اسکی از دیواره شمالی اورست در 50 سالگی: جسورانه‌ترین فرود تاریخ

جیم موریسون، کوهنورد و اسکی‌باز آمریکایی، رویای ناتمام شریک زندگیش را کامل کرد

در پانزدهم اکتبر ۲۰۲۵، در سکوت سهمگین دیواره‌ی شمالی اورست، جیم موریسون ۵۰ ساله نام خود را برای همیشه در تاریخ کوهنوردی و اسکی کوهستان ثبت کرد. او نه‌تنها به قله‌ی اورست رسید، بلکه توانست از یکی از خطرناک‌ترین خطوط این کوه – مسیر ترکیبی «هورنبین» و «دهلیز ژاپنی» – اسکی کند؛ مسیری که پیش از او هیچ انسان زنده‌ای موفق به فرود کامل از آن نشده بود.

آخرین کسی که چنین تلاشی کرد، مارکو سیفردی، اسنوبوردباز فرانسوی بود که در سال ۲۰۰۲ جان خود را در همین راه از دست داد و پیکرش هرگز پیدا نشد. از آن زمان، این خط سفید و بی‌رحم روی چهره‌ی شمالی اورست، به نماد خطر، وسوسه و احترام بدل شده بود — تا امروز که موریسون توانست طلسم آن را بشکند.

وصیت در بادهای اورست

حامی اصلی این صعود، مجله‌ی نشنال جئوگرافی بود که خبر موفقیت تیم را نخستین‌بار منتشر کرد. موریسون پس از رسیدن به قله، خاکستر هیلاری نلسون – شریک زندگی و هم‌طناب همیشگی‌اش – را در هوای نازک اورست پراکند. نلسون در سال ۲۰۲۲ در حادثه‌ای روی ماناسلو جان باخت، و موریسون از آن زمان سوگند خورده بود که برای یاد او از چهره‌ی شمالی اورست اسکی کند.
او به قول خود وفا کرد.

صعود تیمی، فرود تنها

تیم صعود شامل جمعی از کوهنوردان برجسته بود:

• یوکتا شرپا که سال گذشته در بهمن همین مسیر آسیب دیده بود،
• جیمی چین، فیلمساز و کوهنورد مشهور آمریکایی،
• توپو مِنا از اکوادور و همراهش تیکو مورالس که طناب‌ها را تا بالای کولوار فیکس کردند.

آنها ساعت شش صبح از کمپ ۴ در جبهه‌ی شمالی حرکت کردند و حدود ساعت ۱۲:۴۵ ظهر به قله رسیدند. مسیر از دهلیز ژاپنی آغاز و به بخش تاریخی هورنبین می‌پیوندد؛ جایی که در سال ۱۹۶۳ دو اسطوره‌ی آمریکایی، تام هورنبین و ویلی آنسولد، برای نخستین‌بار از آن گذشتند.

به گفته‌ی موریسون، کمتر از پنج نفر در طول تاریخ توانسته‌اند این مسیر را کامل صعود کنند — و این‌بار، ۱۲ نفر از اعضای تیم او همگی روی قله ایستادند.
تیم تقریباً همگی از اکسیژن مکمل استفاده کردند، اما در گزارش نهایی مشخص نشده که خود موریسون نیز از آن بهره برده یا خیر.

تراژدی در هیمالیا؛ ۹ کشته در دو بهمن مرگبار

جشنواره صعودهای برتر؛ تجلیل از اولین بانوی ایرانی ۱۴×۸۰۰۰ متری‌

شروع سقوط در آسمان

در حالی که سایر اعضا به طناب‌های فیکس‌شده آویزان شدند و مسیر بازگشت خود را آغاز کردند، موریسون بندهای اسکی‌اش را محکم کرد، نگاهی به قله انداخت و درست پیش از ساعت ۲ بعدازظهر، در برابر سراشیبی ۵۰ درجه‌ای یخ و باد، به پایین خیز برداشت.

آنچه در پی آمد، چهار ساعت و پنج دقیقه اسکی روی لبه‌ی زندگی بود — فرودی ۳۶۵۰ متری تا یخچال رونگبوک.
«شرایط وحشتناک بود»، موریسون بعدها به نشنال جئوگرافیک گفت.
در بخشی از مسیر، در باریک‌ترین نقطه‌ی دهلیز، سطح شیب کاملاً سنگی و بدون برف بود. او مجبور شد اسکی‌هایش را باز کند و حدود ۲۰۰ متر (۶۵۰ فوت) از میان سنگ‌های لخت پایین برود، جایی که هنوز قوطی‌های زرد اکسیژنِ به‌جامانده از صعود تاریخی ۱۹۶۳ در گوشه‌ها دیده می‌شد.

سوار بر موج‌های یخ‌زده

بخش‌هایی از مسیر، برف نرم و صاف داشت و اجازه‌ی چند پیچ زیبا و فنی را می‌داد؛ اما در دیگر قسمت‌ها، یخ و برف در اثر بادهای سهمگین به شکل موج‌های چهار فوتی منجمد در آمده بود — پدیده‌ای که در دنیای کوهنوردی به آن ساستروگی (Sastrugi) می‌گویند. موریسون در میان این دیوارهای یخیِ موج‌دار، با پرش‌های کوتاه و حرکات دقیق، کنترل مسیر را حفظ کرد.

او در کمپ ۳ توقفی کوتاه داشت و در شرایط برف بهتر، مسیر را ادامه داد. و وقتی سرانجام به پای یخچال رونگبوک رسید، گریه کرد.
«من همه‌چیز را به خطر انداختم، اما زنده ماندم. احساس می‌کردم این کاری است که هیلاری به آن افتخار می‌کند. حضورش را در هر لحظه حس می‌کردم؛ انگار کنارم بود و تشویقم می‌کرد.»

ادای احترام به روحی که از قله گذشت

هیلاری نلسون و جیم موریسون، یکی از معروف‌ترین زوج‌های کوهنوردی جهان بودند. آنها در سال ۲۰۱۸ نخستین صعود و اسکی کامل از کوه لوتسه – چهارمین قله بلند جهان – را انجام دادند. نلسون در ماناسلو در جریان سقوط بهمن از میان رفت و این حادثه، جیم را تا مرز کناره‌گیری از کوهستان برد. اما حالا، سه سال بعد، او با اسکی از چهره‌ی بی‌رحم شمالی اورست، نه‌تنها بر درد خود غلبه کرد بلکه یاد او را جاودانه ساخت.

میراث تازه در تاریخ اسکی کوهستان

نشنال جئوگرافیک در گزارش خود نوشت:

«کار موریسون به‌راحتی جسورانه‌ترین فرود اسکی در تاریخ است. او نه‌تنها مسیر سوپردایرکت اورست را کامل پایین آمده، بلکه نخستین کسی است که توانسته تمام بخش شمالی این کوه را تا پایین اسکی کند.»

این دستاورد، هم از نظر فنی و هم احساسی، نقطه‌ی عطفی در تاریخ اسکی ارتفاع بالا به شمار می‌رود. مسیر هورنبین به‌تنهایی یکی از دشوارترین خطوط صعود جهان است — باریک، طولانی و پرخطر؛ با شیب‌هایی که خطا در آن به معنای سقوطی هزاران متری است. اکنون موریسون این دیواره‌ی افسانه‌ای را به صحنه‌ی رقصی مرگبار میان انسان و کوه بدل کرده است.

نگاه دیگران: از تحسین تا حیرت

توپو مِنا، هم‌طناب اکوادوری موریسون، در مصاحبه‌ای کوتاه گفت:
«هیچ‌کس باور نمی‌کرد که این مسیر قابل اسکی باشد. اما جیم با تمرکز و احترام عمیق به کوه، کاری کرد که تا سال‌ها الهام‌بخش ما خواهد بود.»

جیمی چین نیز در حال ساخت فیلم مستندی از این صعود و فرود است که قرار است در سال ۲۰۲۶ از شبکه‌ی نشنال جئوگرافیک منتشر شود. پیش‌بینی می‌شود این مستند به یکی از مهم‌ترین آثار تاریخ اسکی و کوهنوردی بدل شود؛ همان‌گونه که فیلم Free Solo با حضور الکس هانولد تاریخ سنگ‌نوردی را تغییر داد.

فراتر از ورزش؛ سفری درونی

فرود موریسون از اورست، صرفاً رکوردی ورزشی نبود. این سفر، نوعی بازگشت به زندگی پس از سوگ بود. او با جسارتی که از عشق تغذیه می‌کرد، در برابر بزرگ‌ترین کوه زمین ایستاد و گفت: «من هنوز می‌توانم ادامه دهم.»

در جهانی که پیروزی‌ها اغلب با اعداد و رکوردها سنجیده می‌شوند، گاهی تنها چیزی که معنا دارد، شجاعت برخاستن پس از سقوط است — و موریسون نماد همین معنا شد.

جمع‌بندی

جیم موریسون با فرود از Hornbein Couloir نه‌فقط مرزهای فنی اسکی در ارتفاع بالا را جابه‌جا کرد، بلکه نشان داد کوهستان می‌تواند بستر عمیق‌ترین احساسات انسانی باشد: عشق، فقدان، ایمان و بازگشت.
اورست بار دیگر شاهد داستانی بود که در آن، انسان نه برای فتح، بلکه برای یادبود و رهایی به اوج رسید.

🟢 منبع: بازنویسی از ExplorersWeb – Angela Benavides (Oct 15, 2025)
📍 بازنشر در موج‌کوه با هدف معرفی دستاوردهای تاریخی در دنیای کوهنوردی و اسکی ارتفاع بالا.