کلنگ طلایی ، Piolet d’or ، Golden axe جایزه سالیانه ای است توسط مجله فرانسوی Montagnes و Groupe de Haute Montagne مشهور به GHM از سال ۱۹۹۲ به دستاوردهای کوهنوردی سال قبل اعطا می شود. این بالاترین افتخار و جایزه در دنیای کوهنوردی است و به عنوان اسکار کوهنوردی به شمار می رود. هر ساله نامزدهای این رویداد توسط مجله Montagnes فرانسه و GHM انتخاب میشود. صعود برتر توسط هیات داوران متشکل از سردبیر مجله ، رییس GHM، برندگان سال قبل و سه عضو دعوت شده توسط GHM انتخاب خواهد شد.
معیارهای کلنگ طلایی
در کوهنوردی مدرن سبک و نحوه صعود بر رسیدن به خود هدف ارجحیت دارد. برای دریافت تبر یخ طلایی ابتدا باید یک کوهنورد خودکفا باشید که با استفاده از سبک آلپای همراه است که مستلزم داشتن مهارت های خاص میباشد و استفاده از راهنماهای کوهستانی، باربران ارتفاعات را منتفی می کند. طناب ثابت، اکسیژن کمکی و مواد دوپینگ در این صعودها مجاز نیست. صعود باید از سطح فنی بالا و اصالت هدف (مثلاً اولین صعود) برخوردار باشد.
نقل قول از مقاله ۲۰۰۶
انتخاب برندگان بالقوه و همچنین شرایط اعطای جایزه از یک اخلاق سختگیرانه پیروی می کند که مطابق با ارزش های بنیادی GHM است. سطح فنی بالا و تعهد مطمئناً معیارهای اصلی را تشکیل می دهد که اعضای GHM به آن بسیار وابسته هستند.
اصالت در انتخاب هدف و ماهیت مبتکرانه نحوه انجام صعود از عناصر مهم اعطای جایزه میباشد. تمرین آلپینیسم در تکامل دائمی مؤثر است و این بعد را نباید فراموش کرد. با عبور از مراحل خاصی که صعب العبور تلقی می شدند، ذهنیت ها تکامل یافته و صعودهایی که ناممکن شناخته می شدند، امری عادی شده است…
احترام به کوه هایی که ما را احاطه کرده اند، زیبایی حرکت و روحیه بالا رفتن افراد از آن کوه ها نیز از شرایط اولیه اهدای جایزه به شمار می رود. در واقع نمی‌توانیم قله‌هایی را که به نام سبک کوهنوردی مخرب مثله شده‌اند، بدون تغییر عمیق روحیه این فعالیت به نسل‌های آینده منتقل کنیم.
مناقشه ها پیرامون کلنگ طلایی
به دلیل ماهیت غیرقابل سنجش دستاوردهای کوهنوردی، و تفاسیر متفاوت “آلپینیسم” و “احترام به کوهستان”، بحث و جدل پیرامون این جایزه وجود دارد. جوایز ۱۹۹۷ و ۲۰۰۵ به دلیل تکمیل صعودها به سبک “سنگین”، صرف زمان زیاد برای صعود و جا گذاشتن وسایل توسط دریافت کننده جایزه مورد انتقاد قرار گرفت.
این جایزه در سال ۱۹۹۸ به یک تیم روسی برای اولین صعود به رخ غربی ماکالو تعلق گرفت که طی آن دو عضو تیم جان باختند. مارمیر در آن سال هیئت منصفه را ترک کرد و توضیح داد که «تصمیم هیئت منصفه یک فاجعه واقعی بوده است».
در سال ۲۰۰۵ یان پارنل از نامزدی انصراف داد. آلساندرو بلترامی، رولاندو گاریبوتی و ارمانو سالواترا نیز درسال ۲۰۰۶ به خاطر اولین صعود احتمالی رخ شمالی سره توره انصراف دادند. در سال ۲۰۰۸ نیز گاریبوتی از هیات ژوری درخواست کرد که اولین تراورس سره توره که توسط وی و کولین هاولی انجام شده بود را در نظر نگیرند. مارکو پریزل در سال ۲۰۰۷ روی صحنه از دریافت جایزه خود اجتناب کرد تا مخالفت خود را با رقابت در رشته کوهنوردی ابراز کند.
برخی از برندگان کلنگ طلایی
- ۱۹۹۲ آندره استرنفل و مارکو پریزل، اسلونی، صعود ستون جنوبی کانگچنجونگا – (در اینجا بخوانید)
- ۱۹۹۳ میشل پیولا و وینست اسپرونگلی، صعود رخ شرقی توره جنوبی پاتاگونیا
- ۱۹۹۴ صعود جوانان آلپاین کلاب فرانسه در پامیر.
- ۱۹۹۵ فرانکوس مارسینی و اندی پارکین، مسیر جدید سره توره.
- ۱۹۹۷ توماس هومار و ونجا فارلن، مسیر جدید در آمادابلام.
- ۱۹۹۸ تیمی از روسیه برای اولین صعود از رخ غربی ماکالو
- ۱۹۹۹ اندرو ارگلر و آتول ویمپ صعود مستقیم تالایی ساگار
- ۲۰۰۰ لیونل دادت و سباستین فویساس، صعود رخ جنوب شرقی سوزنی بورکت
- ۲۰۰۱ توماس هوبر و ایوان ولفبرای اولین صعود ستون مستقیم شیولینگ
- ۲۰۰۲ والری بابانوف برای اولین صعود انفرادی مرو ،مرکزی (در اینجا بخوانید)
- ۲۰۰۳ میک فالر و پل رامسدن برای مسیر جدید در سیگونیانگ در چین
- ۲۰۰۴ والری بابانوف و یوری کوشلنکو برای صعود جبهه جنوبی نوپتسه
- ۲۰۰۵ تیم روسیه به سرپرستی آلکساندر ادینسو برای اولین صعود مستقیم دیواره ژانو (در دیواره سایه ها بخوانید.)
- ۲۰۰۶ استیو هاوس و وینس اندرسون برای صعود سبکبار رخ ستبر روپال در نانگاپاربات (در اینجا بخوانید)
- ۲۰۰۷ مارکو پرزیلج و بوریس لورنچیچ، برای اولین صعود ستون شمال غربی چومولاری. (بادهای چومولاری را بخوانید.)
تغییر
- ۲۰۰۸ در این سال این مراسم برگزار نشد. برگزار کنندگان تصمیم به بازبینی فرآیندها گرفتند.
- ۲۰۰۹ اولی اشتک و سیمون آنثاماتان برای اولین صعود به تنکامپوچه(۶۵۰۰متر) به سبک آلپی. کازویا هیراده و کی تانیگوچی برای اولین صعود به رخ جنوب غربی کمت(۷۷۵۶ متر) به سبک آلپی. فومیتاکا ایچیمارو، یاسوکه ساتو و کازوکی آمانو برای یک مسیر جدید در کالانکا(۶۹۳۱ متر،هند). (گزارش صعود کی و کازویا به کمت)
- ۲۰۰۹ والتر بوناتی، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۰ دنیس اوربکو و بوریس ددشنکو برای یک مسیر جدید در رخ جنوب غربی چوآیو.(تناسخ در چوآیو) جد براون و کایل دمپسفر برای اولین صعود رخ غربی ژولیان در چین.
- ۲۰۱۰ رینهولد مسنر، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۱ یاسوشی اوکادا و کاتسوکا یوکویاما برای صعود رخ جنوب شرقی در مونت لوگان. سین ویلانوا، نیکولاس و الویر فاورس، بن دیتو و باب شپتون برای صعود دیواره های بزرگ گرین لند.
- ۲۰۱۱ داگ اسکات، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۲ مارک ریچی، استو سونسون و فردی ویلکینسون برای اولین صعود ساسار کانگری ۲(۷۵۱۸متر). نج مارسیس و لوکا استرازر برای صعود به کی۷ غربی(۶۶۱۵ متر).
- ۲۰۱۲ روبرت پاراگوت، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۳ در این سال یک حرکت متفاوت انجام شد. همه کاندیداها شایسته دریافت کلنگ طلایی شناخته شدند. صعود ستون جنوبی کیاشار در نپال. صعود شیوا. تیغه شمال شرقی موزتاق تاور. رخ شمالی و مسیر جنوب شرقی اوگر یک. رخ جنوب غربی کمت. مسیر مازنو در نانگاپاربات.
- ۲۰۱۳ کورت دیمبرگر، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۴ صعود انفرادی رخ جنوبی آناپورنا توسط اولی اشتک. صعود رخ غربی کی۶ در پاکستان.
- ۲۰۱۴ جان راسکلی، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۵ رخ جنوب غربی تامسرکو(۶۶۲۳ متر). رخ شمالی هاگشو توسط آلچ چزن، لوکا لیندیچ، مارکو پرزلیج. تراورس فیتزروی توسط آلکس هانولد و تامی کالدول.
- ۲۰۱۵ کریس بانینگتون، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۶ ستون شمال-شمال غربی تالونگ(۷۳۴۸ متر). اولین صعود به گیو دینگ(۶۵۷۱ متر). ستون شمال غربی سره پارون(۲۵۵۰ متر). رخ غربی کیشتوار(۶۱۷۳ متر).
- ۲۰۱۶ ویتک کورتیکا، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۷ رخ شمالی نیانچن(۷۰۴۶ متر).(نیانچن، دره اشتباهی را بخوانید.) رخ شمالی تالایی ساگار(۶۹۰۴ متر) (تالایی ساگار، رخ شمالی را بخوانید)
- ۲۰۱۷ جف لووه، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۸ مسیر جدید در رخ جنوب غربی گاشربروم یک. رخ شمال شرقی شیسپار. رخ جنوبی نوپتسه نوپ ۲(۷۷۴۲ متر). (گزارش صعود گاشربروم یک را در اینجا بخوانید)
- ۲۰۱۸ آندرژ استرمفل، کلنگ طلایی دوران.
- ۲۰۱۹ کریستوف ویلیچکی ، کلنگ طلایی دوران. (مهمترین صعودهای ۲۰۱۹ را بخوانید.)
- ۲۰۲۰ کاترین دستیول ، کلنگ طلایی دوران
