سرفه خومبو در کوهنوردی و ارتفاع چیست؟

سرفه خومبو که به آن هک یا ضربه ارتفاع بالا نیز گفته می شود، نوعی سرفه است که در اثر رطوبت و دمای پایین مرتبط با ارتفاع بالا ایجاد می گردد.

نام سرفه خومبو از یخچالی به همین نام در کوه اورست برگرفته شده اما لازم به ذکر است که بروز آن مختص به منطقه اورست نیست. سرفه خومبو در کوهنوردی زمستانی و همچنین سایر کوههای بلند احتمال بروز دارد.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرفه خومبو هستند؟

تحقیقات نشان می‌دهد که تقریباً همه افرادی که مدت طولانی را در ارتفاع می‌گذرانند، درجاتی از سرفه را تجربه می‌کنند و از این رو این علائم برای کوهنوردان در ارتفاعات بالا و حتی کوهنوردان به مقاصدی با ارتفاع پایینتر مانند بیس کمپ اورست (حدود 5000 متری) بسیار رایج است.

مکانیسمی که باعث ایجاد سرفه خومبو می شود شناخته نشده است، اما تصور می شود که ترکیبی از تلاش زیاد، دمای زیر صفر و رطوبت کم در ارتفاعات منجر به تنفس سریعتر هوای سرد و خشک می شود که به معنای واقعی کلمه پوشش ریه و برونش ها را خشک می کند.

پوشش غشایی خشک‌تر ریه‌ها منجر به تحریکی می‌شود که به صورت سرفه خشک و مداوم نمود می یابد.

علائم سرفه خومبو چیست؟

با فرض اینکه در حال کوهنوردی یا کوهپیمایی در ارتفاع بالا هستید، علائم اولیه سرفه خومبو می تواند به ترتیب زیر باشد:

• سرفه خشک و مداوم
• آب بینی جاری
• دفع خلط شفاف و سفید هنگام سرفه

سرفه خمبو در شدیدترین اشکال خود می تواند منجر به سرفه های شدید و مکرر بیمار شده که باعث پارگی عضلات سینه یا حتی شکستن دنده ها گردد.

نحوه درمان سرفه خومبو

اگر هر یک از علائم بالا را مشاهده کردید، بهترین درمان می تواند تلاش برای مرطوب نگه داشتن برونش ها به وسیله موارد زیر باشد:

• نوشیدن آب تا حد امکان، در حالت ایده آل آب گرم به عنوان بخار به مرطوب شدن برونش ها کمک می کند
• از تحمیل بیش از حد به خودتان بپرهیزید زیرا این کار تنها باعث افزایش سرعت تنفس شما می شود و در نتیجه ریه های شما را در معرض هوای خشک بیشتری قرار می دهد.
• مکیدن آب نبات گلودرد
• در طول روز و در صورت امکان در طول شب از یک اسکارف برای گرم نگه داشتن گردن استفاده کنید. این کار ناحیه گلوی شما را گرم نگه داشته و از تحریک شدن توسط هوای سرد و ذرات معلق به ریه های شما جلوگیری می کند.
• در صورت بدتر شدن شرایط استنشاق اکسیژن می تواند مفید باشد.
• در برخی موارد به استفاده از قرص و شربت تئوفیلین اشاره شده است. البته حتما پیش از مصرف داروها با پزشک مشورت نمایید.

نکاتی برای جلوگیری از سرفه در ارتفاعات و کوهنوردی

مانند همه مسائل پزشکی، بهترین درمان پیشگیری است. در اینجا نکات مهم برای جلوگیری از سرفه خومبو آمده است:

• استفاده از اسکارف برای پوشاندن دهان و گردن در طول پیمایش و کوهنوردی
• استفاده از کلاه کولاک یا ماسک airtrim برای کوهنوردی در ارتفاعات بالا به منظور جلوگیری از ورود هوای سرد به سیستم تنفسی
• پوشش گردن و دهان در طول خواب و استراحت در کیسه خواب
• کنترل فشار وارده به بدن (البته این مورد آسان نیست)
• عدم مصرف آب سرد و یخزده (استفاده از آب ولرم یا حداقل آب با دمای بدن)

جمع بندی

سرفه خومبو یکی از مشکلات کوهنوردی در ارتفاعات است که عدم توجه به آن می تواند باعث شکست زودهنگام یک برنامه یا ایجاد خطر برای کوهنورد شود. این مورد فقط مختص به اورست نیست و می تواند در سایر کوههای بلند و برنامه های کوهنوردی زمستانی نیز بروز کند. با این حال پیشگیری از این مساله سخت نیست. راهکارهایی مانند پوشش دهان و گردن با اسکارف، نوشیدن آب کافی، عدم مصرف آب سرد و برف، استفاده از کلاه کولاک در ارتفاعات می تواند برای پیشگیری از سرفه خمبو در ارتفاع موثر واقع شود.