12 اصل سرپرستی در کوهنوردی که باید بدانید

کوهنوردی فعالیتی چالش برانگیز و لذت بخش است که افراد را به کاوش در طبیعت و تجربه زیبایی و عظمت آن ترغیب می کند. با این حال، کوهنوردی می تواند خطرات ذاتی مانند سقوط از صخره، بهمن، قرار گرفتن در معرض آب و هوای شدید و گم شدن را نیز به همراه داشته باشد. پس اگر کوهنوردی را به یک سفر دریایی تشبیه کنیم، سرپرست یک برنامه کوهنوردی حکم ناخدای این کشتی را دارد که هر تصمیمش به خصوص در شرایط ویژه می تواند روی نتایج برنامه و حتی سرنوشت اعضا تصمیم بسزایی داشته باشد. اما بسیاری از مهارت ها و اصول سرپرستی در کوهنوردی را می توان یاد گرفت و با کسب تجربه بیشتر در آنها مهارت یافت.

به همین دلیل هم ما در اینجا با گزیده ای از منابع مختلف مجموعه ای از مهمترین اصول سرپرستی در کوهنوردی را گرد هم آورده ایم که توجه به آنها اهمیت ویژه ای دارد.

اصول مهم سرپرستی در کوهنوردی

اگر به دنبال سرپرستی در برنامه های کوهنوردی یا اجرای تورهای کوهنوردی هستید حتما به موارد زیر با دقت توجه کنید:

1. برنامه‌ریزی دقیق:

• تحقیق در مورد مسیر: جزئیات مسیر، از جمله طول، ارتفاع، دشواری، زمان صعود و فرود، نقاط عطف کلیدی، منابع آب و پناهگاه را بررسی کنید.
• پیش‌بینی آب و هوا: گزارش‌های هواشناسی را برای قبل، حین و بعد از برنامه به طور مرتب بررسی کنید. برای شرایط آب و هوایی مختلف، از جمله بارش، باد و رعد و برق، برنامه‌های جایگزین داشته باشید.
• بسته‌بندی تجهیزات مناسب: لیست کاملی از تجهیزات کوهنوردی مورد نیاز مانند دستکش و کاپشن کوهنوردی را تهیه کنید و مطمئن شوید که همه اعضای گروه تجهیزات مناسب را با توجه به فصل و شرایط آب و هوایی دارند.
• اطلاع‌رسانی به اعضای گروه: جزئیات برنامه را به طور کامل به تمام اعضای گروه، از جمله زمان حرکت، مسیر، نقاط عطف کلیدی، برنامه‌های اضطراری و روش‌های ارتباطی، اطلاع دهید. استفاده از گروه سازی در شبکه های اجتماعی یک راهکار موثر و در عین حال آسان است.

2. انتخاب اعضای مناسب:

• سابقه و تجربه: سابقه کوهنوردی، مهارت‌ها و سطح آمادگی جسمانی هر عضو گروه را ارزیابی کنید. مطمئن شوید که همه اعضای گروه برای چالش‌های پیش رو از نظر جسمی و روحی آماده هستند.
• سازگاری گروه: اعضای گروه را با توجه به شخصیت، انگیزه و توانایی کار تیمی آنها انتخاب کنید. اعضای گروه کوهنوردی بایست از نظر آمادگی جسمانی و فنی و اخلاقی نزدیک به هم باشند. اختلاف زیاد اعضا در این ابعاد می تواند زمینه ساز بحران شود.
• اندازه گروه: اندازه گروه را با توجه به پیچیدگی برنامه، تجربه اعضای گروه و منابع موجود محدود کنید. کنترل و مدیریت گروه های بزرگ و به خصوص ناهمسان بسیار دشوارتر است.

3. ارتباط موثر:

• جلسه توجیهی قبل از سفر: قبل از شروع برنامه، جلسه‌ای با تمام اعضای گروه برگزار کنید تا جزئیات برنامه، انتظارات، قوانین و رویه‌های ایمنی را مرور کنید. این جلسه ها را می توانید به صورت حضوری یا مجازی برگزار کنید.
• ارتباط در طول سفر: به طور مرتب با اعضای گروه در مورد وضعیت مسیر، آب و هوا و هرگونه نگرانی احتمالی ارتباط برقرار کنید.
• بازخورد و تشویق: به اعضای گروه بازخورد مثبت و تشویقی بدهید و به آنها در حفظ روحیه انگیزه و روحیه گروهی کمک کنید. دقت کنید که نیازی به فریاد زدن نیست.
• به افراد توجه کنید: گاها افراد گروه از ناتوانی و مشکلات خود صحبت نمی کنند اما رفتار و نحوه حرکات آنها گویای این است که مشکلی وجود دارد.

4. تصمیم‌گیری صحیح:

• ارزیابی خطرات: قبل از اتخاذ هرگونه تصمیم، خطرات احتمالی را به طور کامل ارزیابی کنید. این شامل خطرات مربوط به آب و هوا، زمین، صخره نوردی و سایر عوامل است. به همین دلیل لازم است اطلاعات کافی نسبت به خطرات کوهنوردی و کوهستان داشته باشید.
• استفاده از دانش و تجربه: از دانش و تجربه خود برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و ایمن استفاده کنید. در صورت لزوم، از اعضای باتجربه‌تر گروه مشورت بخواهید.
• اولویت دادن به ایمنی: در صورت تردید، همیشه احتیاط کنید و در صورت لزوم برنامه را لغو یا تغییر دهید.

5. ایمنی اولویت:

• شناسایی خطرات: خطرات بالقوه مانند سقوط سنگ، بهمن، رودخانه‌های خروشان و حیوانات وحشی را شناسایی کنید.
• اقدامات احتیاطی: اقدامات احتیاطی مناسب را برای کاهش خطرات، مانند پوشیدن لباس و تجهیزات مناسب، استفاده از تجهیزات ایمنی و دنبال کردن مسیرهای مشخص، انجام دهید.
• آمادگی برای شرایط اضطراری: برای شرایط اضطراری مانند جراحت، گم شدن یا شرایط آب و هوایی شدید، برنامه داشته باشید. این شامل داشتن جعبه کمک‌های اولیه، دانستن نحوه استفاده از تجهیزات ارتباطی و داشتن یک برنامه اضطراری است.

6. آشنایی با قوانین و فرهنگ:

• قوانین و مقررات محلی: از قوانین و مقررات مربوط به کوهنوردی در منطقه‌ای که از آن بازدید می‌کنید آگاه باشید. این ممکن است شامل قوانینی در مورد مجوزها، محدودیت‌های دسترسی و مقررات زیست‌محیطی باشد.
• احترام به محیط زیست: به محیط زیست احترام بگذارید و از رها کردن زباله، آسیب رساندن به گیاهان و جانوران یا ایجاد مزاحمت برای حیات وحش خودداری کنید.
• احترام به مردم و فرهنگ محلی: این امکان هست که آداب و رسوم مردم محلی با معیارهای شما و تیمتان همخوان نباشد پس باید توجه داشته باشید که لازم است با توجه به این تفاوت ها عمل کنید تا حساسیت مردم محلی برانگیخته نشود. به یاد داشته باشید که شما و تیمتان مهمان آنها هستید و لازم است به فرهنگشان احترام بگذارید.
• حفظ فاصله احساسی با اعضا اهمیت دارد: ممکن است رابطه نزدیکی با اعضای تیم داشته باشید اما در طول برنامه لازم است با حفظ رسمیت بیشتر این فاصله را قدری مدیریت کنید تا در زمان لازم خطوط فرمان بین نفرات شکل گیرد.

7. تسلط بر نجات و کمک‌های اولیه:

• مهارت‌های نجات: مهارت‌های نجات پایه مانند CPR، استفاده از بانداژ و آتل‌بندی را یاد بگیرید. یادگیری کمک های اولیه برای همه کوهنوردان ضروری است اما یک سرپرست در برنامه کوهنوردی باید تسلط بیشتر داشته باشد.
• جعبه کمک‌های اولیه: جعبه کمک‌های اولیه کاملی را با خود حمل کنید که شامل لوازم ضروری برای درمان جراحات و بیماری‌های رایج باشد.
• دانش کمک‌های اولیه: در مورد نحوه تشخیص و درمان جراحات و بیماری‌های رایج در کوهستان دانش داشته باشید.

8. شناسایی و مدیریت ریسک:

• شناسایی خطر: تمام خطرات بالقوه مرتبط با برنامه کوهنوردی را شناسایی کنید. این ممکن است شامل خطرات مربوط به آب و هوا، زمین، صخره نوردی، حیوانات وحشی و عوامل انسانی باشد.
• ارزیابی خطر: توانمندی اعضا در مواجه با ریسک را بررسی کنید. به طور مثال آیا همه نفرات توان عبور بدون طناب از یک قسمت دست به سنگ را دارند یا لازم است از تجهیزات سنگنوردی استفاده شود؟
• کنترل خطر: برای کاهش یا حذف هر خطر اقداماتی انجام دهید. این ممکن است شامل اقداماتی مانند تغییر مسیر، استفاده از تجهیزات ایمنی، آموزش اعضای گروه و تهیه برنامه‌های اضطراری یا حتی فرود باشد.
• به زمان بازگشت ایمن توجه کنید: طوری برنامه ریزی کنید که در روشنایی روز بتوانید به نقطه ایمن بازگردید.

9. رهبری الهام‌بخش:

• مثال باشید: با نشان دادن تعهد به ایمنی، احترام به محیط زیست و کار تیمی، الگوی مثبتی برای اعضای گروه باشید. نگاه گروه به شماست و این را هیچ وقت فراموش نکنید.
• تشویق و انگیزه: اعضای گروه را تشویق کنید و به آنها انگیزه دهید تا به بهترین شکل خود عمل کنند.
• تصمیم‌گیری مشارکتی: در صورت امکان، اعضای گروه را در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت دهید تا حس مالکیت و تعهد را افزایش دهید.

10. انعطاف‌پذیری و سازگاری:

• آمادگی برای تغییر: برای شرایط غیرمنتظره مانند تغییرات آب و هوایی، مشکلات مسیر یا مصدومیت اعضای گروه آماده باشید.
• تصمیم‌گیری‌های سریع: در صورت نیاز، قادر به تصمیم‌گیری سریع و قاطع باشید.
• حفظ روحیه مثبت: حتی در شرایط چالش‌برانگیز، روحیه مثبت و مثبت را حفظ کنید.

11. آمادگی جسمانی و فنی

• آمادگی جسمانی یک سرپرست باید در سطح بالایی باشد تا بتواند در شرایط حساس و اضطراری از ذخایر توانایی خود استفاده کند.
• توانایی و تجربه فنی سرپرست این اجازه را می دهد که شرایط مختلف ارزیابی واقع بینانه تری نسبت به شرایط و اعضا داشته باشد.
• قبل از اینکه اقدام به سرپرستی در برنامه های کوهنوردی کنید لازم است تجربه خوبی در برنامه های مختلف به همراه سرپرستان با تجربه داشته باشید.

12. احترام به کوهستان و همکاری با سایر تیم ها

• سکوت را حفظ کنید و تیمتان را دعوت به کاهش سروصدا کنید تا حواس افراد نسبت به خطرات موجود مانند ریزش سنگ و غیره پرت نشود.
• با سایر تیم ها همکاری کنید چون در شرایط حساس امکان حمایت کوهنوردان از همدیگر مهمترین گزینه در دسترس است.
• کوهستان را پاک نگهدارید و از هر گونه آسیب به آن خودداری کنید.

نکات پایانی:

• سرپرستی در کوهنوردی مسئولیتی بزرگ است که نیازمند دانش، مهارت و تجربه قابل توجهی است.
• با دنبال کردن این 11 اصل و استفاده از منابع موجود، سرپرستان می‌توانند به گروه‌های خود کمک کنند تا سفرهای کوهنوردی ایمن، لذت‌بخش و ارزشمندی را تجربه کنند.
• به یاد داشته باشید که هیچ برنامه‌ای کامل نیست و همیشه باید برای شرایط غیرمنتظره آماده باشید.
• مهمتر از همه، از کوهنوردی لذت ببرید و از زیبایی و چالش‌های طبیعت قدردانی کنید!