اولین زنان صعود کننده اورست، یکی الهام بخش، یکی در معرض فراموش شدن و یکی ناپدید شده. این عکس لحظه ای را ثبت کرده است که دیگر هیچگاه فرانخواهد رسید. سه زن اول صعود کننده اورست، در کنار همدیگر لبخند می زنند. هیچ کدام از آنها دیگر در جهان نیستند.
عکس توسط ایزابل آگرستی، یک کوهنورد زن فرانسوی در آگوست ۱۹۷۹در شامونی گرفته شد. در آن تابستان توسط هنری آگرستی از مدرسه انسا دوره ای برگزار شد که در آن جنکو تابئی از ژاپن، فانتوگ از تبت و وندا روتکویچ از لهستان دعوت شده بودند. زنان مدعو برای سه شب پشت سر هم سخنرانی داشتند.
اولین صعود کننده
تابئی، یک معلم پیانو و بعدا نویسنده و همچنین متخصص حفاظت از محیط زیست، اولین زنی بود که توانست در ۱۷ می ۱۹۷۵ اورست را صعود کند. او در ژاپن فقیر پس از جنگ جهانی دوم متولد شد و مانند بسیاری از همنسلان خود کوچک و ضعیف بود. اما این ضعف تا همیشه با او نبود. همانطور که ژاپن هم برای همیشه فقیر نماند.
جنکو در زمان صعود اورست ۳۵ ساله بود و یک کودک سه ساله نیز داشت که همسرش از وی مراقبت می کرد. او همچنین بر اساس وبسایتش ۱۳ قله بالای ۷۰۰۰ متر دیگر را صعود کرد و توانست به ۶۰ الی ۷۰ قله به عنوان بلندترین قلل کشورهای مختلف صعود کند. او به همین اندازه نیز درگیر حفاظت از محیط زیست بود و در پروژه های مختلف پاکسازی کوهستان شرکت نمود.جانکو تابئی در سال ۲۰۱۶ به دلیل سرطان و در ۷۷ سالگی درگذشت.
تقریبا ناشناخته
گرچه ممکن بود به غیر از این باشد. اما کمتر کوهنوردی امروزه فانتوگ (در زبان چینی پان دو نیز خوانده میشود.) کسی که اورست را تنها ۱۱ روز پس از حضور در کوه، به عنوان اولین زن از سمت تبت صعود کرد، میشناسد. او در یک خانواده فقیر روستایی متولد شد و در ۸ سالگی به دلیل مرگ پدر و مخارج زندگی مجبور شد کار کند.
من مجبور بودم بارهای ۳۰ تا ۳۵ کیلویی را در جاده های کوهستانی هیمالیا برای بیش از ده ساعت هر روز جابجا کنم. در حالی که تنها ۱۳ سال سن داشتم.
مصاحبه فانتوگ با سی سی تی وی
در سن ۲۰ سالگی و در هنگام کار در یک کارخانه، با توجه به شرایط جسمانی و قدرت خوبش برای تیم کوهنوردی چین انتخاب شد. او در سال ۱۹۵۹ موستاق آتا در پامیر را صعود کرد.
در زمان صعود اورست، فانتوگ ۳۷ ساله بود و سه فرزند داشت. به گفته سی سی تی وی، وی در مورد تلاش نهایی قله گفت:”در آن زمان، من تصمیم گرفتم که به قله برسم و این کار را به نمایندگی از ۴۰۰ میلیون خواهر چینی خود انجام دادم تا ثابت کنم که ما زنان می توانیم پابه پای مردان تلاش کنیم.”
در روی قله از وی یک نوار قلب ۷ دقیقه گرفته شد، اما هیچ علامت غیرمعمولی نداشت.
زنان چینی اراده فوق العاده ای دارند. سختی ها نمی توانند ما را متوقف کنند. ما توانستیم از بلندترین قله جهان بالا برویم. در واقع نیمی از آسمان را ما نگه می داریم.
فانتوگ
پس از صعود سه انگشت پایش را به دلیل سرمازدگی از دست داد.
در سالهای پس از صعود، فانتوگ پنچ بار به عنوان نماینده در کنگره ملی مردم انتخاب شد. وی به همراه همسرش به شهر زادگاهش در استان جیانگ سو، نقل مکان کرد و به عنوان معاون مدیر کمیسیون ورزش و فرهنگ جسمی در آنجا به فعالیت پرداخت. فانتوگ پرچم المپیک را در بازیهای المپیک پکن در سال ۲۰۰۸ به ورزشگاه حمل کرد. سال بعد و در سن ۷۰ سالگی در مراسم “۶۰ سال، ۶۰ افسانه” در مرکز ملی ورزشهای المپیک در پکن مورد تقدیر قرار گرفت. وی در سال ۲۰۱۴ در سن ۷۵ سالگی و به علت بیماری دیابت درگذشت.
وندا
کوهنورد بزرگ لهستانی، وندا روتکویچ در سن ۳۵ سالگی و در تاریخ ۱۶ اکتبر ۱۹۷۸ به سومین زن و اولین لهستانی تبدیل شد که توانست به اورست صعود کند. وی ۱۰ سال بعد توانست به عنوان اولین زن بر قله کی۲ بایستد. وندا قبل از مرگش در کانگچنجونگا در سال ۱۹۹۲، توانسته بود ۸ قله ۸۰۰۰ متری را صعود کند.
در سال ۱۹۷۴، روتکویچ برای صعود به قله کمونیسم در پامیر روسیه بود که با آرلن بلام از امریکا دیدار کرد. آنها در مورد تشکیل یک برنامه صعود از زنان با یکدیگر صحبت کردند. وندا از رفتار نابرابر بین زنان و مردان ناامید بود و می خواست چند تیم کاملا زنانه تشکیل دهد. (بلام در سال ۱۹۷۸ صعود زنان به آناپورنا را سرپرستی کرد.) روتکویچ، کریستینا پالموسکا، آنا زروینسکا به عنوان اولین تیم از زنان، نانگاپاربات را در سال ۱۹۸۵ صعود کردند.
روتکویچ در کانگچنجونگا با کوهنورد مکزیکی کارلوس کارسولیو صعود می کرد. طبق نوشته های سایت اورست هیستوری، این دو نفر در ساعت ۳:۳۰ دقیقه بامداد از کمپ ۷۹۵۰ متری شروع کردند و کارسولیو پس از حدود ۱۲ ساعت و در میان برف عمیق به قله رسید. در حال فرود، در حدود ۸۲۰۰ متری با روتکویچ مواجه شده بود، وندا بیان کرده که قصد بیواک دارد تا روز بعد برای قله تلاش کند. او هرگز برنگشت و هرگز پیدا نشد.
مورخ هیمالیا، الیزابت هاولی در امریکن آلپاین جورنال نوشت:” وندا روتکویچ به عنوان یکی از بزرگان کوهنوردی در تاریخ ثبت خواهد شد.”
