هر کسی که چند بار به کوهنوردی یا ارتفاعات رفته باشد تجربه نفخ شکم را دارد. احتمالا این مورد را حتی حین پرواز با هواپیما تجربه کرده اید. در اولین جمله و برای روحیه گرفتنتان باید بدانید که فقط شما نیستید که این مشکل را دارید. در ادامه بیشتر توضیح می دهیم.

اساساً تغییرات شدید فشار و ارتفاع به طور مستقیم بر سیستم گوارش شما تأثیر می گذارد. با کاهش فشار هوا، گاز [در روده شما] منبسط می شود و هوا باید آزاد شود. از این رو، نیاز به دفع گاز بیشتر از حد معمول است.

علاوه بر این، تمام آن گازهای موجود در روده شما به دیواره‌های روده فشار می‌آورد که می‌تواند منجر به ناراحتی دستگاه گوارش و نفخ شود. یک نکته دیگر اینکه به طور کلی زنان بیشتر در معرض نفخ کردن هستند. به نقل از دکتر سونپال، متخصص داخلی و گوارش، روده زنان شکل در هم تنیده و متفاوتی نسبت به مردها دارد، به همین دلیل ممکن است فشار بیشتری در ارتفاع نسبت به مردها حس کنند.

نفخ در ارتفاع بالا یا HAFE چیست؟

ایده HAFE یا High Altitude Flatus Expulsion به مطالعه ای در سال 1981 در مجله وسترن ژورنال باز می گردد، که به توصیف افزایش گاز معده و نفخ شکم در کوهنوردان هنگام کوهپیمایی و صعود در کوههای سان خوان در جنوب غربی کلرادو پرداخته است.

بر اساس این مطالعه، HAFE می تواند بر هر کسی که در معرض چنین تغییرات سریع ارتفاع قرار می گیرد، مانند کوهنوردان و مسافران سفرهای هوایی تاثیر بگذارد.

دکتر سونپال می‌گوید: «از آنجایی که هم کوهنوردان و هم مسافران هواپیما به ارتفاعات بسیار بالا می‌رسند، گاز روده بزرگ با کاهش فشار هوا منبسط می‌شود، در این صورت ممکن است در طول صعود و پس از فرود، احساس ناراحتی و نفخ کنند».

چه مدت طول می کشد؟

نفخ ارتفاع بالا، نتیجه فشار هوای پایین محیط است. در نتیجه گاز داخل روده شروع به انبساط می کند تا جایی که دیگر گازی تولید نشود. به همین دلیل است که باید گاز خارج شود. نفخ شدید می تواند باعث مشکل شود و نگه داشتن باد معده نیز به دلدرد و مشکلات گوارشی در ارتفاع می انجامد.

این امکان هست که حتی پس از فرود اثر نفخ ارتفاع تا چند ساعت با فرد باقی بماند اما به نظر کارشناسان، پدیده نفخ ارتفاع در حدود 11 ساعت پس از رفتن به ارتفاعات به اوج خود می رسد.

چگونه نفخ را کاهش دهیم؟

چند راه وجود دارد که می توان از آنها برای کاهش نفخ در کوهنوردی و ارتفاع کمک گرفت:

از خوردن غذاهای نفاخ اجتناب کنید.

غذاهای نفاخ نوعی کربوهیدرات با زنجیره کوتاه هستند که می توانند باعث ناراحتی سیستم گوارش شوند. از مهمترین نفاخ ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حبوبات از جمله نخود
• سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی و گل کلم
• پیاز و سیر
• غذاهای فرآوری شده با اینولین (نوعی فیبر)
• مواد غذایی حاوی فیبر بالا
• محصولات حاوی فروکتوز بالا، شکر و شیرین کننده های مصنوعی
• برخی از محصولات لبنی مانند ماست طعم دار و کفیر

غذاهای نفاخ به طور کلی گاز بیشتری تولید می کنند پس بهتر است مصرف این غذاها را در روز قبل از کوهنوردی و همچنین حین کوهنوردی محدود کنید.

از نوشابه های گاز دار اجتناب کنید.

محدود کردن نوشیدنی های گازدار مانند سلتزر، نوشابه و مشروبات الکلی نیز می تواند کمک کننده باشد. آب و دمنوش های گیاهی شیرین نشده (در نظر بگیرید: بابونه، زنجبیل و نعناع فلفلی)، که نشان داده شده است به کاهش گاز کمک می کنند.

داروهای ضدنفخ

از جمله داروهای معروف ضدنفخ می توان به دایمیتیکون اشاره کرد. قرص دایمتیکون (Dimethicone) یا داروی ضد نفخ به دفع آسان کمک کرده و به مرور نفخ را از بین می‌برد. البته توجه داشته باشید که دایمیتیکون هم به لحاظ ساختاری دارو می باشد و دارای عوارض نیز هست. پس پیش از استفاده با پزشک مشورت نمایید.

قرص های نعناع

اسانس‌ نعناع می‌تواند برای رفع سوء هاضمه و گازهای گوارشی مفید باشد. این قرص‌ها معمولا تحت عنوان درمان علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) به فروش می‌رسند اما می‌توان از آنها به منظور رفع نفخ نیز استفاده کرد. قرص‌های نعناع با آرام کردن ماهیچه‌های روده باعث حرکت موثرتر گاز و مدفوع در روده می‌شوند. توجه داشته باشید افراد مبتلا به سوزش سر دل نباید این قرص‌ها را مصرف کنند.

پروبیوتیک ها

پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی هستند که در روده‌ها زندگی می‌کنند. مصرف مکمل‌های پروبیوتیک می‌تواند به تنظیم و تعادل انواع باکتری‌های روده بزرگ که باعث تولید گاز و نفخ می‌شوند، کمک کند.

به عنوان نکته پایانی محدود کردن خود برای دفع گاز معده به دلیل نفخ می تواند باعث به هم ریختن سیستم گوارش و دل درد شود که در صورت تشدید کل برنامه کوهنوردی شما را تحت تاثیر قرار می دهد. پس لازم است که افراد در زمان مواجه شدن با این مشکل خود را تخلیه نمایند. ضمن آنکه در صورت تعدد نفخ در ارتفاع مشورت با پزشک را در نظر داشته باشید. به همراه داشتن قرص های نعناع و داروهای لازم در برنامه های چند روزه در کوله پشتی هم از نکات مهم نفخ در کوهنوردی است.

منابع: outsideonline / livestrong