رشته کوه مجموعه ای از کوه هاست که در یک ردیف قرار می گیرند و در نقاط مرتفع به هم متصل می شوند. سیستم کوهستانی یا کمربند کوهستانی مجموعه ای از رشته کوهها با شباهت در شکل، ساختار و هم ترازی است که از یک علت و معمولا کوهزایی به وجود آمده اند.

رشته کوه ها در اثر فرآیند های زمین شناسی گوناگونی شکل می گیرند، اما بیشتر موارد تحت تاثیر تکتونیک صفحه ای هستند. رشته کوه ها همچنین در بسیاری از اجرام سیاره ای در منظومه شمسی یافت می شوند.

این مجموعه های در هم تنیده معمولا توسط ارتفاعات یا گردنه های کوهستانی و دره ها تقسیم میشوند. کوه‌های منفرد مانند کوه دماوند در یک رشته کوه لزوماً ساختار زمین‌شناسی یا سنگ‌شناسی یکسانی ندارند. آنها ممکن است ترکیبی از کوهزایی و فعالیت های مختلف باشند، به‌عنوان مثال، رانش صفحات، بلوک‌های برآمده، کوه‌های چین‌خورده، و شکل‌های آتشفشانی که منجر به انواع سنگ‌ها می‌شود.

رشته کوه های اصلی کره زمین

بیشتر رشته‌کوههای جوان زمین‌شناسی روی سطح زمین با حلقه آتش اقیانوس آرام یا کمربند آلپید مرتبط هستند. حلقه آتش اقیانوس آرام شامل رشته کوه های آند آمریکای جنوبی است که از طریق کوردیلرا آمریکای شمالی در امتداد ساحل اقیانوس آرام، رشته کوه آلئوتی، از طریق کامچاتکا، ژاپن، تایوان، فیلیپین، پاپوآ گینه نو تا نیوزیلند امتداد دارد. رشته آند 7000 کیلومتر (4350 مایل) طول دارد و اغلب به عنوان طولانی ترین سیستم کوهستانی جهان در نظر گرفته می شود.

کمربند آلپید شامل اندونزی و آسیای جنوب شرقی، از طریق کوه های هیمالیا، کوه های قفقاز، رشته کوه های چین خورده کوه های بالکان، کوه های آلپ، و به کوه های اسپانیا و کوه های اطلس ختم می شود. این کمربند شامل سایر رشته کوه های اروپایی و آسیایی نیز می شود. هیمالیا شامل بلندترین کوه های جهان، از جمله کوه اورست است که 8848 متر (29029 فوت) ارتفاع دارد و از مرز چین و نپال می گذرد.

رشته‌کوه‌های خارج از این دو سیستم شامل قطب شمال، اورال، آپالاچیان، کوه‌های اسکاندیناوی، گریت دیوایدینگ رنج، کوه‌های آلتای و کوه‌های حجاز می‌شوند. اگر تعریف رشته کوه به گونه‌ای گسترش یابد که کوه‌های زیر آب را نیز در بر گیرد، پشته‌های اقیانوسی طولانی‌ترین سیستم کوهستانی پیوسته روی زمین را با طول 65000 کیلومتر (40400 مایل) تشکیل می‌دهند.

در جدول زیر به مرتفع ترین رشته کوههای جهان اشاره شده است:

طولانی ترین رشته کوههای جهان

طولانی ترین سیستمهای کوهستانی به نقل از wikipedia می شود:

• رشته میانی اقیانوسی: 65000 کیلومتر
• حلقه آتش: در کمربند اقیانوس آرام که در آن فوران های آتشفشانی و زلزله های گسترده روی می دهد: 40000 کیلومتر
  • آمریکن کوردیلا: 13400 کیلومتر
    • آند: 7000 کیلومتر
    • کوردیلای امریکای شمالی: 6400 کیلومتر
• کمربند هیمالیا-آلپ: بیش از 15000 کیلومتر
  • منطقه هندوکش-هیمالیا: 3500 کیلومتر
• گریت اسکارپمنت، افریقای جنوبی: 5000 کیلومتر
  • دراکنزبرگ: 1000 کیلومتر
• کوههای راکی: بخشی از کوردیلای امریکای شمالی، 4800 کیلومتر
• گریت دیوایدینگ رنج: 3500 کیلومتر
• ترانس آنتراکتیک مونتینز: 3500 کیلومتر
• کوههای کونلون: 3000 کیلومتر، بخشی از کمربند آلپ-هیمالیا
• کوههای اطلس: 2500 کیلومتر، بخشی از کمربند آلپ-هیمالیا
• کوههای اورال: 2500 کیلومتر
• کوههای آپالاچین: 2414 کیلومتر

دو رشته کوه مهم ایران

رشته البرز و زاگرس به عنوان دو رشته کوه اصلی ایران شناخته می شوند.

رشته کوه زاگرس بزرگترین رشته از کوهها در ایران ماست. این مجموعه از مناطق مرزی شرق ترکیه و شمال عراق تا تنگه هرمز امتداد دارد. کوه های زاگرس بخش مهمی از زنجیره کوه های آلپ–هیمالیا را تشکیل می دهند که بیشتر جنوب غرب آسیا و خاورمیانه را در بر می گیرد.این رشته کوه با شکوه قدمت فوق العاده ای دارد ،از نظر تاریخی ، کوه های زاگرس به عنوان یک سد طبیعی بین چندین فرهنگ و امپراتوری های جهان باستان و مدرن عمل کرده اند.

کوههای البرز در بخش شمالی ایران قرار دارند. این رشته کوه از سوی باختر از تالش جمهوری آذربایجان آغاز می‌شود و در سوی شرق تا درون ترکمنستان و افغانستان دنباله می‌یابد. بخش بزرگی از البرز در راستای کناره‌ی جنوبی دریای خزر کشیده شده‌ است. در این بخش، جبهه‌ی شمالی البرز سرسبز و جبهه‌ی جنوبی آن خشک است.