کاهش وزن ناگهانی زمانی است که فرد بدون تغییر رژیم غذایی یا برنامه ورزشی خود وزن کم می کند. این می تواند نشانه ای از استرس یا یک بیماری جدی باشد که باید برای تشخیص آن به پزشک مراجعه کنید.
کاهش وزن بدون دلیل ممکن است در هر فردی رخ دهد. با این حال، شایعترین و جدیترین آن در افراد بالای ۶۵ سال اتفاق می افتد. حتی کاهش وزن غیرقابل توجیه کمتر از ۵ درصد وزن بدن یا ۵ کیلوگرم نیز ممکن است نشانه یک بیماری جدی در افراد مسن باشد. به همین دلیل اگر بالای ۶۵ سال سن دارید و یا از داروهای خاص استفاده می کنید باید آگاه باشید چه مقدار کاهش وزن نگرانکننده است و وزن خود را کنترل کنید.
علل کاهش وزن ناگهانی
کاهش وزن ناگهانی دلایل مختلفی دارد. ممکن است ناشی از یک رویداد استرس زا مانند طلاق، از دست دادن شغل یا مرگ یکی از عزیزان باشد. همچنین می تواند ناشی از سوء تغذیه، وضعیت سلامتی یا ترکیبی از چیزها باشد.
برخی از دلایل کاهش وزن ناگهانی عبارتند از:
پیشنهاد ویژه موج کوه برای امروز!
- شرایط سلامت روان، مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات خوردن و اختلال وسواس فکری جبری (OCD)
- مشکلات گوارشی، مانند بیماری سلیاک یا سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- سایر شرایط سلامتی مانند تیروئید پرکار، دیابت نوع 2 یا نارسایی قلبی
گاهی اوقات کاهش وزن می تواند ناشی از سرطان باشد. اگر بدون تلاش در حال کاهش وزن هستید، حتما این مورد را بررسی کنید.
عوارض کاهش وزن ناگهانی چیست؟
- سردرد
- تحریک پذیری
- خستگی
- سرگیجه
- یبوست
- اختلال در قاعدگی
- ریزش مو
- تحلیل عضلانی
چه بیماری هایی باعث کاهش وزن ناگهانی می شوند؟
- از دست دادن عضله (آتروفی عضلانی): می تواند منجر به کاهش وزن غیرمنتظره به دلیل از دست دادن عضله شود، معمولاً اگر برای مدتی از عضلات خود استفاده نکنید. این بیماری در افرادی که ورزش نمی کنند، دائما نشسته اند یا در بستر هستند، شایع است.
- پرکاری تیروئید: تیروئید پرکار زمانی ایجاد می شود که غده تیروئید شما هورمون تیروئید بیش از حد تولید کند. این هورمون ها بسیاری از عملکردهای بدن از جمله متابولیسم را کنترل می کنند. اگر تیروئید شما بیش از حد فعال باشد، حتی اگر اشتهای خوبی داشته باشید، به سرعت کالری می سوزانید.
- آرتریت روماتوئید (RA): باعث می شود سیستم ایمنی بدن به پوشش مفاصل شما حمله کند و منجر به التهاب شود که می تواند متابولیسم را تسریع کند و وزن کلی شما را کاهش دهد.
- دیابت نوع 1: سیستم ایمنی بدن شما به سلول های پانکراس که انسولین می سازند حمله می کند. بدون انسولین، بدن شما نمی تواند از گلوکز برای انرژی استفاده کند. این باعث افزایش گلوکز خون می شود و باعث می شود بدن شما چربی و ماهیچه ها را برای انرژی بسوزاند.
- افسردگی: این اختلال خلقی بر همان قسمتهای مغز که اشتها را کنترل می کنند، تأثیر می گذارد و به کم اشتهایی و در نهایت کاهش وزن منجر شود. در برخی افراد، افسردگی ممکن است اشتها را افزایش دهد. علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
- بیماری التهابی روده (IBD): التهاب مزمن IBD بدن شما را در حالت کاتابولیک قرار می دهد، به این معنی که دائما از انرژی استفاده می کند. IBD همچنین گرلین، هورمون گرسنگی، و لپتین، هورمون سیری را مختل می کند و باعث کاهش اشتها می شود.
- بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD): این بیماری پیشرونده ریه شامل آمفیزم و برونشیت مزمن است. در مراحل بعدی، COPD می تواند باعث کاهش وزن شود زیرا تنفس سخت کالری زیادی می سوزاند.
- اندوکاردیت: این التهاب پوشش داخلی قلب یا اندوکارد است که توسط میکروب ها – معمولا باکتری ها – که وارد جریان خون شده و در قلب شما جمع می شوند، ایجاد می شود. اکثر افراد مبتلا به اندوکاردیت تب دارند. ممکن است با کم اشتهایی همراه باشد. همچنین افزایش دمای بدن باعث افزایش متابولیسم و سوزاندن چربی ها و کاهش وزن می شود.
- سل (TB): این بیماری مسری معمولاً ریه ها را تحت تأثیر قرار می دهد. کاهش وزن و کاهش اشتها از علائم اصلی سل هستند، اما دلایل آن به طور کامل شناخته نشده است.
- سرطان: این اصطلاح عمومی برای بیماری هایی است که باعث تقسیم و گسترش سریع سلول های غیر طبیعی می شوند. به گفته انجمن سرطان آمریکا، یکی از اولین علائم ممکن است کاهش وزن غیرقابل توضیح به میزان 10 پوند (کیلوگرم) یا بیشتر باشد. سرطان التهاب را افزایش می دهد، باعث تحلیل رفتن عضلات و اختلال در هورمون های تنظیم کننده اشتها می شود. یک تومور در حال رشد همچنین ممکن است مصرف انرژی در حالت استراحت (REE) یا میزان انرژی سوزاندن بدن در حالت استراحت را افزایش دهد.
- بیماری آدیسون: این بیماری نادر باعث می شود که سیستم ایمنی به غدد فوق کلیوی حمله کند. غدد فوق کلیوی نمی توانند به اندازه کافی هورمون هایی مانند کورتیزول و آلدوسترون تولید کنند. کورتیزول بسیاری از عملکردها از جمله متابولیسم و اشتها را تنظیم می کند. سطوح پایین کورتیزول ممکن است منجر به کاهش اشتها شود.
- HIV: این ویروس به سلول های ایمنی به نام سلول های T حمله می کند و مبارزه با عفونت ها را دشوار می کند. در صورت عدم درمان، HIV می تواند منجر به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) شود. اشکال پیشرفته این شرایط اغلب باعث کاهش وزن ناشی از کمبود مواد مغذی و کاهش گرسنگی ناشی از علائم بیماری می شود.
- نارسایی احتقانی قلب (CHF): زمانی که قلب نتواند با خون کافی پر شود، خون را با نیروی کافی پمپاژ کند یا هر دو را نتواند ایجاد کند. دستگاه گوارش شما نمی تواند خون کافی دریافت کند، که منجر به حالت تهوع و سیری زودرس می شود. ممکن است هنگام غذا خوردن نفس کشیدن سخت باشد و التهاب در بافت آسیب دیده قلب نیز متابولیسم را تسریع می کند.
درمان کاهش وزن ناگهانی
درمان خاص برای کاهش وزن ناخواسته به علت زمینه ای بستگی دارد. طبق تحقیقات، یک چهارم افراد مبتلا به کاهش وزن ناگهانی حتی پس از یک معاینه پزشکی جامع تشخیص داده نمی شوند.
در مواردی که کاهش وزن به قدری شدید باشد که پزشک به کمبود مواد مغذی مشکوک شود، ممکن است از شما بخواهد که رژیم غذایی خود را تنظیم کنید یا مکمل های غذایی مصرف کنید، حتی اگر علت دقیق آن هنوز مشخص نشده باشد.
سوالات متداول
چه زمانی باید نگران کاهش وزن بی دلیل باشم؟
طبیعی است که وزن بدن شما نوسان داشته باشد. با این حال، اگر بدون تغییر عادات خود وزن کم کنید، ممکن است اتفاق دیگری رخ دهد. اگر در عرض 6 تا 12 ماه کاهش وزن 5 درصدی را تجربه کردید یا هر یک از علائم بالا را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
کدام سرطان باعث کاهش وزن می شود؟
در مطالعه ای در سال 2017، اکثر کسانی که سرطان تشخیص داده شده بود، به سرطان پانکراس و لنفوم مبتلا بودند. پس از آن، سرطان های کلیه، مثانه و حالب شایع ترین بودند.
منابع: nhs
