احتمالا شما هم این را شنیده اید که کوهنوردان پس از کوهنوردی پفک می خورند و شاید خودتان هم جز این دسته باشید. اکثرا هم توجیه می کنند که پفک به دلیل شوری دارای املاح زیاد است و می تواند املاح از دست رفته بدن را جایگزین کند. اما آیا واقعا پفک بعد کوهنوردی مفید است؟ در ادامه به بررسی این موضوع می پردازیم.
پفک چیست
پُفک نام یک نوع اسنک است که از ذرت حرارت‌داده‌شده تهیه می‌شود. برای تهیه پفک، پودر ذرت پرس شده و در حرارت بسیار بالا قرار می گیرد تا به صورت حجیم در آید. روغن موجود در پفک در چنین حرارتی می سوزد و تولید پراکسید می کند که در حرارت و نور، میزان آن زیادتر می شود. پفک در واقع نامی است که توسط یکی از شرکت های مواد غذایی ثبت شده و در گفتار روزانه مردم برای انواع اسنک ذرت/پنیر کاربرد دارد.
پفک نمکی عمدتاً با طعم پنیر در بازار عرضه می گردد. بلغور ذرت و آب در داخل دستگاهی به نام اکسترودر پف کرده و پس از عبور ازخشک کن روی آن با مخلوطی از روغن گیاهی ، پودر پنیر و یا سایر طعم دهنده های مناسب ، رنگ مجاز خوراکی و نمک پوشش داده می شود. گاها مواد شیمیایی نیز به آن اضافه می گردد.
ارزش غذایی پفک
در ادامه به بررسی ارزی غذایی انواع اسنک ذرت/پنیری که ما به عنوان پفک می شناسیم اشاره شده است.
ارزش غذایی هر 100 گرم پفک:
- میزان کالری: 563
- کل چربی: 37 گرم
- چربی اشباع شده: 6 گرم
- چربی ترانس: 0.6 گرم
- سدیم: 926 میلی گرم
- پتاسیم: 189 میلی گرم
- کربوهیدرات: 53 گرم
- فیبر: 1.7 گرم
- شکر: 3 گرم
- پفک همچنین دارای مقادیر کمی آهن، ویتامین بی6، منیزیم، کلسیم و کوبالامین(ویتامین ب12) می باشد.
توجه داشته باشید که مقدار این مواد غذایی در برندهای مختلف می تواند تا حدودی متفاوت باشد.
آیا پفک برای بعد کوهنوردی مفید است؟
در ادامه به بررسی ابعاد مختلف این موضوع می پردازیم:
مشکلات گوارشی
پفک می‌تواند ۹برابر وزن خودش آب جذب کند. پفک معمولا حجم زیادی از معده را اشغال میکند و آب فراوانی را به خود جذب خواهد کرد. همین موضوع باعث خواهد شد که کودک یا هر مصرف کننده دیگری از خوردن وعده‌های غذایی اصلی اجتناب کند. اگر پفک با آب ترکیب شود به طور موضعی می‌تواند باعث تحریک و التهاب معده شود در نهایت موجب چسبندگی روده و یبوست خواهد شد.
افزایش التهاب
یکی از مواد غذایی موجود در پفک چربی های ترانس هستند. چربی ترانس دارای فواید مثبتی هست اما عوارض منفی هم دارد. یکی از عوارض منفی چربی ترانس، افزایش التهاب بدن است. در کوهنوردی بدن ما به طور طبیعتی تحت فشار ورزش با التهاب مواجه می شود و در نتیجه خوردن مواد غذایی التهاب زا باعث بیشتر شدن این مشکل می شود.
فقدان پروتئین
یکی از درشت مغذی های مهم پس از ورزش پروتئین می باشد که بدن ورزشکاران برای ترمیم و بازیابی به شدت به دریافت آن وابسته است. شما باید پس از کوهنوردی و حتی روز بعد آن دریافت پروتئین را از طریق مواد غذایی به طور چشم گیری (50% تا 100%) افزایش دهید تا عضلات ترمیم و ریکاوری شوند. پفک نمکی فاقد ارزش پروتئینی است و البته هضم آن هم چند ساعت طول می کشد. پس شما احساس سیری خواهید داشت اما پروتئین ضروری را در اختیار بدن قرار نداده اید.
پنیر یک منبع مناسب برای پروتئین است، اما زمانی که اسیدآمینه های تشکیل دهنده پروتئین که در پنیر وجود دارند درمجاورت حرارت بالای پخت قرار می گیرند موجب تولید مواد خطرناک می شوند.
پر اکسید
ذرت در فرآیند تولید پفک، پرس شده و در حرارت بسیار بالا قرار می گیرد تا پر حجم شود. در این شرایط روغن موجود در پفک میسوزد و پر اکسید تولید میکند. میزان این ماده در مقابل حرارت و نور میزان آن افزایش پیدا می کند، ضرر این ماده شبیه به مواد شیمیایی موجود در دود سیگار است که منجر به ابتلای افراد به سرطان ریه، سینه و مثانه می شود. به همین دلیل خوردن پفک، سلامت انسان را تهدید می کند.
املاح
همانطور که در ابتدا گفتیم بسیاری از کوهنوردان املاح بالا را به عنوان دلیل مصرف پفک بعد کوهنوردی ذکر می کنند. این موضوع صحیح است و پفک دارای املاح زیادیست، این املاح از جمله نمک و سایر طمع دهنده برای بهبود مزه این خوراکی به آن افزوده می شوند.
جمع بندی
پفک دارای کالری بالا و املاح زیاد است اما از طرف دیگر سیستم گوارش را به شدت درگیر می کند. این موضوع پس از کوهنوردی باعث می شود بدن نتواند مواد غذایی سالم و مهم مانند پروتئین را جذب کند. از طرف دیگر وجود چربی زیاد و کربوهیدرات فرآوری شده در پفک هم به پایین بودن کیفیت این ماده غذایی منجر شده است. به طور کلی پفک نمی تواند یک وعده مناسب برای بعد کوهنوردی باشد که مهم ترین دلیل آن نیز کاهش ریکاوری و افزایش التهاب می توان ذکر کرد. پس بهتر آنکه دوستی با خاله خرسه را پایان دهید!
جایگزین های مناسب:
- برنج و جوجه کباب
- شیرکاکائو کم چرب
- آب میوه های طبیعی و آجیل
- انواع گوشت
- …
