ژانو (همچنین به نام خومباکارنا یا فوکتانگلوما شناخته می‌شود) در شرق نپال، ۹.۵ کیلومتری غرب کانگچنجونگا ۸۵۸۶ متری، در مرز هند قرار دارد. یخچال ژانو در امتداد کل ضلع شمالی کوه امتداد یافته است. در ضلع جنوبی و شرقی، یخچال یالونگ، مسیر اصلی دسترسی به کانگچنجونگا، این کوهستان را احاطه کرده و در ضلع غربی، یخچال یاماتاری به اعماق قلب کوه نفوذ می کند.
هر مسیر به طور فوق العاده دشوار است.
قله اصلی ژانو 7711 متر و ژانو شرقی 7468 متر ارتفاع دارد. تمام مسیرهای صعود شناخته شده این کوهستان عظیم – و مسیرهای احتمالی آینده – به طرز فوق العاده دشواری هستند. ژانو شرقی همچنان صعود نشده باقی مانده و یکی از ارزشمندترین اهداف باقی مانده در نپال است.
اغلب در مورد رخ شرقی (ژانو) در مقابل قله شرقی (ژانو شرقی) سردرگمی وجود دارد. البته رخ شرقی ژانو تا قله صعود نشده باقی مانده است، با این وجود کوهنوردان روس، دیمیتری گولوچنکو و سرگئی نیلوف در سال 2019 یک مسیر روی این جبهه عظیم باز کردند. این زوج تا ارتفاع 7412 متری در رخ شرقی به یال جنوبی صعود کردند اما قبل از صعود به قله مجبور به عقب نشینی شدند.
در همین حال، قله ژانو شرقی تلاش‌های زیادی را به خود دیده و از هیچ مسیری همچنان صعود نشده باقی مانده است.
تلاش های اولیه
در پاییز 1957، گیدو مانیون یک اکتشاف شناسایی به ژنو رهبری کرد. تیم مانیون شامل فرانسوی های دیگر ژان بوویه و پیر لورو و پنج شرپا به رهبری گالزن شرپا بود.
مانیون در گزارش خود برای باشگاه هیمالیا نوشت: «ما اکنون تمام رخ های ژانو را دیده ایم و همه یال های آن را بررسی کرده ایم. به نظر می رسد… صعود به کوه از پایگاه تا قله اش به طور مداوم با یک سری مشکلات روبرو است.»
در بهار 1959، ژان فرانکو یک گروه 12 نفره را به ژانو رهبری کرد. تیم فرانسوی شامل ژان بوویه، رنه دزمایسون، فیلیپ درو، ژان میشل فرلون، جیمز لارتیزین، موریس لنویر، پیر لورو، گیدو مانیون، روبرت پاراگو، لیونل تري و وانگدی شرپا بود. آنها با استفاده از اکسیژن کمکی سعی کردند از یال جنوبی ژانو بالا بروند. این تیم به دلیل شرایط خطرناک مسیر سرانجام در ارتفاع 7400 متری تسلیم شد.
اولین صعود به ژانو
بالاخره، در سومین تلاش، فرانسوی ها به هدف خود رسیدند. در بهار 1962، لیونل تري گروهی را به قله اصلی ژانو هدایت کرد. این تیم شامل آندره برتران، ژان بوویه، گی دو هنین، رنه دزمایسون، پل کلر، موریس لنویر، پیر لورو، روبرت پاراگو، ایو پولت ویلارد، ژان راویه، رنه ورنادت، گالزن شرپا و وانگدی شرپا بود.
آنها بدون اکسیژن از طریق یال جنوبی بالا رفتند. در 27 آوریل، دزمایسون، کلر، پاراگو و گالزن به قله رسیدند. روز بعد برتران، بوویه، لورو، پولت ویلارد، راویه، وانگدی شرپا و تري قله را فتح کردند.
هفتاد و هفت نفر قله اصلی ژانو را صعود کرده اند، که همه بدون استفاده از کپسول اکسیژن بودند – این یعنی ادای احترامی زیبا به یک کوه شگفت انگیز.
آخرین صعود به ژانو در پاییز 2023 توسط آمریکایی های مت کورنل، جکسون مارول و آلن روسو انجام شد. این تیم پس از انجام اولین صعود به سبک آلپی از دیواره شمالی ژانو، به قله رسیدند. در همین حال، دو کوهنورد آمریکایی دیگر، سام هنسی و مایکل گاردنر، تلاش کردند از وجه شمالی ژانو شرقی صعود کنند.
پنج کوهنورد در ژانو جان خود را از دست داده اند، سه نفر از آنها بدون رسیدن به قله و دو نفر در حین فرود.
تلاش‌ها برای صعود به ژانو شرقی
دوازده تلاش برای صعود ژانو شرقی 7468 متری صورت گرفته است که بیشتر آنها توسط کوهنوردان اسلوونیایی انجام شده است.
در بهار 1991، تونه سكارجا، وانجا فورلان و بوژان پوكر تلاش كردند تا قله شرقی رشته کوه ژانو را از طریق دیواره شرقی آن صعود کنند. آنها صعود خود را در ارتفاع 7050 متری به دلیل شرایط بد آب و هوا، سرمازدگی و مشکلات دیگر رها کردند.
در بهار 1992، فورلان و پوکار دوباره بازگشتند. این بار آنها با ماتجاز ورتوژ صعود کردند. این سه اسلوونیایی سرانجام در ارتفاع 7100 متری به دلیل خستگی مفرط عقب نشینی کردند. در شرایط بد آب و هوا، آذوقه و سوخت آنها تمام شده بود.
آنها به پایگاه داده هیمالیا گفتند: «این دیواره در کل از نظر فنی بسیار دشوار است. تنها در صورتی امکان پذیر است که انرژی کافی داشته باشید. مشکل، ارتفاع، آمادگی خوب و نیاز به فرود از همان مسیر در پی خواهد بود.»
در پاییز 1992 گروه دیگری از اسلوونیایی ها به آنجا رسیدند. دوشان دبلاک، دانيال بادراك، آنتون پاورژ ، رودي پودگورسك، دامجان ويدمار و تاماز زروونيك قصد داشتند از طريق ديواره شرقي، دوباره به ژانو شرقي صعود كنند.
اما در طی مسیر نزدیک شدن، تراژدی رخ داد. در یک روز گرم، ویدمار برای شنا به رودخانه خروشان کابلا خولا که در اثر بادهای موسمی پر آب شده بود رفت و ناپدید شد. این اکتشاف بلافاصله لغو شد.
یک سال بعد، در پاییز 1993، دوشان دبلاک به همراه آگوست روبژ و تاماز زروونیک بازگشت. این سه نفر به دلیل بهمن در منطقه خطرناک در ارتفاع 6800 متری صعود را متوقف کردند.
فاجعه رخ می دهد
در پاییز 1996، بوژان پوکار و ژیگا پتریچ قصد داشتند به سبک آلپی از رخ شرقی ژانو شرقی صعود کنند. آندا پردان آنها را تا کمپ اصلی همراهی کرد.
در 30 سپتامبر، قبل از شروع صعود، پوکار و پتریچ برای هم هوایی به کابرو رفتند. در دومین روز هم هوایی آنها، هوا به طور ناگهانی تغییر کرد. ابرها غلیظ شدند و شروع به برف باریدن کرد. کوهنوردان در حدود 6000 متری طنابی به همراه نداشتند.
تا 6 اکتبر آنها به کمپ اصلی بازنگشته بودند و هیچ اثری از آنها دیده نمی شد. در ابتدا امیدهایی وجود داشت که پوکار و پتریچ از طرف سیکیم کوه پایین آمده باشند، اما آنها ظاهر نشدند. شاید این دو نفر سقوط کرده باشند یا در چادر کوچکشان زیر برف مدفون شده باشند. دیگر هیچ خبری از آنها یافت نشد.
تلاش های بیشتر متوقف شد
سه تلاش دیگر اسلوونیایی برای صعود به ژانو شرقی، همگی از طریق جبهه شرقی انجام شد.
در بهار 1998، تیمی به رهبری فرانک گاجسک به دلیل شرایط بد آب و هوا و بهمن های مداوم در ارتفاع 5080 متری تسلیم شدند.
در بهار 2002، تیم گرگور لاسن از ارتفاع 5400 متری عقب نشینی کردند. باز هم، دلیل آن بدی آب و هوا بود.
در پاییز 2004، توماز هومار در مواجهه با قارچ های برفی معلق غیرقابل عبور در ارتفاع 7000 متری متوقف شد. هومار صعود را کابوسی توصیف کرد که بی پایان به نظر می رسید.
دو اکسپدیشن دیگر ژانو شرقی را امتحان کردند. در سال 2019، مایکل گاردنر، سام و رابرت کریگ از طریق جبهه شرقی تلاش کردند، اما هیچ جزئیاتی در مورد صعود آنها در پایگاه داده هیمالیا وجود ندارد. در پاییز 2022، یک گروه اسپانیایی به رهبری میکائل زابالزا نیز جبهه شرقی را بدون موفقیت امتحان کردند.
تلاش ها برای صعود به دیواره شمالی ژانو شرقی
بعد از هشت تلاش ناموفق اسلوونیایی ها روی جبهه شرقی، زوج ایتالیایی داوید باچی و لوکا مورونی در پاییز 2018 جبهه شمالی را امتحان کردند. این اولین تلاشی بود که از جبهه شرقی ژانو شرقی استفاده نمی کرد.
با این حال، صعود تنها دو هفته پس از رسیدن آنها به کمپ اصلی، در پنجم اکتبر رها شد. مورونی تصمیم گرفت که این تلاش بیش از حد خطرناک است. او احساس می کرد به اندازه کافی برای تلاش برای چنین دیواره سختی هم هوا نشده است.
باچی پس از این اکسپدیشن گفت: «وقتی به آنجا رسیدیم، فکر کردم یال شرقی به ژانو شرقی از دیواره شمالی ممکن است راه حل خوبی برای یک تیم آلپی باشد.»
در پاییز 2023، مایکل گاردنر و سام قبل از اینکه به دلیل بادهای شدید متوقف شوند به ارتفاع 7010 متری در دیواره شمالی رسیدند.
