شاخص میمون در سنگنوردی چیست و چقدر اهمیت دارد؟

احتمالا در باشگاه سنگنوردی یا جلسات سنگنوردی طبیعت درباره شاخص میمون چیزهایی شنیده باشید. اما این شاخص میمون چیست و آیا واقعا اهمیت دارد؟ ادامه مطلب را بخوانید تا روشن شوید!

موضوع شاخص میمون از همان روزی که مطرح شد، جامعه سنگ نوردان را به دو دسته تقسیم کرد. برخی بر این باورند که شاخص میمون مثبت به شما نسبت به سایر سنگ نوردان برتری واضحی می دهد، در حالی که برخی دیگر ادعا می کنند که این هیچ تفاوتی ایجاد نمی کند و فقط باید نحوه صعود خود را تطبیق دهید. اما اصطلاح شاخص میمون به چه معناست، چگونه می توانید آن را اندازه بگیرید و آیا واقعا آنقدر مهم است؟

شاخص میمون چیست؟

شاخص میمون که فلسفه‌اش به هزاران سال پیش و امپراتوری روم برمی‌گردد، ایده‌ای است که از ویتروویوس، نویسنده و معمار باستانی که مفهوم «مرد کامل» یا انسان از نظر آناتومیکی صحیح را مطرح کرد، نشأت می‌گیرد. در تصور او، که بعدها در اثر لئوناردو داوینچی به نام «مرد ویترووین» به تصویر کشیده شد، مرد کامل باید شاخص میمون صفر داشته باشد.

اما این در سنگ نوردی به چه معناست؟

شاخص میمون ارتباطی بین قد و فاصله دست دراز شده (فاصله نوک انگشتان دست راست تا نوک انگشتان دست چپ با بازوهای کاملا باز) فرد است. برخی افراد بر این باورند که هر چه شاخص میمون بیشتر باشد، به این معنی که فاصله دست دراز شده از قد شما بیشتر باشد، در سنگ نوردی موفق‌تر خواهید بود. اما همانطور که بعدا متوجه خواهید شد، شاخص میمون شما واقعاً مهم نیست.

میانگین شاخص میمون

میانگین شاخص میمون در انسان خنثی است، یعنی صفر است یا نسبتی معادل 1+ است، به این معنی که طول انگشتان دست شما یک سانتی متر از قدتان بیشتر است. به این حالت شاخص میمون مثبت گفته می‌شود.

موارد نادری وجود دارد که حتی برترین سنگ‌نوردان شاخص منفی دارند، یعنی فاصله دست دراز شده آنها کمتر از قدشان است. این اتفاق به ندرت رخ می دهد و حداکثر یک یا دو سانتی متر منفی است.

همچنین به خاطر داشته باشید که اگر فردی بسیار قد بلند باشد، به طور خودکار به این معنی نیست که شاخص میمون بالاتری نسبت به شما دارد. افراد کوتاه قد نیز می توانند شاخص میمون مثبت داشته باشند.

بروک رابوتو، نخستین زنی که مسیر با درجه 5.15c صعود کرد

گیره‌های پا در سنگنوردی طبیعت: کلید موفقیت در صعودهای سخت

در هر صورت، نباید نگران این مقدار باشید یا مهارت‌های سنگ نوردی خود را به خاطر آن سرزنش کنید، زیرا در سنگ نوردی عوامل زیادی بر عملکرد شما تأثیر می گذارد که مهمترین آنها تکنیک شماست.

نحوه اندازه‌گیری شاخص میمون

شما می توانید شاخص میمون خود را با تقسیم فاصله دست دراز شده بر قد خود یا کم کردن قد خود از فاصله دست دراز شده اندازه بگیرید.

روش ۱: فاصله دست دراز شده تقسیم بر قد

اولین روش تقسیم است که در آن فاصله دست دراز شده فرد را بر قد او تقسیم می کنید. این روش مفیدترین راه برای انجام این کار است زیرا مهم نیست از سیستم متریک یا امپریال استفاده می کنید به یک مقدار واحد خواهید رسید.

به عنوان مثال دنیل وودز را در نظر بگیرید. وودز 170 سانتی متر قد دارد و فاصله دست دراز شده او حدود 182 سانتی متر است.

182 ÷ 170 = 1.07 (تقریبی)

دنیل وودز به عنوان نسبت، شاخص میمون مثبت 1.07 دارد.

روش ۲: فاصله دست دراز شده – قد

بیشتر سنگ نوردان احتمالا از روش کم کردن استفاده می کنند زیرا ساده ترین روش است. برای اندازه گیری شاخص میمون خود، فاصله دست دراز شده خود را از قد خود کم کنید. در این حالت، مقادیر بسته به سیستم مقیاسی که استفاده می کنید متفاوت خواهد بود.

دنیل وودز: 182 سانتی متر – 170 سانتی متر = 12 سانتی متر

این شاخص میمون خوبی است! جای تعجب نیست که این مرد یکی از بهترین بولدرینگ‌کارهای جهان است.

شاخص میمون در سنگ نوردی

شاخص میمون، به همراه شاخص قد، همیشه برای سنگ‌نوردان بسیار مهم تلقی می‌شده است، اما ارزش واقعی آن چقدر است؟ آیا این واقعیت که شاخص میمون مثبتی دارید به این معنی است که در سنگ نوردی برتری دارید؟

نه واقعا.

همه ما از جمله سنگ‌نوردان ذاتا مستعد بهانه تراشیدن هستیم (نویسنده و مترجم هم همینطور!). “قدم کوتاهه یا بلنده…” بهانه‌ای است که به طور مرتب در صخره‌ها و باشگاه‌های سنگ نوردی می‌شنوید. اما قد کوتاه ربطی به ناتوانی شما در انجام صعود ندارد.

لین هیل، بهترین زن سنگ‌نورد که مسیر “دماغه” (The Nose) را صعود کرده است، ۱۵۷ سانتی‌متر قد با شاخص میمون منفی دارد. آیا این مانع از او شد که اولین زن صعودکننده “دماغه” شود؟ قطعا نه.

قد مهم نیست، بلکه قدرت و تکنیک مهم است

مهم قد نیست، بلکه قدرت و تکنیک است. شما می‌توانید بلندقدترین سنگ‌نورد باشگاه باشید، اما بدون قدرت و تکنیک، به سختی می‌توانید صعود کنید. البته، قد بلند یک مزیت است و برخی حرکات برای افراد قد بلند راحت‌تر به نظر می‌رسد، اما این به این معنی نیست که کسی با قد کوتاه نمی‌تواند همان صعود را انجام دهد.

قد کوتاه بودن هم در واقع یک مزیت است. افراد کوتاه قد انگشتان کوچک‌تری دارند که باعث می‌شود گرفتن گیره های ریز (crimps) و سوراخ‌ها (pockets) برایشان بسیار راحت‌تر باشد. افراد کوتاه‌تر بهتر در شکاف‌ها (cracks) جای می‌گیرند و در حرکات نزدیک به هم (moves that are close together) بهتر عمل می‌کنند. همچنین هنگامی که فرد کوچکتر است، گیره های معکوس (underclings) بسیار راحت‌تر به نظر می‌رسد زیرا بدون نیاز به اینکه دست‌های خود را به اندازه یک فرد قد بلند جمع کند، به دیواره نزدیک‌تر است.

برای مثال مسیر «لا پلانتا د شیوا» (La Planta De Shiva) را در نظر بگیرید. این مسیر اولین بار توسط آدام اوندرا (Adam Ondra) که شاخص میمون مثبت یک با قد 187 سانتی‌متر دارد، صعود شد. آنگا ایتِر (Angy Eiter) که اولین زن صعودکننده این مسیر و اولین زن صعودکننده مسیر درجه 9b است، قد 158 سانتی‌متر دارد. این مقدار به طور قابل توجهی از اوندرا کمتر است، اما آنگا اجازه نداد قد و شاخص میمون او را از تاریخ‌سازی بازدارد.

قاعدتا، بتا (beta) با توجه به قد سنگ نورد کمی تغییر خواهد کرد. برخی حرکات برای افراد کوتاه قد راحت تر خواهند بود و برخی برای افراد قد بلند سخت تر.

سنگنوردان حرفه‌ای و شاخص میمون آن‌ها

حالا که صحبت از سنگ‌نوردان حرفه‌ای شد، باید گفت که از نظر آماری، اکثر سنگ‌نوردان حرفه‌ای، زن یا مرد، شاخص میمون +2 دارند که عدد خیلی زیادی نیست. هرچند که همه ما آن لحظه‌ای را تجربه کرده‌ایم که اگر 2 سانتی‌متر بلندتر بودیم، می‌توانستیم کار دیگری انجام دهیم، درست است؟

در اینجا جدول شاخص میمون برخی از بهترین سنگ‌نوردان حال حاضر آورده شده است:

منبع: hardclimbs