قله سیاه کمان ، معرفی و راهنمای صعود (4472)

قله سیاه کمان با ارتفاع 4472 متر، یکی از قلل برجسته و معروف در منطقه تخت سلیمان و علم‌کوه در استان مازندران است. این قله که در میان کوهنوردان حرفه‌ای به دلیل مسیرهای چالش‌برانگیز و دست به سنگی که در برخی بخش‌های آن وجود دارد، بسیار محبوب است، از چندین مسیر قابل صعود است. مسیرهایی که هرکدام جذابیت‌ها و چالش‌های خود را دارند. در این مقاله به بررسی دقیق‌تر این قله و مسیرهای صعود به آن می‌پردازیم.

موقعیت جغرافیایی قله سیاه کمان

قله سیاه کمان در منطقه تخت سلیمان و علم‌کوه، در استان مازندران و در شمال شرقی ایران واقع شده است. این قله بخشی از رشته‌کوه البرز و منطقه تخت سلیمان است که با تعداد زیادی قله بالای 4000 متر یکی از بلندترین نواحی البرز محسوب می‌شود.

سیاه کمان در شرق قله علم‌کوه و در شمال منطقه تخت سلیمان قرار گرفته و از سمت شمال به دره سردآبرود و بریر می‌رسد. این منطقه از شمال به شهر چالوس و تنکابن، از غرب به دره سه هزار تنکابن، از جنوب به طالقان و الموت و از شرق به دره چالوس محدود می‌شود. این موقعیت جغرافیایی باعث می‌شود که صعود به قله سیاه کمان چشم‌اندازهای زیبا و منحصربه‌فردی از قلل اطراف از جمله علم‌کوه، تخت سلیمان، یخچال‌های علم‌چال و میان سه چال را فراهم آورد.

وجه تسمیه قله سیاه کمان

نام سیاه کمان برگرفته از رنگ تیره سنگ‌های پوشیده بر روی این قله است. این کوه به دلیل شکل خاص و هرمی خود که شبیه به یک کمان در حال شلیک است، این نام را گرفته است. ظاهر هرم‌مانند و سیاه‌رنگ این قله از دور قابل مشاهده است و همین ظاهر شاخص، به آن شهرت ویژه‌ای بخشیده است. بسیاری از کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت، به دلیل این ظاهر خاص و مسیرهای چالش‌برانگیز، به این قله جذب می‌شوند.

مسیرهای صعود به قله سیاه کمان

قله سیاه کمان از چندین مسیر قابل صعود است. هرکدام از این مسیرها ویژگی‌های خاص خود را دارند و بسته به شرایط جوی، فصل صعود و آمادگی جسمانی کوهنوردان، می‌توان یکی از آن‌ها را انتخاب کرد.

1. مسیر سرچال

مسیر سرچال یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین مسیرها برای صعود به قله سیاه کمان است. این مسیر از قرارگاه ونداربن در منطقه کلاردشت آغاز می‌شود. مسیر از ونداربن به سمت گوسفندسرای بریر شروع می‌شود. در این بخش، مسیر در کنار رودخانه و مسیر پاکوب است و تا پل دوم ادامه دارد. پس از عبور از پل دوم، کوهنوردان باید مسیر را به سمت سنگ کشتی ادامه دهند.

سنگ کشتی یکی از نقاط شاخص در این مسیر است. این سنگ بزرگ که شکلی شبیه به عرشه کشتی دارد، یکی از نشانه‌های مهم مسیر صعود به قله سیاه کمان و قله‌های اطراف آن است. در نزدیکی این سنگ، چشمه آبی وجود دارد که در فصل‌های گرم سال آب قابل شرب دارد و می‌تواند منبع آب برای کوهنوردان باشد.

الکساندر هوبر؛ یک فیزیکدان بر علیه جاذبه شورش می‌کند

مسیر لهولا در اورست؛ دروازه ای به خطر و شکوه

پس از سنگ کشتی، مسیر به سمت پناهگاه سرچال ادامه پیدا می‌کند. مسیر از این نقطه به سمت جنوب و سپس به سمت یال غربی قله سیاه کمان حرکت می‌کند. این مسیر شیب تندی دارد و در برخی از نقاط نیاز به دست به سنگ شدن است. شیب مسیر گاهی به 50 درجه می‌رسد و به همین دلیل، این مسیر از نظر فنی چالش‌برانگیز است. بخش‌هایی از مسیر نیز ریزشی است و باید با دقت و احتیاط طی شود.

پس از رسیدن به یال غربی، مسیر به سمت قله ادامه می‌یابد. این بخش از مسیر به دلیل ارتفاع زیاد و شیب تند، یکی از چالش‌برانگیزترین قسمت‌های صعود به قله سیاه کمان است. در نهایت، کوهنوردان پس از حدود 10 تا 11 ساعت صعود به قله می‌رسند.

2. مسیر دره نفت چاک

مسیر دیگر برای صعود به قله سیاه کمان، مسیر دره نفت چاک است. این مسیر از پناهگاه ونداربن شروع می‌شود و پس از گذر از گوسفندسرای بریر و دوراهی کلجاران به دره نفت چاک می‌رسد.

دره نفت چاک یکی از نقاط چالش‌برانگیز این مسیر است. این دره به دلیل شیب زیاد و ریزش سنگ در فصل‌های سرد و به‌ویژه در زمستان، به عنوان یکی از خطرناک‌ترین مسیرها شناخته می‌شود. این دره در معرض سقوط بهمن‌های مکرر است و به همین دلیل، صعود در زمستان از این مسیر به شدت خطرناک است و توصیه نمی‌شود.

پس از عبور از دره نفت چاک، کوهنوردان به سمت یال سمت راست حرکت می‌کنند و از آنجا به سمت قله ادامه می‌دهند. این مسیر نیز شیب تندی دارد و در برخی بخش‌ها نیاز به دست به سنگ شدن است. صعود از این مسیر به دلیل طولانی بودن و چالش‌های فنی، نیازمند آمادگی جسمانی بالا و تجربه کافی است.

3. مسیر چالون به سیاه کمان

یکی دیگر از مسیرهای معروف برای صعود به قله سیاه کمان، مسیر چالون است. این مسیر از منطقه علم‌چال آغاز می‌شود و کوهنوردان پس از صعود به قله چالون، از طریق خط‌الراس به قله سیاه کمان می‌رسند.

این مسیر نیز به دلیل طولانی بودن و دست به سنگ بودن در برخی بخش‌ها، یکی از مسیرهای فنی و چالش‌برانگیز صعود به سیاه کمان است. صعود از این مسیر نیازمند توانایی جسمانی بالا و مهارت‌های فنی در عبور از بخش‌های سنگی و شیب‌دار است.

شرایط جوی و فصل مناسب صعود

بهترین زمان برای صعود به قله سیاه کمان فصل تابستان است. در این فصل، آب‌و‌هوای منطقه معتدل‌تر است و منابع آب در مسیرها به راحتی قابل دسترسی هستند. همچنین، مسیرهای صعود به دلیل عدم وجود برف و یخ، کم‌تر خطرناک هستند و امکان صعود ایمن‌تری فراهم است.

در فصل زمستان، به دلیل بارش سنگین برف و وجود بهمن‌های مکرر در دره نفت چاک و دیگر نقاط مسیر، صعود به این قله بسیار خطرناک است و تنها کوهنوردان بسیار حرفه‌ای و باتجربه با تجهیزات کامل زمستانی می‌توانند اقدام به صعود کنند. همچنین، مسیرهای صعود در زمستان بسیار طولانی‌تر و دشوارتر هستند.

وضعیت آنتن‌دهی و منابع آب

در مسیر صعود به قله سیاه کمان، آنتن‌دهی موبایل در برخی از نقاط مانند قرارگاه ونداربن، پل دوم، و قسمت‌هایی از پناهگاه سرچال و بر فراز قله سیاه کمان وجود دارد. با این حال، در بخش‌هایی از مسیر به دلیل قرار گرفتن در مناطق دورافتاده و کوهستانی، آنتن‌دهی موبایل بسیار ضعیف یا قطع می‌شود. به همین دلیل، همراه داشتن وسایل ارتباطی جایگزین در صعود به این قله توصیه می‌شود.

از نظر منابع آب، مسیرهای صعود به قله سیاه کمان چندین چشمه آب دارند که می‌توان از آن‌ها برای تأمین آب شرب استفاده کرد. در نزدیکی سنگ کشتی و پناهگاه سرچال چشمه‌هایی وجود دارند که در فصل تابستان آب قابل شرب دارند. با این حال، در فصل زمستان، این چشمه‌ها یخ‌زده و غیرقابل استفاده می‌شوند و کوهنوردان باید آب مورد نیاز خود را همراه داشته باشند.

ویژگی‌های مسیر و میزان سختی

مسیرهای صعود به قله سیاه کمان از جمله مسیرهای فنی و چالش‌برانگیز در رشته‌کوه البرز محسوب می‌شوند. شیب‌های تند و طولانی، بخش‌های دست به سنگ و ریزشی، و شرایط آب‌و‌هوایی متغیر از جمله عواملی هستند که این صعود را دشوار می‌کنند.

صعود به قله سیاه کمان از مسیر سرچال حدود 10 تا 11 ساعت زمان می‌برد و بازگشت نیز 7 تا 8 ساعت به طول می‌انجامد. این زمان‌ها بسته به شرایط جسمانی کوهنوردان و وضعیت جوی ممکن است تغییر کند. برای صعود به این قله، آمادگی جسمانی بالا و مهارت‌های فنی در صعود از مسیرهای سنگی و شیب‌دار ضروری است.

پوشش گیاهی و جانوری

در مسیرهای صعود به قله سیاه کمان، پوشش گیاهی در ارتفاعات پایین‌تر متنوع است. گیاهانی مانند ارس خزنده، کلاه میرحسن، گون و دیگر گیاهان کوهستانی در این مناطق دیده می‌شوند. با افزایش ارتفاع و نزدیک شدن به قله، پوشش گیاهی کاهش می‌یابد و از ارتفاعات بالاتر تقریباً هیچ پوشش گیاهی وجود ندارد.

از نظر پوشش جانوری، این منطقه میزبان کل و بز کوهی، خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، و کبک دری است. در برخی از فصول سال، ممکن است کوهنوردان این حیوانات را در مسیر صعود ببینند.

نتیجه‌گیری

قله سیاه کمان با ارتفاع 4472 متر، یکی از قلل برجسته و چالش‌برانگیز رشته‌کوه البرز است که صعود به آن نیازمند آمادگی جسمانی بالا و مهارت‌های فنی در صعود از مسیرهای سنگی و شیب‌دار است. این قله با چشم‌اندازهای زیبا از قلل اطراف و یخچال‌های طبیعی، تجربه‌ای بی‌نظیر از کوهنوردی را برای علاقه‌مندان به طبیعت و کوهنوردی فراهم می‌کند. مسیرهای سرچال، نفت چاک و چالون هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و بسته به فصل صعود و توانایی‌های کوهنوردان می‌توان یکی از آن‌ها را انتخاب کرد.