کار با قطب نما

راهنمای کامل کار با قطب‌نما: از مبتدی تا حرفه‌ای

به کانال تلگرام موج کوه بپیوندید و از جدیدترین مطالب و محصولات باخبر شوید! Telegram عضویت در کانال
5
(6)

یادگیری استفاده از قطب‌ نما یکی از مهارت‌های ضروری برای هر کسی است که علاقه‌مند به پیاده‌روی در فضای باز و طبیعت‌گردی است. این ابزار ساده، اما کاربردی، می‌تواند به شما کمک کند تا در مسیرهای کم‌تر شناخته شده و مکان‌های طبیعی، راه خود را پیدا کنید و از تجربه‌های جدید لذت ببرید.

در این مقاله با تکیه بر منابع مختلف سعی کردیم جامع ترین راهنمای کار با قطب نما را تهیه کنیم با این حال کار با این ابزار ناوبری مهم نیاز به کار عملی دارد و این مطلب می تواند به عنوان راهنمای عمومی شما برای تمرینات بیشتر زیر نظر افراد ذیصلاح به کار گرفته شود.

چرا به قطب‌نما نیاز داریم؟

کار با قطب‌نما در طبیعت و کوهنوردی یکی از مهارت‌های اساسی و ضروری است که می‌تواند در بسیاری از موقعیت‌ها، به‌ویژه در شرایط دشوار یا در محیط‌های ناآشنا، جان شما را نجات دهد. در ادامه به اهمیت این ابزار در کوهنوردی و طبیعت‌گردی پرداخته شده است:

1. راهنمایی در مسیرهای ناآشنا

در طبیعت و هنگام کوهنوردی، شما اغلب با مسیرهای جدید و محیط‌های ناآشنا روبه‌رو می‌شوید. در این شرایط، قطب‌نما به شما کمک می‌کند تا جهت صحیح را پیدا کرده و از مسیرهای پرخطر دوری کنید. با استفاده از قطب‌نما می‌توانید از نقشه‌خوانی دقیق‌تری بهره‌مند شوید و مسیر خود را به درستی شبیه‌سازی کنید.

پیشنهاد ویژه موج کوه برای امروز!

2. جلوگیری از گم شدن

یکی از مهم‌ترین کاربردهای قطب‌نما، جلوگیری از گم شدن است. در صورت تغییرات ناگهانی در شرایط آب و هوایی یا محیطی، ممکن است شما دچار سردرگمی شوید. داشتن قطب‌نما به شما این امکان را می‌دهد که همیشه جهت صحیح را شناسایی کنید و از مسیر خود منحرف نشوید. این امر به‌ویژه در مناطق کوهستانی یا جنگلی که نشانه‌های طبیعی برای جهت‌یابی محدود است، بسیار مفید است.

3. کمک به جهت‌یابی دقیق

در کوهنوردی و طبیعت‌گردی، ممکن است نیاز به جهت‌یابی دقیق داشته باشید تا به مقصد خود برسید. با استفاده از قطب‌نما می‌توانید به‌راحتی زاویه‌ها و bearingهای دقیق را برای حرکت در مسیرهای خاص پیدا کنید. این ویژگی به‌ویژه زمانی که باید از طریق نقشه موقعیت خود را مشخص کنید، اهمیت زیادی دارد.

4. هم‌راستایی با نقشه

قطب‌نما به شما این امکان را می‌دهد که نقشه را به‌درستی اورینت (جهت‌دهی) کنید. این کار باعث می‌شود که بتوانید مقاصد خود را دقیق‌تر شبیه‌سازی کرده و به‌راحتی از نقشه برای پیدا کردن مسیر استفاده کنید. همچنین این ابزار به شما این امکان را می‌دهد که نقاط خاص در محیط واقعی را با نقشه تطبیق دهید و مسیر دقیق‌تری را دنبال کنید.

5. بسیار مفید در شرایط اضطراری

در شرایط اضطراری مانند تغییرات شدید آب و هوایی، ابرهای فراوان یا در شب، وقتی که دید شما محدود است، قطب‌نما می‌تواند به‌عنوان ابزار اصلی برای یافتن جهت و موقعیت شما عمل کند. بدون قطب‌نما، ممکن است در چنین شرایطی بسیار سخت باشد که بتوانید مسیر درست را پیدا کنید.

6. کمک به مثلث‌سازی (Triangulation)

در مناطقی که مسیرهای واضحی ندارند و شما باید موقعیت دقیق خود را بیابید، قطب‌نما به شما کمک می‌کند که از تکنیک مثلث‌سازی برای تعیین مکان خود استفاده کنید. با گرفتن bearing از چند نقطه مشخص، می‌توانید موقعیت خود را با دقت بالا روی نقشه پیدا کنید.

آشنایی با قطب‌نما و اجزای آن

در تصویر زیر بخش های مختلف یک قطب نمای جهت یابی را مشاهده می کنید. این اجزا ممکن است در مدل های گوناگون قطب نما متفاوت باشد اما کلیت کار به همین شکل می باشد.

راهنمای کامل کار با قطب‌نما: از مبتدی تا حرفه‌ای

این تصویر قطب‌نمایی را نشان می‌دهد که بخش‌های مختلف آن با حروف مشخص شده‌اند. در ادامه توضیح هر بخش آمده است:

A – Cover (پوشش): این قسمت پوشش بیرونی قطب‌نما است که برای محافظت از اجزای داخلی استفاده می‌شود.

B – Wire Site (سیم سایت): این سیم به عنوان یک مرجع برای دیدن جهت استفاده می‌شود. در هنگام استفاده از قطب‌نما، سیم به‌عنوان نقطه مشخصی برای نگه داشتن قطب‌نما در موقعیت درست عمل می‌کند.

پیشنهاد ویژه موج کوه برای امروز!

C – Index Line (خط شاخص): این خط به شما کمک می‌کند که مقدار زاویه یا جهت مورد نظر خود را مشخص کنید.

D – Floating Dial (دایال شناور): دایال شناور بخشی است که خود را با جهت شمال تنظیم می‌کند و روی آن جهت‌های مختلف (N، E، S، W) به نمایش درمی‌آید.

E – Magnetic Arrow (فلش مغناطیسی): این فلش به‌طور خودکار به سمت شمال جغرافیایی اشاره می‌کند و جهت‌گیری شما را برای یافتن مسیر صحیح راهنمایی می‌کند.

F – Rear Site/Lense Bracket (براکت سایت/لنز پشت): این قسمت معمولاً برای مشاهده دقیق‌تر جهت‌های مختلف استفاده می‌شود. با تنظیم قطب‌نما به‌صورت عمودی می‌توان مسیر دقیق‌تری را شناسایی کرد.

G – Lense (لنز): لنز برای کمک به دیدن دقیق‌تر اجزا روی دایال شناور استفاده می‌شود و برای تعیین جهت‌های مختلف کمک می‌کند.

پیشنهاد ویژه موج کوه برای امروز!

H – Sighting Slot (شکاف سایت): این شکاف به شما کمک می‌کند تا هدف را به‌دقت در جهت خاصی نشانه‌گذاری کنید.

I – Thumb Loop (حلقه انگشتی): این حلقه به شما امکان می‌دهد که قطب‌نما را راحت‌تر در دست بگیرید و هنگام استفاده از آن دقت بیشتری داشته باشید.

J – Bezel (حاشیه): حاشیه قطب‌نما به‌عنوان محفظه‌ای برای دایال شناور عمل می‌کند و کمک می‌کند تا دایال ثابت بماند.

این اجزا به شما کمک می‌کنند که جهت‌های مختلف را با دقت بیشتری پیدا کرده و در سفرهای کوهنوردی، کمپینگ یا سایر فعالیت‌های بیرونی از آن استفاده کنید.

این اجزا به شما کمک می‌کنند که جهت‌های مختلف را با دقت بیشتری پیدا کرده و در سفرهای کوهنوردی، کمپینگ یا سایر فعالیت‌های بیرونی از آن استفاده کنید.

چگونه از قطب‌نما استفاده کنیم؟

استفاده از قطب‌نما چهار مرحله اصلی دارد که در ادامه شرح داده می‌شود:

1. بررسی مسیر (Heading)

برای این کار، قطب‌نما را جلوی خود قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که فلش جهت حرکت به سمت جلو و در جهت حرکت شما باشد. سپس صفحه چرخان قطب‌نما را بچرخانید تا علامت “N” (برای شمال) با سوزن مغناطیسی قرمز هم‌راستا شود. عددی که در کنار صفحه چرخان قطب‌نما قرار دارد، همان مسیر یا Heading شما است.

2. تنظیم نقشه (Set the Map)

برای این کار، نقشه را به صورت صاف روی زمین بگذارید و قطب‌نما را روی نقشه قرار دهید. سپس نقشه و قطب‌نما را طوری بچرخانید که سوزن قرمز قطب‌نما با خطوط شمال-جنوب نقشه هم‌راستا شود. به این ترتیب نقشه شما با محیط اطراف تطبیق پیدا می‌کند. برای اینکه بتوانید نقشه و محیط را بهتر تطبیق دهید، سعی کنید ویژگی‌های محیطی اطراف خود را با آنچه که روی نقشه دیده می‌شود، مطابقت دهید.

3. گرفتن زاویه (Taking a Bearing)

گاهی ممکن است بخواهید زاویه‌ای را بگیرید تا از جهت درستی که حرکت می‌کنید اطمینان حاصل کنید. برای این کار، قطب‌نما را روی نقشه قرار دهید به طوری که لبه‌ی صاف آن میان موقعیت شما و مقصد قرار گیرد. دقت کنید که فلش جهت حرکت به سمت مقصد نشان داده شود. سپس صفحه چرخان قطب‌نما را بچرخانید تا سوزن مغناطیسی قرمز به سمت شمال نقشه هدایت شود. عددی که در کنار خط شاخص قرار دارد، همان زاویه‌ای است که باید دنبال کنید.

4. پیروی از زاویه (Follow a Bearing)

بعد از اینکه زاویه را گرفتید، قطب‌نما را از روی نقشه بردارید و آن را به گونه‌ای نگه دارید که فلش جهت حرکت به سمت جلو باشد. سپس بدنتان را بچرخانید تا سوزن مغناطیسی قرمز داخل فلش جهت حرکت قرار گیرد. حالا می‌توانید در مسیر مشخص شده حرکت کنید و مسیر خود را طبق زاویه‌ای که گرفته‌اید دنبال کنید. هر از چندگاهی چک کنید که هنوز در همان جهت حرکت می‌کنید.

اورینت کردن نقشه و قطب‌نما

خواندن نقشه یکی از مهارت‌های اساسی در کوهنوردی، کمپینگ، و هر فعالیت خارج از جاده‌ای است. این مهارت به شما کمک می‌کند تا آنچه که روی نقشه می‌بینید را با آنچه که در محیط اطراف خود مشاهده می‌کنید، تطبیق دهید. پیش از اینکه بتوانید این کار را انجام دهید، باید نقشه خود را به درستی اورینت کنید، یعنی باید نقشه را به گونه‌ای تنظیم کنید که جهت‌های واقعی اطرافتان با آن هماهنگ باشد.

مراحل اورینت کردن نقشه و قطب‌نما

برای اورینت کردن نقشه و قطب‌نما، ابتدا باید اطمینان حاصل کنید که اختلاف زاویه‌ای (declination) بین شمال مغناطیسی و شمال واقعی به درستی تنظیم شده باشد. پس از این تنظیم، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

راهنمای کامل کار با قطب‌نما: از مبتدی تا حرفه‌ای
  1. قرار دادن قطب‌نما روی نقشه
    قطب‌نما را روی نقشه قرار دهید به‌طوری که پیکان جهت سفر (که روی قطب‌نما مشخص است) به سمت بالای نقشه اشاره کند. این به این معنا است که پیکان جهت سفر باید هم‌راستا با جهت شمال نقشه قرار گیرد.
  2. چرخاندن حلقه تنظیم قطب‌نما
    پس از قرار دادن قطب‌نما روی نقشه، حلقه تنظیم (bezel) را بچرخانید تا علامت “N” (شمال) روی حلقه تنظیم با پیکان جهت سفر هم‌راستا شود. این کار باعث می‌شود که نقشه و قطب‌نما به طور دقیق با شمال واقعی هم‌راستا شوند.
  3. تنظیم پایه قطب‌نما با لبه‌های نقشه
    حالا که حلقه تنظیم به درستی تنظیم شده است، باید پایه قطب‌نما را جابجا کنید تا یکی از لبه‌های صاف آن با لبه راست یا چپ نقشه هم‌راستا شود. در این مرحله، پیکان جهت سفر باید همچنان به سمت بالای نقشه اشاره کند.
  4. چرخاندن بدن تا تطبیق سوزن مغناطیسی
    پس از اینکه قطب‌نما و نقشه به درستی تنظیم شدند، بدن خود را بچرخانید تا سوزن مغناطیسی قطب‌نما در داخل خط‌های جهت‌یابی (orienting arrow) قرار بگیرد. این کار به شما کمک می‌کند که نقشه به‌درستی اورینت شده باشد و بتوانید جهت‌های اطراف خود را دقیق‌تر شبیه‌سازی کنید.

گرفتن زاویه جهت یا “Bearing” یا گرا گیری

در ناوبری، واژه “bearing” به‌طور ساده به معنای جهت‌گیری دقیق و مشخص است. به جای اینکه بگویید “به سمت شمال غربی بروید”، شما می‌توانید از یک bearing مانند ۳۱۵ درجه برای رسیدن به مقصد خود استفاده کنید. این یک روش دقیق‌تر برای توضیح جهت است که در نقشه‌خوانی و استفاده از قطب‌نما بسیار مفید است.

زاویه‌های گراگیری همیشه وابسته به یک نقطه مشخص هستند. به همین دلیل، دنبال کردن همان bearing از دو مکان مختلف شما را به یک مقصد واحد نمی‌رساند.

گرفتن زاویه جهت از نقشه

راهنمای کامل کار با قطب‌نما: از مبتدی تا حرفه‌ای

برای گرفتن یک گراگیری از نقشه، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

  1. قرار دادن قطب‌نما روی نقشه
    قطب‌نما را روی نقشه قرار دهید، به طوری که لبه مستقیم صفحه آن بین موقعیت فعلی شما (مثلاً جایی که ایستاده‌اید) و مقصد مورد نظر (مثل یک کمپ) قرار گیرد.
  2. جهت‌دهی پیکان سفر
    اطمینان حاصل کنید که پیکان جهت سفر به سمت مقصد، یعنی کمپ، اشاره می‌کند. دقت کنید که قطب‌نما وارونه نباشد.
  3. چرخاندن حلقه تنظیم قطب‌نما
    حلقه تنظیم قطب‌نما را بچرخانید تا خطوط اورینت قطب‌نما با خطوط شبکه شمال-جنوب نقشه هم‌راستا شوند. همچنین، علامت شمال روی حلقه تنظیم باید دقیقاً با شمال نقشه هم‌جهت باشد.
  4. خواندن زاویه
    به خط شاخص قطب‌نما نگاه کنید تا زاویه‌ای که شما گرفته‌اید را بخوانید. این زاویه، همان bearing است که شما باید در حرکت به سمت مقصد خود دنبال کنید.

دنبال کردن زاویه جهت به مقصد

پس از گرفتن زاویه جهت از نقشه، می‌توانید از قطب‌نما برای حرکت در مسیر استفاده کنید:

  1. نگه داشتن قطب‌نما
    قطب‌نما را به طوری نگه دارید که پیکان جهت سفر از شما دور باشد و به سمت مقصدی که روی نقشه مشخص کرده‌اید اشاره کند.
  2. چرخاندن بدن برای تطبیق سوزن مغناطیسی
    بدن خود را بچرخانید تا سوزن مغناطیسی در داخل خطوط اورینت قطب‌نما قرار گیرد. حالا پیکان جهت سفر شما دقیقاً در مسیر bearing است که گرفته‌اید و می‌توانید به سمت مقصد حرکت کنید.

گرفتن زاویه جهت در میدان

گاهی اوقات ممکن است بخواهید موقعیت خود را در محیط واقعی پیدا کنید و بدانید دقیقاً در کجای مسیر قرار دارید. برای این کار باید از نقاط مشخص در محیط استفاده کنید:

راهنمای کامل کار با قطب‌نما: از مبتدی تا حرفه‌ای
  1. یافتن یک نشانه مشخص
    یک نشانه قابل شناسایی در محیط پیدا کنید که بتوانید آن را روی نقشه هم شبیه‌سازی کنید (مثلاً یک کوه، درخت بزرگ، یا ساختمان خاص).
  2. گرفتن زاویه جهت از قطب‌نما
    قطب‌نما را به‌صورت افقی نگه دارید و پیکان جهت سفر را به سمت نشانه انتخابی بگیرید. سپس حلقه تنظیم قطب‌نما را بچرخانید تا سوزن مغناطیسی در داخل خطوط اورینت قرار بگیرد.
  3. خواندن زاویه جهت
    حالا زاویه‌ای که از نشانه گرفته‌اید را از خط شاخص قطب‌نما بخوانید.

انتقال زاویه به نقشه

حال که زاویه جهت را از محیط گرفتید، می‌توانید آن را به نقشه انتقال دهید:

  1. قرار دادن قطب‌نما روی نقشه
    قطب‌نما را روی نقشه قرار دهید و یکی از گوشه‌های لبه مستقیم آن را با نشانه در محیط هماهنگ کنید.
  2. چرخاندن قطب‌نما برای هم‌راستا کردن خطوط اورینت
    مطمئن شوید که پیکان جهت سفر همچنان به سمت نشانه اشاره کند و سپس صفحه پایه قطب‌نما را بچرخانید تا خطوط اورینت با خطوط شمال-جنوب نقشه هم‌راستا شوند.
  3. کشیدن خط از نشانه
    حالا می‌توانید یک خط از نشانه روی نقشه رسم کنید. نقطه‌ای که این خط مسیر شما را با مسیر شما در نقشه قطع می‌کند، موقعیت شما خواهد بود.

استفاده از مثلث‌سازی برای پیدا کردن موقعیت

اگر شما در مسیری خطی مانند یک جاده یا مسیر پیاده‌روی نیستید، همچنان می‌توانید موقعیت خود را پیدا کنید. به این فرآیند “مثلث‌سازی” گفته می‌شود:

  1. استفاده از چند گرا
    از دو یا سه نشانه مختلف استفاده کنید و برای هرکدام زاویه جهت (bearing) بگیرید.
  2. کشیدن خطوط در نقشه
    از هر نشانه یک خط روی نقشه بکشید. جایی که این خطوط به هم برسند، موقعیت شما خواهد بود. معمولاً خطوط به یک نقطه واحد می‌رسند، اما گاهی ممکن است یک مثلث کوچک شکل بگیرد که موقعیت شما در داخل یا نزدیک به آن ناحیه خواهد بود.

تمرین با قطب‌نما

برای تسلط بیشتر به این مهارت، می‌توانید یک مسیر کوتاه در نزدیکی خانه انتخاب کنید و سعی کنید با استفاده از نقشه و قطب‌نما آن را طی کنید. با گذشت زمان و تجربه بیشتر، می‌توانید به مکان‌های دورتر سفر کنید و با اعتماد به نفس بیشتری در مسیرهای کم‌تر شناخته شده قدم بگذارید.

نکات مهم در استفاده از قطب‌نما

  • تنظیم تغییرات مغناطیسی (Declination): قطب‌نما به سمت شمال مغناطیسی اشاره می‌کند که ممکن است با شمال حقیقی تفاوت داشته باشد. این تفاوت که به نام “تغییر مغناطیسی” شناخته می‌شود، باید قبل از استفاده از قطب‌نما تنظیم شود. تغییرات مغناطیسی ممکن است در مناطق مختلف متفاوت باشد و بهتر است قبل از سفر، آن را بررسی کنید.
  • آشنایی با نقشه: برای استفاده بهینه از قطب‌نما، باید مهارت خوبی در خواندن نقشه داشته باشید. تطبیق دقیق نقشه با محیط اطراف می‌تواند به شما کمک کند تا همیشه مسیر خود را درست پیدا کنید.
  • تمرین مداوم: استفاده از قطب‌نما نیاز به تمرین دارد. به تدریج می‌توانید مهارت‌های خود را تقویت کنید و از این ابزار در شرایط مختلف استفاده کنید.

چرا به قطب‌نما نیاز داریم؟

در عصر فناوری و گوشی‌های هوشمند، ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا باید از قطب‌نما استفاده کرد، در حالی که گوشی‌های موبایل و GPS می‌توانند راه‌ها را نشان دهند؟ پاسخ این است که قطب‌نما به هیچ‌گونه انرژی نیاز ندارد و بدون نیاز به باتری یا شارژ مجدد، در شرایط سخت مانند هوای ابری، باتری‌های تمام‌شده یا سیگنال‌های ضعیف، به کار می‌رود. بنابراین، قطب‌نما به عنوان یک ابزار ایمنی ضروری در شرایط طبیعی شناخته می‌شود.

جمع‌بندی

یادگیری استفاده از قطب‌نما یکی از مهارت‌های اساسی در طبیعت‌گردی و کوهنوردی است. با آشنایی کامل با اجزای قطب‌نما و تمرین در محیط‌های مختلف، می‌توانید در هر شرایطی به راحتی مسیر خود را پیدا کنید و از سفرهای خود لذت ببرید. پس از یادگیری این مهارت، می‌توانید به راحتی و با اعتماد به نفس به مکان‌های جدیدی سفر کنید و از زیبایی‌های طبیعت بهره‌برداری کنید.

چقدر این پست مفید بود؟

ستاره چپ بیشترین امتیاز

میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد آرا: 6

تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.

گروه موج کوه

انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند
M

کلاه سنگنوردی سیموند مدلSPRINT سبک وزن

۶.۹۹۱.۰۰۰ تومان
دستکش نیم پنجه ورزشی KeepFit
انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند
XS
S
M
L

دستکش نیم پنجه ورزشی KeepFit

۲۳۴.۰۰۰ تومان
انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند
انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند

کیف دوشی تک تاپ

۵۹۸.۰۰۰ تومان

جدیدترین مقالات

مقالات پیشین

انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند

فلاسک 800 مدل ams گنجایش 0.8 لیتر

۴۹۵.۰۰۰ تومان
چادر کوهنوردی 2 نفره HILLMAN مدل alpine
انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند

چادر 2 نفره هیلمن HILLMAN مدل alpine

۸.۹۶۸.۰۰۰ تومان
انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند
L
XL

دستکش‌های سه‌انگشتی مدل وینتر سولجر 3M

۳.۷۴۰.۰۰۰ تومان
جوراب تمام حوله ای
انتخاب گزینه ها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *