کامی ریتا شرپا: نماد زنده اورست با رکورد 31 صعود

31 بار صعود اورست برای یک مرد! در تاریخ کوهنوردی، کمتر نامی به اندازه «کامی ریتا شرپا» با قله اورست گره خورده است. مردی از دامنه‌های شرقی هیمالیا که با صعودهای پیاپی‌اش به بلندترین نقطه زمین، رکوردی بی‌سابقه خلق کرده و نام خود را برای همیشه در تاریخ کوه‌نوردی جهان ثبت کرده است. او نه تنها با ۳۱ بار صعود به اورست، بی‌رقیب‌ترین رکورددار دنیاست، بلکه با هر قدمش، نماد تلاش، تواضع، و جان‌فشانی شرپاها برای صعودهای موفق دیگران را نیز به تصویر کشیده است.

تولد در دامنه اورست

کامی ریتا در ژانویه ۱۹۷۰ در دهکده‌ای به‌نام تامه، در منطقه سولوخمبو واقع در شرق نپال و در نزدیکی کوه اورست متولد شد. این منطقه زادگاه بسیاری از شرپاهای افسانه‌ای مانند تنزینگ نورگی است. کامی ریتا در خانه‌ای یک‌اتاقه با خانواده‌ای پرجمعیت بزرگ شد. پدرش یکی از اولین شرپاهایی بود که پس از باز شدن مرزهای نپال در دهه ۱۹۵۰ به روی کوهنوردان خارجی، به‌عنوان راهنمای کوهستان فعالیت کرد. برادر بزرگ‌ترش نیز ۱۷ بار به قله اورست صعود کرده است

.او در جوانی راهب شد و مدتی را در صومعه گذراند. اما بعدا تصمیم گرفت که دیگر به این حرفه ادامه ندهد.

الهام بخش کامی ریتا پدرش بود. در سال 1950، هنگامی که نپال مرزهایش را برای صعود کوهنوردان خارجی گشود، وی به عنوان یکی از اولین راهنماهای حرفه ای منطقه شروع به کار کرد. اگر چه در سال 1992 به دلیل سرمازدگی شدید، به فعالیتش ادامه نداد. در همان سال، کامی ریتا در کمپ اصلی اورست به عنوان دستیار آشپز شروع به کار کرد. اگرچه پیش از آن در 12 سالگی فعالیتش را به عنوان باربر آغاز کرده بود. کامی در سال 1994 اولین صعود موفقیت آمیزش به کوه را انجام داد.

با این حال، کامی ریتا ثابت می کند که حتی با استعدادترین رکوردداران نیز از ابتدا لزوما بر اساس میل خود به پیش نمی روند. او می گوید”اولین سفر من به این منطقه در سال 1992 بود که فرصت صعود به قله پیدا نکردم، چرا که یک تازه کار بودم. دو سال پس از آن بود که توانستم به قله اورست دست یابم. این لحظه خوشایندی برای من بود زیرا ثابت کرد که قدرت و توانایی کافی برای انجام کارهای سخت را دارم.”

از باربری تا رشکستن رکورد جهانی

کامی ریتا از سن ۱۲ سالگی به‌عنوان باربر برای صعودهای کوهستانی فعالیت خود را آغاز کرد. در ۱۹۹۲ به‌عنوان دستیار آشپز در کمپ اصلی اورست کار می‌کرد و در سال ۱۹۹۴، در ۲۴ سالگی، اولین صعود موفق خود را به اورست ثبت کرد. او از آن زمان تاکنون تقریباً هر سال به قله صعود کرده است؛ برخی سال‌ها حتی دو بار.

در سال ۲۰۱۸، او با ثبت بیست‌ودومین صعود خود به اورست، رکورد جهانی را شکست. از آن زمان، تقریباً هر سال با صعود جدیدی رکورد خود را ارتقا داده است. در ۲۷ مه ۲۰۲۵، موفق شد برای بار سی‌و‌یکم به قله اورست برسد، در حالی‌که رقیب نزدیکش پاسانگ داوا شرپا تنها ۲۹ صعود دارد.

باتوم یا بدون باتوم؟ بررسی علمی تأثیر باتوم کوهنوردی روی سرعت و مفاصل

عینک TR90 چیست؟ راهنمای انتخاب فریم‌های فوق‌سبک و انعطاف‌پذیر

باورهای مذهبی و احترام به کوه

کامی ریتا مانند بسیاری از شرپاها باور دارد که هر کوهستان، روح یا الهه‌ای دارد. او پیش از هر صعود، در مراسم سنتی بودایی پوجا شرکت می‌کند تا از کوه برای قدم‌نهادن بر آن اجازه بگیرد. او گفته است:

«مهم نیست چقدر قوی باشی، اگر کوه تو را نپذیرد، به قله نمی‌رسی.»

رکوردهایی که تنها از یک افسانه برمی‌آید

کامی ریتا تنها به اورست بسنده نکرده است. او در مجموع بیش از ۴۰ بار به قله‌های بالای ۸۰۰۰ متر صعود کرده که شامل:

• اورست: ۳۱ بار
• چو آیو: ۸ بار
• لوتسه: ۱ بار
• K2: ۱ بار

با مجموع ارتفاع صعودهای اورستی، او در طول عمر حرفه‌ای خود بیش از ۸۹,۹۹۲ فوت (حدود ۲۷ کیلومتر) صعود عمودی به بلندترین نقطه زمین داشته است؛ عددی که برای اکثر کوهنوردان حرفه‌ای جهان حتی در رویا نیز نمی‌گنجد.

زندگی شخصی و نگرانی‌های خانوادگی

کامی ریتا با لاکپا جانگمو ازدواج کرده و دو فرزند دارد. او در کاتماندو، پایتخت نپال زندگی می‌کند و همیشه تأکید داشته که فرزندانش باید تحصیل کنند تا مجبور نباشند وارد مسیر خطرناک شرپاها شوند. همسرش بارها از او خواسته بازنشسته شود و شغلی کم‌خطرتر انتخاب کند، اما کامی ریتا معتقد است تا وقتی بدنش توان داشته باشد، در خدمت کوهستان خواهد بود.

«ما فقیر بودیم و هیچ راهی برای گذران زندگی نداشتیم. صعود به کوه‌ها، تنها راه ما برای بقا بود.»

از راهب جوان تا اسطوره کوهستان

در جوانی، کامی ریتا مدتی را در صومعه‌ای بودایی در روستای زادگاهش گذراند. قصد داشت راهب شود، اما تقدیر مسیرش را به کوهستان هدایت کرد. امروز او نه‌تنها کوهنوردی پر افتخار است، بلکه نماینده فرهنگی و معنوی مردم شرپا و نپال به‌شمار می‌آید.

شغل یا رسالت؟

در مصاحبه‌ای با AFP، کامی ریتا گفت:

«صعودهای من بیشتر شغل هستند تا دنبال‌کردن رکورد. اما خوشحالم که این رکورد باعث شناخته‌شدن نپال در دنیا شده است.»

او برای هر صعود از اورست، در حدود ۱۰ هزار دلار دستمزد دریافت می‌کند، رقمی که شاید برای یک راهنما قابل توجه باشد، اما در مقایسه با درآمد برخی کوهنوردان خارجی بسیار پایین است. به‌خصوص که شرپاها یک‌سوم تلفات اورست را تشکیل می‌دهند.

تأثیر جهانی و حمایت اندک داخلی

کامی ریتا بارها گلایه کرده که دولت نپال، برخلاف شهرت جهانی شرپاها، حمایت کافی از آن‌ها نمی‌کند. او اشاره کرده که آنگ ریتا شرپا، یکی از شرپاهای افسانه‌ای، هنگام بیماری هیچ حمایتی از سوی دولت دریافت نکرد. این در حالی‌ست که هزاران توریست و کوهنورد خارجی هر ساله به کمک شرپاها به قله اورست می‌رسند.

افتخارآفرینی‌های پی‌درپی

آینده رکوردها در هیمالیا

در کنار شرپاهای باتجربه‌ای مثل کامی ریتا، چهره‌های جوانی نیز در حال ظهور هستند؛ مانند تاشی گیالزن شرپا که در ۱۵ روز، ۴ بار به اورست صعود کرد، یا نیما رینجی شرپا که در ۱۸ سالگی تمام ۱۴ قله بالای ۸۰۰۰ متر جهان را صعود کرده است. با این حال، رسیدن به رکورد ۳۱ صعود به اورست، چیزی نیست که به‌راحتی تکرار شود.

جمع‌بندی: کوهنوردی که با اسطوره‌ها هم‌قد شد

کامی ریتا شرپا، تنها یک کوهنورد نیست؛ او روایت زنده‌ای از تلاش، باور، فروتنی و شجاعت است. مردی از دل کوهستان که از پایین‌ترین نقطه‌های زندگی، به بالاترین قله زمین رسید و هنوز هم، هر ساله پرچم نپال را از فراز جهان به اهتزاز درمی‌آورد.

جدول اطلاعات کامل درباره کامی ریتا شرپا