سیرباز خان: صعود ۱۴ قله ۸۰۰۰ متری بدون اکسیژن

در دنیای کوهنوردی، دستاوردهایی چون صعود به تمام ۱۴ قله‌ی بالای ۸۰۰۰ متر جهان، با چالش‌های فیزیکی و ذهنی فراوان، از برجسته‌ترین موفقیت‌ها به شمار می‌روند. اما سیرباز خان، کوهنورد پاکستانی اهل منطقه‌ی هزاره‌ی گلگت بلتستان، این دستاورد را بدون استفاده از اکسیژن کمکی به دست آورد؛ موفقیتی که نشان از استقامت، عزم و مهارت فوق‌العاده‌ی او دارد.

در تاریخ ۱۸ مه ۲۰۲۵، سیرباز خان موفق شد قله‌ی کانچن جونگا، سومین قله بلند جهان با ارتفاع ۸۵۸۶ متر، را صعود کند. این موفقیت، تکمیل‌کننده‌ی مسیری تاریخی بود که سیرباز در آن تبدیل به اولین پاکستانی شد که تمام ۱۴ قله بالای ۸۰۰۰ متر جهان را بدون استفاده از اکسیژن مکمل فتح کرده است. او در این مسیر علاوه بر صعودهای فراوان، به عنوان یک پیشگام در دنیای کوهنوردی نیز شناخته می‌شود.

دهه‌ای از عزم و اراده

سیرباز خان موفقیت‌های خود را تنها در عرض یک یا دو سال به دست نیاورده است. مسیر او برای رسیدن به این موفقیت‌ها بیشتر از یک دهه طول کشید و طی این مدت او با سختی‌ها، شرایط نامساعد جوی، و چالش‌های فیزیکی و روانی کوهنوردی در ارتفاعات بالا روبرو شد. او در این مسیر، از افرادی چون محمد علی سدپارا ، کوهنورد افسانه‌ای پاکستان، بود. صادپرا که به دنبال فتح تمام قله‌های ۸۰۰۰ متر بود، متأسفانه در سال ۲۰۲۱ در یک حادثه‌ی کوهنوردی در کوه کی۲ جان خود را از دست داد. اما سیرباز خان با الهام از آرمان‌های صادپرا، این مسیر را ادامه داد.

سیرباز خان کار خود را در دنیای کوهنوردی از طریق حمل بار برای کوهنوردان خارجی آغاز کرد. در این دوره، به عنوان پورتِر، وظیفه حمل تجهیزات سنگین را به قله‌ها بر عهده داشت و این تجربه‌ها به او کمک کرد تا مهارت‌های خود را در کوهنوردی تقویت کند. در سال ۲۰۱۶، او توسط مینگما شرپا، کوهنورد مشهور نپالی، برای یک سفر به کوه کی۲ حمایت شد. این سفر فرصتی بود تا سیرباز توانایی‌های خود را در یکی از بزرگترین چالش‌های کوهنوردی به آزمون بگذارد، اما با وجود تلاش‌های فراوان، آن‌ها در این صعود شکست خوردند و نتوانستند قله کی۲ را صعود کنند.
اما سیرباز خان از این شکست ناامید نشد و در اکتبر ۲۰۱۷ موفق شد به قله نانگا پاربات صعود کند. این صعود ویژه بود زیرا سیرباز نخستین کسی بود که در فصل پاییز به قله نانگا پاربات رسید. این موفقیت بزرگ، اعتماد به نفس او را افزایش داد و در جولای ۲۰۱۸، توانست به قله ک۲، دومین قله بلندترین کوه جهان، صعود کند. این دستاورد به عنوان یکی از برجسته‌ترین موفقیت‌های حرفه‌ای او شناخته می‌شود و جایگاه سیرباز خان را به عنوان یکی از کوهنوردان قوی پاکستان تثبیت کرد.

۱۴ قله بالای ۸۰۰۰ متر

قله‌های بالای ۸۰۰۰ متر از نظر فنی، مهارتی و بدنی سخت‌ترین قله‌های جهان به حساب می‌آیند. این قله‌ها به عنوان مقصد نهایی بسیاری از کوهنوردان حرفه‌ای شناخته می‌شوند و صعود به آنها بدون اکسیژن کمکی، موفقیتی است که تنها تعداد معدودی از کوهنوردان برجسته توانسته‌اند آن را به دست آورند. سیرباز خان اکنون به یکی از اعضای این گروه نادر تبدیل شده است. در اینجا فهرست ۱۴ قله‌ای که سیرباز خان بدون استفاده از اکسیژن مکمل موفق به فتح آنها شده است آورده شده است:

1. کوه اورست (۸۸۴۸ متر)
2. کوه کی۲ (۸۶۱۱ متر)
3. کوه کانچن جونگا (۸۵۸۶ متر)
4. کوه لوتسه (۸۵۱۶ متر)
5. کوه ماکالو (۸۴۸۵ متر)
6. کوه چوآیو (۸۱۸۸ متر)
7. کوه دائولگری (۸۱۶۷ متر)
8. کوه ماناسلو (۸۱۶۳ متر)
9. کوه نانگا پاربات (۸۱۲۶ متر)
10. کوه آناپورنا ۱ (۸۰۹۱ متر)
11. کوه گاشر بروم ۱ (۸۰۸۰ متر)
12. کوه برود پیک (۸۰۵۱ متر)
13. کوه گاشر بروم ۲ (۸۰۳۵ متر)
14. کوه شیشاپانگما (۸۰۲۷ متر)

روح صعود آلپاین خالص

آنچه موفقیت‌های سیرباز خان را از دیگر صعودهای مشابه متمایز می‌کند، نه تنها فتح این قله‌های عظیم است، بلکه شیوه‌ای است که در آن این صعودها را انجام داده است. سیرباز خان در تمام این صعودها از روش آلپاین خالص استفاده کرده است. این یعنی بدون استفاده از اکسیژن مکمل، با حداقل تجهیزات، و با حداقل اتکا به طناب‌های ثابت یا کمپ‌های ساخته‌شده توسط شرپاها. این روش سخت‌ترین و اصیل‌ترین شکل کوهنوردی به شمار می‌آید که در آن کوهنورد باید تمام تکیه‌گاه‌های خود را بر روی توانایی‌های جسمی و ذهنی خود بگذارد.

این روش صعود، به لحاظ فیزیکی و روانی طاقت‌فرسا است. بدن در چنین ارتفاعاتی با کمبود اکسیژن شدید روبرو می‌شود و هر گام کوهنورد با سختی‌های فراوان همراه است. با این حال، عزم و اراده‌ی سیرباز خان و توانایی‌اش در مواجهه با این شرایط سخت، به او اجازه داد که به هدف خود برسد و تمام قله‌ها را بدون اکسیژن مکمل فتح کند.

کنتون کول با ۱۹ صعود به اورست: دو پای شکسته تا تاج هیمالیا!

قله تنگ‌ چال: معرفی و راهنمای صعود

لحظه‌ای افتخار برای پاکستان

موفقیت سیرباز خان تنها یک دستاورد شخصی نیست، بلکه یک افتخار بزرگ برای پاکستان است. این موفقیت پرچم کوهنوردی پاکستان را در سطح جهانی برافراشت و توجه زیادی به منطقه‌ی گلگت بلتستان جلب کرد، جایی که بسیاری از بزرگترین و مقاوم‌ترین کوهنوردان جهان از آنجا برخاسته‌اند. این موفقیت الهام‌بخش بسیاری از افراد در پاکستان است و به نمایش گذاشته که با تلاش و پشتکار می‌توان هر هدفی را به دست آورد.

سازمان باشگاه کوهنوردی پاکستان با صدور بیانیه‌ای از این موفقیت سیرباز خان ستایش کرد و آن را دستاوردی “نادر و قهرمانانه” دانست که نمایانگر استقامت و شجاعت پاکستانی‌ها در کوه‌های بلند جهان است.

مسیر پیش رو: ارثیه‌ای از الهام

برای سیرباز خان، این دستاورد تاریخی پایان کار نیست، بلکه نقطه‌ی شروعی برای الهام بخشیدن به نسل‌های آینده است. او همواره گفته است که هدف اصلی‌اش، الهام بخشی به نسل جدید کوهنوردان است تا با پشتکار و اراده‌ی مشابه به اهداف خود دست یابند. از نظر سیرباز، موفقیت در کوهنوردی تنها به فتح قله‌ها محدود نمی‌شود، بلکه به نشان دادن قدرت انسان در برابر طبیعت و پیروزی بر محدودیت‌های جسمی و ذهنی است.