واندا روتکویچ ، متولد ۱۹۴۳، کوهنورد زن لهستانی و مهندس کامپیوتر. وی اولین زنیست که توانست به قله کی۲ صعود کند.
واندا در یک خانواده لهستانی در لیتوانی به دنیا آمد. خانواده وی پس از پایان جنگ جهانی دوم تصمیم گرفتند به لهستان بازگشته و در وسلاو ساکن شدند. وی از دانشگاه فنی ورسلاو به عنوان یک مهندس الکترونیک فارق التحصیل شد.
از سایر ورزشهای مورد علاقه وی می توان به والیبال ، دویدن ، پرتاب دیسک و … اشاره کرد.
شروع کوهنوردی از موتور سواری
واندا روتکویچ علاقمند به موتورسواری بود و همین موتور سواری باعث کشیده شدن وی به سمت کوهنوردی گردید. در یک روز تابستانی در ۱۹۶۱ موتورش بنزین تمام می کند. در کنار جاده می ایستد و برای گرفتن بنزین دست تکان می دهد. یک موتورسوار که در حال مسافرت با همکارش بود می ایستد. این همکار وی بوگدان جانکوسکی بود که دو سال سابقه کوهنوردی داشت. همین اتفاق باعث شروع کوهنوردی آنها با یکدیگر گردید.

کوهنوردی با واندا روتکویچ
در سال ۱۹۶۷ او به رخ شرقی آیگویلا دو گرپون صعود کرد. در سال ۱۹۶۸ در یک تیم بانوان به ستون شرقی ترولیژن در نروژ صعود کرد. در ۱۹۷۸ رخ شمالی ماترهورن را در زمستان صعود نمود.
در ۱۹۷۰ لنین در پامیر را صعود کرد. ۲ سال بعد به قله نوشاخ در افغانستان رسید.
اولین صعود بزرگ وی در کوههای پامیر و به همراه آندرژ زوادا انجام گرفت. او در اینجا متوجه روابط دشوار با کوهنوردان مرد شد.
پس از بازگشت واندا شروع به رهبری اکسپدیشن های خود کرد که شامل برخی از اولین صعودها برای یک زن بود. وی همچنین به خاطر سبک سرپرستی رک و بی پرده خود معروف شد.
در اکتبر ۱۹۷۸ ، وی به عنوان اولین لهستانی و سومین زن پس از تابای و فانتوگ و به عنوان اولین زن اروپایی به قله اورست صعود کرد. در سال ۱۹۸۶ به عنوان اولین زن توانست قله کی۲ را بدون اکسیژن کمکی ، به عنوان عضوی از تیم کوچک لیلیان و موریس بارارد صعود کند. لیلیان و موریس در حین بازگشت جان خود را از دست دادند.

هدف واندا روتکویچ این بود که به عنوان اولین زن به ۱۴ قله هشت هزار متری صعود کند. در طول دوران کوهنوردیش توانست به قلل زیر صعود نماید:
- ۱۹۷۰ لنین – ۷۱۳۴ متر
- ۱۹۷۳ اولین صعود تیم زنان به دیواره آیگر
- ۱۹۷۵ گاشربروم ۳ – ۷۹۴۶ متر – اولین صعود به کوه
- ۱۹۷۵ گاشربروم ۲
- ۱۹۷۸ اورست
- ۱۹۸۵ نانگاپاربات از رخ دیامیر
- ۱۹۸۶ کی۲
- ۱۹۸۷ شیشاپانگما
- ۱۹۸۹ گاشربروم ۲
- ۱۹۹۰ گاشربروم ۱
- ۱۹۹۱ چوآیو رخ جنوبی
- ۱۹۹۱ آناپورنا ۱ از رخ جنوبی
- ۱۹۹۲ کانگچنجونگا
او همچنین رخ جنوبی آکونکاگوآ را صعود کرد. واندا قلل شیشاپانگما ، گاشربروم ۲ و گاشربروم یک را در تیم زنان صعود کرد.

پایان
در طی صعود به کانگچنجونگا ، واندا روتکویچ ۴۹ ساله برای آخرین بار توسط کارلوس کارسولیوی مکزیکی دیده شد. او در ارتفاع بالا در رخ شمال غربی پناه گرفته بوده است. این صعود نهمین هشت هزار متری واندا بود. واندا روتکویچ در اینجا احساس ضعف می کرده و با این همه تصمیم به ادامه داشته. کارسولیو می گوید که خودش هم از نظر ذهنی ضعیف بوده و توان متقاعد کردن واندا برای بازگشت را نداشته است.
اینطور گمان میشد که جسد وی در سال ۱۹۹۵ توسط فاستو دی استفانی ، مارکو گالزی و سیلیو موندلینی در رخ جنوب غربی پیدا شده است. به نظر می آید وی در نزدیکی قله به سمت جنوب غربی کوه سقوط کده است. البته بعدا اینطور به نظر رسید که این جسد مرتبط با کوهنورد بلغار یوردانا دیمیتروا بوده است که بر اثر بهمن در رخ جنوب غربی کانگچنجونگا جان خود را در سال ۱۹۹۴ از دست داد. اگر وی به قله رسیده باشد، او را باید به عنوان نخستین زنی شناخت که به سه قله بلند جهان صعود کرده است. با توجه به اطلاعات بعدی جسد واندا روتکویچ هیچ گاه پیدا نشد.
کتابها
وی دو کتاب نیز نوشته است.
- Zdobycie Gasherbrumów 1979
- Na jednej linie 1986
بعلاوه دهها مقاله و گزارش. در آخرین سالها نیز انرژی زیادی صرف فیلم سازی کرد. از شاگردان واندا بایست به کریستوف ویلیچکی اشاره کرد.

با باشگاه ورزشی موج همراه باشید./ اولین باشگاه تخصصی آمادگی جسمانی کوهنوردی در کشور.