گیج‌کننده‌ترین صعود سال: داستان جالب شارفو ۴

وقتی نام قله‌ای مشخص نیست، ارتفاعش متفاوت گزارش می‌شود، و حتی نمی‌دانیم واقعاً اولین صعودی انجام شده یا نه، با یکی از مرموزترین صعودهای سال در قلب هیمالیا روبه‌رو هستیم. این دقیقاً همان اتفاقی است که چند روز پیش در منطقه کانچنجونگا در شرق نپال رخ داد؛ جایی که تیمی بین‌المللی مدعی صعود به قله‌ای به نام شارفو4 شد — اما هیچ‌کس مطمئن نیست این قله کدام است!

یک تیم، یک صعود، هزار سؤال

همه‌چیز از صدور یک مجوز صعود آغاز شد. تنها نام ثبت‌شده در مجوز، کوهنورد شیلیایی «هرنان لیال» بود. اما طبق عکس‌ها و بیانیه مطبوعاتی منتشر شده توسط شرکت نپالی «Xtreme Climbers»، لیال تنها نبود. در کنار او دو شرپای خبره به نام‌های «لاکپا چیری شرپا» و «نگادا شرپا» حضور داشتند. همچنین «پورنیما شرستا»، عکاس و روزنامه‌نگار پرکار نپالی که شهرتش را به خاطر صعود سه‌باره به اورست در یک فصل به دست آورده، عضوی از این تیم بود.

در گزارش ارسالی آن‌ها آمده که مسیر انتخاب‌شده بسیار دشوار بوده و در کلاس TD/6 از سیستم درجه‌بندی فرانسوی قرار داشته — TD به معنای «بسیار دشوار» و ۶ به عنوان یکی از بالاترین سطوح سختی در مقیاس آلپی. اما نکته‌ای که این صعود را از حالت سبک‌بار و آلپی خارج می‌کند، اشاره خود تیم به انجام چندین مرحله «چرخش» (Rotation) در مسیر است.

اولین صعود رسمی یا ادامه‌ی یک سوءتفاهم؟

تیم صعودکننده مدعی است که برای اولین‌بار به قله‌ای با ارتفاع ۶٬۴۳۳ متر به نام شارفو 4 Sharphu IV رسیده‌اند. ارتفاعی که در فهرست وزارت گردشگری نپال هم برای این قله ثبت شده است.

اما مشکل از همین‌جا آغاز می‌شود.

داده‌های «The Himalayan Database» – منبعی معتبر در زمینه ثبت صعودهای هیمالیایی – ارتفاع شارفو4 را ۶٬۱۷۲ متر اعلام کرده و اشاره دارد که در سال ۱۹۶۲ تیمی ژاپنی از دانشگاه اوزاکا به سرپرستی «ساسوکه ناکائو» این قله را فتح کرده‌اند. ژاپنی‌ها حتی آن را با نام «Nupchu Peak» نیز خطاب کرده‌اند.

در گزارش آن تیم آمده که ابتدا گمان می‌کرده‌اند قله‌ای به نام «اومهی کانگری» با ارتفاع بالاتر را صعود می‌کنند، اما در نهایت به قله‌ای با ارتفاع ۶٬۰۴۴ متر رسیدند – عددی پایین‌تر از آنچه امروز توسط تیم لیال گزارش شده است. در آن زمان سخت‌ترین بخش مسیر، عبور از یخچال نوپچو و ادامه مسیر بر روی خط‌الرأس شرقی – در مرز نپال و تبت – عنوان شده بود.

قله شاه علمدار؛ راهنمای صعود به جادوی کلاردشت

متهم اصلی افزایش حوادث کوهنوردی: شبکه های اجتماعی و اپلیکشن ها!

ماجرای پیچیده‌ی نام‌ها: آیا ساطو همان قله شارفو4 است؟

در سال ۲۰۲۲ نیز تیمی ایتالیایی به رهبری «استفانو راگاتزو» و «سیلویا» به نقطه‌ای شرقی از همین زنجیره رشته کوه صعود کردند و آن را “شارفو 4 شرقی” یا «ساتو پیک» نامیدند. اما آن‌ها هم به سردرگمی عجیبی اشاره کردند.

طبق گزارش‌شان در نشریه آمریکایی آلپاین ژورنال، قله‌ای که با مجوز ساتوپیک به آن صعود کردند، ۶٬۱۶۴ متر ارتفاع داشت، اما نقطه‌ای که عملاً روی آن ایستادند (و آن را “Sato Pyramid” نام نهادند) تنها ۶٬۱۰۰ متر بود. آن‌ها همچنین تأکید کردند که نام‌گذاری‌های مختلف از سوی تیم‌های ژاپنی، ایتالیایی و حتی منابع دولتی نپال باعث آشفتگی شدید در شناسایی این قله‌ها شده است.

از نگاه آن‌ها، شارفو4 همان ساتوپیک است، اما ژاپنی‌ها سال‌ها پیش قله‌ای دیگر با همین نام انتخاب کرده بودند – قله‌ای که هم‌اکنون در شمال‌تر و در ارتفاع پایین‌تری قرار دارد!

داده‌های اشتباه در سیستم رسمی

بسیاری از کوهنوردان و فعالان محلی تأیید کرده‌اند که اطلاعات ارتفاعی و موقعیتی قله‌های شارفو در فایل‌های رسمی وزارت گردشگری نپال اشتباه است.

برای مثال:

این اختلاف‌ها باعث شده که حتی وقتی تیمی روی قله‌ای ایستاده و ادعای فتح دارد، کارشناسان نتوانند دقیقاً مشخص کنند این قله کدام است و آیا واقعاً صعودی جدید صورت گرفته یا صرفاً تکرار یک مسیر ثبت‌نشده قبلی است.

اهمیت ماجرا چیست؟

در دنیای کوهنوردی، خصوصاً در منطقه‌هایی مانند کانچنجونگا با مسیرهای ناشناخته و قله‌های کمتر صعود شده، ثبت اولین صعود از نظر فنی، افتخاری بزرگ محسوب می‌شود. صعود بدون مجوز یا بدون گزارش رسمی، حتی اگر قبلاً اتفاق افتاده باشد، در این سیستم قابل شناسایی نیست. بنابراین تیم‌هایی مانند گروه لیال می‌توانند نخستین صعود رسمی را ثبت کنند – حتی اگر در واقع نخستین نبوده باشد.

صعودی سخت، اما قابل‌تقدیر

صرف‌نظر از جنجال نام‌گذاری و ابهامات داده‌ای، صعود به قله‌ای در چنین منطقه دورافتاده‌ای – با درجه سختی TD/6 – نیازمند آمادگی بالا، تجربه فراوان، و همدلی تیمی بی‌نظیر است. آن‌هم در شرایطی که منطقه کانچنجونگا هنوز هم یکی از ناشناخته‌ترین و کم‌ترددترین مناطق کوهستانی نپال محسوب می‌شود.

هرنان لیال در کنار پورنیما شرستا و دو شرپای ماهر، موفق شدند این صعود را در سکوت و بدون هیاهوی خبری انجام دهند. عکسی که از آن‌ها روی قله منتشر شده، نشان از سرما، ارتفاع بالا و شرایط سخت دارد – با پرچم‌هایی که در باد برف‌پوش قله در اهتزازند.

پایان باز؛ منتظر جزئیات بیشتر

در نهایت، خبرنگاران رسانه ای به درستی نتیجه‌گیری می‌کنند: شاید این اولین صعود باشد، شاید هم نه. اما شکی نیست که این تیم، دست‌کم، یکی از قلل کمتر دیده‌شده و کمتر صعودشده‌ی منطقه کانچنجونگا را فتح کرده است.

با توجه به پیچیدگی‌های موجود، خبرنگاران از تیم خواسته‌اند اطلاعات دقیق‌تری درباره مسیر، جی‌پی‌اس، تصاویر و داده‌های فنی ارائه دهند تا بتوان نتیجه‌گیری نهایی داشت.

اما تا آن زمان، این صعود یک ماجرای رازآلود و جذاب است از دل کوهستان‌های ناشناخته، که ما را به یاد می‌آورد هنوز هم در عصر جی‌پی‌اس و گوگل‌ارث، جاهایی هستند که کسی دقیق نمی‌داند روی چه چیزی ایستاده است.