قله لشگرک بزرگ؛ شکوهی خاموش در قلب البرز

قله لشگرک بزرگ با ارتفاع تقریبی ۴۲۵۶ متر یکی از قلل زیبا، فنی و کمتر شناخته‌شده منطقه تخت سلیمان در البرز است. این قله در جنوب قله مشهور علم‌کوه و در مجاورت قللی چون گردونه‌کوه، منار، ستاره و خرسان قرار دارد. اگرچه شهرت علم‌کوه به خاطر دیواره شمالی‌اش بیشتر است، اما خط‌الرأسی که از آن به سمت غرب و جنوب امتداد می‌یابد، در دل خود قللی نهفته دارد که هر کدام ارزش یک صعود مستقل را دارند؛ لشگرک بزرگ یکی از آن‌هاست.

جایگاه جغرافیایی و اهمیت کوه‌شناختی

قله لشگرک در مرز طبیعی چند منطقه مهم واقع شده است؛ از جمله کلاردشت، طالقان، دریاچه حصارچال، الیت و دلیر. این کوه از نظر جغرافیایی بر تقاطع مهمی از آبریزها و خط‌الرأس‌ها قرار دارد و موقعیت آن باعث شده به‌عنوان یکی از قله‌های استراتژیک منطقه شناخته شود. دسترسی به قله از چند مسیر امکان‌پذیر است، اما مهم‌ترین آن‌ها از دشت حصارچال، پراچان طالقان و مسیر مرجیکش–علم‌کوه می‌گذرد.

مسیرهای صعود

۱. مسیر کلاسیک از دشت حصارچال (رودبارک، کلاردشت)

این مسیر از پرطرفدارترین راه‌های دسترسی به قله است. کوهنوردان معمولاً پس از رسیدن به رودبارک یا قرارگاه ونداربن، با ماشین‌های لندرور به تنگ‌گلو (ارتفاع حدود ۳۲۰۰ متر) منتقل می‌شوند. از آنجا پس از حدود ۲ ساعت کوهپیمایی ملایم، وارد دشت سرسبز و وسیع حصارچال (ارتفاع حدود ۳۷۵۰ متر) می‌شوند. این دشت محل کمپ اصلی صعود به قلل اطراف است.

از حصارچال، صعود به قله لشگرک از میان یالی سنگی و مسیری شیب‌دار آغاز می‌شود که پس از گذر از یک برفچال فنی و استفاده از ابزارهایی مانند کرامپون، کلنگ کوه‌نوردی و طناب، به قله ختم می‌شود. صعود از این مسیر حدود ۶ ساعت به طول می‌انجامد.

۲. مسیر طالقان از روستای پراچان

یکی دیگر از مسیرهای زیبا اما سنگین صعود به قله، مسیر پراچان است. این مسیر از دره دمچه آغاز می‌شود و از طریق گردنه هزارچم به خط‌الرأس گردونه‌کوه و سپس لشگرک متصل می‌شود. ارتفاع آغازین مسیر ۲۴۰۰ متر و کل ارتفاع‌گیری حدود ۲۱۰۰ متر است. صعود از این مسیر نیاز به آمادگی جسمانی بالا، مسیرشناسی دقیق و توان بالا در عبور از یال‌های شن‌اسکی دارد. این مسیر کمتر پر‌تردد اما بسیار بکر است و در طول مسیر، چشمه‌های آب تا ارتفاع ۳3۰۰ متر در دسترس هستند.

۳. مسیر ترکیبی از قله‌های مرجیکش، خرسان و سیاه‌سنگ

در برنامه‌های فنی‌تر و چندروزه، کوهنوردان از حصارچال یا از گردنه مرجیکش به سمت قله‌های خرسان و سپس به قله لشگرک می‌رسند. این مسیر بیشتر مناسب تیم‌های مجهز و تمرین‌دیده است که توانایی پیمایش خط‌الرأس‌های فنی را دارند. برفچال‌ها، سنگ‌های ناپایدار و نیاز به حمایت فنی از چالش‌های اصلی این مسیر هستند.

ویژگی‌های طبیعی و فنی قله

قله لشگرک بزرگ، قله‌ای سرسخت و پرشیب است. ویژگی منحصربه‌فرد آن ترکیب سنگ‌های گرانیتی و برفچال‌هایی است که حتی در تابستان باقی می‌مانند. بر روی قله، مناظری نفس‌گیر از دریاچه حصارچال، علم‌کوه، مرجیکش، خرسان‌ها و سایر قلل تخت سلیمان دیده می‌شود. در روزهای صاف، حتی قله دماوند و قلل جنوبی طالقان مانند کهار و ناز نیز قابل رؤیت هستند.

راهنمای حرفه‌ای پخت جوجه‌کباب در کمپینگ و طبیعت

دویدن با جلیقه وزن‌دار؛ تمرینی کوچک با تأثیری بزرگ

برخی از ویژگی‌های قله از نظر فنی:

• ارتفاع قله: ۴۲۵۶ متر
• میزان ارتفاع‌گیری از حصارچال: حدود ۵۰۰ متر
• میزان ارتفاع‌گیری از پراچان: حدود ۲۱۰۰ متر
• زمان صعود از حصارچال: ۵ تا ۶ ساعت (رفت‌وبرگشت)
• زمان صعود از پراچان: ۹ تا ۱۰ ساعت صعود سنگین
• ابزار مورد نیاز: کرامپون، کلنگ، طناب، یومار، ابزار کارگاهی (برای صعود زمستانی یا صعود از مسیرهای فنی)

کمپ در دشت حصارچال

دشت حصارچال نه تنها نقطه آغاز صعود به لشگرک بلکه کمپ اصلی برای صعود به قلل خرسان، علم‌کوه، منار، ستاره و گردونه‌کوه نیز هست. ارتفاع این دشت حدود ۳۷۵۰ متر است و محل برپایی چادر و کمپ شب‌مانی است. آب زلال از یخچال‌ها جاری است، اما در تابستان‌های خشک، بهتر است آب ذخیره شود. در نزدیکی دشت، دریاچه‌ی کوچکی نیز قرار دارد که در آن بازتاب قلل اطراف تصویری تماشایی خلق می‌کند.

پوشش جانوری و گیاهی منطقه

منطقه لشگرک و حصارچال از نظر زیست‌محیطی نیز حائز اهمیت است. گونه‌هایی مانند خرس قهوه‌ای، بز کوهی، روباه، گرگ و کبک در منطقه مشاهده شده‌اند. از پوشش گیاهی منطقه می‌توان به گون، چوبک، ارس خزنده و گیاهان بالشتکی مقاوم در برابر سرمای ارتفاع اشاره کرد. صیانت از این طبیعت بکر برای نسل‌های آینده اهمیت بالایی دارد.

نکات ایمنی و تجربیات فنی

• در فصل تابستان، بیشتر صعودها در گرمای روز انجام می‌شود، اما صبح‌زود حرکت کردن هم فرصت تماشای طلوع و هم صعود ایمن‌تری فراهم می‌آورد.
• در پاییز و زمستان، صعود به قله نیاز به مهارت‌های جدی در یخ‌نوردی و شب‌مانی دارد. برفچال‌ها در این فصل سفت، لغزنده و گاه بهمن‌خیز می‌شوند.
• بیواک یا شب‌مانی بدون چادر یکی از تجربیات رایج در برنامه‌های چندروزه این منطقه است که البته نیازمند آمادگی بالا و تجهیزات کافی برای سرما است.
• برای صعود از یخچال‌ها، آشنایی با روش‌های ترمز با کلنگ، ایجاد کارگاه تی‌شکل، حمایت با یومار و استفاده صحیح از طناب الزامی است.

درجه سختی

قله لشگرک بزرگ از نظر درجه سختی در دسته قلل نسبتاً فنی و پرچالش منطقه تخت سلیمان قرار می‌گیرد. اگرچه مسیر صعود از دشت حصارچال برای کوهنوردان نیمه‌حرفه‌ای تا حرفه‌ای مناسب است، اما بخش‌هایی از مسیر دارای شیب تند، سنگ‌ریزه‌های ریزشی و در فصل‌های برفی، برفچال‌های خطرناک با شیب‌های تا ۷۰ درجه است که نیاز به تجهیزات فنی مانند کرامپون، کلنگ، طناب و مهارت کار با ابزار دارد. در فصل تابستان مسیر قابل پیمایش بدون ابزار فنی خاص نیز هست، اما همچنان نیاز به آمادگی جسمی خوب دارد.
مسافت پیموده‌شده از تنگ‌گلو تا قله و برگشت حدود ۱۴ تا ۱۶ کیلومتر است، و در مسیر پراچان تا قله و بازگشت معمولاً ۳۰ تا ۳۴ کیلومتر مسیر سنگین با ارتفاع‌گیری حدود ۲۱۰۰ متر پیش‌رو دارید.

نتیجه‌گیری

قله لشگرک بزرگ اگرچه زیر سایه شهرت علم‌کوه قرار گرفته، اما به‌لحاظ فنی، چشم‌انداز، تنوع مسیر و تجربه کوه‌نوردی، یکی از قلل برجسته و ارزشمند البرز مرکزی به شمار می‌رود. صعود آن برای هر کوهنوردی با تجربه متوسط تا پیشرفته، تجربه‌ای بی‌نظیر خواهد بود. چه از طریق دشت حصارچال با کمپ‌های شبانه، چه از مسیرهای طولانی‌تری همچون پراچان یا مرجیکش، این قله آماده است تا چشم‌اندازهای بکر، صعود فنی و خاطراتی ماندگار را به شما هدیه دهد.

لشگرک بزرگ، قله‌ای برای آنان است که در دل کوه، آرامش و چالش را هم‌زمان جست‌وجو می‌کنند.

در ادامه یک جدول کامل و جامع درباره قله لشگرک بزرگ ارائه شده است که شامل اطلاعات جغرافیایی، فنی، مسیرهای صعود، شرایط محیطی و نکات ایمنی است: