منطقه پاتاگونیا و قلل خاص و سر به فلک کشیده آن در هر لیستی از زیباترین مناطق کوهستانی جهان قرار دارند. یکی از مشهورترین قلل این منطقه به نام فیتزروی است که همواره مورد توجه کوهنوردان قرار گرفته و هست. در این مطلب به شرحی کوتاه پیرامون پاتاگونیا، قله فیتزروی و صعودهای آن خواهیم پرداخت.
پاتاگونیا کجاست؟
پاتاگونیا منطقه ای جغرافیایی است که در انتهای امریکای جنوبی قرار گرفته و توسط کشورهای آرژانتین و شیلی اداره می شود.
این منطقه شامل بخش جنوبی رشته کوه های آند با دریاچه ها، آبدره ها، جنگل های بارانی معتدل و یخچال های طبیعی در غرب و بیابان ها، دشت ها و استپ ها در شرق است. پاتاگونیا از غرب به اقیانوس آرام، از شرق به اقیانوس اطلس و بسیاری از آب‌هایی که آنها را به هم متصل می‌کنند، محدود می‌شود، که از جمله آنها می شود به تنگه ماژلان، کانال بیگل و گذرگاه دریک از جنوب اشاره کرد. این منطقه وسیع حدود 800 هزار کیلومتر وسعت دارد.
بیشتر قسمت های پاتاگونیا یعنی نواحی شرقی رشته کوه های آند، دشت های استپی با پوشش گیاهی کمیابی هستند. آند پاتاگونیا اساساً در امتداد مرز بین شیلی و آرژانتین قرار دارد و به عنوان یک آبگیر و مانع آب و هوایی عمل می کند که باعث آب و هوای خشک دشت های شرقی پاتاگونیا می شود.
بیشتر رودخانه‌های پاتاگونیا از یخچال‌های طبیعی آند پاتاگونیا و میدان‌های یخی پاتاگونیا تغذیه می‌شوند.
پاتاگونیا به طور کلی به خاطر بادهای قوی و شدیدش معروف است. این بادهای قوی، عمدتا از جهت شمال غربی از اقیانوس آرام می آیند. بنابراین رطوبت هوا در سمت غربی آند پاتاگونیا رسوب می کند و باعث ایجاد طوفان های برفی شدید در تمام طول سال می شود. در مقابل، هوایی که به سمت شرق آند پاتاگونیا می رسد، رطوبت کمی دارد و باعث ایجاد آب و هوای نیمه خشک در دشت های پاتاگونیای شرقی می شود. به نوبه خود، هوا بر فراز دشت های داغ پاتاگونیا شرقی باعث می شود که باد شدیدی در طول روز از کوه های آند بوزد.
کوه های پاتاگونیا
ارتفاعات آند پاتاگونیا به اندازه شمال شیلی و بولیوی بلند نیستند. بلندترین قله های این منطقه بر اساس تقسیمات کشوری شامل فیتز روی (3405 متر) در آرژانتین و سن والنتین (4058 متر) در شیلی است.
ده قله مرتفع آند پاتاگونیا عبارتند از:
| سن والنتین | 4058 متر |
| مونت سن لورنزو | 3706 متر |
| لاوتارو | 3585 متر |
| ماریانا مورنو | 3485 متر |
| سرو آرنالس | 3437 متر |
| فیتزروی | 3405 متر |
| ملیزو سور | 3340 متر |
| سرو برتراند | 3293 متر |
| تورکیلا | 3163 متر |
| پیک 3160 | 3160 متر |
کوه افسانه ای فیتزروی
با وجود سایر قلل در این منطقه یک رشته کوه عجیب و فوق العاده چشم اندازی دیگر و دنیای کوهنوردی خاص به خود را دارد. شاید بتوان گفت که فیتزروی کوه ترین کوه دنیاست. ارتفاع، منشا، شکل خاص این کوه را از دیگر کوههای جهان متمایز می کند.
کوه فیتزروی تنها 3405 متر ارتفاع دارد اما به عنوان یکی از سختترین قلل دنیا برای صعود شناخته می شود. این کوه در پارک ملی لوس گلاسیرز قرار دارد و یکی از نشانه های مرز شیلی است.
شاید شما صدها قله بلندتر از فیتزروی را بشناسید اما ملاک سخت بودن صعود به یک قله فقط ارتفاع نیست. دیواره ای عظیم این کوه گرانیتی در معرض باد و رطوبت اقیانوس آرام قرار دارد و همین موضوع باعث می شود حتی در هوای خوب هم مانند یک بستنی به نظر برسد.
ساکنان باستان به این کوه «چالتن» می گفتند، نامی که در زبان «آهونیکنک» به معنای «کوه دود» است. این به ابرهایی اشاره دارد که تقریباً دائماً روی قله آن قرار می گیرند، که باعث شد ساکنان قدیمی منطقه فکر کنند که این یک آتشفشان است.
نام این کوه در 2 مارس 1877 توسط فرانسیسکو پاسکازیو به افتخار رابرت فیتزروی که پنجاه سال پیش از آن دور منطقه سیاحت کرده بود نامگذاری گردید.
امروزه، از نظر جغرافیایی، فیتز روی قله اصلی رشته‌ای است که شکل کروسانتی به سمت شرق دارد و محور اصلی آن از شمال به جنوب می‌گذرد.
صعودهای اولیه
در سال 1952، اکسپدیشن فرانسوی متشکل از لیونل تری و گیدو ماگنون، در میان سایر اعضا، که از سمت جنوب شرقی کوه بالا رفتند، اولین نفراتی بودند که به قله رسیدند. بدین ترتیب فصل جدیدی در تاریخ کوهنوردی آرژانتین و جهان شروع شد.
فیتز روی که دارای آب و هوای متغیر است فقط در یک دوره بسیار کوتاه در تابستان قابل صعود است. کسانی که برای رسیدن به قله تلاش می کنند باید واقعا سریع باشند و آب و هوای خوب را شکار کنند.
دومین صعود در سال 1965 انجام شد، زمانی که کارلوس کومسانا و خوزه لوئیس فونروژ (از آرژانتین) تلاش کردند و موفق به صعود به اصطلاح vía supercanaleta شدند، کاری که دو روز و نیم طول کشید. سومین صعود هم در سال 1968 انجام گرفت.
برای درک عظمت این کوه، کوهنوردان آماتور باید یک تور پیاده روی به Laguna de los Tres (مسیری زیبا که از El Chaltén شروع می شود و مستلزم پیاده روی 4 ساعته) است، امتحان کنند. به این ترتیب آنها منظره ای باشکوه از کوه افسانه ای پاتاگونیا را خواهند دید.
مهمترین صعودها
- 1952: اولین صعود توسط لیونل تری و گایدو ماگنونه از طریق جنوب شرقی (مسیر فرانسوی-آرژانتینی)
- 1965: مسیر سوپرکانالتا با درجه سختی 5.10 و TD+ به ارتفاع 1600 متر در مدت دو و نیم روز توسط خوزه لوییس و کارلوس کومسانا
- 1968: مسیر جنوب شرقی با نام مستعار مسیری کالیفرنیا توسط ایوان شیونارد(موسس شرکت پاتاگونیا و بلک دیاموند)، دیک دورورث، کریس جونز، تجادا فلورس و داگلاس تامپکینز (موسس شرکت نورث فیس)
- 1972: یال جنوب شرقی(چهارمین صعود توسط ایان وید، دیو نیکول، مو آنتوئین، گای لی، لری دربی و ادی برچ
- 1980: جینو کاساسا و والتر برتش
- 1984: مسیر فرانکو آرژانتین توسط ماکوس کوچ، ادوارد برنر، آلبرتو بنینگر و پدرو فردریش
- 1986: اولین صعود زمستانی در ژوئیه توسط آرژانتین ها به نام های ادواردو برنر، سباستین د لا کروز و گابریل رویز، طی سه روز از طریق Supercanaleta.
- 1990: اولین صعود انفرادی زمستانی، در ژوئیه، توسط یاسوشی یامانوی.
- 2002: دین پاتر، اولین فری سولو، از طریق Supercanaleta
- 2009: کالین هیلی، انفرادی از طریق Supercanaleta
- 2009: متیو مک کارون، انفرادی از طریق The Californian Route
- 2014: بین 12 و 16 فوریه، تامی کالدول و الکس هانولد اولین صعود از “تراورس فیتزروی” را که بسیار مورد بحث قرار گرفته بود، انجام دادند و از خط الراس نمادین فیتز روی و قله های اقماری آن صعود کردند. این مسیر 5 کیلومتر طول دارد و تقریباً 4000 متر ارتفاع عمودی دارد و مسیرها تا 5.11 روز دشواری دارند.
- 2019: جیم رینولدز، فری سولو
- 2021: شان ویلانووا اودریسکول دومین صعود و اولین صعود انفرادی “فیتز تراورس” را انجام داد و مسیر را به صورت معکوس به پایان رساند.او در سال 2022 جایزه کلنگ طلایی را دریافت کرد.
- 2022: کالین هیلی، اولین صعود انفرادی زمستانی مسیر Supercanaleta در فیتز روی.
مسیرهای صعود
هر یک از جناح های متعدد فیتز روی به گونه ای خاص است. جبهه شرقی آن یک دیوار ه بزرگ است، در حالی که جبهه شمالی و غربی آن فرصت های عالی برای کوهنوردی آزاد آلپی ارائه می دهد و سمت جنوب شرقی آن، به دلیل کوتاه ترین مسیر، محبوب ترین جهت کوه به شمار می رود. بهترین صخره‌ای که فیتز روی ارائه می‌دهد، در قسمت شرقی و شمالی آن، به‌ویژه در ستون شمالی آن قرار دارد.
حدود 90 درصد از صعودهای این قله توسط یکی از دو مسیر “عادی” آن، فرانسه-آرژانتین و کالیفرنیا انجام شده است. اخیراً علاقه‌مندی به خطوط مبهم‌تر، طولانی‌تر و دشوارتر که بسیاری از آنها هنوز تکرار نشده‌اند، افزایش یافته است.
از آن جهت به فیتزروی لقب کوه آرزوها را دادیم که می تواند آرزوی هر کوهنوردی باشد. پس شاید لازم است کوله پشتی تان را ببندید و راه بیافتید…
