سفر تاریخی رئیس‌جمهور شیلی به قطب جنوب

رئیس‌جمهور شیلی، گابریل بوریک، در تاریخ 3 ژانویه 2025، به اولین رهبر قاره آمریکا تبدیل شد که از قطب جنوب بازدید کرده است. او با حضور در پایگاه آمریکایی آموندسن-اسکات، این سفر را به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ سیاسی و علمی شیلی معرفی کرد. این رویداد نه‌تنها اهمیت استراتژیک قطب جنوب را برجسته می‌کند، بلکه نقش شیلی در تحقیقات علمی و مسائل زیست‌محیطی این منطقه را نیز تقویت کرده است.

سفری برای تأکید بر ادعای حاکمیت شیلی

گابریل بوریک در مصاحبه‌ای که از تلویزیون شیلی پخش شد، این سفر را فرصتی برای تأکید بر حاکمیت شیلی بر بخشی از قاره جنوبگان دانست. او گفت: “این سفر برای ما یک نقطه عطف است؛ برای نخستین‌بار یک رئیس‌جمهور شیلی به قطب جنوب آمده و درباره مأموریت شیلی در این منطقه صحبت کرده است.”

حضور رئیس‌جمهور در این منطقه هم‌زمان با تلاش‌های جهانی برای تقویت تحقیقات علمی در جنوبگان صورت گرفت. به گفته دفتر ریاست‌جمهوری شیلی، در این سفر گروهی از دانشمندان و وزرای کلیدی ازجمله وزیر نیروهای مسلح و وزیر محیط‌زیست نیز حضور داشتند.

تأکید بر نقش شیلی در تحقیقات علمی

رئیس‌جمهور بوریک اعلام کرد که این سفر نشان‌دهنده عزم شیلی برای ایفای نقش کلیدی در پروژه‌های علمی مرتبط با تغییرات اقلیمی و سایر مسائل حیاتی این منطقه است. در بیانیه‌ای رسمی، دولت شیلی اعلام کرد که مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها، دیپلمات‌ها و نیروهای مسلح شیلی همگی متحد شده‌اند تا این کشور به دروازه اصلی جهان به قطب جنوب تبدیل شود.

قطب جنوب به‌دلیل شرایط منحصربه‌فرد خود، آزمایشگاهی طبیعی برای مطالعه تأثیرات تغییرات اقلیمی و تنوع زیستی است. شیلی با موقعیت جغرافیایی نزدیک به این منطقه و زیرساخت‌های تحقیقاتی خود، تلاش دارد به یکی از بازیگران اصلی تحقیقات علمی در این قاره تبدیل شود.

قطب جنوب؛ قاره‌ای برای علم، نه سیاست

قطب جنوب کشوری ندارد، دولت محلی ندارد و جمعیت بومی نیز در آن زندگی نمی‌کنند. به‌جای این موارد، کل قاره بر اساس پیمان جنوبگان که در سال 1961 به تصویب رسید، به‌عنوان یک منطقه اختصاصی برای تحقیقات علمی تعریف شده است. این پیمان تبادل علمی و صلح در منطقه را تضمین می‌کند و ادعاهای حاکمیتی کشورها را به حال تعلیق درمی‌آورد.

بااین‌حال، چندین کشور ازجمله شیلی، آرژانتین، بریتانیا، فرانسه، نروژ، استرالیا و نیوزیلند ادعای مالکیت بر بخش‌هایی از قطب جنوب را دارند. این ادعاها به‌رغم توافقات موجود، در برخی موارد باعث تنش‌های دیپلماتیک شده است.

الکساندر اودینتسوف؛ روایت یک اسطوره از راه روسی تا کلنگ طلایی

ببینید| ویدیو کامل اسکی حماسی اندژی بارگیل در اورست

پایگاه آموندسن-اسکات؛ نماد تاریخ و علم

پایگاه آموندسن-اسکات که رئیس‌جمهور شیلی از آن بازدید کرد، نام خود را از دو کاشف مشهور جنوبگان گرفته است:

• رولد آموندسن، کاشف نروژی که در سال 1911 اولین فردی بود که به قطب جنوب رسید.
• رابرت اسکات، کاشف بریتانیایی که به فاصله کمی پس از آموندسن به این منطقه رسید اما در راه بازگشت به‌دلیل طوفان و شرایط سخت، همراه تیمش جان باخت.

این پایگاه که در قلب قطب جنوب قرار دارد، مرکزی مهم برای مطالعات علمی درباره تغییرات اقلیمی، یخچال‌های طبیعی و محیط‌زیست این قاره است.

گابریل بوریک؛ رهبری جوان با دیدگاه بلندپروازانه

گابریل بوریک که در سال 2021 و در سن 35 سالگی به‌عنوان جوان‌ترین رئیس‌جمهور تاریخ شیلی انتخاب شد، همواره نشان داده که به مسائل زیست‌محیطی و علمی اهمیت ویژه‌ای می‌دهد. سفر تاریخی او به قطب جنوب ادامه‌ای بر تعهدات او برای مشارکت فعال در مسائل جهانی، به‌ویژه تغییرات اقلیمی و حفاظت از محیط‌زیست است.

بوریک پیش‌تر نیز در سیاست‌های داخلی و خارجی شیلی به موضوعاتی مانند عدالت اجتماعی و تغییرات اقلیمی توجه کرده بود. این سفر او را به یکی از معدود رهبران جهان تبدیل می‌کند که از قطب جنوب بازدید کرده‌اند؛ پیش از او تنها نخست‌وزیران نیوزیلند و نروژ به این منطقه سفر کرده بودند.

نقش استراتژیک شیلی در منطقه جنوبگان

شیلی با داشتن پایگاه‌های تحقیقاتی در قطب جنوب و روابط قوی با کشورهای دیگر، تلاش دارد خود را به مرکز تحقیقات علمی جنوبگان تبدیل کند. این کشور موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فردی دارد که آن را به نزدیک‌ترین کشور به قطب جنوب تبدیل کرده است.

پورتال شیلی به جنوبگان (Portal Antártico) یکی از پروژه‌هایی است که دولت این کشور برای تقویت نقش شیلی در تحقیقات علمی و جذب همکاری‌های بین‌المللی ایجاد کرده است. این پروژه‌ها نه‌تنها باعث ارتقای جایگاه علمی شیلی می‌شوند بلکه تأثیرات مثبتی بر اقتصاد و دیپلماسی این کشور دارند.

چالش‌ها و فرصت‌ها در قطب جنوب

قطب جنوب با وجود اهمیت بالای علمی و زیست‌محیطی خود، با چالش‌های متعددی مواجه است. تغییرات اقلیمی، استخراج منابع طبیعی و رقابت‌های دیپلماتیک می‌توانند تهدیدهایی برای آینده این منطقه باشند. اما درعین‌حال، این قاره فرصت‌های بزرگی برای همکاری‌های علمی بین‌المللی و کشف دانش‌های جدید ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی

سفر تاریخی رئیس‌جمهور گابریل بوریک به قطب جنوب نه‌تنها اهمیت استراتژیک این قاره را برجسته کرد، بلکه نقش شیلی به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی در تحقیقات علمی و مسائل زیست‌محیطی جنوبگان را نیز تقویت کرد. با تعهد به تحقیقات علمی و همکاری‌های بین‌المللی، شیلی می‌تواند نقش خود را به‌عنوان یکی از رهبران علمی در این منطقه تثبیت کند. این سفر همچنین پیام روشنی به جامعه جهانی ارسال کرد: آینده قطب جنوب تنها در گرو همکاری و دانش است، نه رقابت و سیاست.