به طور کلی غلظت خون اشاره به افزایش بیش از حد پروتئین یا وجود خون زیاد در سیستم گردش خون دارد. به بیان دیگر زیاد بودن گلبول های قرمز، (در برخی منابع به گلبولهای سفید و پلاکت ها نیز اشاره شده است) باعث غلظت خون می شوند. البته این مساله می تواند تحت تاثیر داروها پدید آید. احتمالا شما هم گاها از زبان کوهنوردان درباره غلظت خون شنیده اید و می دانید که این می تواند مشکل ساز شود. در این مقاله به معرفی غلظت خون و تاثیر کوهنوردی بر آن خواهیم پرداخت.
غلظت خون چیست؟
افزایش تعداد گلبول های قرمز در واحد حجم خون را غلظت خون می گویند. گلبول های قرمز خون، اکسیژن را به اندام ها و بافت های شما منتقل می کنند. وجود بیش از حد این سلول ها باعث غلیظ شدن خون بیش از حد طبیعی می شود که می تواند منجر به لخته شدن خون و سایر عوارض شود. لخته ها می توانند جریان خون را به اندام های حیاتی مانند قلب یا مغز مسدود کنند. مسدود شدن جریان خون می تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود. این بیماری بیشتر در مردان بالای 40 سال دیده می شود.
چرا غلظت خون بالا می رود؟
دو دسته از عوامل می توانند باعث افزایش غلظت خون شوند:
در علل اولیه وجود یک بیماری می تواند باعث شود تعداد زیادی گلبول قرمز بدون محرک خارجی تولید شود. این بیماری می تواند ریشه های ارثی داشته باشد.
در علل ثانویه افزایش گلبول های قرمز به دلیل یک بیماری زمینه ای یا سایر موارد رخ می دهد که از بین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استعمال دخانیات (سیگار، قلیان و…)
- کمبود اکسیژن به علت بیماری های مزمن ریوی یا زندگی در ارتفاعات
- بعضی از داروها مانند استروئیدها و دیورتیک ها
- کیست های کلیوی و تومورها
علائم غلظت خون
از مهمترین علائم غلظت خون می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- سرگیجه
- کوفتگی
- تاری دید
- سردرد
- نقرس
- خونریزی زیاد در دوران پریودی
- فشار خون بالا
- خارش پوست
- تنگی نفس
- کمبود انرژی
عوارض غلظت خون چیست؟
- غلظت خون در بدن باعث کند شدن حرکت خون در قلب و رگ‌ها می‌شود که با گرفتگی اندام‌هایی نظیر دست و پا، موجب سکته مغزی یا قلبی خواهد شد.
- افزایش غلظت خون در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، باعث آمبولی (انسداد جریان خون) ریه می‌شود .
- زخم معده، دردهای استخوانی و در مراحل بعد نقرس و سنگ کلیوی می‌تواند بروز کند.
- فشار خون بالا
- خونریزی بینی
- بزرگی کبد و طحال
تاثی کوهنوردی بر غلظت خون چیست؟
کوهنوردی با حضور در ارتفاعات بالا می تواند به عنوان یک عامل ثانویه برای ایجاد غلظت خون شناسایی شود. درطول حضور در ارتفاعات فرآیند هم هوایی در بدن رخ می دهد. در طول این فرآیند با ترشح هورمون اریتروپویتن بدن گلبولهای قرمز بیشتری تولید می کند. این گلبولها در شرایط کمبود اکسیژن وظیفه حمل بهینه تر اکسیژن را برعهده خواهند داشت که نقطه مزیت به حساب می آید. گلبول های قرمز پس از تولید در طی یک هفته تا ده روز به بلوغ رسیده و سپس برای 3 هفته عمر می کنند.
درمان غلظت خون
تشخیص درست بیماری در گام اول درمان قرار دارد. بعد از آن باید بررسی شود که غلظت خون تحت تاثیر عوامل اولیه بوده یا اینکه از حضور در ارتفاعات بالا ایجاد شده است.
از مهمترین راههای درمانی غلظت خون به نقل از booalilab می توان به نوشیدن آب کافی، آلبالو، مواد غذایی حاوی ویتامین سی، کاهش مصرف چربی مانند روغن جامد اشاره کرد. در بعضی منابع از آسپرین نیز به عنوان یکی از راهکارهای درمانی غلظت خون یاد شده است. البته مصرف این دارو دارای عوارض می باشد و پیش از مصرف حتما با پزشک مشورت نمایید.
