موچوچیش ، خواب با نصف باسن در 6000 متری!

از اولین صعود اورست بیش از 70 سال می گذرد و این قله در تمام فصول سال صعود شده است. هر ساله صدها نفر هم از بلندترین کوه جهان بالا می روند. شرایط کی2 نیز تقریبا همینطور است اما موچوچیش ، جذاب لعنتی قراقوروم همچنان بلندترین قله جهان است که بدون وجود دلایل سیاسی یا مذهبی پای هیچ انسانی را به قله خود راه نداده است. این در حالیست که ده ها سال از فرود اولین انسان روی کره ماه می گذرد.

قله موچو چیش (موچوچهیش نیز خوانده می شود) کوهی باشکوه در رشته‌کوه باتورا موزتاغ، واقع دره هونزا در شمال پاکستان است. این قله یکی از بلندترین کوه‌های روی زمین است که تاکنون صعود نشده و بلندترین قله‌ای است که به دلایل مذهبی یا سیاسی ممنوعیت صعود ندارد. این قله 7453 متری برجستگی متوسطی دارد و تنها 263 متر از گردنه یا گذرگاه نزدیک خود بالاتر می رود. اما همین برجستگی نسبتا اندک هم چیزی از احترام آن کم نمی کند.

رشته‌کوه یخچال باتورا، یکی از طولانی‌ترین یخچال‌ها خارج از مناطق قطبی، در ضلع شمالی موچو چیش قرار دارد. موچو چیش فاقد یال‌های شمالی یا جنوبی مشخص خود است و تقریباً غیرقابل عبور می نماید. تنها چند تلاش برای رسیدن به قله صورت گرفته که هیچکدام موفق نبوده است. جذابیت فتح این قله رام نشده، کوهنوردان را از سراسر جهان به خود جذب کرده است و سفرهای اکتشافی همچنان در جریان است تا اینکه قرعه فال به نام که افتد..

چالش های صعود به موچو چیش:

قله موچو چیش به دلیل دامنه های شیب دار، یخچال های یخی با یخ های به سختی سنگ و شرایط آب و هوایی شدید و مبهم، مشکلات فنی و خطرات قابل توجهی را برای کوهنوردان ایجاد می کند. این کوه شامل تراورس های برفی بسیار شیب دار، چندین شیب یخی و بخش های ترکیبی است و تا یال قله بی امان شیب دار است. گویی این شیب ها تا عرش ادامه پیدا می کنند.

این قله فاقد یال‌های شمالی یا جنوبی مشخص خود بوده و تقریباً غیرقابل عبور است. رشته‌کوه یخچال باتورا، یکی از طولانی‌ترین یخچال‌ها خارج از مناطق قطبی، در ضلع شمالی موچو چیش و دیوار باتورا در جنوب، دیواری به طول 40 کیلومتر با تاجی از یخ قرار دارد. موقعیت دورافتاده کوه و مشکلات عینی آن باعث می شود صعودی چالش برانگیز باشد و تنها چند تلاش برای رسیدن به قله صورت گرفته است که هیچکدام موفق نبوده اند. کوهنوردان با شرایط آب و هوایی غیرقابل پیش بینی، از جمله بارش برف سنگین، بادهای شدید و سرمای شدید مواجه هستند که می تواند صعود را حتی چالش برانگیزتر و خطرناک تر کند.

چندین تلاش ناموفق برای صعود به موچو چیش، بلندترین قله صعود نشده در پاکستان و دومین قله بلند روی زمین انجام شده است. هیئت بریتانیایی در سال ۲۰۱۴ در ارتفاع ۶۰۰۰ متری مجبور به عقب نشینی شد و یک هیئت اسپانیایی در سال ۱۹۹۹ نیز با شکست مواجه شد. کوهنوردان چک ا سه بار تلاش کرده اند و در سال ۲۰۲۰ به ارتفاع ۶۳۰۰ متری، در سال ۲۰۲۱ به ۶۶۰۰ متری و در سال ۲۰۲۲ به ۷۲۰۰ متری رسیده اند، اما به دلیل زمین ناهموار مجبور به رها کردن تلاش خود برای قله شدند. چالش‌هایی که این سفرهای اکتشافی با آن مواجه هستند شامل تراورس‌های برفی شیب‌دار، چندین شیب یخی، بخش های ترکیبی و شرایط آب و هوایی غیرقابل پیش‌بینی است. تلاش های ناموفق برای فتح موچو چیش، خطرات و مشکلات کوهنوردی در ارتفاع بالا و اهمیت برنامه ریزی و آمادگی دقیق را برجسته می کند.

انگیزه های کوهنوردان برای صعود به موچو چیش چندوجهی است و شامل چالش شخصی، دنبال کردن ماجراجویی و ارزش علمی مطالعه چنین محیط بکر می شود.

حماسه ۲۰۲۵؛ نخستین صعود ژانو شرقی پس از سه دهه انتظار

کانچا شرپا؛ آخرین عضو نخستین صعود اورست در 92 سالگی درگذشت

وضعیت صعود نشده کوه، زمین شیب دار و موقعیت دورافتاده، چالش شخصی قابل توجهی را برای کوهنوردان ایجاد می کند و کسانی را که به دنبال شکستن مرزهای توانایی های خود هستند را به خود جذب می کند. علاوه بر این، علاقه به ماجراجویی، کوهنوردان را به کاوش و تلاش برای فتح قله های ناشناخته و دشوار مانند موچو چیش سوق می دهد.

علاوه بر این، ارزش علمی مطالعه محیط بکر کوه و منطقه اطراف آن به عنوان انگیزه ای برای سفرهای اکتشافی عمل می کند، زیرا این مناطق می توانند بینش ارزشمندی در مورد زمین شناسی، یخچال شناسی و تغییرات آب و هوایی ارائه دهند. جذابیت موچو چیش نه تنها در چالش های فیزیکی و ذهنی آن نهفته است، بلکه در فرصتی برای کاوش و کمک به درک ما از این منطقه وحشی و کاوش نشده نیز قرار دارد.

«حدود 80 درصد از این صعودها به خوش شانسی با شرایط مناسب بستگی دارد.»

در طول سفر اکتشافی سال 2014، سه کوهنورد در حدود 6000 متری، خیلی پایین‌تر از قله، پس از برخورد به یک یال برفی بلند و شیب‌دار که به طور غیرمنتظره‌ای به صفحه‌ای از یخ به سختی گلوله تبدیل شده بود، تسلیم شدند.

دو-بگر روایت می کند: «طبق آنچه از سفرهای اکتشافی قبلی شنیده بودیم، که در سال های گذشته به همان یال (برای رسیدن به قله همسایه) صعود کرده بودند، امیدوار بودیم که گام‌های ساده‌ای برداریم و این فقط یک کار طولانی باشد.»

«اما تا زمانی که به آنجا رسیدیم، اساساً به یک صعود یخی مداوم تبدیل شده بود. به تنهایی خیلی سخت نبود، اما چیزی هم نبود که واقعاً برای آن ارتفاع و برای آن مدت بدون اینکه بتوانیم کمپ بزنیم آماده شده بودیم.»

این پیست یخ غیرمنتظره که احتمالاً در اثر تغییرات آب و هوایی در طول سال ها ایجاد شده بود، شرایط سخت و غیرمنتظره قله را از همان ابتدا پیش بینی می کرد.

سه کوهنورد پس از رفت و آمد پرماجرا به کوه منزوی در امتداد بزرگراه پرخطر قراقورام و یک سفر چند روزه از دره هونزا با گله‌های یاک پر سر و صدا و هزارتوی یخبندان پر از شکاف‌های صخره‌ای در مسیر رسیدن به کمپ اصلی، صعود خود را برای شرایط بهینه خشک برنامه‌ریزی کرده بودند.

اوتس، هم تیمی صعود کننده به یاد می آورد: «وقتی به کمپ اصلی رسیدیم، برف بسیار شدیدی شروع به باریدن کرد – روز به روز – که جای تعجب داشت.»

«آن منطقه به طور تئوری در شمال سایه مانسون قرار دارد، بنابراین باید بسیار خشک‌تر باشد. اما ما برای مدت زمان زیادی در آنجا در برف گیر کردیم، در حالی که توسط حلقه ای از کوه ها احاطه شده بودیم که شبانه روز بهمن می زدند. به علاوه، همه آن شکاف های خشک اکنون ناگهان با برف پوشیده شده بودند، بنابراین نمی توانستید ببینید که کجا هستند. تازه این هم مسئله کوچکی بود.»

اوتس می گوید: «حدود 80 درصد از این صعودها به خوش شانسی با شرایط مناسب بستگی دارد.»

به گفته هر دو کوهنورد، با وجود هوای بد و بدشانسی بیشتر در دامنه های بالایی پس از اینکه آسمان بالاخره صاف شد، سفر کوتاه شده موفقیت آمیز خود را داشت.

اوتس می گوید: «هونزا کاملاً خیره کننده است. واقعاً یکی از زیباترین مکان هایی است که تا به حال دیده ام، و ممکن نبود مردم محلی در روستاهای اطراف دوستانه تر یا مهمان نوازتر از این برخورد کنند. آنها فوق العاده بودند»

“فقط بودن در آنجا، در آن محیط بودن، مهمترین نکته بود. سفر و تلاش واقعی هدف ما بود. اما اگر واقعاً به قله می رسیدیم، به یک پاداش هم رسیده بودیم»

دی بگر اضافه می کند«من همیشه قراقورام را به عنوان نسخه ای حتی ماجراجویانه تر از نپال توصیف می کنم، بدون اینکه تقریباً همان سطح زیرساخت را داشته باشد، اما پتانسیل کوهنوردی خالص بی حد و حصر دارد.»

«هیچ شرپایی برای مراقبت از شما وجود ندارد. فقط شما و کوه. شما تنها هستید.

«تاکتیک‌های ما در مورد موچوچیش، بر اساس آنچه فکر می‌کردیم می‌دانیم، دقیق نبودند. مشکلات زیادی در یافتن مسیر و خوابیدن با نصف باسن روی صخره در ارتفاع 6000 متری وجود داشت، اما همه اینها بخشی از آن است. و به همین دلیل است که این سفرها اغلب حداقل به چند تلاش نیاز دارند. من مطمئن هستم که موچو چیش صعود خواهد شد – و به زودی، شاید.»

تلاش ناموفق 2020

تلاش دیگری برای صعود به قله موچوچیش در سال 2020 انجم شد – یک گروه سه نفره اهل کشور چک در سال 2020 متشکل از سه کوهنورد، پاول کورینک، جیری جاناک و پاول برن، کوهنورد و سیاستمدار 57 ساله، شهردار سابق پراگ با صعود موفق اورست و کی 2 اعضای تیم را تشکیل می داند.

پستی در فیس‌بوک در اوایل مارس از تیم اصلی نه نفره چک در سال 2020 – کمی قبل از اینکه شش نفر از آنها به دنبال همه‌گیری کروناویروس کناره‌گیری کنند، به این مضمون منتشر شد: «هدف از سفر اکتشافی امسال، بلندترین قله جهان خواهد بود، جایی که پای هیچ انسانی را تا به حال به خود ندیده است و می توانید به طور قانونی روی آن صعود کنید! ارزشش را دارد، نه؟»

در حالی که سفرهای اکتشافی به قله های محبوب هیمالیا در نپال، از جمله اورست، به دلیل کووید-19 در فصل بهار کوهنوردی به حالت تعلیق درآمد و برنامه های اخیر برای از سرگیری آن در پاییز امسال وجود داشت، قراقورام پاکستان که بازدید بسیار کمتری از آن شده است، از ماه مه که تعطیلی سراسری لغو شد، برای کوهنوردان بازمانده است.

تا اواخر آگوست، سه کوهنورد «پیشرفت عالی» را در امتداد یال یخی طاقت‌فرسای بالایی موچو چیش گزارش می‌کردند که شش سال پیش مانع از صعود هموطنان بریتانیایی آنها شده بود. اما شرایط به همین منوال نماد و در روی همین پاشنه نچرخید!

آنها در یک پست فیس بوکی شرایط خود را اینچنین توصیف کردند: «خوابیدن وحشتناک روی لبه نیم متری از سوراخی که 1500 متر زیرش خالی است. سه روز بدون استراحت. حتی یک مکان برای نشستن در حین صعود وجود ندارد. امروز به دلیل آشفتگی وحشتناک بیرون، روز را در چادر می گذرانیم. فردا فرود می آییم و برای تلاش دیگری در چند روز دیگر آماده می شویم…”

مدتی بعد از آن، این سفر اکتشافی به دلیل شرایط بد آب و هوا به طور رسمی لغو شد.

تیم چک در هنگام پایین آمدن از کمپ اصلی، با دو کوهنورد بلندپرواز دیگر – جوردی توراس کوهنورد اسپانیایی و فیلیپ بروگر از اتریش – در حال صعود به امید اینکه اولین کوهنوردانی شوند که به قله موچو چیش می رسند، عبور کردند. البته آنها هم دست از پا درازتر به پایین بازگشتند!

این کوه بالاخره یک روز صعود می شود اما ما یادمان نخواهد رفت که موچوچیش بسیار سرسخت تر از اورست و کانگچنجونگاست!

اصلاحیه 2024

این کوه نهایتا توسط کوهنوردان اهل چک در سال 2024 صعود گردید.