آناتولی بوکرایف، درباره یک ابر کوهنورد

آناتولی نیکولایویچ بوکریف (1958-1997) یک کوهنورد مشهور اهل اتحاد جماهیر شوروی سابق (قزاقستان) بود. او با موفقیت در 10 قله از 14 قله هشت هزار متری را بدون استفاده از اکسیژن کمکی صعود کرد. بوکرایف را می توان یکی از قدرتمندترین کوهنوردان تاریخ کوهنوردی دانست. وی در بین سالهای 1989 تا 1997، 18 صعود موفقیت آمیز روی قله های بیش از 8000 متر به انجام رسانید.

بوکرایف به دلیل مهارت های استثنایی خود در کوهنوردی مورد تحسین بین المللی قرار گرفت و هنوز هم از او یاد می شود. وی در سال 1993 به قله کی2 رسید و در سال 1995 قله اورست را از طریق مسیر شمالی صعود کرد. علاوه بر این، آناتولی برای صعودهای انفرادی سریع خود از چندین کوه بلند جهان شناخته شده است. با این حال، وی به دلیل تلاش های قهرمانانه خود در طول فاجعه کوه اورست در سال 1996 زمانی که جان کوهنوردان دیگر را نجات داد، بیشتر شناخته شد.

متأسفانه، زندگی بوکریف در سال 1997 به طرز غم انگیزی کوتاه شد، زمانی که او در هنگام صعود زمستانی به آناپورنا در نپال جان خود را در بهمن از دست داد. خاطرات او بعداً با عنوان «بر فراز ابرها: خاطرات یک کوهنورد در ارتفاعات» ویرایش و منتشر شده است.

در ادامه به زندگی و دستاوردهای این کوهنورد شهیر می پردازیم.

شروع به عنوان کوهنورد و اسکی باز

بوکرایف در شهر کورنیکو به دنیا آمد. پدر و مادر وی و اهالی منطقه ی سکونتش فقیر بودند. پس از پایان دبیرستان به دانشگاه چلیابینسک رفت و در رشته علوم در سال 1979 فارق التحصیل شد. در همین زمان مربیگری خود در اسکی کراس کانتری را اخذ کرد.

آناتولی پس از پایان تحصیل به خاطر اشتیاقش به کوهنوردی در سن 21 سالگی به آلماتی (پایتخت قزاقستان کنونی) نقل مکان کرد. او از سال 1985 عضو تیم کوهنوردی قزاقستان شد و پس از فروپاشی شوروی وی به شهروندی قزاقستان درآمد.

آناتولی بوکرایف از سال 1990 فعالیت خود را به عنوان یک گاید تجاری آغاز نمود. او در چندین امداد و نجات نقش کلیدی ایفا کرد.

برخی از صعودهای شاخص بوکرایف

• 1987  اولین صعود انفرادی لنین
• 1987  صعود سرعتی لنین بیس کمپ قله بیس کمپ 14 ساعت
• 1989  گشایش مسیر در کانگچنجونگا به همراه تیم شوروی – اولین تراورس بر بلندای 4 قله اصلی کانچنجونکا
• 1990  مسیر کازین دنالی – تیغه غربی دنالی انفرادی
• 1990  اولین صعود زمستانی پوبدا
• 1991  دائولاگیری، مسیر جدید بر دیواره غربی به همراه اولین تیم اکسپدیشن قزاقستان
• 1991  اورست ، مسیر کل جنوبی
• 1993  دنالی
• 1993  کی2
• 1994  ماکالو
• 1995  اورست مسیر شمالی
• 1995  دائولاگیری در 17 ساعت و 15 دقیقه
• 1995  ماناسلو به همراه تیم قزاقستان
• 1996  قله اورست مسیر جنوبی
• 1996  لوتسه رکورد سرعت انفرادی – 21 ساعت و 16 دقیقه از بیس کمپ تا قله بدون اکسیژن کمکی.
• 1996  چوآیو
• 1996  قله شمالی شیشاپانگما
• 1997  اورست مسیر جنوبی
• 1997  لوتسه
• 1997  برودپیک صعود انفرادی
• 1997  گاشربروم 2 صعود انفرادی
• دنالی 

دنالی 1990

در ماه مه 1990، بوکرایف از یک کوهنورد آمریکایی دعوت نامه ای دریافت کرد تا گروهی از مشتریان را به قله دنالی در آلاسکا راهنمایی کند. دنالی که قبلا به عنوان کوه مک کینلی شناخته می شد، به دلیل نزدیکی به قطب شمال و اقیانوس، چالش های مختلفی از جمله شکاف های پنهان و سرمای شدید را ارائه می دهد.

این اکسپدیشن یک پیروزی بود و تیم با موفقیت به قله رسید و بدون هیچ حادثه ای بازگشت. با وجود یک مانع زبانی جزئی در طول صعود، بوکریف به دلیل شرایط مالی خود با مشکل قرض گرفتن تجهیزات مواجه شده بود. بوکرایف با الهام از این دستاورد، تصمیم گرفت قبل از بازگشت به اتحاد جماهیر شوروی، یک صعود انفرادی از دنالی را انجام دهد.

صعود انفرادی بوکریف به دنالی در سال 1990 از بیس تا قله 10 ساعت و نیم طول کشید. طی کردن این مسیر برای کوهنوردان به طور معمول 3-4 روز زمان می برد و همین هم صعود وی را برجسته می کرد. مجله کلایمبینگ موفقیت بوکریف را در شماره 1990 تایید کرد و محیط بانان پارک دنالی آن را “غیر واقعی” توصیف کردند.

کی2 1993

بوکرایف در سال 1993 از طریق مسیر آبروزی به کی2 صعود کرد و اعضای دیگر تیم از جمله پیتر متزگر از آلمان و اندرو لاک از استرالیا او را همراهی کردند. این تیم به رهبری راینمار جوسویگ همچنین شامل ارنست ابرهارت، یکی دیگر از کوهنوردان آلمانی بود.

بوکریف با نزدیک شدن به قله با وضعیت خطرناکی در K2 مواجه شد. او بعداً توضیح داد که از نظر جسمی و عاطفی تخلیه شده بود، بدون احساس پیروزی مورد انتظار پس از رسیدن به اوج. وی با وجود خستگی، خود را در مخمصه خطرناکی می دید. او انرژی زیادی را صرف ثابت کشی در یک بخش باریک و شیب دار در اوایل روز کرده بود. آناتولی با وجود خستگی به دلیل تصمیم تیم برای تلاش جهت صعود قله به جای استراحت به صعود ادامه دهد. وی بعدا با تامل بر این تجربه نوشت:

«در طول سال‌هایی که به‌عنوان یک مسابقه‌دهنده اسکی و سپس به‌عنوان کوهنورد تمرین می‌کردم، یاد گرفته بودم که چگونه آخرین ذره‌ی انرژی خود را برای پایان کار به پایان برسانم. با این حال، در کوهنوردی، این می تواند خطرناک باشد، زیرا قله پایان رقابت شما با یک کوه بزرگ نیست. برای زنده ماندن، باید توانایی فرود از منطقه ممنوعه را داشته باشید.»

بوکریف بعداً حالت خود را به “لیموی فشرده” تشبیه کرد. در حالی که به همراه دو کوهنورد دیگر پس از غروب آفتاب پایین می آمدند، با راینمار جوسویگ در حال صعود در نزدیکی قله روبرو شدند. بوکریف با تکیه شدید به شهود و تجربیات کوهنوردی گذشته خود، با احتیاط از صخره و یخ شیب دار پایین رفت. او با مشکلاتی مواجه شد، مانند از دست دادن مکرر کرامپون و مجبور شدن به استفاده از تبر یخی برای جلوگیری از سقوط، و جلوگیری از سر خوردن خود به پرتگاه. آناتولی سرانجام به چادرهای بالاترین کمپ رسید. با این حال، هم تیمی های وی پیتر متزگر و راینمار جوسویگ هرگز از قله برنگشتند و در حین فرود به طرز غم انگیزی جان خود را از دست دادند.

اورست 1996

در جریان فاجعه 1996 که دستمایه کتب و فیلمها گردید، آناتولی بوکرایف به عنوان گاید حضور داشت. او توانست سه کوهنورد را که در ارتفاع بالای 8000 متری بودند نجات دهد. گالن روول از تلاشهای بوکرایف برای امداد اینطور یاد می کند:

یکی از شگفت انگیزترین امدادها در تاریخ کوهنوردی که توسط یک نفر دست تنها در چند ساعت کوتاه و بدون اکسیژن کمکی انجام گرفت. 

در آن روز یک طوفان ویرانگر اندکی پس از صعود کوهنوردان رخ داد و 8 کوهنورد از سه تیم به طرز غم انگیزی جان خود را دست دادند.

انتقاد از بوکرایف

بوکرایف از طرف جان کراکوئر در کتاب”درهوای رقیق” مورد انتقاد قرار گرفت. او متعاقبا با برخی رسانه ها در واکنش به این انتقاد تماس گرفت و همچنین نظرات خود را درباره آن حادثه در کتابی مشترک با گاری وتسون دیوالت به نام صعود به رشته تحریر درآورد.

هسته منازعه در اینجا، تصمیم بوکرایف برای صعود بدون اکسیژن کمکی و بازگشت وی به بیس کمپ پیشاپیش مشتریان بود که با طوفان و تاریکی روبرو شدند. او یکی از اولین کسانی بود که در آن روز به قله رسید و برای یک و نیم ساعت در قله ماند تا دیگران را کمک کند. و قبل از دیگران در ساعت 5 بعد از ظهر به کمپ چهار کوه رسید.

پشتیبانان بوکرایف اعتقاد داشتند که بازگشت سریعتر وی کمک کرد تا استراحت کند و در زمان طوفان شب بتواند به دیگران کمک نماید. منتقدان عقیده دارند که وی باید همراه مشتریان می ماند.

او در آن سال مفتخر به دریافت جایزه دیوید سولس گردید. جایزه ای که به پاس از خود گذشتگی برای امداد در کوهها اعطا می شود. بالاترین مدال آلپاین کلاب امریکا!

پایان و درگذشت

سه هفته پس از دریافت این جایزه، بوکرایف 39 ساله تلاشش برای صعود رخ جنوبی آناپورنای یک را به همراه سیمون مورو آغاز کرد. در حالی که مشغول ثابت کشی در ارتفاع 5700 متری کوه بودند ناگهان یک نقاب بر سر آنها فرو ریخت. مورو در لایه های رویی برف قرار داشت و توانست نجات یابد. اما بوکرایف برای همیشه در آنجا باقی ماند. در طول روزهای آتی نیز تلاش های مختلفی برای پیدا کردن بوکرایف انجام شد که همگی با شکست مواجه شدند.

کوه ها استادیوم ورزشی نیستند که من در آنها به دنبال ارضای حس جاه طلبی خود باشم. آنها معابدی هستند که من در آنها مراسم مذهبی خود را انجام می دهم. آناتولی بوکرایف