چندین بار دیگر صعود شد.

• 1961: اولین صعود از یال شمالی در 16 می توسط دنیس دیویس و شرپا تاشی به عنوان بخشی از یک گروه اکتشافی بریتانیایی به رهبری جو وامزلی انجام شد. تاشی اولین انسانی بود که به عنوان راهنما قدم بر قله گذاشت، در حالی که دیویس منتظر گرفتن عکس بود. دیویس کمی بعد از تاشی به قله رسید. سایر اعضای همین گروه در 17 می به قله رسیدند: کریس بونینگتون، لس براون، جیمز سواینسون و پمبا شرپا.
• 1979: صعود از یال شمالی در 19 اکتبر توسط ژرژ بتمبورگ، داگ اسکات، آلن راوز و برایان هال.
• 1984: اولین صعود از یال غربی توسط ایوان استین، رمی رو و دیگران، یک گروه اکتشافی به رهبری ریموند رنو.
• 1994: اولین صعود از ستون جنوبی نپتس شار 1 توسط کوهنوردان فرانسوی میشل فوکیت و وینسنت فاین، که با وزش باد روی یال قله در فاصله 300 متری (980 فوتی) از قله متوقف شدند.
• 2008: گشایش جبهه جنوبی توسط استفان بنوآ و پاتریس گلیرون-راپاز؛ نامزد دریافت جایزه کلنگ طلایی 2008
• 2017: فردریک دگولت، بنجامین گیگونت و الیاس میلرئوکس مسیر جدیدی را بر روی جبهه جنوبی باز می کنند.
• 2023: در 8 می، تیمی از 3 کوهنورد آمریکایی و 6 شرپا به قله رسیدند. گزارش شده است که حداقل 65 کوهنورد در 6 تیم برای نوپتسه مجوز دریافت کرده بودند.

ایده ای برای محصولات کوهنوردی

در سال 1987، سالی مک کوی، مدیر تجهیزات در شرکت آمریکایی تولیدکننده محصولات تفریحی در فضای باز “نورث فیس”، بخشی از گروه اکتشافی اورست اسنوبرد بود. این الهام بخش شرکت نورث فیس برای تولید لباس‌های کوهنوردی مانند انواع کاپشن نورث فیس به نام قله‌ها و یخچال‌های منطقه شد. در سال 1992، این شرکت کاپشن نوپتسه را معرفی کرد. این کاپشن دارای ساختاری جدید برای کاهش حرکت پر و افزایش گرما بود. کاپشن نوپتسه در رنگ‌های روشن در دهه 1990 در شهر نیویورک، به ویژه در میان دانش‌آموزان و رپرها محبوب شد. خط تولید لباس‌های فضای باز نوپتسه تا سال 2023 به بیش از 60 مدل لباس گسترش یافته است.

در ادامه مطلب گزارش صعود جبهه جنوبی نوپتسه ارایه شده است:

مسیر لهولا در اورست؛ دروازه ای به خطر و شکوه

بهترین مقاصد سفر زمستانی در ایران: 20 شهر دیدنی

گزارش صعود به جبهه جنوبی نوپتسه

تلاش ، شکست و شروع دوباره: این پایه هر تجربه ای هست، چیزی که ما را به جلو هل می دهد. اگر همه چیز آسان بود چه کار باید می کردیم؟

نوپتسه یک چالش زیبا بود. یک صعود به شدت سخت در هر مسیری که قابل تصور باشد. سطح فنی جبهه جنوبی نوپتسه با خطوط کم و تعدادی تلاشهای شکست خورده، و مسیری که ما روی آن کار کردیم حتی پرشیب تر هم بود. به سختی مسیر می بایست طول آنرا هم اضافه کرد. 2200 متر عمودی در یک خط تلاش نشده در این ارتفاع. نقطه نهایی مسیر در بالای 7700 متری. و بنابراین ما با چالشی بزرگ مواجه بودیم. بعضی شاید بگویند چالشی برای تمام عمر.

در سال 2015 ، بنجامین گویگونت و هیلیاس میلروکس اولین تلاششان روی جبهه جنوبی نوپتسه را انجام دادند. من همراه آنان نرفتم. در آن زمان به نظرم رسید که این پروژه فراتراز سطح من است، تجربه قبلیم زیادی کم بود. در اکسپدیشن های قبلی هرگز بالای 6850 متر نرفته بودم و تفاوت حدود 1000 متر در نوپتسه زیاد بود. من دوست دارم چالش ها را پله پله جلو ببرم، شکاف در اینجا زیاد میشد.

من به بن و هلیاس گفتم که سال بعد حتما خواهم آمد. آنها رفتند و من می دانستم که تجربه زیادی به دست خواهند آورد و این مشخص بود که به احتمال زیاد بیش از یک تلاش برای رسیدن به قله لازم خواهد بود. تنها هلیاس به ارتفاعی اینچنین صعود کرده بود. آنهم یک بار در یک مسیر آسان. در نهایت آنها حتی نتوانستند روی مسیر تلاش کنند. گرما در پاییز 2015 باعث یک ریزش سنگ عظیم شد که کل جبهه جنوبی نوپتسه را غیرقابل صعود کرد.

2016

در 2016، “دسته سبیلها” مجددا جمع شد، من و رابین روست تصمیم گرفتیم که به بن و هلیاس در نپال محلق شویم. این نام از سال 2014 زمانی که روی رخ غربی سیولا چیکو کار می کردیم روی ما مانده بود. با کل تیم که گرد هم آمده بود و شرایط خوب ، ما تا 7400 متری و احتمال یک روز مانده به قله صعود کردیم. اما به دلیل تجهیزات و اشتباهات استراتژیک مجبور شدیم بازگردیم، که البته با کمبود تجربه هم ترکیب شده بود.

در بازگشت به بیس کمپ روحیه هممان پایین بود و از اینکه در نزدیکی قله بازگشته بودیم ناراحت بودیم. برای همه ما واضح بود که آنرا به حال خود رها نخواهیم کرد.

زمانی که افراد در باره نوپتسه 2017 از ما می پرسیدند تمام ذهن من این بود که ” بالاخره آنرا به پایان می رسانیم” بسیار عجیب بود که پاسخ ذهنیم فقط این لغات شده بودند، جدا از اینکه این ماجراجویی چه چیزی برایم داشته است. ما که هر روز رویاهایمان را به حقیقت تبدیل نمی کنیم. پایان دادن این صعود مثل یک وزنه سنگین روی شانه مان شده بود. برای من برگشتن به نوپتسه یک عقده شده بود، چرا که بعضی از اشتباهات سال قبل را به راحتی می شد کنار گذاشت. ما می دانستیم که می توانیم آن کار را انجام دهیم.

با نگاه به گذشته ، من معتقد بودم تنها چیزی که کم داشتیم تجربه بود. ما گستاخ و عجول بودیم در حالی که نوپتسه نیاز به احترام و نرمش بیشتری داشت. اشتباه ما این بود که فرک می کردیم این هم یک کوه دیگر است. اما متفاوت بود، از نظر ارتفاع، جذابیت، نیاز به تعهد روحی و فیزیکی، و ریسکهایی که شامل میشد. ما بایست کل برنامه مان را بازبینی می کردیم.

به محض بازگشت به فرانسه، بن سرنوشت ما را با گفتن اینکه در 2017 به نوپتسه باز خواهد گشت گره زد. رابین می خواست یک سال دیگر صبر کند، اما او هم می خواست برگردد. تفاوت این بود که من حس هیجان که معمولا در اکسپدیشن های جدید می آیند را نداشتم. من می دانستم قرار است کجا برویم، و همچنین می دانستم که چه چیزی پیش می آید، که شامل تعهد، استرس … و عقیده خانواده و دوستان درباره ریسکی که ما قبول کرده بودیم. در سوی دیگر فکر به اولین صعود، رسیدن به قله …من را اغوا کرده بود. همین یک فکر کافی بود تا همه چیزهای دیگر را پس بزند. در پایان نتوانستم خودم را قانع کنم که نروم. به عقیده من ، این یک توانایی است که حقایق سخت را در نظر نگیری و تنها روی ممکنات تمرکز کنی که به شما اجازه می دهد به چالشهایی این چنین، فائق شوی.

من می دانستم که این چالش برایم ضروریست اما همینطور می دانستم که پروژه هایی با این سطح از خطر به طور قابل ملاحظه ای امید به زندگی را کم می کنند. هنوز یک عنصر از جنس شانس وجود دارد، اما آنرا باید برای آخر گذاشت.

از مدتی قبل بود که پروژه هایی این چنین را بازنگری می کردم( حتی اگر قسمت های بد را فراموش کنی و تنها لحظات بزرگ را به خاطر بسپاری) بسیاری از افراد از ما می پرسیدند “بعدش چی؟” البته اگر از ما انتظار داشتند که همیشه هدفی بالاتر و سختتر داشته باشیم. در واقع من مجبور نبودم کاری بکنم. چیزی که انجام می دادم تنها توسط خودم و خودپرستیم تجویز شده بود. البته که همیشه می شد به دنبال چالشهای جدید باشی، چرا که آنها به تو انگیزه می دهند. اما من سعی می کردم که کمتر ریسک کنم..

به هر صورت ، ما از نوپتسه بالا رفتیم…

نوپتسه جنوبی

پس از هم هوایی با صعود چولاتسه، ما به سمت بیس کمپ پیشرفته در 13 اکتبر و در ارتفاع 5400 متری به راه افتادیم. برنامه ما این بود که در روز اول کراکس مشخص مسیر که یک طول یخی بود را صعود کرده و یک طناب ثابت برای فردا کار بگذاریم. پس از سه ساعت پیاده روی از بیس پیشرفته ، ما تلاش روی جبهه جنوبی نوپتسه را آغاز کردیم. در ابتدا 5 طول با برف متوسط برای رسیدن به یک طول یخ با درجه WI6  ، راست و بالاتر اولین جای شبمانی ما قرار داشت. یکی از ما یک محل در ارتفاع 5950 متری در پای یک دیواره پرشیب سنگی کند در حالی که دو نفر دیگر این طول کراکس را صعود کردند.

روز دوم را در نیمه شب آغاز کردیم. کل تیم طول را صعود کردند که دیروز روی آن طناب ثابت گذاشته بودیم. سپس یک قسمت یخی بزرگ را به صورت همزمان صعود کردیم تا به بخش های سختتر برسیم. 4طول سخت با درجه  (WI4+ to WI5+) که سه طول آسانتر آنها را دنبال می کرد و سپس به یک منطقه برفی به شکل یک پرنده در حال پرواز رسیدیم، جایی که بیواک بعدی را در 6850 متری انجام دادیم.

2 و نیم ساعت زمان برد تا یک جای خوب برای چادر ایجاد کنیم. تا جایی که میشد عمیق کندیم تا یک دیوار بزرگ پشت چادر درست کنیم تا از آن در برابر ریزش سنگ محافظت کند. سال قبل، در این جا یک سنگ به چادر خورد و نزدیک بن فرود آمد. با وجود تلاشهای ما ، چادر هنوز هم در معرض خطربود. پس کل شب را نشسته گذراندیم.

باد در طول شب می کوفت و تنها در 8 صبح آرام گرفت. و ما قبل از ساعت 10 صعود را شروع نکردیم. روز 16 اکتبر ، کوتاه بود و شش طول WI5 در 225 متر صعود کردیم. امسال برف کمتری در محل کمپ 3 نسبت به سال قبل بود و ما مجبور شدیم قدری تراورس کرده و از مسیر خارج شویم تا محلی بهتر بیابیم. یک طناب ثابت به طول شصت متر به صورت عرضی کار گذاشتیم. یک لبه روی برف زیر یک تیغه که از ریزش سنگ مارا محافظت می کرد کندیم.

مرتبط : درجه سختی مسیر در کوهنوردی ، سبک آلپی

روز چهارم با کوله و صعود سخت….: 7 طول با درجه WI5+ M5+ . در ساعت سه و نیم عصر طبق روزهای گذشته شروع به کندن برف عمیق برای درست کردن جای چادر کردیم. امشب در ارتفاع 7013 متری مهمان بودیم.

حالا در یک دهلیز بزرگ بودیم که مسقیما به قله شمال غربی می رفت. پس از 120 متر صعود سولودر یک شیب برفی ، 7 طول 55 تا 60 درجه را صعود کردیم. کراکس روز در آخر بود. دو طول پرشیب در یک شیار یخی، با صعودی نا ایمن. ما به محل شبمانی در 7443 متری پس از هشت و نیم ساعت صعود رسیدیم. و محل خواب ما هم راحت نبود: کمپ 5 در یک قسمت برفی سست برقرار شده بود که به پایداری آن نمیشد اطمینان زیادی کرد.

مرتبط : ماشربروم ، ژانو ، پوبدا

قله نوپتسه

روز قله ، 19 اکتبر با سه طول ترکیبی شروع شد. (WI4 M4) که به یک شیب برفی ختم شد، که 200 متر را به صورت همزمان برای رسیدن به لبه مسیر صعود کردیم. یک تراورس 100 متری که در ساعت 3 عصر به نوپتسه نوپ II  به ارتفاع 7742 متر در هوایی عالی رسید. این قله برای اولین بار در 1977 از مسیر شمال غربی صعود شده بود. سپس به محل کمپ 5 در ساعت شش عصر بازگشتیم.

روز بعد فرود به خوبی پیش میرفت و از کارگاه آبالاکوف و غیره برای فرود استفاده می کردیم. اما در 7100 متری یک سنگ یا یخ به شانه هلیاس برخورد کرد. ( در بازگشت به فرانسه او متوجه شد که سه دنده اش شکسته بودند.) ما امید داشتیم که به کمپ سه که ایمن تر بود برسیم اما هلیاس تنها می توانست با یک دست کار کند و نمی شد تراورس به سمت کمپ سه را رد کرد. پس به کمپ 2 رفتیم. با گرمای هوا، مقدار زیادی سنگ شروع به ریزش کرد و ما در حال عبور از یک دهلیز خطرناک با سرعت هر چه بیشتر بودیم. در ظهر، پس از 15 فرود نهایتا به محل کمپ 2 رسیدیم.

بدون زدن چادر درون کیسه خوابهایمان رفتیم و صبر کردیم تا رخ جنوبی نوپتسه در سایه قرار بگیرد و دمای هوا پایین برود. در همین زمان با یک پزشک در فرانسه هم تماس گرفتیم تا درباره شانه هلیاس مشورت بگیریم.

نهایتا در ساعت 6 عصر دوباره شروع به فرود کردیم. نور ماه وجود نداشت و این قدری مسیریابی را سخت کرده بود. اما پس از 16 فرود یا بیشتر نهایتا به یخچال رسیدیم. در 21 اکتبر در کمتر از 21 ساعت 2000 متر فرود آمده بودیم. حالا بیشتر شبیه زامبی ها بودیم، فردا برای هلیاس درخواست هلی کوپتر کردیم و کل تیم از منطقه خارج شد.

خلاصه

صعود به سبک آلپی در مسیر جدید در رخ جنوبی نوپتسه

نفرات

Frédéric Degoulet, Benjamin Guigonnet, and Hélias Millerioux (all from France), October 14–21, 2017.

بیشتر در موج کوه

• مسیر لهولا در اورست؛ دروازه ای به خطر و شکوه
  5 (2) مسیر لهولا (Lho La)، یکی از برجسته‌ترین و در عین حال خطرناک‌ترین مسیرهای صعود به اورست، در ارتفاع
• بهترین مقاصد سفر زمستانی در ایران: 20 شهر دیدنی
  4.2 (5) زمستان، فصلی از زیبایی‌های متفاوت و لحظات ناب است. این فصل با مناظر برفی، هوای سرد و کوه‌های
• 3 اشتباه رایج در پروژه کردن سنگ‌نوردی و راهکارهای رفع آن
  5 (4) پروژه کردن یکی از مهم‌ترین جنبه‌های سنگ‌نوردی است که شامل تلاش مستمر برای صعود یک مسیر خاص می‌شود.
• مرز خطرپذیری در کوهنوردی کجاست؟ نگاه برندگان کلنگ طلایی 2024
  5 (3) کوهنوردی، به خودی خود ورزشی پرخطر است و در هر مسیری که پیموده می‌شود، خطری نامرئی وجود دارد
• یادگیری اسکی چقدر طول می‌کشد؟ راهنمایی برای مبتدیان و حرفه‌ای‌ها
  5 (3) اسکی یکی از محبوب‌ترین ورزش‌های زمستانی است که ترکیبی از هیجان، تکنیک و لذت از طبیعت برفی را

دکتر مهدی جباریان / باشگاه ورزشی موج