قله ولاش؛ نگین مرتفع گرین در لرستان+ راهنمای صعود

قله ولاش یکی از قله‌های شاخص و مرتفع زاگرس میانی است که در شمال شرقی استان لرستان و در قلب رشته‌کوه گرین قرار دارد. این قله با ارتفاعی بین ۳۵۶۳ تا ۳۶۲۴ متر از سطح دریا، بسته به منابع و GPSهای استفاده‌شده، از مهم‌ترین و زیباترین قلل این رشته‌کوه محسوب می‌شود. ولاش به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، مسیرهای متنوع صعود، طبیعت بکر و چشم‌اندازهای بی‌نظیر، یکی از مقاصد محبوب کوهنوردی در غرب کشور است.

موقعیت جغرافیایی و نام‌شناسی قله ولاش

قله ولاش در مرز میان شهرستان‌های سلسله (الشتر) و بروجرد واقع شده و بخشی از رشته‌کوه گرین به شمار می‌آید. رشته‌کوه گرین از غرب به دلفان، از شمال به نهاوند، از شرق به بروجرد و از جنوب به الشتر می‌رسد. به اعتقاد برخی محققان، نام ولاش برگرفته از “بلاش” یکی از شاهزادگان اشکانی است، که احتمالاً در گذشته در این مناطق نفوذ و حکمرانی داشته‌اند.

ویژگی‌های طبیعی منطقه

قله ولاش به دلیل موقعیت مرتفع خود، دارای تنوع زیستی قابل‌توجهی است. از جمله جانورانی که در اطراف این کوه زیست می‌کنند می‌توان به بز کوهی، گرگ، روباه، کبک، تیهو و عقاب اشاره کرد. در گذشته حتی گزارش‌هایی از حضور خرس، کفتار و پلنگ نیز وجود داشته است. از نظر پوشش گیاهی، دامنه‌های گرین محل رویش گیاهان دارویی بسیاری است که به دلیل اقلیم کوهستانی، کیفیت بالایی دارند. این منطقه در فصل بهار با فرش سبزی از گل‌های وحشی، چمنزارهای مرطوب و چشمه‌سارهای فراوان پوشیده می‌شود.

اختلاف در ارتفاع ثبت‌شده

در برخی منابع، ارتفاع قله ولاش ۳۶۲۴ یا حتی ۳۶۲۸ متر ثبت شده است. این در حالی است که براساس GPS و نقشه‌های توپوگرافی معتبر، ارتفاع دقیق قله ولاش ۳۵۶۳ متر است. قله‌ای با نام بازگیر یا چُت بهرام با ارتفاع حدود ۳۶۲۴ متر نیز در همان منطقه وجود دارد که بلندترین نقطه رشته کوه گرین به شمار می‌رود، اما آن با قله ولاش متفاوت است. بسیاری از اشتباهات منابع اینترنتی از عدم تفکیک این دو قله ناشی می‌شود.

مسیرهای رایج صعود به قله ولاش

۱. مسیر روستای ونایی (از سمت بروجرد)

یکی از متداول‌ترین مسیرهای صعود به قله ولاش، از طریق روستای ونایی در ارتفاع حدود ۲۰۰۰ متر آغاز می‌شود. این مسیر حدود ۱۸ کیلومتر است و دارای پاکوب مشخص در بیشتر بخش‌هاست. کوهنوردان حرفه‌ای از این مسیر برای صعود زمستانه نیز استفاده می‌کنند.

در مسیر ونایی، ابتدا از کنار باغ‌ها و رودخانه عبور می‌کنید، سپس از گردنه‌هایی چون سکوزان و تخت سفره گذشته و با دور زدن قله حسنوند، به گردنه ولاش می‌رسید. مسیر نهایی به سمت قله بر روی برفچال‌ها و یال‌های سنگی اما قابل صعود ادامه می‌یابد. این مسیر به دلیل طول زیاد و تغییرات ارتفاعی قابل‌توجه، یک صعود استقامتی و فنی به حساب می‌آید.

۲. مسیر پرسک – گردکانه (از سمت الشتر)

در این مسیر که کمتر پیموده می‌شود، صعود از روستاهای پرسک پایین و بالا در ۱۵ کیلومتری شرق الشتر آغاز می‌شود. مسیر از گردنه‌ای میان این روستاها تا سراب جوجو ادامه می‌یابد. سراب جوجو به دلیل داشتن چشمه دائمی، آخرین نقطه تأمین آب تا قله در فصول خشک است.

ویافراتا ؛ تجربه ی جذاب ترکیب سنگنوردی و کوهپیمایی

قلل هرم (1،2،3)؛ ماجراجویی فنی در دل کوهستان‌های آذربایجان

پس از آن، دو مسیر پاکوب وجود دارد که یکی از سمت راست چشمه، با شیب زیاد ولی کوتاه‌تر و مسیر دوم از داخل دره با شیب ملایم‌تر ولی طولانی‌تر به یال اصلی منتهی می‌شود. بخش انتهایی مسیر شامل شیب‌های تند و صخره‌ای است که گاه نیاز به دست به سنگ شدن دارد.

۳. مسیر جنوبی از مله تخت و تنگه گردکانه

این مسیر برای کوهنوردان حرفه‌ای توصیه می‌شود، چرا که نیاز به گذر از مسیرهای بدون پاکوب، عبور از شیب‌های تند و عبور از دره‌های صخره‌ای دارد. چشم‌اندازهای بکر این مسیر، تنهایی و سکوت کوهستانی خاصی را برای صعودکنندگان فراهم می‌کند.

مسیر رایج صعود به قله ولاش از روستای ونایی

یکی از اصلی‌ترین و رایج‌ترین مسیرهای صعود به قله ولاش، از روستای کوهستانی و زیبای ونایی در شرق شهرستان بروجرد آغاز می‌شود. این مسیر به دلیل دسترسی نسبتاً آسان، وجود منابع آبی، مناظر دیدنی، و پاکوب‌های مشخص، یکی از محبوب‌ترین مسیرها در بین کوهنوردان حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای منطقه غرب ایران به شمار می‌رود.

شروع مسیر: روستای ونایی

روستای ونایی در ارتفاع حدود ۱۹۸۰ متر از سطح دریا قرار دارد. صعود به قله ولاش از داخل روستا آغاز می‌شود و ابتدا از خیابان اصلی روستا عبور می‌کند. پس از ترک محدوده مسکونی، مسیر وارد باغات گسترده، مزارع و مناطق پوشیده از درختان گردو و چنار می‌شود. در این مرحله، کوهنوردان حدود ۱۰۰ متر مسیر سرازیری را طی کرده و به امتداد رودخانه و راه‌های مال‌رو وارد می‌شوند.

ادامه مسیر: از باغات تا تخت سفره

مسیر پس از عبور از باغات به سمت گردنه‌ای میان قله‌های سکوزان و سفره (برف هل) ادامه می‌یابد. در اینجا اولین نقطه اصلی برای صرف صبحانه و استراحت در نظر گرفته می‌شود. پس از آن، کوهنوردان با ادامه مسیر از طریق یال‌های سمت چپ، وارد دره‌ای با دیواره‌های سنگی می‌شوند. این دره به منطقه‌ای به نام تخت سفره ختم می‌شود که دشتی مسطح با چشمه‌های فصلی و دشت‌های چمنزار است.

تخت سفره محلی مناسب برای تجدید قوا و لذت بردن از مناظر کوهستانی اطراف است. از این نقطه، قلل اطراف مانند سکوزان، سفره، غازچغا، حسنوند و پیازکاران قابل مشاهده‌اند.

مسیر نهایی: دور زدن حسنوند و صعود نهایی

از انتهای تخت سفره، مسیر وارد فاز دوم خود می‌شود. در این مرحله، قله حسنوند از سمت راست دور زده می‌شود تا کوهنوردان به گردنه‌ای میان حسنوند و ولاش برسند. در این بخش، زمین ترکیبی از برف، گل، سنگریزه و یخ‌چال‌های فصلی است که نیاز به دقت، استفاده از باتوم، و در فصل سرد استفاده از تجهیزات فنی کوه‌نوردی دارد.

پس از رسیدن به گردنه، یالی شیب‌دار و نسبتاً طولانی نمایان می‌شود که به سمت قله امتداد دارد. این یال، گاه با برف و یخ پوشیده شده و ممکن است نیاز به عبور از دهلیزهای پر برف داشته باشد. در نهایت، مسیر در انتهای یال با انحرافی به سمت چپ به قله ختم می‌شود.

ویژگی‌های فنی و تجربی صعود

• مسیر رفت و برگشت: حدود ۳۸ تا ۴۰ کیلومتر در حالت کامل (در مسیر ونایی)
• زمان کل صعود و فرود: حدود ۱۴ تا ۱۶ ساعت بسته به آمادگی گروه
• مناسب برای: کوهنوردان نیمه‌حرفه‌ای تا حرفه‌ای با آمادگی جسمانی مناسب
• فصل مناسب: اواخر بهار تا اوایل پاییز. در زمستان، نیاز به تجهیزات کامل یخ‌نوردی و کرامپون وجود دارد.
• منابع آب: چشمه جوجو در مسیر پرسک و برخی چشمه‌های موقت در مسیر ونایی

جذابیت‌های دیداری مسیر

در طول مسیر صعود به قله ولاش، چشم‌اندازهایی به سمت قلل معروفی همچون سفره (برف هل)، سکوزان، حسنوند، قله پیازکاران، و غازچغا وجود دارد. همچنین در روزهای صاف، می‌توان شهرهای نهاوند، الشتر، بروجرد و حتی دامنه‌های دوردست زاگرس را تماشا کرد. دشت تخت سفره با مناظر کوهستانی و جاری بودن چشمه‌های کوچک، از زیباترین بخش‌های مسیر است.

نکات کاربردی برای صعود

سخن پایانی

قله ولاش، فراتر از یک صعود کوهنوردی، تجربه‌ای ناب از مواجهه با طبیعت خالص، کوه‌های سرافراز زاگرس، و مهمان‌نوازی مردمان بومی منطقه است. چه از مسیر بروجرد و چه از مسیر پرسک حرکت کنید، این قله با مناظر بی‌نظیر، چالش‌های کوهنوردی، و حس عمیق آرامش در قله، شما را مجذوب خود خواهد کرد. اگر اهل صعودهای جدی و بلند هستید، قله ولاش را در برنامه‌های آینده خود قرار دهید.

جدول مشخصات قله ولاش

🔗 مسیر جنوبی صعود به قله ولاش (ویکی‌لوک)

• عنوان مسیر: مسیر جنوبی صعود به قله ولاش
• طول مسیر: حدود ۱۳٫۹۴ مایل (≈۲۲٫۴ کیلومتر)
• تراز تغییر ارتفاع: تقریباً ۴٬۷۸۳ فوت (≈۱٬۴۵۷ متر) صعود + ۴٬۴۲۶ فوت (≈۱٬۳۴۸ متر) فرود
• بیشترین ارتفاع ثبت‌شده: ۱۱٬۱۸۵ فوت (≈۳٬۴۰۱ متر – شاید اشتباه در متر/فوت باشد)
• سطح دشواری: متوسط
• نوع مسیر: یک‌طرفه
• مدت زمان حرکت: نزدیک به ۱۰ ساعت و ۵۴ دقیقه، و در مجموع با استراحت حدود ۱۴ ساعت و ۴۶ دقیقه wikiloc.com

برای مشاهده جزئیات بیشتر و دانلود فایل GPX مسیر:

https://www.wikiloc.com/mountaineering-trails/msyr-jnwby-swd-bh-qlh-wlsh-38599793