

آموزش کوهنوردی: شروع، مهارت های لازم، اصول
کوهنوردی ورزشی جذاب و هیجان انگیزه با شاخه ها و گستردگی فراوان است که می تواند هر کسی را گیج کند. از این روی آموزش کوهنوردی آنهم به روش درست و اصولی می تواند تاثیر زیادی در کیفیت فعالیت ما داشته باشد. در این مقاله به توضیحات پیرامون شروع کوهنوردی، مهارتهای لازم، تغذیه در کوهنوردی، اصول و سایر موارد مرتبط خواهیم پرداخت. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه می توانید به مطالب مختلف آموزشی در موج کوه مراجعه نمایید.
فهرست مطالب
Toggleکوهنوردی چیست؟
در ساده ترین نگاه کوهنوردی به معنای بالا رفتن از کوههاست. اما یک فاکتور جنبه ای متفاوت به آن می دهد و آن خطر است. بسیاری از بزرگان و پیشروان جهانی این رشته خطر را به عنوان قسمتی از هویت کوهنوردی تعریف می کنند. همین دیدگاه باعث میشود که تلاش انسان در کوهستان نیاز به درک شرایط، کسب مهارت های گسترده، ایجاد توانمندی بالا و قوه قضاوت برای رویارویی با چالش های مختلف داشته باشد. در مقاله “کوهنوردی چیست” بیشتر در این رابطه بخوانید.
آموزش کوهنوردی
چگونه کوهنوردی را آغاز کنیم؟
مهمترین بخش در این ورزش آموزش کوهنوردی به شکل صحیح آن است. اولین گام برای قرار گرفتن در مسیر کوهنوردی به شکل درست و اصولی آن عضویت در یک باشگاه کوهنوردی معتبر می باشد. عضویت در باشگاه کوهنوردی چند مزیت دارد. اول از همه این فرصت را پیدا می کنیم که با افراد با تجربه در این ورزش آشنا شویم. آشنا با این پیشکسوتان و استفاده از تجارب آنها فرصت یادگیری را در اختیار ما قرار خواهد داد. دوم اینکه باشگاههای کوهنوردی دارای تقویم برنامه ریزی شده برای صعود به قلل مختلف و همچنین برنامه های فنی هستند.
شرکت در این برنامه ها زیرنظر سرپرستان مختلف این امکان را ایجاد می کند که اولین گامها را در یادگیری به شکل صحیح برداریم. سومین مزیت عضویت در باشگاه کوهنوردی شرکت در کلاسهای رسمی می باشد. کلاسهایی مانند کارآموزی مقدماتی کوهپیمایی، کارآموزی برف، نقشه خوانی و … در کنار شرکت در برنامه ها باعث رشد علمی و عملی کوهنورد خواهند شد.
دستهبندیهای محبوب موجکوه
برای کسب اطلاعات بیشتر در اینباره مقاله “چگونه کوهنوردی را آغاز کنیم؟” در موج کوه بخوانید.
صعود به قله دماوند به همراه موج کوه
چه لباس کوهنوردی برای شروع بگیریم؟

از مهمترین موضوعات در آموزش کوهنوردی آشنایی با پوشاک کوهنوردی می باشد. مهمترین نکته ای که در اینجا بایست بیاموزیم سیستم لایه بندی است.
در طول یک روز کوهنوردی، درجه حرارت می تواند بسیار تغییر کند. گرمای ظهر، بارش برف، وزش باد شدید یا بارش برف و باران تغییراتی هستند که نیاز به یک سیستم پوشاک مناسب همه کاره، سازگار، سبک و بادوام دارد. یک سیستم لایه بندی بهترین راه برای دستیابی به این هدف است.
به اعتقاد آلپاین گایدز سیستم لایه بندی با اتکا به چندلایه لباس با کارکردهای متفاوت بیشترین میزان تنفس و کارایی را ایجاد می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر به لباس کوهنوردی مراجعه کنید.
آموزش مهارت های کوهنوردی

یادگیری مهارت های کوهنوردی در مرکز آموزش کوهنوردی قرار دارد. مجموعه ای از مهارت ها در کوهنوردی لازم است که یادگیریشان به تلاش و صبر نیاز دارد. در ادامه به بعضی از آنها اشاره می کنیم:
مهارت های کوهپیمایی
مهارت هایی مانند گام برداری، کوله چینی، آشنایی اولیه با تجهیزات کوهنوردی، اشنایی با کوهها و مسیریابی و جهت یابی در گام اول قرار دارد. برای یادگیری این مهارت ها شرکت در برنامه های کوهنوردی، دوره کارآموزی مقدماتی، نقشه خوانی و هواشناسی توصیه میشود.
مهارت های سنگنوردی و کار با طناب
در بسیاری از مسیرهای کوهستانی معابر سنگی وجود دارد که عبور از آنها نیازمند به آشنایی با سنگنوردی و دست به سنگ دارد. در سطوح بالاتر هم سنگنوردی اسپرت و دیواره نوردی مطرح میشوند. پس نیاز به یادگیری مهارت های سنگنوردی در آموزش کوهنوردی داریم. موارد زیر را برای یادگیری بهتر این مهارت در نظر داشته باشید:
- تمرین سنگنوردی: تمرین سنگنوردی سالنی و طبیعت می تواند تاثیر بسزایی در یادگیری این مهارت داشته باشد. به عنوان یک کوهنورد حداقل هفته ای یک جلسه تمرین سنگنوردی با کیفیت داشته باشید.
- شرکت در دوره های آموزشی: حضور در دوره های آموزشی مانند مقدماتی سنگنوردی، سنگ پیشرفته و دیواره نوردی در کنار تمرین تاثیر زیادی در یادگیری مهارت های کوهنوردی خواهد داشت.
- تمرینات دوره ای: هر سال 2-3 ماه به عنوان یک کوهنورد روی سنگنوردی تمرکز داشته باشیم. این روش باعث ارتقای سطح سنگنوردی میشود.
مهارت های برف و یخ
صعود در فصل زمستان، یخچالها و آبشارهای یخی نیاز به یادگیری اصول حرکت روی یخ و برف دارد. کسب مهارت در این بخش برای صعودهای زمستانی و فنی این فصل ضروری است. برای داشتن کوهنوردی ایمن در این فصل موارد زیر را در نظر داشته باشیم:
- شرکت در دوره های آموزشی مانند کارآموزی برف، برف پیشرفته و آبشار یخی.
- کوهنوردی در فصل زمستان با رویکرد تدریجی.
- یادگیری مهارتهای کمپینگ در فصل زمستان.
تغذیه در کوهنوردی

یکی از نکات مهم در آموزش کوهنوردی یادگیری اصول تغذیه در کوهنوردی است. غذای مناسب کوهنوردی باید سبک، پرکالری، زودهضم و خوشمزه باشد. از طرف دیگر با افزایش ارتفاع و فشار صعود، سیستم گوارش سختتر کار می کند. پس باید مجموعه ای از نکات را در این رابطه رعایت کرد. برای اطلاعات بیشتر مقاله تغذیه در کوهنوردی را بخوانید.
بهترین زمان برای کوهنوردی چه زمانی است؟
به گفته اکسپلورشر بهترین زمان برای کوهنوردی در بهار، اوایل پاییز و تابستان است. در این فصول شرایط آب و هوا نسبتا پایدار بوده و به کوهنوردان اجازه می دهد تا از بارش برف، دمای بسیار سرد و ورزش باد شدید پرهیز کنند.
بسیاری از کوهها یک فصل صعود خاص دارند. به طور مثال فصل صعود قله اورست در بهار و پیش از شروع بارشهای موسمی است. بهترین فصل برای صعود قله دماوند نیز تیر و مرداد می باشد. یکی از معایب فصل صعود قلل ازدحام جمعیت در بعضی کوهها می باشد.
کوهنوردی زمستانی مرحله پیشرفته تری در کوهنوردی قلمداد می شود که به تجهیزات خاص و آموزش فنی کاملتری نیاز دارد. شرایط زمستانی باعث افزایش دشواری فنی می گردد. به این نکته باید خطر بهمن را نیز اضافه کرد. کوهنوردی زمستانی فقط به کوهنوردانی که تجربه قبلی دارند، توصیه میشود.
قانون ساعت 14
یک قاعده سرانگشتی در کوهنوردی وجود دارد. قبل از ساعت 2 ظهر می بایست به قله برسید. در این ساعت در هر نقطه ای از کوه که هستید، فرود به سمت پایین را آغاز کنید.
اصول مهم کوهنوردی که قبل از شروع باید بدانیم!
همانطور که می دانیم کوهنوردی ورزش آسانی نیست و همواره با خطر همراه است. در ادامه به لیستی از موارد اشاره می کنیم. برای مطالعه بیشتر در این زمینه به مقاله اصول کوهنوردی در موج کوه مراجعه کنید:
- آماده سازی و برنامه ریزی
- رعایت اصول تغذیه برای کوهنوردی
- بررسی وضعیت هوا پیش از رفتن به برنامه
- یادگیری مهارت های لازم برای شرایط اضطراری
- همکاری با سایر کوهنوردان و حفظ طبیعت
تمرین برای کوهنوردی
انجام صعود در ارتفاعات بالا نیازمند آمادگی از نظر استقامت، قدرت، سنگنوردی و بازیابی است. برای کسب چنین آمادگی نیاز به برنامه تمرینی تخصصی این ورزش داریم. پیشنهاد می کنیم که به غیر از صعودهای آخر هفته حداقل 2-3 جلسه مفید تمرین هفتگی داشته باشید. در این صورت علاوه بر ایمنی بیشتر، لذت صعود را خواهید چشید و کوهستان برایتان شادی به ارمغان می آورد. گاها به دلیل مشغله کاری و کمبود وقت امکان حضور در باشگاه حضور ندارد. در این صورت می توانید تمرینات کوهنوردی در خانه را انجام دهید.
جمع بندی
نکات مهم در آموزش کوهنوردی به صورت جدول:
معیار | توضیحات |
---|---|
آمادگی جسمانی | تمرینات منظم کاردیو، تقویت عضلات پا، هسته بدن و استقامت برای صعودهای طولانی و دشوار. |
تجهیزات مناسب | کفشهای کوهنوردی با چسبندگی بالا، کولهپشتی مناسب، عصاهای کوهنوردی، لباس ضدآب و باد. |
آشنایی با مسیر | مطالعه دقیق مسیر، نقشهخوانی، شناخت نقاط خطر، و برنامهریزی دقیق برای زمانبندی. |
آب و غذا | مصرف کافی آب و غذا، همراه داشتن مواد غذایی با انرژی بالا مانند مغزها و خشکبار. |
آگاهی از شرایط آب و هوایی | بررسی پیشبینی هواشناسی، همراه داشتن لباسهای مناسب برای تغییرات ناگهانی هوا. |
نظم و انضباط گروهی | رعایت فاصله مناسب، همکاری با سایر اعضای گروه، پیروی از دستورات راهنما. |
آموزش تکنیکهای صعود و فرود | آشنایی با تکنیکهای صحیح صعود و فرود، استفاده از طناب، مهارتهای گرهزنی. |
شناخت علائم خستگی و بیماری ارتفاع | تشخیص زودهنگام علائم خستگی و بیماری ارتفاع، اقدام به استراحت و اکسیژنرسانی. |
مهارتهای امداد و نجات | آموزش کمکهای اولیه، استفاده از تجهیزات امدادی، آشنایی با نحوه انتقال مصدوم. |
محیط زیست و اخلاق کوهنوردی | احترام به طبیعت، جمعآوری زبالهها، حفظ مسیرها و پرهیز از آسیب رساندن به محیط زیست. |
این جدول شامل نکات کلیدی و ضروری برای آموزش کوهنوردی است و به هر فرد کمک میکند تا برای یک صعود ایمن و موفق آماده شود.
چقدر این پست مفید بود؟
ستاره چپ بیشترین امتیاز
میانگین امتیاز 4.5 / 5. تعداد آرا: 61
تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.

مهدی جباریان
کفش نایک اینفینیتی ران Nike InfinityRN 4
- نوع کفش: دویدن جادهای (Road Running)
- زیره: ReactX برای نرمی و بازگشت انرژی بهتر.
- رویه: Flyknit انعطافپذیر و راحت.
- دراپ: 9.8 میلیمتر (مناسب برای دوندگان پاشنهمحور).
- وزن: 316 گرم (11.1 اونس) - نسبتاً سنگین.
- پهنای پنجه: 99.9 میلیمتر.
- پنجه معمولی و پنجه باریک
- جذب ضربه بالا و راحتی فوقالعاده.
- دوام بالا در زیره و رویه.
- مناسب برای دویدنهای طولانی و روزمره.
- دوستدار محیط زیست با کاهش 43% کربن در ReactX.
- دارای لایه گورتکس
- دوندگان روزمره و مبتدی.
- دوندگان به دنبال راحتی و دوام.
- مناسب برای تمرینهای طولانی و دویدنهای سبک.
- تولید ویتنام با ضمانت کیفیت
- طول پای خود را بگیرید و یک سانتیمتر بلندتر انتخاب کنید.
- سایز 40 طول کفش 25 سانتیمتر
- سایز 42.5 طول کفش 27 سانتیمتر
- سایز 43 طول کفش 27.5 سانتیمتر
- سایز 44.5 طول کفش 28.5 سانتیمتر
- سایز 45 طول کفش 29 سانتیمتر
چراغ قوه USB شارژی مدل مینی زوم
- ساخته شده از آلیاژ آلومینیوم مقاوم و سبک
- طول حدود ۱۰ سانتیمتر و وزن تنها ۴۲ گرم
- دارای باتری داخلی شارژی با کابل Micro USB
- سه حالت نوردهی: نور اصلی قوی، چشمکزن اضطراری، نور جانبی COB
- طراحی زومدار (Zoom/Telescope) برای تنظیم تمرکز نور
- نور COB LED پرقدرت با روشنایی شفاف و کممصرف
- ضدآب روزانه و مقاوم در برابر رطوبت و باران
- بدنهی مقاوم در برابر ضربه و استفاده در فضای باز
- همراه با بند دستی برای حمل آسانتر
- ارائه شده با جعبه سبز مقاوم برای نگهداری و حمل
- مناسب برای کمپینگ، کوهنوردی، سفر، خودرو و استفاده خانگی
- طراحی جمعوجور و قابل حمل، جایگزینی عالی برای چراغقوههای بزرگ و سنگین
طناب پاراکورد 4 میلیمتری طول 25 متر
- قطر: 4 میلیمتر
- طول: 25 متر
- جنس: الیاف نایلون/پلیاستر مقاوم
- وزن سبک و حمل آسان
- مقاوم در برابر کشش، رطوبت و سایش
- انعطافپذیری عالی؛ گرهخوری راحت
- کاربردها: کوهنوردی سبک، کمپینگ، بقا در طبیعت، کارگاه، باغبانی، بستن بار
- مناسب برای ساخت دستبند بقا و کارهای دستی (DIY)
- دوام بالا و چندمنظوره
- توجه: این طناب مخصوص سنگنوردی یا صعود ایمن نیست
کیف کمری دوشی سالیوا
- بهترین استفاده برای کوهپیمایی، کوهنوردی سبک و چند ساعته (نیم روزه)
- دارای جای دو عدد بطری آب نیم لیتری در دو طرف
- قابلیت حمل به صورت کیف کمری و دارای بند دوشی برای تعادل و راحتی بیشتر
- دارای دو جیب زیپ دار بزرگ و کوچک در عقب برای تفکیک لوازم به شکل متناسب
- دارای دو جیب کوچک روی کمربند برای حمل تنقلات و میان وعده سبک و تلفن همراه
- پارچه صدآب و پشتی بالشتکی با شبکه بندی مش برای تنفس بهتر و عدم عرق کردن بدن
- امکان حمل باتوم با استفاده از سگک های روی بدنه کیف کمری
- قابلیت حمل به صورت دست، کمری و دوشی
- سگک پشتی برای حفظ لوازم اضافه با سگک بند
- تولید چین با کیفیت مطلوب
جوراب MUND موند مدل PREMIUM
- جنس: ترکیبی از ترمولایت (پلیاستر)، پلیآمید و لیکرا
- ترکیب الیاف لایه خارجی: ۷۸٪ پلیاستر، ۱۴٪ لیکرا، ۸٪ پلیآمید
- ترکیب الیاف لایه داخلی: ۶۸٪ پلیاستر، ۲۵٪ پلیآمید، ۷٪ لیکرا
- ساختار: جوراب دولایه برای محافظت بهتر از پوست
- طراحی: لایه داخلی جذبکننده اصطکاک و رطوبت
- تهویه: عبور هوا و جلوگیری از تعریق و ایجاد بوی بد
- محافظت: پد تقویتی در پاشنه و پنجه برای جذب ضربه
- راحتی: دوخت نرم برای جلوگیری از ایجاد فشار روی پا
- دوام: مقاوم در برابر سایش و حفظ کیفیت در استفاده طولانی
- کاربری: مناسب برای کوهنوردی حرفهای، طبیعتگردی و استفاده در سرما
- فری سایز
شلوار ترکینگ بلک دیر مدل S21G02
- طراحی تخصصی برای کوهنوردی، ترکینگ، کمپینگ، ماهیگیری و دوچرخهسواری
- ساخته شده از پلیاستر و الیاف ضدآب و بادگیر با خشکشوندگی سریع
- مقاوم در برابر سایش، مناسب برای مسیرهای سنگلاخی و خشن
- دارای پارچه کشسان با انعطاف متوسط برای راحتی در حرکت
- مجهز به 3 جیب کاربردی با زیپ
- زیپهای باکیفیت با دستهزیپ نارنجی رنگ برای استفاده آسان در سرما
- طراحی چندبخشی و تقویتشده در زانوها و پشت برای دوام بیشتر
- کمر کشدار با قابلیت تنظیم بهتر و فیت استاندارد روی بدن
- مناسب فصول بهار، تابستان و پاییز – قابل استفاده در زمستان با لایه زیرین
- ارائهشده در سایزهای L تا 3XL و رنگهای ارتشی، سرمهای، خاکستری و خاکی روشن
- مناسب برای آقایان ماجراجو، حرفهای و طبیعتگردهای فنی
جدیدترین مقالات
مقالات پیشین
کلاه پلارتک CVT
کوله پشتی 40 لیتری Snow Hawk مدل سیروان
- ظرفیت کوله 40 لیتر (ظرفیت کاری 47 لیتر)
- ابعاد: 51×30 سانتیمتر
- متریال: پلی استر و نایلون
- وزن: 1300 گرم
- دارای سه زیپ روی درب و بدنه
- دارای بندهای فشرده سازی و جیب های جانبی
- محفظه کمل بک
- محفظه و زیپ جداگانه کیسه خواب
- پدینگ ضخیم: ایده آل برای بار تا 15 کیلوگرم
- زیپ و سگک YKK
- پشتی مش برای تهویه هوای بین بدن و کوله
- زیپ و کاور باران برای حفظ کوله در باران
- بندسینه به همراه سوت نجات
- دوجیب جانبی در کنار کوله
- دو زیپ روی کمربند کوله برای تجهیزات و میان وعده های در دسترس
- امکان حمل دو عدد تبریخنوردی
کوله آلپینیسم 33 لیتری سیموند SIMOND اورجینال
- پشت فومی ترموفرم شده
- تسمه های ارگونومیک
- تسمه های تنظیم بار و کمربند ران
- کوله پشتی همه کاره و مقاوم با وزن 990 گرم.
- دسترسی سریع و آسان به محتویات به لطف دهانه بزرگ کناری زیپ دار
- پارچه اصلی پلی آمید Ripstop 420D، کف کوله پلی استر 1600D.
- بند قابل تنظیم برای فشرده کردن کوله.
- پک هیدراتاسیون سازگار: دو قلاب، سوراخ لوله آبخوری روی بند شانه.
- لوپ ابزار روی کمربند ران
- حمل کننده کلاه مشبک
ماگ 0.475 لیتر طرح Stanley Starbucks
- ساخته شده از استیل ضدزنگ 304 دوجداره با کیفیت بالا
- ظرفیت 475 میلیلیتر، مناسب برای مصرف روزانه
- ابعاد جمعوجور 19 × 7.5 سانتیمتر
- دارای درب بیرونی فنجانی برای استفاده بهعنوان لیوان
- مجهز به درب پیچی داخلی برای جلوگیری کامل از نشتی
- نگهداری طولانی مدت دما (چند ساعت گرم یا خنک)
- مقاوم در برابر ضربه و خطوخش
- رنگبندی جذاب (آبی، مشکی و …)
- لوگوی حکشده برند روی بدنه
- مناسب برای سفر، محل کار، ورزش و کوهنوردی
- محصول تولید چین
- وزن متعادل و حمل آسان در کیف یا کولهپشتی
- گزینهای عالی برای هدیه یا استفاده شخصی
چاقو تاکتیکال 5.11 مدل X13
- طراحی تاکتیکال و جمعوجور برای حمل روزمره (EDC)
- طول کلی: ۱۴٫۵ سانتیمتر
- طول تیغه: ۶ سانتیمتر
- ضخامت تیغه: ۲٫۵ میلیمتر
- عرض تیغه: ۲٫۶ سانتیمتر
- طول دسته: ۸٫۲ سانتیمتر
- وزن سبک: فقط ۶۰ گرم
- جنس تیغه از فولاد ضدزنگ 3Cr13 با مقاومت بالا
- سختی تیغه: ۵۶HRC برای حفظ لبه و برندگی طولانی
- سطح تیغه با پوشش اکسید مشکی برای جلوگیری از زنگزدگی و بازتاب نور
- دسته آلومینیومی با طراحی ارگونومیک و شیارهای ضدلغزش
- مجهز به قفل جانبی (Side Lock) برای ایمنی بیشتر هنگام استفاده
- مناسب برای کمپینگ، طبیعتگردی، کار روزمره، بستهگشایی و بقا در طبیعت