آیا دویدن باعث افتادگی رحم می شود؟ علم چه می گوید

افتادگی رحم یا پرولاپس رحم یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که معمولاً در نتیجه ضعف عضلات و بافت‌های پشتیبان کف لگن رخ می‌دهد. این عارضه ممکن است برای زنان، به‌ویژه پس از زایمان‌های طبیعی یا با افزایش سن، بیشتر مشاهده شود. یکی از پرسش‌های متداول این است که آیا فعالیت‌هایی مانند دویدن می‌توانند باعث افتادگی رحم شوند؟ در این مقاله، ابتدا به چیستی افتادگی رحم و علل آن می‌پردازیم و سپس بررسی خواهیم کرد که آیا دویدن می‌تواند به این مشکل دامن بزند یا خیر.

چیستی افتادگی رحم

افتادگی رحم یا پرولاپس رحم زمانی رخ می‌دهد که عضلات و بافت‌های کف لگن که وظیفه پشتیبانی از رحم را دارند، ضعیف شده و نمی‌توانند به‌درستی از رحم حمایت کنند. این مشکل باعث می‌شود که رحم به سمت پایین جابجا شده و حتی به داخل واژن فرو رود. در موارد شدید، این عارضه می‌تواند علائمی مانند احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن، درد در پایین کمر، مشکلات در ادرار و در برخی موارد بیرون‌زدگی بخشی از رحم از دهانه واژن ایجاد کند.

عوامل مؤثر در افتادگی رحم

عوامل متعددی می‌توانند به افتادگی رحم منجر شوند، که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• زایمان طبیعی: زایمان‌های طبیعی چندگانه می‌توانند باعث کشیدگی و ضعیف شدن عضلات کف لگن شوند.
• افزایش سن و یائسگی: با افزایش سن و کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی، عضلات و بافت‌های کف لگن ضعیف‌تر می‌شوند.
• ژنتیک: برخی از زنان به‌طور ژنتیکی دارای بافت‌های ضعیف‌تری در کف لگن هستند که خطر افتادگی رحم را افزایش می‌دهد.
• چاقی: اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری بر عضلات کف لگن وارد کند و باعث ضعف آن‌ها شود.

تاثیر دویدن بر افتادگی رحم

دویدن یکی از فعالیت‌های ورزشی پرطرفدار است که می‌تواند سلامت قلبی‌-عروقی و عمومی را بهبود بخشد. اما این پرسش مطرح است که آیا این ورزش می‌تواند به افتادگی رحم منجر شود یا خیر. برای پاسخ به این سوال، باید به عوامل مرتبط با دویدن و تاثیر آن بر کف لگن پرداخته شود.

دویدن ورزشی با شدت متوسط تا بالاست که شامل حرکات مکرر و ضربه‌ای به زمین می‌شود. این حرکات ضربه‌ای می‌توانند فشار بیشتری بر عضلات کف لگن وارد کنند. برای زنان سالم که عضلات کف لگن قوی دارند، این فشار معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در زنانی که ضعف عضلانی در ناحیه کف لگن دارند یا دچار زایمان‌های مکرر شده‌اند، دویدن شدید می‌تواند فشار اضافی وارد کند و خطر افتادگی رحم را افزایش دهد.

رنا المر مادر 41 ساله 11 فرزند به تازگی توانست دوی ماراتن را در 2 ساعت و 35 دقیقه به پایان برساند.

تحقیقات علمی و آمارها

پژوهش‌های علمی متعددی درباره تاثیر فعالیت‌های فیزیکی مانند دویدن بر سلامت کف لگن انجام شده است. در مطالعه‌ای که در سال 2018 در مجله International Urogynecology Journal منتشر شد، 400 زن مورد بررسی قرار گرفتند که 200 نفر از آن‌ها دونده‌های منظم و 200 نفر دیگر فعالیت بدنی کمتری داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که زنانی که فعالیت‌های ورزشی مانند دویدن را انجام می‌دهند، اگر عضلات کف لگن قوی داشته باشند، خطر افتادگی رحم در آن‌ها به طور قابل‌توجهی کمتر است، مطالعه‌ای که در سال 2020 در Journal of Physical Activity & Health منتشر شد، نشان داد که در زنانی که تمرینات تقویتی عضلات کف لگن را همراه با فعالیت‌هایی مثل دویدن انجام می‌دهند، خطر بروز مشکلات مرتبط با کف لگن تا 30 درصد کاهش می‌یابد . این پژن می‌دهند که تقویت عضلات کف لگن می‌تواند اثرات منفی احتمالی دویدن بر افتادگی رحم را کاهش دهد.

پاسخ به سوال: آیا دویدن باعث افتادگی رحم می‌شود؟

پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد. دویدن به‌تنهایی نمی‌تواند علت اصلی افتادگی رحم باشد، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک عامل تشدیدکننده در افرادی که دارای عوامل خطر دیگر هستند، عمل کند. بنابراین:

راهنمای تمرینات دو نیمه‌استقامت؛ ترکیب سرعت، دوام و رنج مثبت

ددلیفت با Trap Bar؛ افزایش جادویی قدرت پا بدون کمردرد

• در زنان سالم: اگر عضلات کف لگن قوی باشند و هیچ‌گونه سابقه‌ای از زایمان‌های مکرر یا سایر عوامل خطر نداشته باشند، دویدن نمی‌تواند به‌طور مستقیم باعث افتادگی رحم شود. در واقع، ورزش منظم می‌تواند به تقویت عضلات کف لگن و بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند.
• در زنان با ضعف عضلات کف لگن: اگر عضلات کف لگن ضعیف باشند یا زنانی که زایمان‌های طبیعی مکرر داشته‌اند، دویدن طولانی‌مدت و شدید می‌تواند فشار بیشتری به این ناحیه وارد کند. در این موارد، توصیه می‌شود قبل از شروع به دویدن‌های طولانی‌مدت، تمرینات تقویت عضلات کف لگن انجام شود تا خطر بروز افتادگی رحم کاهش یابد.

بر اساس مطالعه‌ای که در Journal of Sports Medicine در سال 2021 منتشر شد، زنانی که به طور منظم تمرینات قدرتی و مقاومتی برای عضلات کف لگن انجام می‌دهند و هم‌زمان به دویدن با شدت متوسط مشغول هستند، احتمال کمتری برای بروز مشکلات مرتبط با کف لگن دارند. این مطالعه نشان داد که ترکیب تمرینات مقاومتی و دویدن باعث بهبود سلامت عضلات کف لگن و کاهش خطر افتادگی رحم می‌شود.

توصیه‌هایی برای پیشگیری از افتادگی رحم در زنان دونده

برای پیشگیری از افتادگی رحم و حفظ سلامت کف لگن، می‌توان از توصیه‌های زیر پیروی کرد:

• تمرینات تقویتی کف لگن: تمرینات کگل (Kegel) به‌طور خاص برای تقویت عضلات کف لگن مفید هستند. این تمرینات به زنان کمک می‌کنند تا عضلات کف لگن خود را تقویت کرده و از بروز مشکلاتی مانند افتادگی رحم جلوگیری کنند.
• اجتناب از فعالیت‌های بسیار شدید: در زنانی که ضعف عضلانی دارند، توصیه می‌شود از دویدن‌های بسیار طولانی‌مدت و با شدت بالا خودداری کنند و به‌جای آن فعالیت‌های ورزشی سبک‌تر مانند پیاده‌روی سریع یا شنا را انتخاب کنند.
• استفاده از پشتیبان‌های ورزشی: استفاده از کمربندهای پشتیبان ورزشی می‌تواند به کاهش فشار وارده بر کف لگن در هنگام دویدن کمک کند.
• مشاوره با متخصص زنان و زایمان: زنانی که نگران افتادگی رحم هستند یا علائمی از آن دارند، باید با پزشک متخصص مشورت کنند و برنامه‌های ورزشی خود را با نظر پزشک تنظیم کنند.

یکی از روش‌های مؤثر در کاهش خطر افتادگی رحم برای زنان دونده، انجام تمرینات تقویت‌کننده عضلات کف لگن است. این تمرینات، مانند تمرینات کگل (Kegel)، می‌توانند عضلات کف لگن را تقویت کرده و توانایی آن‌ها را در مقابله با فشارهای وارده بهبود بخشند. طبق مطالعه‌ای که در International Urogynecology Journal منتشر شد، زنانی که به طور منظم تمرینات کگل را همراه با برنامه‌های دویدن خود انجام می‌دهند، در مقایسه با زنانی که این تمرینات را انجام نمی‌دهند، به طور متوسط 20 درصد کمتر از علائم افتادگی رحم رنج می‌برند.

چند تمرین کمکی برای دونده ها در رابطه با افتادگی رحم

تمرینات تقویتی عضلات کف لگن می‌توانند به پیشگیری و کاهش خطر افتادگی رحم در دوندگان کمک کنند. این تمرینات عضلات کف لگن را تقویت کرده و به پشتیبانی بهتر از اعضای داخلی لگن کمک می‌کنند. در ادامه چند تمرین مفید برای دوندگان که می‌توانند خطر افتادگی رحم را کاهش دهند آورده شده است:

1. تمرینات کگل (Kegel Exercises)

• روش انجام: به آرامی عضلات کف لگن خود را منقبض کنید، مانند زمانی که می‌خواهید جلوی ادرار کردن را بگیرید. عضلات را برای 5-10 ثانیه در حالت انقباض نگه دارید و سپس به آرامی رها کنید.
• تعداد تکرار: 3-4 ست 10 تا 15 تایی، 3 بار در روز.
• فواید: این تمرین می‌تواند به تقویت عضلات کف لگن کمک کند و فشار وارده به این ناحیه را در هنگام دویدن کاهش دهد.

2. پل باسن (Pelvic Bridge)

• روش انجام: به پشت دراز بکشید، زانوهایتان خم و پاها روی زمین باشد. سپس لگن خود را به سمت بالا ببرید تا بدن شما یک خط مستقیم از زانوها تا شانه‌ها ایجاد کند. چند ثانیه در این حالت بمانید و سپس به آرامی لگن خود را پایین بیاورید.
• تعداد تکرار: 3 ست 10 تا 15 تایی.
• فواید: این تمرین علاوه بر تقویت عضلات کف لگن، عضلات باسن و همسترینگ را نیز تقویت می‌کند که برای استحکام کلی لگن مفید است.

3. اسکات دیوار (Wall Squats)

• روش انجام: پشت به دیوار بایستید و پاهایتان را حدود یک پا جلوتر از دیوار قرار دهید. به آرامی به حالت نشسته پایین بیایید و تا جایی که زانوها در زاویه 90 درجه قرار گیرند. چند ثانیه در این حالت بمانید و سپس به حالت ایستاده بازگردید.
• تعداد تکرار: 3 ست 10 تا 15 تایی.
• فواید: اسکات دیوار می‌تواند به تقویت عضلات ران و کف لگن کمک کند و به ثبات بیشتر در هنگام دویدن منجر شود.

4. کشش چهار دست و پا (Cat-Cow Stretch)

• روش انجام: به حالت چهار دست و پا (دست‌ها و زانوها روی زمین) قرار بگیرید. به آرامی پشت خود را گرد کنید (مانند گربه) و سپس به آرامی پشت خود را به سمت پایین حرکت دهید و سر را بالا ببرید (مانند گاو).
• تعداد تکرار: 3 ست 10 تا 15 تایی.
• فواید: این تمرین باعث بهبود انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات و کف لگن می‌شود، که می‌تواند به کاهش فشار روی عضلات لگن کمک کند.

5. کشش عضلات داخلی ران (Inner Thigh Squeeze)

• روش انجام: روی صندلی بنشینید و یک توپ یا بالشتک را بین زانوهای خود قرار دهید. به آرامی زانوهایتان را به سمت هم فشار دهید و چند ثانیه نگه دارید، سپس رها کنید.
• تعداد تکرار: 3 ست 10 تا 15 تایی.
• فواید: این تمرین به تقویت عضلات داخلی ران و عضلات کف لگن کمک می‌کند، که برای پشتیبانی از اعضای لگنی مفید است.

6. پلانک جانبی (Side Plank)

• روش انجام: به پهلو دراز بکشید و با کمک آرنج و پاهای خود، بدن خود را به سمت بالا ببرید تا بدنتان یک خط مستقیم از شانه‌ها تا پاها ایجاد کند. چند ثانیه در این حالت بمانید و سپس به آرامی پایین بیایید.
• تعداد تکرار: 3 ست 10 تا 15 ثانیه برای هر طرف.
• فواید: این تمرین به تقویت عضلات مرکزی و عضلات کف لگن کمک می‌کند و به بهبود استحکام و ثبات کلی بدن منجر می‌شود.

7. تمرینات دیافراگم تنفسی (Diaphragmatic Breathing)

• روش انجام: به پشت دراز بکشید و یک دست را روی شکم و دست دیگر را روی قفسه سینه قرار دهید. به آرامی نفس عمیق بکشید و تمرکز کنید که شکم به سمت بالا حرکت کند و قفسه سینه ثابت بماند. سپس به آرامی نفس را بیرون دهید.
• تعداد تکرار: 3 ست 5 تا 10 نفس عمیق.
• فواید: این تمرین به تقویت عضلات دیافراگم و کف لگن کمک می‌کند و به کنترل بهتر تنفس در هنگام دویدن و کاهش فشار روی کف لگن کمک می‌کند.

این تمرینات می‌توانند به دوندگان کمک کنند تا عضلات کف لگن خود را تقویت کرده و از افتادگی رحم جلوگیری کنند. انجام منظم این تمرینات به همراه برنامه‌های ورزشی مناسب می‌تواند به بهبود سلامت کلی و افزایش کیفیت دویدن منجر شود.

نتیجه‌گیری

دویدن به‌خودی خود نمی‌تواند باعث افتادگی رحم شود، اما در شرایط خاص مانند ضعف عضلات کف لگن، می‌تواند خطر آن را افزایش دهد. با انجام تمرینات تقویتی مناسب و رعایت اصول ورزشی، زنان می‌توانند بدون نگرانی از مشکلات کف لگن به دویدن بپردازند. مهم‌ترین نکته این است که هر فرد وضعیت بدنی و سلامت خاص خود را در نظر بگیرد و با توجه به آن، برنامه ورزشی مناسب خود را انتخاب کند.

در ادامه، جدول جمع‌بندی ارتباط دویدن و افتادگی رحم را مشاهده می‌کنید: