از تالونگ تا گاشربروم؛ روایت صعودها و سقوط زدنک هروبی

در جهان کوهنوردی، برخی نام‌ها فراتر از یک رشته ورزشی می‌روند و به نمادهایی از شجاعت، اخلاق، و جستجوی بی‌پایان تبدیل می‌شوند. زدنک هروبی، کوهنورد برجسته اهل جمهوری چک، یکی از این چهره‌هاست. او نه‌تنها بر فراز برخی از بلندترین قله‌های جهان ایستاد، بلکه با رویکرد اخلاقی و انسان‌دوستانه‌اش، راه و رسم کوهنوردی را برای نسل‌های آینده معنا کرد.

هروبی در طول دو دهه فعالیت خود، مسیری پر از صعودهای موفق، تلاش‌های دشوار، عملیات نجات، و تجربه‌هایی داشت که او را به الگویی برای بسیاری از کوهنوردان جهان بدل کرد. از صعودهای سبک‌بار در قله‌های ۸۰۰۰ متری گرفته تا فعالیت‌های مدیریتی و آموزشی، او نمونه‌ای از تعادل بین زندگی حرفه‌ای، خانوادگی و ماجراجویی بود.

تولد، سال‌های نخست و معاونت در وزارت دارایی!

زدنک هروبی در سال ۱۹۵۶ در چکسلواکی سابق به دنیا آمد؛ کشوری که آن زمان در میانه تغییرات سیاسی و اجتماعی عمیق قرار داشت. دوران کودکی او با فعالیت‌های ورزشی و علاقه به طبیعت گره خورده بود. خانواده‌اش او را تشویق می‌کردند تا در کنار تحصیل، به ورزش و کاوش در فضای باز بپردازد.

هروبی فردی بود که تنها به یک حوزه بسنده نکرد. او در دانشگاه فنی چک در پراگ، رشته سایبرنتیک را خواند و بعدها تحصیلات خود را در اقتصاد در آلمان و انگلستان ادامه داد. این ترکیب منحصربه‌فرد از دانش فنی و اقتصادی، او را به شخصیتی چندبُعدی تبدیل کرد که می‌توانست هم در عرصه مدیریت و هم در ماجراجویی‌های کوهنوردی بدرخشد.

هروبی مدتی طولانی در دولت جمهوری چک به‌عنوان مدیر ارشد در حوزه‌های اقتصاد و مالی کار کرد و حتی به سمت معاون وزیر دارایی رسید. او بعدها به تدریس در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه چارلز پراگ پرداخت. این مسئولیت‌ها، نشان از توانایی او در مدیریت زمان و انرژی بین شغل، خانواده و علاقه اصلی‌اش یعنی کوهنوردی داشت.

ورود به دنیای کوهنوردی

عشق هروبی به کوه‌ها از همان سال‌های نوجوانی آغاز شد. ابتدا در کوه‌های داخلی و رشته‌کوه‌های آلپ مهارت‌های ابتدایی را فرا گرفت. تمرین در محیط‌های مختلف و شرایط آب‌وهوایی متنوع، به او کمک کرد تا به سرعت به یک کوهنورد توانا تبدیل شود.

با افزایش تجربه، هروبی به سمت قله‌های مرتفع‌تر رفت. هدف او نه‌تنها صعود به قله‌های بلند، بلکه فتح مسیرهای کمتر پیموده‌شده و چالش‌برانگیز بود. او به سبک آلپی اعتقاد داشت؛ سبک آلپی در کوهنوردی به روشی گفته می‌شود که کوهنوردان با کوله‌پشتی سبک، بدون کمپ‌های دائمی و پشتیبانی گسترده، و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به قله صعود می‌کنند. این شیوه نیازمند کفش کوهنوردی مقاوم، پوشاک فنی ضدآب، و ابزارهایی مثل باتوم کوهنوردی و کوله‌پشتی فنی است تا ضمن حفظ سرعت، امنیت و کارایی در مسیر حفظ شود. از تجهیزات تخصصی در این زمینه می توان به کوله ماکالو سیموند اشاره کرد

راز ساعت سر ادموند هیلاری؛ رولکس یا اسمیتس؟

دختر سنگنورد؛ فیلمی متفاوت در دنیای مردانه ال‌کپیتان(2025)

همرزمان هروبی بارها گفته‌اند که او در کوه‌ها نه‌تنها یک رهبر، بلکه یک همراه وفادار بود. تصمیماتش همواره بر پایه امنیت تیم و احترام به طبیعت گرفته می‌شد. او هرگز برای شهرت یا رکورد شخصی از اصول خود عدول نکرد.

فهرست صعودهای ۸۰۰۰ متری

بین سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۲، هروبی موفق به صعود به هشت قله از چهارده قله ۸۰۰۰ متری جهان شد. هر یک از این صعودها داستانی منحصربه‌فرد دارد.

1. چوآیو (۱۹۹۴) – نخستین تجربه هروبی در قلمرو ۸۰۰۰ متری‌ها، که نقطه آغاز مسیر او در قله‌های بلند بود.
2. گاشربروم I و II (۱۹۹۷) – صعود موفق به دو قله از دشوارترین قلل قراقروم در یک فصل.
3. لوتسه (۱۹۹۹) – چهارمین قله مرتفع جهان، با چالش‌های فنی و آب‌وهوایی شدید.
4. شیشاپانگما (۲۰۰۴) – صعود آلپی از مسیر مک‌اینتایر که جایزه «صعود سال» فدراسیون کوهنوردی چک را به همراه داشت.
5. برودپیک (۲۰۰۷) – قله‌ای در مرز چین و پاکستان که به مهارت فنی بالایی نیاز دارد.
6. دائولاگیری I (۲۰۰۸) – یکی از خطرناک‌ترین قله‌های جهان که در جریان آن، هروبی و همراهش سه کوهنورد دیگر را نجات دادند.
7. نانگا پاربات (۲۰۱۲) – صعود از مسیر کینشوفر در شرایط دشوار، که به‌عنوان افتخاری بزرگ در کارنامه‌اش ثبت شد.

صعود شیشاپانگما ۲۰۰۴

در سال ۲۰۰۴، هروبی به همراه سه کوهنورد برجسته دیگر جمهوری چک – رادک یاروش، مارتین میناریک و پتر ماسک – موفق به صعود آلپی به قله شیشاپانگما شد. این صعود از مسیر چالش‌برانگیز مک‌اینتایر انجام شد، مسیری که نیاز به مهارت‌های فنی بالا، قدرت بدنی قابل‌توجه و هماهنگی کامل تیم داشت. سبک صعود آن‌ها کاملاً خودکفا و بدون استفاده از اکسیژن مصنوعی بود. همین ویژگی باعث شد فدراسیون کوهنوردی چک این صعود را به‌عنوان «صعود سال» انتخاب کند.

قله وینسون در جنوبگان – ۲۰۰۶

دو سال بعد، هروبی عضو تیمی شد که به قله وینسون (۴۸۹۲ متر) در جنوبگان صعود کرد. شرایط جوی این منطقه، سرمای شدید و انزوای جغرافیایی آن را به یکی از چالش‌برانگیزترین نقاط جهان برای کوهنوردی تبدیل کرده است. این صعود نیز در جمع افتخارات سال فدراسیون کوهنوردی چک قرار گرفت.

عملیات نجات در دائولاگیری – ۲۰۰۸

بهار ۲۰۰۸ نقطه‌ای خاص در زندگی هروبی بود. او به همراه رادک یاروش در یک صعود موفق به دائولاگیری، جان سه کوهنورد دیگر را نجات دادند. این عملیات نجات که در ارتفاع بالا و شرایط سخت انجام شد، شجاعت و مهارت آن‌ها را به نمایش گذاشت. این اقدام سبب شد که جایزه «کلوب بازی جوانمردانه چک» و همچنین دیپلم افتخار از جنبش بازی جوانمردانه اروپا را دریافت کنند.

گاشربروم یک – سال ۲۰۰۹

در سال ۲۰۰۹، هروبی و مارک هولچک تصمیم گرفتند مسیری جدید را بر روی دیواره جنوب‌غربی گاشربروم I (۸۰۸۰ متر) امتحان کنند؛ مسیری که آن زمان کسی موفق به صعود کامل آن نشده بود. آن‌ها تا ارتفاع ۷۵۰۰ متری پیش رفتند، اما در این نقطه، هروبی دچار پارگی زخم معده شد. شرایط بسیار خطرناک بود و ادامه مسیر می‌توانست به قیمت جانش تمام شود. هولچک، با وجود خطرهای جدی، او را تا پایین کوه همراهی کرد. این تجربه اگرچه با ناکامی در رسیدن به قله همراه بود، اما نشان از اهمیت بالای رفاقت و مسئولیت‌پذیری در کوه داشت.

نانگا پاربات – ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲

در سال ۲۰۱۱، هروبی و هولچک به سراغ دیواره مشهور و هولناک روپال در نانگاپاربات رفتند تا مسیری جدید را بگشایند. اما مصدومیت دست هروبی و بدتر شدن شرایط جوی باعث شد این تلاش نیمه‌تمام بماند. سال بعد، آن‌ها از مسیر کینشوفر به سبک آلپی به قله رسیدند. این صعود در شرایط بسیار دشوار انجام شد و فدراسیون کوهنوردی چک آن را شایسته تقدیر ویژه دانست.

تالونگ – بهار ۲۰۱۳

بهار ۲۰۱۳، نقطه اوج و همزمان آغاز پایان ماجراجویی‌های هروبی بود. او و هولچک موفق شدند نخستین صعود دیواره شمال‌غربی تالونگ (۷۳۴۹ متر) در منطقه کانچنجونگا نپال را انجام دهند. این دیواره با ۱۹۰۰ متر ارتفاع عمودی و مسیر کلی ۲۵۰۰ متر (با درجه سختی WI6 M6+) یکی از چالش‌برانگیزترین صعودهای آن سال بود. آن‌ها پس از رسیدن به قله، از مسیر اولین صعود سال ۱۹۶۴ فرود آمدند و در ۲۰ مه به بیس‌کمپ بازگشتند. هولچک بعدها نوشت که این صعود برایشان همچون هدیه‌ای از سوی سرنوشت بود، اما هیچ‌کس نمی‌دانست که این آخرین قله مشترک‌شان خواهد بود.

حادثه گاشربروم I – اوت ۲۰۱۳

چند ماه بعد، هروبی و هولچک دوباره به گاشربروم I بازگشتند تا مسیر جنوب‌غربی را که در سال ۲۰۰۹ نیمه‌کاره مانده بود، تکمیل کنند. در ۸ اوت ۲۰۱۳، درست یک روز پیش از تولد ۵۷ سالگی هروبی، آن‌ها پس از یک تلاش ناموفق در حال فرود بودند که فاجعه رخ داد. هروبی به اشتباه کارابینی نادرست را در سیستم فرود خود استفاده کرد و در نتیجه، سقوطی حدود ۱۰۰۰ متر داشت. این سقوط مرگبار بود و پیکر او هرگز از کوه پایین آورده نشد.

مرگ زدنک هروبی در تابستان ۲۰۱۳ جامعه کوهنوردی بین‌المللی را به شدت تحت تأثیر قرار داد. فدراسیون کوهنوردی چک، باشگاه آلپاین پاکستان و اتحادیه بین‌المللی کوهنوردی (UIAA) بلافاصله بیانیه‌هایی منتشر کردند که در آن‌ها از هروبی به‌عنوان یک کوهنورد برجسته، رهبر اخلاق‌مدار و انسانی شجاع یاد شد.

همرزمان و دوستان نزدیک او بارها تأکید کردند که هروبی تنها یک کوهنورد موفق نبود، بلکه انسانی متعهد به ارزش‌های انسانی و همکاری بود. او برای بسیاری، نماد پایبندی به اصول اخلاقی در ورزش محسوب می‌شد.

در جمهوری چک، یادبودی در گورستان کوهنوردان «هروبا اسکالا» ایجاد شد. هر سال در سالگرد مرگش، کوهنوردان و دوستانش در آنجا گردهم می‌آیند تا خاطراتش را مرور کنند و یادش را گرامی بدارند.

میراث و تأثیر بر نسل‌های آینده

هروبی در سال ۲۰۰۹ به عنوان رئیس فدراسیون کوهنوردی چک انتخاب شد و در سال ۲۰۱۲ دوباره این سمت را به دست آورد. در این نقش، او بر گسترش فعالیت‌های آموزشی، حمایت از صعودهای مستقل و حفظ ارزش‌های اخلاقی کوهنوردی تأکید داشت. تحت مدیریت او، فدراسیون توانست برنامه‌های آموزشی گسترده‌تری برای نسل جوان کوهنوردان ایجاد کند.

او همچنین عضو هیئت اجرایی یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های ورزشی جمهوری چک بود و ارتباطات گسترده‌ای با جامعه کوهنوردی جهانی داشت. مشارکت فعالش در رویدادهای بین‌المللی و دفاع از اصول ایمنی و احترام به طبیعت، جایگاه ویژه‌ای برای او در سطح جهانی ایجاد کرده بود.

زندگی هروبی به نسل‌های بعد آموخت که کوهنوردی تنها به معنی رسیدن به قله نیست، بلکه شامل سفر، همکاری تیمی، و پایبندی به ارزش‌هاست. او بارها نشان داد که موفقیت واقعی در کوه، زمانی معنا پیدا می‌کند که در کنار آن، امنیت، دوستی و احترام حفظ شود.