قله زلیخا کجاست؟ [راهنمای صعود به بام کردستان]

قله زلیخا یا قولی زلیخا با ارتفاع 3195 متر یکی از بلندترین و زیباترین قله‌های رشته کوه زاگرس در شمال غرب ایران است. این قله به عنوان بام استان کردستان و یکی از قلل سیمرغ شناخته می‌شود و در مرز بین شهرستان‌های دیواندره و سقز قرار دارد. قله زلیخا با پوشش برفی خود در تمام فصول سال، جذابیت خاصی برای کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت گردی دارد. در این مقاله قصد داریم به طور جامع و کاربردی به معرفی قله زلیخا و راهنمای صعود به این قله پرداخته و تمام نکات مهم برای یک صعود موفق و ایمن را بررسی کنیم.

موقعیت جغرافیایی قله زلیخا

قله زلیخا در منطقه‌ای به نام “چهل چشمه” واقع شده است که خود مجموعه‌ای از قله‌های مرتفع در شمال غرب ایران است. این کوهستان از شرق به شهرستان دیواندره، از شمال به روستای بست، از غرب به روستای بسطام و جاده مریوان-سقز، و از جنوب غرب به دریاچه زریوار محدود می‌شود. چهل چشمه به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و ارتفاع زیاد، دارای پوشش گیاهی و جانوری متنوعی است و از جمله مناطقی است که همواره مورد توجه کوهنوردان و طبیعت‌گردان قرار دارد.

مسیرهای صعود به قله زلیخا

برای صعود به قله زلیخا، چندین مسیر مختلف وجود دارد که بهترین و رایج‌ترین مسیر، مسیر روستای بست دیواندره است. این روستا در ارتفاع 1800 متر بالاتر از سطح دریا واقع شده و از آنجا مسیر کوه‌پیمایی آغاز می‌شود. مسیر صعود از روستای بست به سمت قله زلیخا به طول تقریبی 23 کیلومتر است. در این مسیر، کوهنوردان ابتدا از پاکوب‌های موجود در دره حرکت کرده و سپس به یال کوه صعود می‌کنند.

راهنمای صعود به قله زلیخا

در ادامه به بررسی مسیر صعود قله زلیخا از روستای بست می پردازیم:

موقعیت جغرافیایی روستای بست و قله زلیخا

روستای بست در شهرستان دیواندره در استان کردستان واقع شده و به عنوان آخرین روستای این ناحیه کوهستانی به شمار می‌آید. این روستا در ارتفاع 1800 متر از سطح دریا قرار دارد و برای رسیدن به آن، باید ابتدا خود را به جاده دیواندره به سقز رسانده و پس از عبور از روستاهای ابراهیم آباد و شریف آباد، به روستای بست برسید. در انتهای روستای بست، قرارگاه کوهنوردی وجود دارد که محل مناسبی برای استراحت و شب‌مانی کوهنوردان است. از اینجا، مسیر کوه‌پیمایی به سمت قله زلیخا آغاز می‌شود.

ویژگی‌های مسیر صعود به قله زلیخا

مسیر صعود به قله زلیخا از روستای بست به طور کلی به دو بخش تقسیم می‌شود: بخش اول که مسیر پاکوب است و بخش دوم که از یال به سمت قله ادامه می‌یابد. این مسیر دارای شیب ملایم و طولانی است و از این رو برای کسانی که آمادگی جسمانی متوسط دارند مناسب است.

در انتهای روستای بست قرارگاه کوهنوردی وجود دارد که محلی مناسب جهت شبمانی تیم های کوهنوردی می باشد. ارتفاع روستا 1800 متر بالاتر از سطح دریاست. مسیر کوهپیمایی نیز از محل قرارگاه آغاز می شود که دارای پاکوب است. ابتدای پاکوب درون دره بوده و سپس به روی یال امتداد می یابد. یال صعود در میان دو دره اصلی قله زلیخا واقع شده است. شیب مسیر زیاد نبوده اما طولانیست و تا زیر قلل کوهستان چهل چشمه ادامه خواهد داشت.

قله کرماکوه؛ آسانترین 4000 متری منطقه علم‌کوه و تخت‌سلیمان

ددلیفت با Trap Bar؛ افزایش جادویی قدرت پا بدون کمردرد

مسیر پاکوب

صعود از روستای بست با عبور از مسیر پاکوب آغاز می‌شود. این مسیر ابتدا از دره‌ای زیبا عبور کرده و سپس به یال کوه می‌رسد. در این قسمت، شیب مسیر کم و تدریجی است و به راحتی می‌توان از آن عبور کرد. در طول مسیر، از چشمه‌ها و رودخانه‌های محلی عبور خواهید کرد که به شما این امکان را می‌دهد که آب مورد نیاز خود را تامین کنید.

رسیدن به یال کوه

پس از پیمایش در دره، به یال کوه خواهید رسید. در این قسمت، مسیر به سمت بالاترین نقاط کوهستان کشیده می‌شود. این بخش از مسیر به نسبت دره، شیب بیشتری دارد ولی هنوز هم برای کوهنوردان با تجربه و آمادگی بدنی مناسب قابل عبور است. یال از دو طرف به دره‌های اصلی قله زلیخا محدود می‌شود و به همین دلیل چشم‌اندازهای بسیار زیبایی از اطراف به نمایش می‌گذارد.

نشانه‌ها و علائم مسیر

در مسیر صعود، تابلوی نارنجی رنگی وجود دارد که شما را به سمت چشمه کانی چاوره‌ش هدایت می‌کند. این چشمه به عنوان یکی از منابع آب در مسیر صعود شناخته می‌شود و محل مناسبی برای استراحت و تامین آب است. ادامه مسیر شما را به گردنه‌ای می‌رساند که در آن سه قله اصلی کوهستان چهل چشمه قابل دسترسی هستند. قله زلیخا بلندترین قله این مجموعه است که از این گردنه به راحتی قابل مشاهده است.

درجه سختی قله زلیخا

ارتفاع پای کار مسیر صعود به قله زلیخا 1800 متر می باشد. بنابراین برای صعود به قله باید حدود 1400 متر ارتفاع بگیرید. از سوی دیگر مسافت رفت و برگشت به قله نیز تقریبا 23 کیلومتر است. میزان سختی این کوه را می توان با قللی مانند لاله زار مقایسه کرد.

• آنتن دهی موبایل: در اکثر قسمت های مسیر وجود دارد.
• محل شبمانی: روستای بست دارای قرارگاه کوهنوردی مناسبی جهت شبمانی می باشد. قله زلیخا فاقد جانپناه یا پناهگاه است.
• دسترسی به آب: در مسیر روستای بست به قله زلیخا چشمه چاوره ش قرار گرفته است.

نکات مهم در مسیر صعود

1. ارتفاع و فاصله: مسافت کلی مسیر صعود از روستای بست تا قله زلیخا حدود 23 کیلومتر است. این مسیر به طور کلی شامل 1400 متر صعود به قله می‌باشد که برای کسانی که به کوهنوردی عادت دارند، چالش برانگیز است. بنابراین باید به تدریج ارتفاع گرفته و در صورت نیاز استراحت‌های کوتاه‌مدت داشته باشید.
2. آب و منابع طبیعی: در طول مسیر چشمه‌ها و رودخانه‌هایی وجود دارند که می‌توانند به شما در تامین آب کمک کنند. معروف‌ترین چشمه در مسیر کانی چاوره‌ش است که در قسمت جنوب شرقی قله قرار دارد. همراه داشتن آب کافی برای روزهای گرم توصیه می‌شود، زیرا در برخی قسمت‌های مسیر دسترسی به منابع آب محدود است.
3. آنتن‌دهی موبایل: در بیشتر مسیر صعود، آنتن‌دهی موبایل وجود دارد. این ویژگی می‌تواند در مواقع اضطراری به کمک شما بیاید، به ویژه اگر برای ارتباط با گروه یا پشتیبانی نیاز به تماس داشته باشید.
4. شیب مسیر: مسیر صعود به قله زلیخا از شیب متوسط برخوردار است. در بخش‌هایی از مسیر، شیب به تدریج افزایش می‌یابد و برای عبور از آن‌ها باید قدرت و استقامت بدنی خوبی داشته باشید. در مسیرهایی که شیب بیشتر است، باید به تدریج حرکت کرده و از استراحت‌های کوتاه برای حفظ انرژی خود استفاده کنید.
5. زمان صعود: برای صعود به قله زلیخا باید به مدت 6 تا 8 ساعت در مسیر کوه‌پیمایی کنید. از این رو، بهتر است صبح زود از روستای بست حرکت کنید تا پیش از تاریک شدن هوا به قله برسید.

محل شب‌مانی و استراحت

یکی از ویژگی‌های مثبت مسیر صعود به قله زلیخا، وجود قرارگاه کوهنوردی در روستای بست است. این قرارگاه توسط وزارت ورزش و جوانان دیواندره ساخته شده و امکاناتی مانند اتاق‌های خواب، سرویس بهداشتی، حمام و آشپزخانه را برای کوهنوردان فراهم می‌آورد. در صورتی که بخواهید قبل از صعود یا پس از برگشت از قله در آنجا استراحت کنید، باید از قبل رزرو کنید.

پوشش گیاهی و جانوری منطقه

منطقه چهل چشمه که قله زلیخا در آن واقع شده است، دارای پوشش گیاهی بسیار غنی است. گیاهان متنوعی مانند سولان، گل پامچال، ریواس، بنفشه، و چای کوهی در این منطقه رشد می‌کنند. همچنین، جانورانی مانند خرس، گرگ، روباه، خرگوش و کبک کوهی در این منطقه زندگی می‌کنند که برخی از آن‌ها را می‌توان در طول مسیر مشاهده کرد.

نکات ایمنی برای صعود به قله زلیخا

1. آمادگی جسمانی: برای صعود به قله زلیخا باید از آمادگی جسمانی مناسبی برخوردار باشید. این مسیر به دلیل طولانی بودن و اختلاف ارتفاع قابل توجه، نیاز به استقامت بدنی دارد.
2. لباس مناسب: لباس‌های کوهنوردی مناسب با شرایط جوی منطقه، از جمله لباس‌های ضد باد و ضد باران، کلاه، دستکش و کفش کوهنوردی مقاوم، ضروری است.
3. مراقبت از محیط زیست: در طول مسیر، به طبیعت و پوشش گیاهی احترام بگذارید. از برداشتن گل‌ها و گیاهان و یا آسیب رساندن به محیط زیست خودداری کنید.
4. احتیاط در شرایط بد آب و هوا: در صورتی که شرایط آب و هوایی نامساعد شود، از ادامه مسیر خودداری کرده و در اولین نقطه امن پناه بگیرید.

در زیر اطلاعات کلی درباره قله زلیخا به صورت جدول آمده است:

این اطلاعات به کوهنوردان کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی بهتری برای صعود به قله زلیخا داشته باشند.