یکی از نکات مهم در موفقیت و ایمنی صعود قلل انتخاب بهترین زمان برای کوهنوردی است. این عامل می تواند تحت تاثیر چند فاکتور قرار بگیرد که از بین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فصل سال: صعود بسیاری از قلل در تابستان با زمستان تفاوت جدی دارد. مسیرهایی که در تابستان به راحتی قابل صعود هستند ممکن است در زمستان به طور کلی تغییر شکل دهند.
- بهترین زمان بر اساس شرایط آب و هوایی: بارش برف تازه می تواند باعث ایجاد خطر بالقوه بهمن شود. از طرف دیگر حرکت در هوای خراب و بدون توجه به شرایط هوایی یکی از مشکلاتی است که همراه باعث افزایش سایر خطرات در کوهنوردی میشود.
- ساعت روز: شما باید ساعتی از روز را برای رسیدن به قله انتخاب کنید که زمان کافی برای بازگشت داشته باشید.
در ادامه به توضیح بیشتر در مورد هر یک از این عوامل پرداخته ایم. مطالعه این موارد می تواند به شما در زمانبندی بهتر برنامه های آتی و ایمنی بیشتر در صعود یاری کند. با موج کوه همراه باشید.
عوامل موثر بر تعیین بهترین زمان برای کوهنوردی
فصل صعود چیست؟
فصل صعود اصطلاحا به زمانی اطلاق می شود که آب و هوای یک قله در پایدارترین وضعیت خود قرار دارد. در قلل پرتردد در این موقع از سال تعداد زیادی از کوهنوردان اقدام به صعود می کنند. به طور معمول این دوره بهترین زمان برای کوهنوردی در قله مورد نظر به حساب می رود، مگر اینکه کوهنوردان به دنبال صعودهای خاص تر مانند صعود زمستانی باشند.
برای درک بیشتر این تغییرات یک مثال برای شما می زنیم. دمای قله توچال در فصل تابستان و در اواسط روز حدود 10-20 درجه بالای صفر است. دمای هوای همین قله در فصل زمستان در یک روز هوای خوب 10-20 درجه زیر صفر خواهد بود که به معنای اختلاف دمای حدودا 40 درجه می باشد. با افزایش سرعت باد دمای حسی از این هم پایینتر می رود.
نکته مهم دیگر در مورد فصل صعود این است که معمولا بر اساس تجارب سالهای قبل تعیین و معرفی میشود. به این معنا که در طول سالیان کوهنوردان مراجعه کننده به یک کوه به دلایل مختلف تشخیص داده اند که بهترین زمان برای کوهنوردی در یک کوه، ماههای خاص از سال است. پس این یک دانش گذشته نگر است و باید دقت کرد که شرایط می تواند حتی در فصل صعود هم به سرعت تغییر کند.
درک آب و هوا
آب و هوای کوهستانی غیرقابل پیش بینی است. حتی بهترین پیش بینی آب و هوا گاهی اوقات نادرست از آب در می آید.
این بدان معناست که می‌توانید در یک صبح آفتابی به بیرون بروید و فکر کنید که یک روز آرام برای کوهپیمایی در پیش دارید، فقط می‌بینید که در اواسط صبح چند ابر جمع میشوند و در حوالی ناهار در طوفان رعد و برق گیر می‌کنند. این بد است و می تواند پیامدهای جدی برای ایمنی شما داشته باشد.
درک آب و هوای کوهستانی برای برنامه ریزی سفر و مطالعه آب و هوا در حین کوهنوردی کمی مزیت به شما می دهد. توجه داشته باشید که افزایش ارتفاع باعث افزایش باد و بارندگی(اعم از باران یا برف) می شود. همراه با این مورد در ازای هر 1000 متر ارتفاع گرفتن نیز دمای هوای تقریبا 6 درجه کاهش پیدا می کند. این مساله بدان معناست که آب و هوای کوهستان به طور کلی سردتر، مرطوب تر و بادخیزتر از مناطق کم ارتفاع اطراف کوه است. در اینجا چند نکته اساسی وجود دارد که هنگام بررسی آب و هوا برای سفر خود باید از آنها استفاده کنید:
پیش بینی آب و هوا و تفاوت آن در زمستان
آب و هوا را به صورت آنلاین برای مکان واقعی صعود خود بررسی کنید، نه نزدیکترین شهر. نزدیکترین شهر می‌تواند چند کیلومتر دورتر از مسیر برنامه‌ریزی‌شده شما باشد، که تأثیر قابل‌توجهی بر آنچه احتمالاً با آن روبرو خواهید شد، دارد. فقط دما را بررسی نکنید – به سرعت باد و پیش بینی بارش نیز توجه داشته باشید.
به نقل از mountainhomies اکثر سایت های هواشناسی یک پیش بینی ساعتی دارند. این نشان دهنده بسیاری از موارد اضافی مانند ارتفاع یخبندان و بسیاری از چیزهای مفید است که به شما کمک می کند از قبل برنامه ریزی کنید و به طور بالقوه سفر خود را یک یا دو روز به تعویق بیندازید.
مردم محلی
مردم محلی و به خصوص کوهنوردان بومی، منطقه خود و آب و هوای آن را می شناسند. آنها می‌توانند به شما بگویند که چه زمانی مناسب اجرای برنامه است، چه چیزهایی معمولاً اشتباه میشوند و مواردی که باید در کوهستان مراقب آنها باشید چیست.
آنها می‌توانند به شما بگویند که هوا معمولاً چگونه تغییر می‌کند، باران از کدام جهت می‌آید و واقعاً شب‌ها چقدر سرد است.
نگاه کردن به آسمان
این مهم ترین ابزار شما در هنگام کوهنوردی است. اگر می بینید که آب و هوا سریعتر از حد انتظار تغییر می کند، برنامه های خود را بر اساس آن تنظیم کنید. گیر کردن در هوای بد و در ارتفاعات اصولا ایده خوبی نیست.
با کسب تجربه، در خواندن آب و هوای کوهستان بهتر خواهید شد. همراه شدن با افراد با تجربه به شما کمک خواهد کرد تا در این مورد زودتر به مهارت دست یابید.
ابرها را درک کنید
انواع ابرها نشان دهنده انواع مختلف آب و هوا هستند. شناخت انواع ابر و درک معنای آنها باعث میشود بتوانید بروز طوفان را پیش بینی کنید و احتمال شدت آنرا حدس بزنید: در اینجا به چند ابر اشاره کرده ایم که باید مراقب آنها باشید:
ابرهای عدسی شکل یا لنتیوکولار
اینها به دلیل شکل متمایز خود شناخته می شوند. وقتی اینها را با بادهای قوی همراه می بینید، می توانید شرط بندی کنید که در 6 تا 24 ساعت آینده طوفانی رخ دهد.
ابرهای سیروس
این ابرها در ارتفاعات بالا تشکیل می شوند. حضور تنهایی آنها معمولا معنای بدی ندارد. اما اگر در ترکیب با ابرهای کم ارتفاع مشاهده شوند، احتمالا می توانید انتظار بارش باران را داشته باشید.
ابرهای کومولوس
این ابرها بزرگ و پف کرده هستند و معمولا آب و هوای مناسب را نشان می دهند. با این حال، اگر بزرگتر شوند و سرها و برآمدگی های زیادی را ایجاد کنند، آب و هوای بدی را به همراه خواهند داشت: آنها به ابرهای کومولونیمبوس تبدیل می شوند که تگرگ، باد شدید و رعد و برق را به همراه می آورند. ابرهای کومولونیمبوس رشد عمودی بارزی داشته و معمولا از ارتفاعات پایین تا ارتفاعات بسیار بالاتر کشیده میشوند.
سایر شاخص های طوفان
علایم دیگری وجود دارد که باید در مورد آب و هوا مراقب آنها باشید. در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
افت فشار هوا
افت فشار هوا نشان دهنده نزدیک شدن طوفان است. برای تشخیص این تغییر باید فشارسنج به همراه داشته باشید. توجه داشته باشید که افزایش ارتفاع نیز باعث افت فشار هوا نیز می شود، بنابراین قبل از ترسیدن به آن توجه کنید.
هوای ارتفاع بالاتر همیشه بدتر است
اگر شرایط آب و هوایی در ارتفاعات پایینتر به طور نسبی بد است، به احتمال زیاد در ارتفاع بالاتر شرایط بدتری انتظارتان را می کشد. با این حال استثناهایی هم وجود دارد، زیرا گاهی اوقات یک سیستم ابری تنها بر ارتفاعات پایینتر تاثیر می گذارد. در این حالت ممکن است از میان ابرها عبور کرده و به بالای آنها بروید.
پنجره آب و هوایی چیست؟
پنجره آب و هوایی اصطلاحا به فاصله زمانی محدودی گفته میشود که انتظار می رود در آن مدت، شرایط آب و هوا برای انجام یک پروژه خاص مانند اجرای خطوط لوله دریایی، صعود به یک کوه مرتفع، پرتاب ماهواره و غیره مناسب باشد.
تعیین پنجره آب و هوایی برای شناسایی بهترین زمان برای کوهنوردی اهمیت حیاتی دارد. در اینجا شما باید یک دوره هوایی مناسب پیدا کنید که فرصت کافی برای اجرای برنامه و به پایان رساندن آن را به شما بدهد. اشتباه کردن در انتخاب دوره آب و هوایی مناسب می تواند به معنای برخورد با طوفان باشد. اتفاقی این چنینی در سال 1996 باعث بروز یک تراژدی در قله اورست و از دست رفتن جان چند نفر از کوهنوردان شد.
بهترین زمان برای کوهنوردی در طول روز
برای تعیین زمان مناسب کوهنوردی به غیر از شرایط فصل و پنجره آب و هوایی مناسب، تعیین ساعت مناسب روز به دو دلیل اهمیت دارد. اول اینکه نور روز تشخیص مسیرها را آسان می کند، پس برنامه های کوهنوردی باید طوری تنظیم شوند که در پایان روشنایی به اتمام برسند. این قاعده ای است که ما آنرا به عنوان قانون ساعت 14 نیز می شناسیم. قانون ساعت 14 می گوید “در ساعت 2 بعد از ظهر به هر جا که رسیدی برگرد.”
دلیل دوم در مورد تنظیم بهترین زمان برای کوهنوردی این است که به طور معمول هوای کوهستان در بعد از ظهر ناپایدارتر است. پس باید در این زمان در مسیر کاهش ارتفاع یا بازگشت قرار گرفته باشید.
یکی از راههای اصلی استفاده حداکثری از طول روز به خصوص در روزهای کوتاه زمستانی استارت برنامه در صبح بسیار زود یا حتی نیمه شب (استارت آلپی) می باشد. در این حالت کوهنوردان امکان آنرا دارند که از نور روز و پایداری هوای صبح بیشترین بهره را ببرند.
در جمع بندی باید گفته که انتخاب بهترین زمان برای کوهنوردی تابع فصل صعود، وضعیت آب و هوایی و زمان بندی در طول روز می باشد. در نظر گرفتن هر سه مورد برای برنامه ریزی کوهنوردی به خصوص در برنامه های چند روزه اهمیت جدی دارد و باعث کنترل هر چه بیشتر شرایط در مواجه با خطرات کوهنوردی می شود. به یاد داشته باشید که حتی در فصول گرم سال نیز احتمال تغییرات جدی آب و هوایی هست.
