صعود به قله با ربات‌ها: پیشرفت یا پسرفت کوهنوردی!؟

تصور کنید در حال بالا رفتن از هزاران پله سنگی کوه مقدس تای در چین هستید، اما این بار بدون خستگی و درد پاها. این رؤیا برای بسیاری از گردشگران به لطف فناوری رباتیک به واقعیت تبدیل شده است. در حالی که کوه تای با ارتفاع ۱۵۳۲ متری خود همواره مقصدی محبوب برای زائران و گردشگران بوده است، مسیر پرپیچ‌وخم و بیش از ۷۰۰۰ پله سنگی آن حتی برای کوهنوردان حرفه‌ای هم چالش‌برانگیز است. اما حالا، یک دستیار رباتیک کوچک و کارآمد توانسته این صعود را برای همه، به‌ویژه سالمندان، ممکن و لذت‌بخش کند.

ربات‌های پوشیدنی: از یک تفریح لوکس تا ابزاری کاربردی

ربات‌های اسکلت بیرونی که حالا در کوه تای به گردشگران اجاره داده می‌شوند، دیگر فقط یک گجت فانتزی نیستند. این اسکلت‌های رباتیک با قیمتی مقرون‌به‌صرفه (حدود ۱۰ دلار برای هر صعود) به گردشگران کمک می‌کنند بدون احساس خستگی یا درد، مسیر دشوار کوه را طی کنند. این دستگاه‌ها که تنها ۱.۸ کیلوگرم وزن دارند، به دور کمر و ران‌های کاربر بسته می‌شوند و با هوش مصنوعی حرکات فرد را شناسایی کرده و با آن هماهنگ می‌شوند.

لی چنگده، یک گردشگر ۶۸ ساله که از پایتخت استان جینان آمده بود، پس از استفاده از این دستگاه گفت: “واقعاً کار می‌کند. وقتی آن را پوشیدم، دیگر پاهایم درد نمی‌کردند. انگار کسی مرا به سمت بالا می‌کشید.” این تجربه تنها مختص او نبود. بسیاری از گردشگران، از جوانان گرفته تا سالمندان، از این فناوری استقبال کردند و حتی برخی عنوان کردند که بعد از درآوردن ربات، احساس سنگینی و کندی می‌کردند.

چگونه این اسکلت رباتیک کار می‌کند؟

این اسکلت‌های بیرونی به کمک دو باتری که حدود ۵ ساعت دوام می‌آورند، کاربر را در هر قدم به سمت جلو هل می‌دهند. به‌نوعی می‌توان گفت که کاربر در حین صعود، احساس می‌کند نیرویی نامرئی او را حمایت می‌کند. این کمک مکانیکی باعث می‌شود حتی افرادی که توان بدنی کمتری دارند، بتوانند مسیر را بدون مشکل طی کنند.

البته، این دستگاه بدون نقص هم نیست. برخی کاربران به مشکلات جزئی مانند سختی در بستن بند کفش در حین پوشیدن ربات اشاره کردند، اما در مجموع، تجربه مثبت آن‌ها نشان می‌دهد که این فناوری در مسیر درست قرار دارد.

سالمندان، بزرگ‌ترین برندگان این فناوری

شاید جالب‌ترین نکته درباره این پروژه، تأثیر آن بر گردشگری سالمندان باشد. طبق آمار، حدود نیمی از افرادی که اسکلت رباتیک را امتحان کردند، سالمندان بودند. برای بسیاری از آن‌ها، صعود به قله کوه تای همیشه یک آرزو بود که به دلیل محدودیت‌های جسمی امکان‌پذیر نمی‌شد. اما حالا، به لطف این فناوری، آن‌ها می‌توانند از زیبایی‌های مسیر لذت ببرند، بدون اینکه مجبور باشند در یک تله‌کابین بنشینند و تنها منظره را از پشت شیشه‌ها تماشا کنند.

وانگ هوزه، معاون گروه گردشگری فرهنگی تایشان که این اسکلت رباتیک را توسعه داده، می‌گوید: “بسیاری از سالمندان می‌خواهند در حین صعود از مناظر طبیعی لذت ببرند. با کمک این ربات‌ها، آن‌ها می‌توانند واقعاً حس کنند که کوه را فتح کرده‌اند.”

ضربان قلب یا حس تلاش؟ آیا ساعت ها دروغ می گویند؟

اسکی از دیواره شمالی اورست در 50 سالگی: جسورانه‌ترین فرود تاریخ

فراتر از گردشگری: راه‌حلی برای جمعیت سالمند چین

در حالی که این فناوری در نگاه اول ممکن است تنها یک ابزار تفریحی به نظر برسد، اما اهمیت آن فراتر از گردشگری است. چین با یکی از سریع‌ترین نرخ‌های سالمندی جمعیت در جهان مواجه است. تا سال ۲۰۲۴، بیش از ۲۲ درصد از جمعیت چین بالای ۶۰ سال سن دارند و این رقم تا سال ۲۰۳۵ به بیش از ۴۰۰ میلیون نفر خواهد رسید.

در این شرایط، اسکلت‌های بیرونی می‌توانند نقشی حیاتی در حفظ استقلال و سلامت سالمندان ایفا کنند. این فناوری به افراد مسن یا افرادی که با مشکلات حرکتی روبه‌رو هستند کمک می‌کند تا بتوانند فعالیت‌های روزمره مثل پیاده‌روی، بالا رفتن از پله‌ها و حتی دویدن را بدون فشار زیاد بر بدن انجام دهند. به این ترتیب، سالمندان می‌توانند فعال بمانند و خطر سقوط یا آسیب‌های ناشی از ضعف عضلانی نیز کاهش می‌یابد.

آینده اسکلت‌های بیرونی: از کوهستان‌ها تا خانه‌ها

شرکت توسعه‌دهنده این اسکلت رباتیک، مدل دیگری نیز طراحی کرده که مخصوص سالمندان است. این مدل کمی سنگین‌تر است (حدود ۲.۴ کیلوگرم) اما حمایت بیشتری در راه رفتن و حتی دویدن فراهم می‌کند. نکته جالب این است که قیمت این مدل هم چندان نجومی نیست و با قیمتی حدود ۲۳۳۴ دلار در بازار چین عرضه می‌شود، که با توجه به مزایایی که ارائه می‌دهد، می‌تواند برای بسیاری از خانواده‌ها مقرون‌به‌صرفه باشد.

پرسش بزرگ این است که آیا این فناوری می‌تواند به تولید انبوه برسد و در دسترس عموم مردم قرار گیرد یا نه. اگر پاسخ مثبت باشد، نه‌تنها در چین بلکه در سراسر جهان، زندگی میلیون‌ها نفر می‌تواند تغییر کند.

پایان کوهنوردی کلاسیک؟

استفاده از ربات‌های اسکلت بیرونی در کوهنوردی، هرچند گامی بزرگ در دسترس‌پذیر کردن طبیعت‌گردی برای گروه‌های بیشتری است، اما می‌تواند بخشی از اصل و فلسفه کوهنوردی را زیر سؤال ببرد. کوهنوردی همیشه ورزشی بوده که بر قدرت بدنی، استقامت ذهنی و چالش‌پذیری انسان تأکید داشته است. کمک گرفتن از فناوری برای آسان‌تر کردن مسیرها ممکن است این تجربه اصیل را کاهش دهد و جنبه “چالش و پیروزی” که بخشی از جذابیت کوهنوردی است، کمرنگ‌تر شود. به‌علاوه، ممکن است استفاده گسترده از چنین دستگاه‌هایی باعث شلوغی بیش از حد مسیرهای کوهنوردی شود و تعادل طبیعی مناطق کوهستانی را تحت فشار قرار دهد.

از طرف دیگر، تکیه بیش از حد به تجهیزات و فناوری در فعالیت‌هایی مانند کوهنوردی می‌تواند خطراتی را نیز به همراه داشته باشد. در صورتی که این اسکلت‌های بیرونی دچار نقص فنی یا مشکل در میانه مسیر شوند، کاربران – به‌ویژه سالمندان یا افرادی با توانایی‌های حرکتی محدود – ممکن است با خطراتی مواجه شوند که خود به‌تنهایی قادر به مدیریت آن‌ها نیستند. همچنین، استفاده از باتری‌ها و تجهیزات الکترونیکی در مناطق طبیعی می‌تواند نگرانی‌هایی زیست‌محیطی ایجاد کند، به‌ویژه اگر مدیریت پسماندهای این فناوری‌ها به درستی انجام نشود. در نتیجه، هرچند اسکلت‌های بیرونی امکان دسترسی بیشتری به طبیعت را فراهم می‌کنند، اما باید با نگاهی محتاطانه و مسئولانه به تأثیرات طولانی‌مدت آن‌ها نگریست.

جمع‌بندی: زمانی برای صعود

استفاده از اسکلت‌های بیرونی در کوه تای تنها یک نمونه از پتانسیل‌های بی‌پایان این فناوری است. این دستگاه‌های کوچک و هوشمند نشان می‌دهند که چگونه می‌توان از تکنولوژی برای بهبود کیفیت زندگی استفاده کرد — نه فقط برای صعود از کوه‌ها، بلکه برای غلبه بر موانعی که روزمره در زندگی انسان‌ها وجود دارد.

شاید در آینده نزدیک، صعود به قله‌های زندگی دیگر آن‌قدرها هم دشوار نباشد؛ چرا که فناوری، همان دستی خواهد بود که ما را به جلو هل می‌دهد.