صعود به قله دماوند یکی از جذابیت های ورزشهای کوهستانی در ایران است. اولین صعود به قله دماوند هم میتواند قدری چالشی باشد. ارتفاع 5609 متری قله دماوند به معنای آن است که در نزدیکی قله آن تنها به اندازه 50% سطح دریا اکسیژن وجود دارد. منفرد بودن قله هم باعث میشود که آب و هوای متغیری را در این کوه شاهد باشیم. همه اینها یعنی شما به لوازم مناسب برای صعود نیاز خواهید داشت. بنابراین در این مقاله به فهرست تجهیزات کوهنوردی مورد نیاز صعود به دماوند پرداخته و مهم ترین نکات در هر مورد را گوشزد می کنیم.

تجهیزات لازم برای صعود به دماوند در تابستان

موارد زیر برای صعود به دماوند در تابستان ضروری هستند. این فهرست بر اساس یک صعود استاندارد دو روزه ترتیب داده شده است:

• کفش کوهنوردی سبک یا سه فصل
• کاپشن کوهنوردی
• کاپشن پلار
• لباس بیس: بلوز و شلوار
• دستکش و روکش دستکش یا دستکش پنج انگشتی گورتکس
• کلاه گرم
• عینک کوهنوردی
• کرم ضدآفتاب
• جوراب کوهنوردی
• کیت کمک های اولیه
• ابزار ناوبری مانند ساعت جی پی اس
• کوله پشتی مناسب برای برنامه دو روزه: بین 40 تا 50 لیتر – کوله کوچک کوهنوردی به عنوان کوله حمله
• تجهیزات شبمانی: کیسه خواب، زیرانداز، چادر، سرشعله، ظروف پخت و پز
• چاقوی کوهنوردی و قاشق
• کیسه آب (کمل بک) یا بطری 1.5 لیتری آب
• غذای کافی و میان وعده برای دو روز
• چراغ پیشانی با باتری اضافی

مهمترین نکات تجهیزات مورد نیاز صعود دماوند در تابستان

کفش کوهنوردی مورد استفاده شما لازم است ضدآب باشد چرا که حتی در فصل تابستان نیز احتمال بارش برف و باران وجود خواهد داشت. همچنین توجه به سایز مناسب کفش اهمیت دارد. به طور کلی سایز کفش کوهنوردی باید قدری از کفش شهری شما بزرگتر باشد.

در مورد کاپشن می توانید از مدلهای مختلف کاپشن دوپوش استفاده کنید. در صورت استفاده از کاپشن گورتکس نیز نیاز به یک لایه کاپشن پلار در زیر خواهید داشت. همچنین اگر نسبت به سرما حساسیت دارید به همراه داشتن یک کاپشن پر سبک را در نظر بگیرید.

یک دستکش مناسب برای صعود به دماوند باید ضدآب باشد و لایه گرمایی نیز داشته باشد. یک گزینه رایج برای صعود تابستانی به دماوند استفاده از دستکش های پنج انگشتی گورتکس است. اگر نسبت به سرما حساس هستید از دستکش و روکش دستکش استفاده کنید. این مدل ها عموما گرمای بیشتری دارند.

به دنبال غذاهایی باشید که زودهضم بوده و کالری بالایی دارند. از جمله معمولترین موارد می شود به سوپ آماده، پوره سیب زمینی، ساندویچهای کوچک، غذاهای آماده انجمادی و مانند آن اشاره کرد. همچنین به عنوان تنقلات می توانید از میوه خشک، پاستیل، شکلات، آجیل و غیره استفاده کنید. برای هر روز 4 تا 6 عدد میان وعده ببرید.

در مسیرهای مختلف صعود به دماوند دسترسی به آن محدود است. به عنوان نمونه در مسیر جنوبی فقط در گوسفندسرا و بارگاه سوم به آب دسترسی دارید. در مسیر غربی دماوند نیز فقط در محل پناهگاه سیمرغ به آب دسترسی خواهید داشت. برای صعود به ارتفاع 4000 متری به 1.5 تا 2 لیتر و برای رفتن و برگشت به قله نیز حدودا به 2 لیتر آب نیاز دارید.

تجهیزات لازم برای صعود به دماوند در زمستان

لیست تجهیزات مورد نیاز صعود زمستانی دماوند به شرح زیر است. صعود زمستانی دماوند به طور معمول در سه روز انجام می شود:

• کفش کوهنوردی سنگین تک پوش یا دو پوش
• کاپشن و شلوار گورتکس
• بلوز و شلوار بیس
• کاپشن و شلوار پلار
• دستکش بیس و روکش دستکش پر
• کلاه گرم و کلاه کولاک
• کرم ضدآفتاب
• عینک کوهنوردی و عینک طوفان
• کیت کمک های اولیه
• ابزارناوبری
• تجهیزات شبمانی: چادر چهارفصل، کیسه خواب پر، زیرانداز چهارفصل، لوازم آشپزی از قبیل سرشعله
• چراغ پیشانی با باتری اضافی
• گتر یا کفش گتردار
• کرامپون و کلنگ کوچک
• کاپشن پر نیمه سنگین یا سنگین
• فلاسک کوهنوردی یک لیتری
• بطری آب یک لیتری

مهمترین نکات تجهیزات مورد نیاز صعود دماوند در تابستان

به طور معمول باید از کفش دوپوش برای صعود زمستانی دماوند استفاده کنید. اما برخی از کفش های سنگین یک و نیم پوش نیز برای صعود زمستانی مناسبند. این کفش ها دارای یک لایه پریمالافت گرمایی و گتر سرخود می باشند.

همچنین سیستم لایه بندی پوشاک برای صعود زمستانی دماوند شامل کاپشن پر سنگین و دستکش پر به همراه شلوار پلار و کلاه کولاک است که به طور مشخصی باید برای دمای 20 تا 40 درجه زیر صفر مناسب باشند.

آب خارج از فلاسک در مدت بسیار کوتاهی یخ می زند و از این روی حتما به حمل فلاسک نیاز دارید. یک فلاسک یک لیتری با بدنه دوجداره فلزی مناسب خواهد بود.

نکات مهم در صعود قله دماوند

برنامه تمرینی داشته باشید.

چند ماه قبل از اقدام برای صعود هفته ای چند بار تمرینات مرتبط را در برنامه هفتگی خود قرار دهید. تمریناتی مانند دویدن ، کوهپیمایی ، دوچرخه سواری و وزنه زدن میتوانند به شما کمک کنند تا آمادگی بهتری برای صعود کسب کنید. برای صعود به قله دماوند لازم نیست آمادگی بسیار بالایی داشته باشید، اما باید از یک آمادگی مناسب برخوردار باشید. به طور مثال بتوانید یک قله 4000 متری را بدون از پا درآمدن صعود کنید. به طور مثال می توانید هر دو هفته یکبار برای یک برنامه کوهپیمایی به کوهستان مراجعه کرده و چند ساعت فعالیت مداوم داشته باشید.

مرتبط : تمرین کوهنوردی در خانه ، استقامت در کوهنوردی ، قدرت در کوهنوردی ، تمرین برای اولین 4000 متری

هم هوایی

در اینجا روی بحث هم هوایی تمرکز نمیکنیم، هر چند که در وب سایت موج کوه مطالب زیادی در اینباره خواهید یافت. اما به طور کلی افراد میتوانند به راحتی تا سه هزار متر بالای محل سکونتشان صعود کنند. پس اگر در ارتفاع لب دریاهای آزاد صعود میکنید به احتمال زیاد تا ارتفاع سه هزار متر مشکلی نخواهید داشت.

به طور کلی برای صعود به قله دماوند در هفته های منتهی به صعودتان حداقل دوبار به ارتفاع چهارهزارمتری صعود کرده و ارتفاع 4000 متر را لمس کنید. لمس یک ارتفاع به معنای آن است که دست کم دو سه ساعت در ارتفاع مورد نظر بمانید و فعالیتهای سبک مانند پیاده روی و.. انجام دهید.

توجه داشته باشید که فاصله آخرین بار صعود را هفت تا 20 روز در نظر بگیرید، چرا که اثر هم هوایی در این مدت زمان در بدن باقی میماند.

صعود به دماوند را با موج کوه تجربه کنید.

همین الان ثبت نام کن

هفته قبل از صعود

7 تا 10 روز قبل از صعود از فشار تمرینی کم کنید. تمرینات استقامتی را کاهش داده و تمرینات قدرتی را قطع نمایید. به بدن اجازه دهید تا انرژی کافی را به جهت صعود ذخیره نماید. از خوردن غذاهای پرچرب در روزهای پیش از صعود اجتناب نمایید. همچنین در یکی دو روز قبل از صعود موادغذایی مانند ماکارونی کم چرب یا نان سفید را به رژیم غذایی خود بیافزایید. در دو روز قبل از صعودتان روزانه یک لیتر آب اضافی بنوشید. خواب کافی را فراموش نکنید.

مرتبط : تغذیه در کوهنوردی ، تغذیه کوهنوردی برای کوله سبکتر

لباس مناسب برای صعود به قله دماوند

در صعود به قله دماوند در نظر داشته باشید که در ازای هر هزار متر ارتفاع گرفتن حدود 6 درجه از دمای هوا کاسته میشود. پس در صورتی که در محل سکونت شما در ارتفاع 1000 متری دمای هوا 30 درجه سانتیگراد باشد، به معنای آن خواهد بود که در قله باید انتظار دمای نزدیک به صفر درجه را داشته باشید.

بعلاوه این سرما باید باد را هم اضافه کرد. در ازای هر ده کیلومتر سرعت باد بین 3 تا 5 درجه از دمای هوا کم میشود. پس در صورت وجود باد 20 کیلومتر در ساعت در قله 10 درجه هم به دلیل وزش باد از دمای قله دماوند کاسته خواهد شد.

در نتیجه باید حتی در گرمترین فصل سال هم برای صعود به قله دماوند برای دمای صفردرجه و یا حتی کمتر آماده باشید. پوشاک بادگیر، لایه گرمایی، دستکش مناسب، کلاه گرم، جوراب پشمی و کفش مناسب (کفش سه فصل برای فصل انتهای بهار تا ابتدای پاییز مناسب است.) از ملزومات پوشاک در صعود به قله دماوند هستند.

مرتبط : پوشاک کوهنوردی ، انتخاب کوله پشتی کوهنوردی

تجهیزات مناسب برای صعود به قله دماوند

به غیر از پوشاک مناسب برای صعود، وسایل دیگری هم باید به همراه داشت. عینک آفتابی کوهنوردی مناسب ، چراغ پیشانی ، کمکهای اولیه ، وسایل شبمانی مانند چادر کوهنوردی و کیسه خواب ، لوازم پخت و پز ، ظرف آب و مانند آن جز لوازم صعود هستند.

نکته مهم در اینجا این است که از بارکشی بیهوده پرهیز کنید. با تجهیزات مناسب اما نه زیاد از حد صعود کنید. به طور نمونه هر سه نفر یک ست لوازم پخت و پز کافی است. به طور کلی تجهیزات صعود در این فصل به همراه کوله و پوشاک و موادغذایی نباید از 10-12 کیلوگرم فراتر رود. اضافه بار باعث کاهش لذت از صعود و صعود سختتر خواهد شد. کوله چینی یک هنر است که باید آنرا در طول زمان به خوبی فرا گرفت.

زمان بندی صعود به قله دماوند

در اولین صعودها حتما با افراد با تجربه همراه شوید. صعود به قله دماوند در فصول گرم سال به طور معمول به صورت دو روزه انجام میگیرد. (راهنمای صعود یکروزه دماوند را در موج کوه بخوانید.) طوری حرکت کنید که شب قبل خواب کافی داشته باشید. مطمئن باشید چند ساعت خواب راحتتر در شب قبل از صعود تاثیر بسیار زیادی در کیفیت برنامه خواهد گذاشت. نکته مهم اینکه وضعیت هواشناسی را حتما چک کرده باشید.

بهتر است صبح زود، نهایتا حدود ساعت هفت صعود را آغاز کرده باشید. این کار باعث میشود که در ارتفاعات پایینتر کمتر در معرض گرمای هوا قرار بگیرید و وقت کافی برای رسیدن به ارتفاع کمپ داشته باشید. با سرعت زیاد از حد حرکت نکنید و سعی کنید با گام یکنواخت صعود کنید.

معمولا محل کمپ در یالهای مختلف در حدود ارتفاع 4200 تا 4400 متری میباشد. البته دو مسیر صعود به دماوند که یال جانپناهها در سمت شمال و گرده شرقی مستثنی هستند. در زمان رسیدن به محل کمپ ابتدا چادر زده یا در پناهگاه مستقر شوید و سپس به خوردن مایعات یکی دو ساعت ابتدایی را سرکنید. می توانید از مایعات قندی استفاده کنید تا بدنتان قندکافی را دریافت کند. سپس برای تغذیه از غذاهای نسبتا ساده با هضم راحتتر استفاده کنید. سیب زمینی آبپز، سوپ، ماکارونی بدون چربی گزینه های خوبی هستند.

روز صعود

مهمترین چیز در روز صعود این است که به قله فکر نکنید. در اولین دفعات صعود به قله دماوند فکر کردن به قله باعث از بین رفتن صبر و اشتیاق میشود. سعی کنید از مناظر اطراف لذت ببرید. صبح را با آبگرم، چای و یا قهوه و خوردن یک صبحانه سبک آغاز نمایید. بهتر است که در ساعت 5 صبح صعود را شروع کرده باشید. ضمنا کرم ضدآفتاب و عینک آفتابی را فراموش نکنید. در هر ساعت قدری مایعات و کربوهیدارت به بدنتان برسانید تا سطح مایعات و قند بدن را حفظ کنید.

قانون ساعت دو را فراموش نکنید. بهتر است طوری صعود کنید که قبل از ساعت یک ظهر به قله رسیده و در مسیر فرود قرار گرفته باشید. چرا که هوای دماوند به طور معمول در بعداز ظهر روبه خرابی می رود و بهتر است ارتفاعات را ترک کرده باشید.

سخن پایانی

قله دماوند خانه ما و نماد ملی ایرانیان است. این کوه از کشاکش تاریخ به امانت به ما رسیده و بایست به نسل پس از ما همانطور که بوده، تحویل داده شود. پس حفظ محیط ما وظیفه ما خواهد بود. هیچ اثری نباید از ما در کوه باقی بماند. تنها عکسی و خاطره ای کافیست که یک عمر از آن لذت ببریم.

سوالات رایج

نوشته مهدی جباریان

دکتر مهدی جباریان / باشگاه ورزشی موج