شرحی از بهمن دیزین سال 1388

پنج شنبه، 15 بهمن 1388. باران شدیدی در حال باریدن بود و خیابان های تهران هم دچار آبگرفتگی شده بودند. حدود ساعت 4 بعد از ظهر بویه سادات نیا با من تماس گرفت و خبر از یک بهمن در جاده شمشک به دیزین داد و اینکه سعید طاهری هم در این بهمن گرفتار شده است. ما ساعت 5 از تهران به سمت شمشک حرکت کردیم. وضعیت جاده هم اصلا مناسب نبود و حتی نرسیده به دو راهی دربندسر نیز یک بهمن کوچک ریزش کرده بود.

تقریبا ساعت 7 شب به روستای شمشک رسیدیم. برف با شدت می بارید و مسیر روبرو هم کاملا بسته بود. ماشین های راهداری برای باز کردن جاده با تلاش زیادی کار می کردند اما از هر دهلیزی که در مسیر وجود داشت یک بهمن ریزش کرده بود و به نظر دستیابی به نقطه بهمن هم امکان پذیر نبود. تمامی نفرات و تیم های پیاده که از این سمت عازم امدادرسانی شده بودند به تهران بازگشته تا از جاده چالوس راهی گچسر و سپس پیست دیزین شوند. ما هم مانند بقیه تیم ها به سمت دیزین حرکت کردیم و نهایتا همه نفرات پیاده در ساعت 11 شب در هتل دیزین مستقر شدند. برف هم همچنان با قدرت می بارید و لابی هتل دیزین هم پر از نفرات امداد شده بود. تا صبح جمعه هیچ کاری از طریق پیاده انجام نشد.

روز جمعه بارش قطع و هوا آفتابی شد. تله کابین پیست کار نمی کرد و نفرات در پشت ماشین برفکوبی پیست به گردنه دیزین منتقل شدند. از گردنه دیزین هم تیم های جداگانه شروع به حرکت به سمت نقطه بهمن کردند. از گردنه تا نقطه حادثه چند بهمن دیگر در مسیر ریزش کرده بود برف زیادی هم در دهلیزهای مشرف به جاده وجود داشت. تقریبا ساعت 10 صبح بود که نفرات پیاده به محل حادثه رسیدند.

در همین زمان دستگاه های راهداری و از جمله ماشین برف خور دربند سر توانستند با عبور از بهمن های بین شمشک و محل حادثه، مسیر را باز کنند و ماشین برف خور در حال کاهش میزان و حجم برف از روی نفرات بود.

حجم برف در محل به قدری بود که اتاق لودری که در بهمن گیر کرده بود هم در میان بهمن قرار داشت و در صورت نبود ماشین آلات، برداشتن برف با این حجم زیاد احتمالا به هفته ها یا حتی ماهها تلاش نیازمند بود.

این بهمن دو بار ریزش کرده بود. مرتبه اول بیشتر نفرات نجات یافته بودند و تنها یک نفر در بهمن باقی مانده بود. در همین زمان سایر نفرات در حال تلاش برای خارج کردن یک نفر باقی مانده بودند که بهمن دوم فرو ریخته و هفت نفر دیگر را به کام خود کشیده بود.

یکی از نفراتی که از بهمن اول نجات پیدا کرده بود در اتاق لودر می ماند که بهمن دوم باعث خرد شدن شیشه ها و نهایتا فوت آن فرد گردیده بود. سایر نفرات در پشت لودری که در محل بود، در حال کار بودند که بهمن دوم ریزش می کند و همانجا دفن می شوند.

دویدن با جلیقه وزن‌دار؛ تمرینی کوچک با تأثیری بزرگ

تراژدی در هیمالیا؛ ۹ کشته در دو بهمن مرگبار

با کار کردن ماشین های راهداری یکی یکی نفرات از میان برف خارج شدند. مشخص بود که ساعات زیادی از فوت افراد می گذشت چرا که اندام بدن همه نفرات کاملا یخ زده بود. دستگاه های راهداری و افراد دیده بان با هم کار می کردند. ماشین راهداری برف را برمی داشت و با مشخص شدن اولین علایم از افراد حادثه دیده، نفرات پیاده برای خارج کردن افراد از برف با بیل وارد عمل می شدند. سعید طاهری هم یکی از افرادی بود که از بهمن خارج شد. سعید، دوربین گوپرو روی سر داشت که برای برنامه زمستانی علم کوه تهیه شده بود و بر حسب اتفاق هم در زمان حادثه استفاده می کرد. در زمان خروج از بهمن هم دوربین همچنان روی سر او بود که به نیروی انتظامی تحویل دادم. نهایتا آخرین نفر دقیقا از کنار پایین لاستیک لودر در عمق چند متری برف بازیابی گردید.

یادشان سبز و گرامی

پانویس: بازخوانی حوادث کوهنوردی هیچگاه نباید به منظور قضاوت انجام شود. کوهنوردی در دسته ورزش های خطرناک قرار دارد و بازخوانی حوادث با نگاه تحلیلی و ایجاد فضای بدون قضاوت و نقد منفی کمک خواهد کرد تا دلایل این گونه موارد بررسی شده و دانش جمعی به منظور کاهش خطرات آتی، افزایش یابد. نکته مهم اینکه شرایط بحرانی کوهنوردی برای هر کسی در هر سطحی ممکن است رخ دهد که لازم است در زمان قضاوت به یاد داشته باشیم.