قله الوند همدان | راهنمای کامل صعود به نگین زاگرس
کوه الوند به ارتفاع 3450 متر، واقع شده در استان همدان به عنوان یکی از قلل بسیار برجسته جهان و در بین 1515 قله این لیست برشمرده میشود. لازم به توضیح است که منظور از قله بسیار برجسته، کوههای می باشند که برآمدگی نسبی آن بیش از 1500 متر باشد. دامنه های شمالی این کوه به سمت شهر همدان و سمت جنوب کوه الوند روبه تویسرکان است.
این کوه همچنین به نام اروند در گذشته نامهید میشده که دلیل آنرا مدفون بودن شخصی به همین نام در کوه برشمرده اند. نکته دیگر در مورد الوند این است که برخلاف تصور عمومی بلندترین قله همدان قله یخچال میباشد.
مرتبط : سیمرغ کوههای ایران ، نکات کوهنوردی برای تازه کارها
فهرست مطالب
Toggleکوه الوند در کدام استان قرار دارد؟
کوه الوند در استان همدان و در جنوب شهر همدان واقع شده است. بسیاری از مردم فکر می کنند که الوند بلندترین قله استان همدان است. این در حالیست که کوه کوبری و بلندترین ستیغ آن موسوم به قله یخچال شرقی به ارتفاع ۳۵۸۶ متر بلندترین قله استان به شمار می رود.
دستهبندیهای محبوب موجکوه

مسیرهای صعود به قله الوند
صعود به قله الوند از مسیرهای متعددی ممکن است، اما سه مسیر اصلی بیشترین محبوبیت را دارند:
۱. مسیر کلاسیک از گنجنامه – میدان میشان – تخت نادر – قله الوند
- شروع مسیر از پارکینگ دهکده توریستی گنجنامه در ارتفاع حدود ۲۱۰۰ متر است.
- با حدود ۹۰ دقیقه کوهپیمایی، به دشت میشان (۲۶۰۰ متر) و سپس به پناهگاه اصلی میرسید.
- از آنجا، مسیر به سمت تخت نادر ادامه دارد (حدود ۳۰۰۰ متر).
- آخرین بخش مسیر، صعود به خود قله الوند است که با شیب بیشتر و مسیرهای سنگی همراه است.
این مسیر، با داشتن دو پناهگاه، چشمههای متعددی مثل حوض نبی و امکاناتی مانند پایگاه امداد کوهستان، یکی از ایمنترین و مناسبترین گزینههاست، بهویژه برای کوهنوردان تازهکار یا تیمهای صعود گروهی.
۲. مسیر جنوبی از شهر سرکان
این مسیر از سمت جنوب قله آغاز شده و برای کوهنوردانی که قصد صعود از منطقه تویسرکان را دارند مناسب است. مسیر از دره سرکان و چمن شاه نظر عبور کرده و به تخت نادر متصل میشود.
۳. مسیر دره مرادبیگ و کیوارستان
یکی دیگر از مسیرهای پرطرفدار، صعود از دره مرادبیگ یا کیوارستان است. این مسیرها چشماندازهای بکری دارند و از مناطق طبیعی خاص مانند چشمه قاضی و دره دوزخ عبور میکنند.
مسیر صعود کوه الوند
مشهورترین مسیر صعود به کوه الوند از گنجنامه و در منطقه عباس آباد آغاز میشود. این مسیر با گذر از کنار آبشار گنجنامه در پاکوب مشخص و در روبه روی کتیبه معروف گنجنامه بالا میرود. آبشار دوم در زیر پناهگاه میدان میشان به خوبی دیده میشود.
پس از مدت زمانی و با عبور از یک شیب تند بر بالای تپه و سپس به صورت اریب به پناهگاه و دشت زیبای میدان میشان با سبزه زارها خواهید رسید. از پناهگاه دوم گذشته به سمت یال شمال غربی تا لب گردنه ای مرتفع پیش رفته بر بالای دشت دیگری قرار خواهید گرفت.
از اینجا قله و برج صخره ای شیرمانند کوه الوند به خوبی در شمال غربی دیده میشود. سپس از اینجا از طریق یک یال به زیر برج رسیده، از وسط شکاف سنگی پای قله بر کوه الوند خواهید ایستاد. از اینجا میتوان مناظر زیبای منطقه از جمله شهر همدان و تویسرکان، کوههای زاگرس و قلل کلاغ لان و قزل ارسلان را مشاهده کرد.

مدت زمان صعود به الوند چقدر است؟
البته مدت زمان صعود وابستگی زیادی به سرعت و آمادگی کوهنورد دارد. این صعود برای یک کوهنورد سرعتی حدود 3 ساعت و برای یک تیم چابک حدود 6 ساعت رفت و برگشت به طول می انجامد. اگر تازه کار هستید مدت زمان بیشتری در نظر بگیرید.
نکات مهم صعود به کوه الوند
- به دلیل مشرف بودن به دشت های اطراف، به خصوص در زمان هوای خراب باید انتظار بادهای بسیار تند را داشته باشید.
- پوشش موبایل در منطقه تقریبا کامل است.
- در میدان گنجنامه امکاناتی مانند سرویس بهداشتی ، تغذیه و پارکینگ محیا هستند.
- میتوان برای استفاده بیشتر از زمان الوند و کلاغ لان را در یک روز صعود نمود.
مرتبط : لوازم مورد نیاز در کوهنوردی ، کوهنوردی ، کوهپیمایی و پیمایش.
پناهگاه میدان میشان
پناهگاه اصلی میدان میشان در ارتفاع حدود ۲۶۰۰ متر، یکی از مجهزترین پناهگاههای کوهنوردی در ایران است. امکانات آن شامل:
- سیستم گرمایشی، برق، آب لولهکشی، تختخواب و خوابگاه عمومی
- اتاق مجزا برای بانوان
- بوفه فروش غذا و نوشیدنی
- پناهگاه دوم نیز در فاصله کمی از آن قرار دارد و برای توقفهای کوتاه مناسب است.
این پناهگاه دومین پناهگاه کوهنوردی کشور پس از پناهگاه شیرپلا میباشد که در سال 1345 ساخته شد.
قلل مهم اطراف قله الوند
رشتهکوه الوند میزبان چندین قله دیگر است که برخی از آنها مسیرهای جداگانه صعود دارند:
- قله یخچال (۳۵۸۰ متر)
- قله کوبری (۳۵۸۶ متر – بام استان همدان)
- قله کلاغلان (۳۴۸۰ متر)
- قله دائمبرف (۳۴۵۰ متر)
- قله قزل ارسلان (۳۲۵۰ متر)
- قله شاهنشین (۳۴۹۶ متر)
- چهار قله، کمرلرزان، تاریکدره، کرکسین و آلمابلاغ
بسیاری از این قلل با مسیرهایی متصل به هم امکان صعود ترکیبی دارند.

جاذبه های اطراف کوه الوند
از جاذبه های دیدنی منطقه کوه همدان باید به کتیبه گنجنامه اشاره کرد. این کتیبه به بیان سخنانی از داریوش و خشایارشاه از دوره هخامنشیان میپردازد.

متن کتیبه داریوش اول : خدای بزرگ است اهورامزدا، که این زمین را آفرید، که آن آسمان را آفرید، که مردم را آفرید، که شادی را برای مردم آفرید، که داریوش را شاه کرد، شاهی از [میان] بسیاری، فرمانروائی از [میان] بسیاری. مَنَم داریوش، شاه بزرگ، شاهِ شاهان، شاهِ سرزمینها[یی] که نژادهای گوناگون دارند، شاه سرزمین دور و دراز، پسر ویشتاسب هخامنشی.
متن کتیبه خشایارشاه: خدای بزرگ است اهورامزدا، که بزرگترین خدایان است، که این زمین را آفرید، که آن آسمان را آفرید، که مردم را آفرید، که برای مردم شادی آفرید، که خشایارشا را شاه کرد، یگانه از میان شاهان بسیار، یگانه فرمانروا از میان فرمانروایان بیشمار. من خشایارشا، شاه بزرگ، شاهِ شاهان، شاهِ کشورهای دارای ملل بسیار، شاه این سرزمین بزرگِ دوردستِ پهناور، پسر داریوش شاه هخامنشی.
کوه الوند از چه نوع سنگی است
کوه الوند به طور کلی از نوع سنگ آذرین می باشد. لایه رویی این ژرف سنگ ها به دلیل فرسودگی دچار خردگی شده و لایه درونی به شکل گرانیت در بعضی قسمت ها بیرون آمده است.
دکتر مهدی جباریان / باشگاه ورزشی موج
جمعبندی و پیشنهاد موج کوه
قله الوند نهتنها یک مقصد کوهنوردی است، بلکه ترکیبی از تاریخ، طبیعت، تمرین و آرامش را در دل خود جای داده است. چه بخواهید یک کوهنوردی سبک تابستانی داشته باشید و چه یک صعود جدی زمستانی، الوند میتواند مقصد ایدهآلی برای شما باشد.
اگر قصد صعود دارید:
- از پناهگاههای میدان میشان استفاده کنید
- در فصل زمستان، حتماً با تیم حرفهای و تجهیزات کامل حرکت کنید
- قبل از صعود، از پیشبینی آبوهوا مطلع شوید
برای تهیه تجهیزات کوهنوردی استاندارد، توصیه میکنیم سری به دستهبندی لوازم کوهنوردی موج کوه بزنید و با کیفیتترین کالاها را با قیمت مناسب تهیه کنید.
| موضوع | جزئیات |
|---|---|
| نام قله | قله الوند |
| رشتهکوه | زاگرس مرکزی |
| موقعیت جغرافیایی | استان همدان، جنوب شهر همدان، مشرف به تویسرکان |
| مختصات جغرافیایی قله | 34.763496° N, 48.402439° E |
| ارتفاع تقریبی قله | بین ۳۴۵۰ تا ۳۵۷۴ متر (متغیر در منابع مختلف) |
| ارتفاع از پای کار (گنجنامه) | حدود ۲۱۹۳ متر |
| مسافت پای کار تا قله | حدود ۴ کیلومتر |
| نوع سنگ غالب | سنگ آذرین (گرانیت) |
| نوع قله | قله گنبدی با ساختار صخرهای |
| وضعیت آتشفشانی | ندارد – منشأ غیر آتشفشانی |
| درجه سختی صعود | متوسط (بسته به مسیر و فصل صعود) |
| مسیرهای صعود رایج | گنجنامه – میدان میشان – تخت نادر – قله الوند |
| زمان تقریبی صعود | بین ۴ تا ۱۲ ساعت (یا برنامه ۲ روزه با شبمانی) |
| بهترین فصل صعود | بهار و تابستان (برای همه)، زمستان (فقط حرفهایها) |
| امکانات مسیر | پناهگاه میدان میشان (آب، برق، گرمایش، خوابگاه، بوفه)، پناهگاه دوم، پایگاه امداد |
| پوشش گیاهی | گون، پونه، ریواس، موسیر، لاله، سوسن، آزربه و چمنزارها |
| حیات وحش | گرگ، روباه، بز کوهی، شغال، سمور، کبک، عقاب، قوچ |
| چشمههای مهم | حوض نبی، تخت نادر، کلاغلان، قاضی، خسرو، ملک، افعی، هفت چشمه، آب مروارید |
| پوشش موبایل | تقریباً کامل در تمام مسیر |
| مکانهای دیدنی اطراف | کتیبه گنجنامه، آبشار گنجنامه، دهکده توریستی گنجنامه |
| دسترسی به همدان | با اتوبوس و مینیبوس تا گنجنامه، از تهران حدود ۴.۵ ساعت |
| قلههای اطراف | کلاغلان (۳۴۸۰م)، دائمبرف، قزلارسلان، یخچال (۳۵۸۰م)، شاهنشین، کلاهقاضی |
| ثبت ملی | در فهرست میراث طبیعی ایران (۱۳۹۰) |
چقدر این پست مفید بود؟
ستاره چپ بیشترین امتیاز
میانگین امتیاز 4.4 / 5. تعداد آرا: 13
تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.
مهدی جباریان
کفش سنگنوردی هلیکس اسکارپا scarpa helix
کاپشن وینداستاپر زنانه ماموت MAMMUT
- کاپشن وینداستاپر زنانه ماموت: مناسب برای کوهنوردی، اسکی، کوهپیمایی و سایر فعالیت های فضای باز
- رویه بیرونی: 100% الیاف پلی استر
- رویه داخلی: میکرو پلار با کیفیت
- زیپ های بادوام و مجهز به آویز های کششی
- فناوری پارچه با تکنولوژی پیشرفته Storm Shield
- برش سه بعدی (تن خور راحت و شیک)
- کلاه تکنیکی با زیپ تا بالای گردن
- سگک جمع کننده کلاه
- سه جیب بیرونی (دوجیب دست زیپ دار و یک جیب روی بازو)
- قابلیت تنفس > 10000 گرم در متر مربع در 24 ساعت.
- تست ضدآب تا ستون 10000 میلی متر
- تولید چین
برنامه تمرینی بدنسازی (مبتدی تا حرفه ای)
- برنامه تمرینی بدنسازی برای فیتنس، کاهش و افزایش وزن، عضله سازی، حجم و آمادگی جسمانی
- شخصی سازی برنامه بر اساس ارزیابی های اولیه از طریق کارشناسان با تجربه
- ارایه راهنمایی و برنامه برای یک دوره تمرینی
- ویژه سازی برای خانم ها و آقایان
- جهت تمرین در باشگاه و منزل با توجه به امکانات فرد
- پشتیبانی در طول برنامه از طریق تماس با کارشناس ورزشی
- بررسی ترکیب بدنی برای تنظیم دقیق برنامه تمرینی بدنسازی
- تنظیم برنامه بر اساس تمرین در باشگاه، کار با دمبل، تمرین با وزن بدن یا سایر موارد مورد نظر ورزشکار
- در نظر گرفتن اهداف ورزشکار و کمک به هدف گذاری تمرینی
- برنامه تمرینی به صورت یک دوره یک ماهه ارایه می شود.
عینک جولبو اسپرت مدل TrailGuard
- ساخت تایوان با کیفیت بالا
- مجهز به لنزهای UV400 با محافظت کامل در برابر اشعههای UVA و UVB
- طراحی اسپرت و پوششی برای محافظت کامل اطراف چشم
- مناسب برای دوچرخهسواری، کوهنوردی، رانینگ، موتورسواری و استفاده شهری
- لنز آینهای با رفلکس آبی برای کاهش眩زدگی و افزایش وضوح دید
- فریم مقاوم، سبک و ضدضربه برای استفاده طولانیمدت
- طراحی ارگونومیک با انحنای مناسب صورتهای متوسط و بزرگ
- دارای روکش جانبی برای کاهش ورود نور و گردوغبار
- ثبات بالا روی صورت حتی در فعالیتهای پرتحرک
- موجود در رنگهای متنوع و جذاب (آبی، سفید، مشکی، خاکستری و...)
- بههمراه کیف پارچهای مخصوص نگهداری
- مناسب برای شرایط آفتابی، برفی و محیطهای پرنور طبیعی و شهری
کفش کوه بدون ساق نورث فیس CEDAR MESA
- زیره دو لایه و ویبرام برای ثبات، دوام و چسبندگی
- طراحی سه بعدی برای تعادل و کشش
- لایه میانی برای جذب ضربه
- زیره ویبرام برای کشش و چسبندگی در سطوح مرطوب و خشک
- جیر ضد آب با لایه گورتکس برای محافظت در برابر آب و تنفس پذیری
- پدینگ داخلی برای راحتی و محافظت
- نوک تقویت شده برای محافظت از انگشتان پا
- قابلیت فیکس کردن بند کفش در ناحیه مچ
- حمایت و ثبات عالی
- راحتی
- دوام
- ضد آب
- کشش
- مناسب برای کوهپیمایی های سبک و پیاده روی در مسیرهای تریل و خاکی
- تولید ویتنام
جدیدترین مقالات
مقالات پیشین
کاپشن تاکتیکال 5.11 وینداستاپر
- دارای ۸ جیب خارجی (جلو، بازو، پشت و جیب مخفی)
- زیپهای تهویه در زیر بغل برای گردش هوا
- کلاه قابل تنظیم با امکان جمع شدن در یقه
- طراحی تاکتیکال با قابلیت نصب پچ روی بازو
- سرآستین و کمر دارای کش فیکس برای جلوگیری از نفوذ سرما
- آرنجها تقویتشده برای افزایش دوام
- تنخور نیمه آزاد با امکان پوشیدن لایه زیر
- مناسب کوهنوردی، طبیعتگردی، کمپینگ، شکار و استفاده شهری
- طراحی یونیسکس برای آقایان و بانوان
- مناسب برای استفاده در پاییز، زمستان و هوای معتدل
- موجود در رنگهای مشکی، سبز ارتشی، خاکی و مولتیکم
- سبک، راحت و قابل استفاده طولانیمدت
- سایزبندی: از L تا 3XL برای قد و وزنهای مختلف
عینک جولبو اسپرت مدل وایدران
- فریم ارگونومیک و راحت: طراحی فریم برای راحتی بیشتر در طول فعالیتهای ورزشی
- پایداری عالی: فریم با قرارگیری مناسب روی صورت، به ویژه در فعالیتهای شدید، بدون تکان خوردن
- محافظت یو وی ۴۰۰: جلوگیری از ورود اشعههای مضر آفتاب به چشمها
- پدینگ ضدباد: مانع ورود باد به ناحیه چشم و افزایش راحتی
- طراحی اسپرت و مدرن: ظاهر ورزشی و به روز برای تناسب با فعالیتهای ورزشی مختلف
- دارای کیف پارچه ای
چراغ چادر شارژی خورشیدی مدل 5815
- بهترین استفاده به عنوان چراغ چادر و کمپ در کوهنوردی، کمپینگ و سفر، طبیعت گردی
- مواد : پلاستیک فشرده PP تصفیه شده
- سیستم نوردهی: ال ای دی
- اندازه : 11 * 12 سانتی متر
- باتری : دو عدد باتری 3600mAh
- تایمینگ باتری : 10 الی 24 ساعت در حالت پر نور
- سه حالته : زیاد / کم / چشمک زن
- پنل خورشیدی با کیفیت ( تست شده )
- کابل شارژ Type - C
- وزن : 340 گرم
- دارای آویز فلزی
- دارای نشانگر شارژ
- قابلیت استفاده به عنوان پاوربانک اضطراری
- دارای استاندارد ROHS/CE/FC
حوله و عرق گیر cooltowel چندکاره
بیس لایر پلارتک 5.11
- جنس: پلیاستر و پلارتک (Polartec)
- وزن: ۳۶۵ گرم
- خاصیت کشسانی
- قابلیت تنفس پذیری بالا
- محافظت در برابر اشعه UV
- پارچه ضد حساسیت
- خشک شدن سریع
- کمر شلوار: کشی و راحت
- ویژگیهای خاص: حفظ دمای بدن، انتقال رطوبت به لایههای بیرونی
- مناسب برای: کوهنوردی، کمپینگ، ماهیگیری، پیادهروی، شکار و فعالیتهای فضای باز
- کشور سازنده: چین
- اصالت کالا: های کپی
- M: دور سینه 90-95، قد بلوز 66، دور کمر شلوار 68-74، قد شلوار 98
- L: دور سینه 95-100، قد بلوز 68، دور کمر شلوار 74-80، قد شلوار 100
- XL: دور سینه 100-105، قد بلوز 70، دور کمر شلوار 80-86، قد شلوار 103
- XXL: دور سینه 105-110، قد بلوز 74، دور کمر شلوار 86-92، قد شلوار 108
- 3XL: دور سینه 110-115، قد بلوز 76، دور کمر شلوار 92-98، قد شلوار 110
کفش تیمبرلند مدل موشن اکسس Motion Access
- رویه ترکیبی چرم پریمیوم و پارچه ReBOTL™ با ۵۰٪ مواد بازیافتی، سازگار با محیطزیست و مقاوم در برابر سایش
- زیره TimberGrip™ با عاجهای چندجهته برای چسبندگی بالا روی سطوح لغزنده، خاکی و ناهموار
- کفی داخلی قابل تعویض با طراحی ارگونومیک برای کاهش فشار و افزایش راحتی در فعالیتهای طولانیمدت
- فناوری TIMBERCUSH™ Comfort System برای جذب ضربه و نرمی بیشتر هنگام راه رفتن
- زبانه کامل و بلند جهت حفاظت بهتر
- دارای حلقه کشی روی زبانه و پاشنه جهت سهولت در پوشیدن کفش
- آستر داخلی از جنس ReBOTL™ با گردش هوای مناسب و طراحی ضدتعریق
- مناسب برای طبیعتگردی، پیادهروی شهری و استفاده روزمره با وزن متعادل و طراحی اسپرت
- بندهای مقاوم با قلاب نیمه فلزی برای بسته شدن ایمنتر و فیت بهتر
- ساق کوتاه با آزادی حرکتی بالا، مناسب برای انواع فعالیتهای سبک و نیمهسنگین
- دوختهای تقویتشده در نواحی پرفشار برای افزایش عمر مفید کفش
- طراحی رنگ جذاب مشکی و طلایی مناسب برای افرادی که هم ظاهر و هم عملکرد را میخواهند
- تولید ویتنام با ضمانت کیفیت
- مشکی-طلایی
- سایزبندی استاندارد







3 نظر در “قله الوند همدان | راهنمای کامل صعود به نگین زاگرس”
سلام و عرض ادب خدمت اُستاد جباریان.
مقالهی کوهستان الوند را مطالعه کردم چندین بار.
جِستارتاَََ دارای تَناقُض، اشتباهاتِ اَساسی و مهم ، عدم معرفی صحیح از قلههای شاخص کوهستان الوند، بِ وضوح دیده میشود ک باعث عدمِ آگاهی و نیز شناخت صحیحِ این تودهی بزرگ در غرب کشور شده است. واژهی اَلوند شرقی از کجا آورده شده اَست. وقتی جهت کشیدگی خطالرئس دو قلهی همجوار متفاوت است وَ همچنین وجود زیناَسبی سرکان با مُرادبیگ، قله ی شرقی و غربی منتفی است. کوه کوبُری از کوه یخچال جُداست و ربطی بهم ندارند. یخچال دارای ۳قله مشرف بَر کاسهی منتهی بِ پناهگاه و چَشمه سردهست. قلهی یخچال بر فراز کاسه، سمت راست قلهی گَویره )Gavereh(، سمت چپ قلهای بدون نام در همان ابتدا وَ بالای زیناَسبی. وَ در ادامه فاصلهی کوتاهی وَ فرود کوتاهی ست کِ شروع یک خط الرئس با جهت شمالی جنوبی است ک قلهی کِوبُری در وسط آن بلندترین نقطهی کوهستان الوند بلندای ۳۵۹۰متر است. این خطالرئس دارای بافتِ سنگی وَ شِنی با بِهم ریختگی کَم است. پوشش گیاهی خیلی خوب و سرسبزی دیده نمیشود. بیشتر از گون مخصوصا کلاهمیرحسین است. چون یک مقدار حالت گودی دارد وَ بسیار بادخیز برف زیادی تلمبار میشود و در اواخر تیرماه آب میشود ک شروع سرسبزی مجدد گیاهان همزمان با گرمای شدید تابستان است و فرصتی برای خودنمایی وَ رشد ندارند. دارای ۳قله سنگیِ کوتاه است و بلافاصله بعداز چشمه خُسرَوانی بِ گردنهی سیاکَمر (لانهکلاغهی سرکان) میرسد کِِ متصل ب قلهی خاکو ست.
قلل کلاقاضی ۳۵۰۰، شاهنشین بزرگ ۳۴۵۰، اَردَکمَردَک۳۴۹۰، از مهمترین ارتفاعاتِ کوهستان الوند شرقی هستند ک نامی از آنها نیست. آخرین ۳هزاری در خط الرئس جنوبیِ الوند چکادِ سیاسَنگهای کوهِ پیازَهمَر (کانی کآو) ۳۳۵۰متر میباشد کِ توسط پیشتَلها وَ کَلَنگهای جَوان منتهی بِ آخرین گذرگاهِ کوهستانی بنامِ گردنهی زاغه است. بهتر بود همانند آلمابُلاغ کِ در انتهای خطالرئسِ شمالی الوند هَست داخل مقاله اِشارهای مختصر میشُد.
بابت نوشتار طولانی جسارت حقیر را ببخشید. معذرت میخوام دوستان وَ اُستاد گرامی.
درود لطفا اطلاعات تکمیلی و اصلاحات را ارسال بفرمایید. با سپاس. شماره ما در واتزاپ 09121757451
کوه الوند رو همیشه دوست داشتم به نظرم یکی از بهترین کوه هاست کلی کوهنورد توی الوند تربیت شده که از بهترینا هستن