قله شاهوار کجاست :‌ راهنمای صعود و ارتفاع

قله شاهوار با ارتفاع ۳۹۴۵ متر، بلندترین قله در استان سمنان و یکی از قلل مهم منطقه البرز شرقی است. این قله به‌عنوان بام استان سمنان و یکی از قلل سیمرغ شناخته می‌شود و در مرز بین استان‌های سمنان و گلستان قرار دارد. شاهوار یکی از مهم‌ترین مقاصد کوهنوردی در ایران است که همواره مورد توجه کوهنوردان حرفه‌ای و علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی قرار می‌گیرد. در این مقاله به معرفی قله شاهوار، مسیرهای صعود، شرایط آب و هوایی و نکات مهم پیرامون صعود به این قله پرداخته می‌شود.

موقعیت جغرافیایی قله شاهوار

قله شاهوار در ۴۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان شاهرود و در نزدیکی روستای تاش قرار گرفته است. این کوه در جنوب روستای سیاه مرزکوه و شرق روستای تاش جای دارد. شاهوار به دلیل موقعیت خاص خود مانند یک سد بزرگ جلوی آب و هوای مرطوب و بارانی شمال را می‌گیرد و دو اقلیم متفاوت را در اطراف خود به وجود آورده است؛ بخش شمالی کوه دارای آب و هوای مرطوب و بخش جنوبی آن خشک و کویری است.

نام “شاهوار” از دو بخش “شاه” و “وار” تشکیل شده که به معنای “مانند شاه” یا “لایق شاه” است. این قله با توجه به موقعیت ویژه‌ای که دارد، یکی از قلل مهم برای کوهنوردان حرفه‌ای و آماتور به شمار می‌رود.

مسیرهای صعود به قله شاهوار

برای صعود به قله شاهوار، چندین مسیر وجود دارد که به کوهنوردان این امکان را می‌دهد تا با توجه به سطح آمادگی خود و فصل مورد نظر، مسیر مناسب را انتخاب کنند. در ادامه به معرفی مهم‌ترین مسیرهای صعود به این قله می‌پردازیم:

۱. مسیر غربی (روستای تاش، معدن بوکسیت و چشمه پیرمیشی)

مسیر غربی محبوب‌ترین و رایج‌ترین مسیر برای صعود به شاهوار است. این مسیر از روستای تاش شروع می‌شود و به دلیل دسترسی آسان و ساده‌تر بودن نسبت به سایر مسیرها، بیشتر مورد توجه کوهنوردان قرار دارد. روستای تاش، یکی از روستاهای کوهستانی زیبا در شمال غربی شاهرود است که به دلیل همجواری با شاهوار و معدن بوکسیت، نقطه شروع بسیاری از صعودها به این قله محسوب می‌شود.

دسترسی به روستای تاش

برای شروع این مسیر، ابتدا باید خود را به شهرستان شاهرود برسانید. شهرستان شاهرود در مسیر جاده تهران-مشهد قرار دارد و با وسایل نقلیه عمومی یا شخصی می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد. از شاهرود تا روستای تاش حدود ۴۰ کیلومتر فاصله است و جاده‌ای آسفالته و سپس خاکی وجود دارد. معمولاً کوهنوردان از روستای تاش برای اقامت شبانه و شروع صعود در صبح زود استفاده می‌کنند. در این روستا خانه‌هایی برای اقامت کوهنوردان در نظر گرفته شده است.

مسیر صعود از تاش به معدن بوکسیت

بعد از روستای تاش، جاده‌ای خاکی به سمت معدن بوکسیت قرار دارد که حدود ۶ کیلومتر از آن را می‌توان با خودرو طی کرد. این جاده خاکی به‌دلیل عبور خودروهای سنگین معدن‌کاران، در وضعیت مناسبی قرار دارد و بیشتر کوهنوردان این بخش از مسیر را با نیسان یا خودروهای مشابه طی می‌کنند تا به نگهبانی معدن برسند.

الکساندر هوبر؛ یک فیزیکدان بر علیه جاذبه شورش می‌کند

مسیر لهولا در اورست؛ دروازه ای به خطر و شکوه

صعود از معدن به سمت قله

از نگهبانی معدن، صعود اصلی آغاز می‌شود. ارتفاع معدن حدود ۲۷۶۷ متر است و از این نقطه تا قله شاهوار حدود ۹ کیلومتر مسیر پیش‌رو دارید. مسیر از جاده‌ای که در سمت راست معدن قرار دارد آغاز می‌شود و به‌تدریج به یال اصلی منتهی می‌شود. در طول مسیر، پوشش برفی در فصل زمستان و زیبایی‌های طبیعی چشم‌نوازی در فصل بهار و تابستان دیده می‌شود. در نیمه راه، چشمه پیرمیشی قرار دارد که یکی از منابع آب مهم در این مسیر است.

چشمه پیرمیشی

چشمه پیرمیشی در ارتفاع حدود ۳۲۰۰ متری قرار دارد و آب شیرینی دارد که می‌تواند برای کوهنوردان منبع مناسبی باشد. در این بخش از مسیر، بسیاری از کوهنوردان توقف کوتاهی برای استراحت و پر کردن بطری‌های آب خود دارند. لازم به ذکر است که در فصل زمستان، ممکن است چشمه یخ بزند و دسترسی به آب محدود شود.

ادامه مسیر و رسیدن به قله

پس از عبور از چشمه پیرمیشی، مسیر به سمت یال قله شاهوار ادامه پیدا می‌کند. این بخش از مسیر دارای شیب نسبتاً ملایمی است و با پیروی از پاکوب‌ها و سنگ‌چین‌ها می‌توانید به قله برسید. در فصل زمستان، این بخش از مسیر ممکن است به دلیل برف سنگین و بادهای شدید چالش‌برانگیز باشد. در نهایت، پس از طی مسافتی حدود ۹ کیلومتر از معدن، به قله شاهوار خواهید رسید.

۲. مسیر جنوبی (روستای نکارمن و یال جنوبی)

مسیر جنوبی یکی از دیگر مسیرهای رایج برای صعود به قله شاهوار است. این مسیر از روستای نکارمن آغاز می‌شود و از یال جنوبی قله به سمت بالا ادامه پیدا می‌کند. صعود از این مسیر نسبت به مسیر غربی دشوارتر است و بیشتر مناسب کوهنوردان باتجربه و حرفه‌ای است که به دنبال چالشی بیشتر هستند.

دسترسی به روستای نکارمن

روستای نکارمن در جنوب شاهوار قرار دارد و برای رسیدن به آن باید از شاهرود به سمت جنوب حرکت کنید. این روستا نیز همانند تاش، به‌عنوان یکی از نقاط شروع صعود به قله شناخته می‌شود. جاده دسترسی به نکارمن خاکی و کوهستانی است و معمولاً نیاز به خودروهای مناسب برای عبور از آن وجود دارد.

صعود از نکارمن به سمت یال جنوبی

صعود از نکارمن به سمت یال جنوبی آغاز می‌شود. این مسیر به دلیل شیب تندتر و نیاز به آمادگی بدنی بیشتر، نسبت به مسیر غربی چالش‌برانگیزتر است. همچنین در طول مسیر، منابع آب کمتری وجود دارد و کوهنوردان باید آب کافی به همراه داشته باشند.

پوشش گیاهی و مناظر طبیعی

مسیر جنوبی دارای پوشش گیاهی غنی‌تری نسبت به مسیر غربی است و در فصل بهار و تابستان، انواع گیاهان دارویی و گل‌های وحشی در این منطقه دیده می‌شود. همچنین، مناظر طبیعی زیبایی از کوهستان و دشت‌های اطراف در این مسیر به چشم می‌خورد که به جذابیت این مسیر می‌افزاید.

رسیدن به قله از یال جنوبی

پس از طی مسیر یال جنوبی و عبور از چندین قله فرعی، در نهایت به قله شاهوار می‌رسید. این بخش از مسیر نیز در زمستان‌ها ممکن است به دلیل بارش برف و بادهای شدید، چالش‌برانگیز باشد. به دلیل نبود چشمه‌های آب در طول مسیر، توصیه می‌شود که قبل از شروع صعود، بطری‌های آب خود را پر کنید.

۳. مسیر شمالی (روستای سیاه مرزکوه و دره یخچال)

مسیر شمالی یکی از مسیرهای کمتر پیموده شده و چالش‌برانگیز برای صعود به قله شاهوار است. این مسیر از روستای سیاه مرزکوه آغاز می‌شود و از طریق دره یخچال به قله منتهی می‌شود. به دلیل دشواری مسیر و نیاز به تجهیزات فنی، این مسیر بیشتر برای کوهنوردان حرفه‌ای مناسب است.

دسترسی به روستای سیاه مرزکوه

روستای سیاه مرزکوه در شمال شاهوار و در منطقه‌ای مرتفع و کوهستانی قرار دارد. برای دسترسی به این روستا باید از شاهرود به سمت شمال حرکت کنید. جاده دسترسی به این روستا خاکی و سنگلاخی است و نیاز به خودروهای مناسب برای عبور از آن وجود دارد.

صعود از دره یخچال

صعود از این مسیر نیازمند آمادگی بدنی بالا و آشنایی با تجهیزات فنی کوهنوردی است. دره یخچال دارای شیب‌های تند و سنگلاخی است و در برخی از بخش‌ها نیاز به استفاده از طناب و تجهیزات فنی دارد. به دلیل وجود یخ و برف در برخی از فصول، این مسیر بیشتر در تابستان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگی‌های مسیر شمالی

مسیر شمالی نسبت به سایر مسیرها دارای طبیعتی بکرتر و چالش‌های بیشتری است. مناظر زیبای دره یخچال و چشم‌اندازهای طبیعی اطراف، جذابیت خاصی به این مسیر می‌بخشد. همچنین، به دلیل وجود شیب‌های تند و درگیری با سنگ، این مسیر تنها برای کوهنوردان باتجربه توصیه می‌شود.

۴. مسیر جنوب غربی (روستای زرشک)

مقدمه

مسیر جنوب غربی از روستای زرشک شروع می‌شود و از یال جنوب غربی به قله شاهوار می‌رسد. این مسیر کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد اما به دلیل مناظر طبیعی زیبا و دسترسی به پوشش گیاهی خاص، می‌تواند تجربه‌ای جذاب برای کوهنوردان باشد.

دسترسی به روستای زرشک

برای شروع این مسیر باید به روستای زرشک در جنوب غربی شاهوار بروید. جاده‌ای کوهستانی و خاکی از شاهرود به زرشک وجود دارد که دسترسی به آن را فراهم می‌کند.

صعود از یال جنوب غربی

مسیر جنوب غربی به دلیل شیب تند و طولانی بودن مسیر، نسبت به مسیر غربی دشوارتر است. همچنین، در این مسیر منابع آب کمتری وجود دارد و باید آب کافی همراه داشته باشید.

شرایط آب و هوایی قله شاهوار

شرایط آب و هوایی قله شاهوار به دلیل ارتفاع و موقعیت جغرافیایی خاص، متفاوت است. در فصول سرد سال (پاییز و زمستان)، دمای هوا در این منطقه می‌تواند به شدت کاهش یابد و به همراه بادهای سرد و بوران، شرایط سختی را برای صعود به وجود آورد. در زمستان، دمای هوا در قله ممکن است به منفی ۲۰ درجه سانتی‌گراد نیز برسد و بادهای شدید شرایط را سخت‌تر می‌کنند.

بهار و تابستان بهترین زمان برای صعود به شاهوار است. در این فصول، هوا معتدل‌تر و شرایط برای صعود مناسب‌تر است. همچنین در فصل بهار می‌توان از پوشش گیاهی زیبا و شکوفه‌های بهاری در منطقه لذت برد.

پوشش گیاهی و جانوری

قله شاهوار به دلیل موقعیت خاص خود دارای پوشش گیاهی و جانوری متنوعی است. در بخش‌های مختلف این کوه، گیاهانی همچون زرشک، نسترن وحشی، انواع گون، زیره وحشی و سرو کوهی به چشم می‌خورند. همچنین در فصل بهار، گل‌های وحشی بسیاری در این منطقه رشد می‌کنند که مناظر زیبایی را به وجود می‌آورند.

از نظر جانوری نیز قله شاهوار میزبان حیواناتی همچون خرس قهوه‌ای، گرگ، گراز، کبک دری و بز کوهی است. بنابراین، در هنگام صعود باید مراقب حیوانات وحشی باشید، به‌خصوص در فصل‌های سرد سال که برخی از این حیوانات در مناطق پایین‌تر کوه دیده می‌شوند.

نکات مهم برای صعود به قله شاهوار

۱. تجهیزات مناسب: با توجه به فصل و شرایط آب و هوایی، تجهیزات مناسب برای صعود به شاهوار بسیار مهم است. برای صعود زمستانی، لباس‌های گرم، کفش‌های کوهنوردی، دستکش و گتر الزامی است. در فصل‌های گرم‌تر، لباس‌های سبک‌تر و ضدآب نیز کفایت می‌کنند.

۲. آب و غذا: در برخی از مسیرهای صعود، دسترسی به آب ممکن است محدود باشد. بنابراین، حمل آب کافی از ابتدا بسیار ضروری است. همچنین مواد غذایی سبک و پرانرژی مانند میوه‌های خشک و آجیل به شما کمک می‌کنند تا انرژی خود را در طول مسیر حفظ کنید.

3. آشنایی با مسیر: اگر برای اولین بار قصد صعود به قله شاهوار را دارید، بهتر است با گروهی مجرب همراه شوید یا یک راهنمای محلی استخدام کنید. مسیرهایی مانند دره پیرمیشی نیاز به دقت بیشتری دارند و وجود یک راهنما می‌تواند به شما کمک کند تا ایمن‌تر صعود کنید.
4. آنتن‌دهی موبایل: در بخش‌های مختلف مسیر صعود، آنتن‌دهی موبایل معمولاً خوب است، اما در برخی نقاط به‌ویژه دره‌های عمیق، ممکن است با قطع آنتن مواجه شوید. بنابراین، بهتر است قبل از صعود اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام دهید.

نکات ایمنی

• بررسی وضعیت آب و هوا: قبل از صعود به قله شاهوار، حتماً وضعیت آب و هوای منطقه را بررسی کنید. شرایط آب و هوایی در ارتفاعات می‌تواند به‌سرعت تغییر کند و بوران و طوفان‌های ناگهانی به وجود بیاید.
• همراه داشتن کیت کمک‌های اولیه: در صورت بروز هرگونه آسیب یا حادثه، همراه داشتن کیت کمک‌های اولیه بسیار ضروری است.
• صعود به‌صورت گروهی: بهتر است صعود به قله شاهوار به‌صورت گروهی انجام شود، به‌ویژه در فصل‌های سرد و مسیرهای دشوار. صعود انفرادی در این منطقه به دلیل احتمال مواجهه با حیوانات وحشی و تغییرات ناگهانی آب و هوا توصیه نمی‌شود.

جمع‌بندی

قله شاهوار یکی از قلل مهم و چالش‌برانگیز ایران است که به دلیل موقعیت جغرافیایی، ارتفاع و زیبایی‌های طبیعی خود مورد توجه کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت قرار گرفته است. با توجه به مسیرهای مختلف و شرایط آب و هوایی، انتخاب مسیر مناسب و همراه داشتن تجهیزات کافی از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر قصد صعود به این قله را دارید، حتماً برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید و از شرایط آب و هوایی منطقه و تجهیزات مناسب اطمینان حاصل کنید تا تجربه‌ای ایمن و لذت‌بخش از صعود به شاهوار داشته باشید.