کلنگ طلایی ، Piolet d’or ، Golden axe جایزه سالیانه ای است توسط مجله فرانسوی Montagnes و Groupe de Haute Montagne مشهور به GHM از سال 1992 به دستاوردهای کوهنوردی سال قبل اعطا می شود. این بالاترین افتخار و جایزه در دنیای کوهنوردی است و به عنوان اسکار کوهنوردی به شمار می رود. هر ساله نامزدهای این رویداد توسط مجله Montagnes فرانسه و GHM انتخاب میشود. صعود برتر توسط هیات داوران متشکل از سردبیر مجله ، رییس GHM، برندگان سال قبل و سه عضو دعوت شده توسط GHM انتخاب خواهد شد.
معیارهای کلنگ طلایی
در کوهنوردی مدرن سبک و نحوه صعود بر رسیدن به خود هدف ارجحیت دارد. برای دریافت تبر یخ طلایی ابتدا باید یک کوهنورد خودکفا باشید که با استفاده از سبک آلپای همراه است که مستلزم داشتن مهارت های خاص میباشد و استفاده از راهنماهای کوهستانی، باربران ارتفاعات را منتفی می کند. طناب ثابت، اکسیژن کمکی و مواد دوپینگ در این صعودها مجاز نیست. صعود باید از سطح فنی بالا و اصالت هدف (مثلاً اولین صعود) برخوردار باشد.
نقل قول از مقاله 2006
انتخاب برندگان بالقوه و همچنین شرایط اعطای جایزه از یک اخلاق سختگیرانه پیروی می کند که مطابق با ارزش های بنیادی GHM است. سطح فنی بالا و تعهد مطمئناً معیارهای اصلی را تشکیل می دهد که اعضای GHM به آن بسیار وابسته هستند.
اصالت در انتخاب هدف و ماهیت مبتکرانه نحوه انجام صعود از عناصر مهم اعطای جایزه میباشد. تمرین آلپینیسم در تکامل دائمی مؤثر است و این بعد را نباید فراموش کرد. با عبور از مراحل خاصی که صعب العبور تلقی می شدند، ذهنیت ها تکامل یافته و صعودهایی که ناممکن شناخته می شدند، امری عادی شده است…
احترام به کوه هایی که ما را احاطه کرده اند، زیبایی حرکت و روحیه بالا رفتن افراد از آن کوه ها نیز از شرایط اولیه اهدای جایزه به شمار می رود. در واقع نمی‌توانیم قله‌هایی را که به نام سبک کوهنوردی مخرب مثله شده‌اند، بدون تغییر عمیق روحیه این فعالیت به نسل‌های آینده منتقل کنیم.
مناقشه ها پیرامون کلنگ طلایی
به دلیل ماهیت غیرقابل سنجش دستاوردهای کوهنوردی، و تفاسیر متفاوت “آلپینیسم” و “احترام به کوهستان”، بحث و جدل پیرامون این جایزه وجود دارد. جوایز 1997 و 2005 به دلیل تکمیل صعودها به سبک “سنگین”، صرف زمان زیاد برای صعود و جا گذاشتن وسایل توسط دریافت کننده جایزه مورد انتقاد قرار گرفت.
این جایزه در سال 1998 به یک تیم روسی برای اولین صعود به رخ غربی ماکالو تعلق گرفت که طی آن دو عضو تیم جان باختند. مارمیر در آن سال هیئت منصفه را ترک کرد و توضیح داد که «تصمیم هیئت منصفه یک فاجعه واقعی بوده است».
در سال 2005 یان پارنل از نامزدی انصراف داد. آلساندرو بلترامی، رولاندو گاریبوتی و ارمانو سالواترا نیز درسال 2006 به خاطر اولین صعود احتمالی رخ شمالی سره توره انصراف دادند. در سال 2008 نیز گاریبوتی از هیات ژوری درخواست کرد که اولین تراورس سره توره که توسط وی و کولین هاولی انجام شده بود را در نظر نگیرند. مارکو پریزل در سال 2007 روی صحنه از دریافت جایزه خود اجتناب کرد تا مخالفت خود را با رقابت در رشته کوهنوردی ابراز کند.
برخی از برندگان کلنگ طلایی
- ۱۹۹۲ آندره استرنفل و مارکو پریزل، اسلونی، صعود ستون جنوبی کانگچنجونگا – (در اینجا بخوانید)
- ۱۹۹۳ میشل پیولا و وینست اسپرونگلی، صعود رخ شرقی توره جنوبی پاتاگونیا
- ۱۹۹۴ صعود جوانان آلپاین کلاب فرانسه در پامیر.
- ۱۹۹۵ فرانکوس مارسینی و اندی پارکین، مسیر جدید سره توره.
- ۱۹۹۷ توماس هومار و ونجا فارلن، مسیر جدید در آمادابلام.
- ۱۹۹۸ تیمی از روسیه برای اولین صعود از رخ غربی ماکالو
- ۱۹۹۹ اندرو ارگلر و آتول ویمپ صعود مستقیم تالایی ساگار
- ۲۰۰۰ لیونل دادت و سباستین فویساس، صعود رخ جنوب شرقی سوزنی بورکت
- ۲۰۰۱ توماس هوبر و ایوان ولفبرای اولین صعود ستون مستقیم شیولینگ
- ۲۰۰۲ والری بابانوف برای اولین صعود انفرادی مرو ،مرکزی (در اینجا بخوانید)
- ۲۰۰۳ میک فالر و پل رامسدن برای مسیر جدید در سیگونیانگ در چین
- ۲۰۰۴ والری بابانوف و یوری کوشلنکو برای صعود جبهه جنوبی نوپتسه
- ۲۰۰۵ تیم روسیه به سرپرستی آلکساندر ادینسو برای اولین صعود مستقیم دیواره ژانو (در دیواره سایه ها بخوانید.)
- ۲۰۰۶ استیو هاوس و وینس اندرسون برای صعود سبکبار رخ ستبر روپال در نانگاپاربات (در اینجا بخوانید)
- 2007 مارکو پرزیلج و بوریس لورنچیچ، برای اولین صعود ستون شمال غربی چومولاری. (بادهای چومولاری را بخوانید.)
تغییر
- 2008 در این سال این مراسم برگزار نشد. برگزار کنندگان تصمیم به بازبینی فرآیندها گرفتند.
- 2009 اولی اشتک و سیمون آنثاماتان برای اولین صعود به تنکامپوچه(6500متر) به سبک آلپی. کازویا هیراده و کی تانیگوچی برای اولین صعود به رخ جنوب غربی کمت(7756 متر) به سبک آلپی. فومیتاکا ایچیمارو، یاسوکه ساتو و کازوکی آمانو برای یک مسیر جدید در کالانکا(6931 متر،هند). (گزارش صعود کی و کازویا به کمت)
- 2009 والتر بوناتی، کلنگ طلایی دوران.
- 2010 دنیس اوربکو و بوریس ددشنکو برای یک مسیر جدید در رخ جنوب غربی چوآیو.(تناسخ در چوآیو) جد براون و کایل دمپسفر برای اولین صعود رخ غربی ژولیان در چین.
- 2010 رینهولد مسنر، کلنگ طلایی دوران.
- 2011 یاسوشی اوکادا و کاتسوکا یوکویاما برای صعود رخ جنوب شرقی در مونت لوگان. سین ویلانوا، نیکولاس و الویر فاورس، بن دیتو و باب شپتون برای صعود دیواره های بزرگ گرین لند.
- 2011 داگ اسکات، کلنگ طلایی دوران.
- 2012 مارک ریچی، استو سونسون و فردی ویلکینسون برای اولین صعود ساسار کانگری 2(7518متر). نج مارسیس و لوکا استرازر برای صعود به کی7 غربی(6615 متر).
- 2012 روبرت پاراگوت، کلنگ طلایی دوران.
- 2013 در این سال یک حرکت متفاوت انجام شد. همه کاندیداها شایسته دریافت کلنگ طلایی شناخته شدند. صعود ستون جنوبی کیاشار در نپال. صعود شیوا. تیغه شمال شرقی موزتاق تاور. رخ شمالی و مسیر جنوب شرقی اوگر یک. رخ جنوب غربی کمت. مسیر مازنو در نانگاپاربات.
- 2013 کورت دیمبرگر، کلنگ طلایی دوران.
- 2014 صعود انفرادی رخ جنوبی آناپورنا توسط اولی اشتک. صعود رخ غربی کی6 در پاکستان.
- 2014 جان راسکلی، کلنگ طلایی دوران.
- 2015 رخ جنوب غربی تامسرکو(6623 متر). رخ شمالی هاگشو توسط آلچ چزن، لوکا لیندیچ، مارکو پرزلیج. تراورس فیتزروی توسط آلکس هانولد و تامی کالدول.
- 2015 کریس بانینگتون، کلنگ طلایی دوران.
- 2016 ستون شمال-شمال غربی تالونگ(7348 متر). اولین صعود به گیو دینگ(6571 متر). ستون شمال غربی سره پارون(2550 متر). رخ غربی کیشتوار(6173 متر).
- 2016 ویتک کورتیکا، کلنگ طلایی دوران.
- 2017 رخ شمالی نیانچن(7046 متر).(نیانچن، دره اشتباهی را بخوانید.) رخ شمالی تالایی ساگار(6904 متر) (تالایی ساگار، رخ شمالی را بخوانید)
- 2017 جف لووه، کلنگ طلایی دوران.
- 2018 مسیر جدید در رخ جنوب غربی گاشربروم یک. رخ شمال شرقی شیسپار. رخ جنوبی نوپتسه نوپ 2(7742 متر). (گزارش صعود گاشربروم یک را در اینجا بخوانید)
- 2018 آندرژ استرمفل، کلنگ طلایی دوران.
- 2019 کریستوف ویلیچکی ، کلنگ طلایی دوران. (مهمترین صعودهای 2019 را بخوانید.)
- 2020 کاترین دستیول ، کلنگ طلایی دوران
