در طبیعت وحشی کوهستان هر چیزی ممکن است و البته انواع آسیب ها بخش جدایی ناپذیر کوهنوردی هستند. بنابراین کسب اطلاعات درباره مهمترین موارد به شما کمک می کند تا بهتر بتوانید شرایط را مدیریت کنید و غافلگیر هم نشوید. در ادامه این مطلب به رایج ترین آسیب ها در کوهنوردی اشاره کرده ایم و همچنین در هر مورد نکات پیشگیری و درمانی نیز ارایه شده است.
لیست آسیب های رایج در کوهنوردی
کشیدگی و رگ به رگ شدن
کشیدگی عضلات را تحت تأثیر قرار می دهد در حالی که رگ به رگ شدن رباط ها و تاندون ها را درگیر می کند (برای کوهنوردان معمولاً به معنی مچ پا و زانو است). در هر صورت، انتظار درد، تورم یا محدود شدن دامنه حرکتی را داشته باشید.
یک راهکار کنترل چنینی آسیبی در زمان کوهنوردی به همراه داشتن ایبوپروفن است.
همچنین تقویت مفاصل، افزایش آمادگی جسمانی کوهنوردی و گرم کردن پیش از برای جلوگیری می تواند مفید باشد. استفاده از باتوم و کفش کوهنوردی با پوشش مناسب مچ پا نیز موثر خواهد بود.
درمان
هدف شما کاهش تورم است.
در صورت گرم بودن هوا آسیب دیدگی را با استفاده از آب سرد مانند آب رودخانه خنک کنید.
می توانید از باند یا کش ورزشی برای استحکام بیشتر آسیب خود استفاده کنید. آسیب های عضلانی را به آرامی ماساژ داده و بکشید.
در هنگام استراحت اندام آسیب دیده را بالاتر از قلب قرار دهید. (حدود 20 دقیقه برای یک مورد خفیف، تمام شب برای یک مورد جدی)
دل درد
دل درد و مشکلات گوارشی می تواند به دلایلی مانند نفخ یا عفونت دستگاه گوارش یا سنگ کلیه رخ دهد. تشخیص این موارد معمولا نیاز به دانش ضمنی دارد. برخی از این آسیب ها جدی هستند و بعضی دیگر مختل کننده نخواهند بود.
به همراه داشتن برخی داروها مانند دایمیتیکون برای نفخ یا کلودونیوم می تواند مفید باشد. البته پیش از مصرف، مشورت با پزشک لازم خواهد بود.
درمان
خوردن غذاهای زودهضم و سبک می تواند کمک کننده باشد. همچنین مایعات فراوان بنوشید. اگر در زندگی روزمره با مشکل خاصی در این قسمت از بدن مواجه هستید احتمالا در ارتفاعات این مساله بغرنج تر خواهد شد.
در صورتی که در مدفوع یا ادرار خود، خون مشاهده کردید یا در زمان طولانی شدن درد بیش از 24 ساعت لازم است به پایین بازگردید و برنامه را به پایان برسانید.
عکس العمل های آلرژیتیک
بیشتر واکنش‌های گزارش‌شده به دلیل آلرژی‌های قبلی مانند تب یونجه یا آلودگی با گیاهان سمی است. (نیش زنبور در این دسته گنجانده نشده است.)
به همراه داشتن کورتیزون موضعی یا آنتی هیستامین می تواند از گزینه های شما برای کنترل شرایط باشد.
برای پیشگیری لازم است نسبت به حساسیت های خود و موارد حساسیت زا در منطقه مورد نظر مانند پیچک سمی اطلاعات کسب کنید. همچنین هنگام فعالیت شلوار کوهنوردی بلند بپوشید و از لباس های آستین بلند استفاده کنید.
درمان
برای درمان می توانید محل برخورد بدن با جسم حساسیت زا را بشویید. در صورت عفونی شدن تاول ها به دنبال تراوش شدید، تورم، گرما و خطوط قرمز برنامه را پایان داده و بازگردید.
حالت تهوع، استفراغ و اسهال
همه این موارد در صورت عدم کنترل می توانند به طور جدی خطرناک باشند.
به همراه داشتن داروهایی مانند متوکلوپیرامید، لوپرامید و هیوسین را در نظر بگیرید.
برای جلوگیری از ورود عفونت به بدن دست ها را قبل از خوردن غذا یا شستشوی ظروف به خوبی شسته و ضدعفونی کنید.
درمان
نوشیدن آب زیاد و استراحت برای درمان ضرورت دارد. همچنین اطمینان پیدا کنید که الکترولیت کافی به بدنتان می رسد.
در صورتی که درد بیش از 24 ساعت به طول انجامید یا زمانی که نمی توانید مایعات را در بدن نگه دارید، و یا در صورت تب داشتن منطقه را تخلیه کنید.
دندان درد و شکسته شدن دندانها
عفونت دندان از موارد محتمل به حساب می آید، اما شکسته شدن دندان ها به دلیل گاز زدن غذا بدون چک کردن محتویات آن امکان پذیرتر است.
برای پیشگیری در هنگام غذا خوردن محتاطانه بجوید و غذای خود را برای اطمینان از نبود شن و خاک یا چیزهای دیگر چک کنید.
درمان
از گاز استریل می توانید برای جلوگیری از خونریزی استفاده کنید. همچنین در صورت بیرون زدن عصب دندان می توان از آدامس یا موم برای پوشاندن اعصاب استفاده کرد. در صورتی که دندان شما جدا شده است تنها یک ساعت برای نجات آن فرصت خواهید داشت.
در صورت مشاهده علایم عفونت مانند لثه قرمز یا متورم برنامه را پایان دهید و به پایین بازگردید.
سرمازدگی
از علایم سرمازدگی به خصوص در دست ها و پاها می توان به پوست سفید و مومی شکل، احساس سوزن سوزن شدن، سفتی و کرختی یا فرو رفتن پوست باشید.
همراه داشتن ایبوپروفن و باند استریل توصیه می شود.
برای جلوگیری از سرمازدگی استفاده از پوشاک مناسب، خشک ماندن و عدم پوشیدن کفش کوهنوردی تنگ ضرورت دارد.
درمان
در موارد خفیف عضو سرمازده را در زیر بغل یا کشاله ران خود یا همنوردتان گرم کنید. در موارد جدی تر بهتر است عضو سرمازده در آب ولرم (کمی گرمتر از دمای بدن) غوطه ور شود و سپس اندام را بانداژ کنید. اندام یخزده را ماساژ ندهید یا از گرمای تابشی (مانند اجاق کوهنوردی) در زمانی که عضو بی حس است استفاده نکنید چرا که احتمال سوزاندن خود وجود دارد.
در صورت سرمازدگی باید برنامه خود را به پایان برسانید.
تاول
از موارد رایج به خصوص در پا به شما می رود که در صورت نامناسب بودن کفش یا شل بودن جوراب بیشتر هم رخ می دهد.
خشک نگه داشتن پا (تعویض جوراب کوهنوردی در صورت خیس شدن) از بهترین موارد برای پیشگیری به شمار می رود. همچنین به نقاط داغ ایجاد شده در کفش قبل از تبدیل شدن به تاول رسیدگی کنید.
درمان
با استفاده از چسب پارچه ای روی نقاط داغ یا حساس می توان از بروز تاول جلوگیری کرد.
در صورت بروز تاول آنها را با آب و صابون بشویید. اگر فکر می کنید که احتمال ترکیدن تاول در کفش وجود دارد، آنرا با یک سوزن یا چاقوی استریل شده بترکانید. سپس پماد آنتی بیوتیک روی تاول مالیده و با یک چسب روی آنرا بپوشید.
بریدگی و خراش
لوازم مورد نیاز برای مدیریت این آسیب باند، گاز استریل و پماد آنتی بیوتیک هستند.
در هنگام کار با ابزار تیز مثل چاقوی کوهنوردی احتیاط کنید.
در صورت زخم شدن بدن قبل از پانسمان محل زخم را بشویید و آلودگی های احتمالی را خارج کنید. اگر خونریزی دارید لازم است با فشردن گاز استریل جلوی خون ریزی را گرفته و سپس با باند محل زخم را ببندید.
سوختگی
بیشتر سوختگی ها در حال آشپزی رخ می دهد. بنابراین لوازم آشپزی را طوری بچینید که در حین کار کردن تسلط داشته باشید. وضعیت نیم دایره ای مناسب تر است. برای پانسمان سوختگی نیز به پماد، گاز استریل و باند نیاز دارید.
برای درمان سوختگی محل مورد نظر را به مدت 10 دقیقه در آب سرد بگذارید تا خنک شود. سپس سوختگی را تمیز کرده، پماد بزنید و با گاز استریل و باند ببندید.
در زمان بروز عفونت به شکل خطوط قرمز کوچک در دور محل سوختگی (نشانه ی رگ های خونی ملتهب است) صعود را پایان داده و به پایین بازگردید.
سرماخوردگی و آنفولانزا
یکی از دلایل بروز حساسیت در سینه می تواند نوشیدن آب سرد باشد. همچنین وجود باکتری ها و ضعیف شدن بدن به دلیل فعالیت سنگین باعث بیماری می گردد.
برای درمان سرماخوردگی استراحت و نوشیدن آب زیاد مهمترین موارد می باشند. همچنین در صورت داشتن طب باید برنامه کوهنوردی خود را خاتمه دهید.
مشکلات دستگاه تناسلی و ادرار
سوزش در زمان ادرار کردن به معنای احتمال عفونت است. خارش تند و آزاردهنده در قسمت اندام جنسی نیز می تواند نشان دهنده عفونت باکتریایی یا قارچی به خصوص در خانم ها باشد.
اگر از قبل با مشکلات عفونی در این قسمت مواجه شده اید لازم است داروهای لازم را به همراه داشته باشید.
تمیز نگه داشتن بدن با استفاده از دستمال مرطوب و تعویض لباس زیر می تواند به عنوان راهکارهای پیشگیری در نظر گرفته شود.
شکستگی و در رفتگی
بیشتر شکستگی ها در ساق پا، مچ پا یا دست پس از زمین خوردن رخ می دهد. در زمان در رفتگی احساس درد و محدودیت حرکتی خواهید داشت.
به منظور پیشگیری از شکستگی استفاده از باتوم و البته احتیاط در دست به سنگ ها اهمیت دارد. همچنین در نقاط حساس لازم است دستتان را از بند حمایل باتوم خارج کنید.
درمان
باید محل آسیب دیدگی را بی حرکت کنید. سعی نکنید که در رفتگی را جا بیاندازید. برای آسیب دیدگی پا، مراحل زیر را دنبال کنید:
یک فوم یا زیرانداز را زیر ساق پا قرار داده، ناحیه زیر پا را با لباس بپوشانید. یک لباس تاشده زیر زانو قرار دهید تا از قفل شدن آن جلوگیری کنید.
فوم را به دور پا بپیچید و با دو تکه پارچه در قسمت بالا و پایین محکم کنید.
طول اضافی پد را مانند یک پوتین دور پا ببندید. این قسمت باید از مچپا پشتیبانی کرده و آنرا تا حد امکان صاف نگه دارد تا حرکت محدود شود.
بیشترین آسیب ها در کوهنوردی کدامند؟
با افزایش ارتفاع احتمال ارتفاع زدگی بیشتر می شود اما به طور کلی به نقل از پایگاه داده NOLS بیشترین آسیب ها به شرح زیر هستند:
- 6 درصد مسائل مربوط به سلامت روان
- 5 درصد کم آبی بدن
- 2.9٪ بیماری حاد کوهستان یا ارتفاع زدگی
- 1% آپاندیسیت
- 1 درصد آسم
- 0.7% مشکلات قلبی
- 0.6% هیپوترمی
- 0.5٪ بیماری گرمازدگی
- 0.5 درصد مشکلات دیابت
- 0.4% تشنج
- 0.3٪ بیماری مربوط به کنه
- 0.2٪ آنافیلاکسی
سخن پایانی
آسیب دیدگی در ورزشهای کوهستانی مانند کوهنوردی بخش جدایی ناپذیر این فعالیت است. مهمترین نکته در این رابطه این است که از نظر ذهنی برای چنین مواقعی آماده باشید چرا که در این صورت بهترین واکنش ها را انجام خواهید داد. همچنین یادگیری مواردی مانند پزشکی کوهستان و کمک های اولیه به شما کمک می کند سطح دانش خود را ارتقا داده و بدانید که چه کاری را انجام دهید.
